Dagblaðið Vísir - DV - 14.07.1984, Blaðsíða 17

DV. LAUGARDAGUR14. JULl 1984.
Bílar
Bílar
Umsjón: Jóhannes Reykdal
Ádur en bflarnir koma á markað:
REYNDIR TIL
HINS ÝTRASTA
— og bili eitthvað verður að byrja hönnunina upp á nýtt
Bílarnir eru þandir til hins ýtrasta á einni
brautinni. Á næstu grösum er annar ökumaður
að reyna hvað bíllinn þolir á holóttum malar-
vegi. Hér er verið að lýsa einum þeirra staða í
heiminum þar sem minnst tillit er tekið til bíls-
ins: Á reynslubrautum Ford í Lommel í Belgíu.
Hér eru nýjar gerðir reyndar og reynt að kalla
fram galla og slit. Og það gengur fljótt því 10
þúsund kílómetra akstur á brautunum í Lommel
er talinn jafngilda 40 þúsund kílómetra akstri
við venj ulegar aðstæður.
Tilraunasvæðið er í Belgíu við hollensku
landamærin þar sem auðvelt er að framkvæma
tilraunirnar í ró og næði, fjarri forvitnum aug-
um. Því það er hér sem frumgerðirnar eru látn-
ar ganga í gegnum ýmsar þrautir áður en þær
ná augum almennings í fyrsta sinn. Því nauð-
synlegt er að ná fram göllunum áður en bílarnir
koma í f jöldaframleiðslu.
Tilraunabrautirnar eru nær 50 kílómetra
langar og þar eru bílarnir látnir þola ýmsar erf-
iöar aðstæður, vegi þar sem yfirborðið er látið
samsvara hinum erfiðustu aðstæðum, holum,
sandi og drullu. Einnig eru þeir þandir upp og
niður brekkur með krákustígum þar sem hallinn
getur orðið allt að 37% eöa sem jafngildir að
vegurinn hækkar um 37 metra við hverja eitt
hundrað sem ekið er áfram. Einnig ekið um
hraðakstursbrautir þar sem vatn liggur í
beygjunum og síðan gegnum tjamir sem fylltar
eru meö blöndu af leðju, vatni og salti. En
versta raunin er aksturinn á holubrautinni. Þar
er ekið á f ullri f erð eftir braut sem reynir til hins
ýtrasta á fjöðrun og dempara. Þar kemur fram
hvort hjólaupphengjur, gúmmí og demparafest-
ingar þola þaö sem á bílinn er lagt. Eftir dágóða
stund á þessum brautum hafa demparamir
fengið slíka útreið aö vökvinn á þeim sýður svo
að þeir hætta að virka og höggin koma óhindmð
upp í yfirbyggingu bílsins. Að þessari raun lok-
inni liggur því beinast við að gefa bílnum kalt
bað og síðan aftur á nýjan leik á brautina.
Þegar 40 þúsund kílómetrar eru að baki er
auðvelt að finna þá galla sem kynnu að leynast í
bílnum. Tæknimenn Fordverksmiðjanna taka
bílana sundur stykki fyrir stykki og hefjast
handa við að mæla nákvæmlega hvort eitthvað
hafi gefiö sig. Hlutir sem þola þurfa mikið álag
eru röntgenmyndaðir og upplýsingar settar inn í
tölvu. Slitni hlutirnir meira en leyfilegt er, þá
éru upplýsingamar sendar hönnuöum Ford í
Köln í Þýskalandi eða Dunton í Englandi með
skilaboöunum „Byrjið upp á nýtt — og von um
betri útkomu næst”.
Komi fram örlítil spmnga, pakkning sem er
ekki nógu þétt eða skrúfa sem hefur losnað við
prófanirnar á Lommel þá má hönnunardeildin
byr ja upp á nýtt.
Sama gildir ef lakkið hefur ekki þolað álagið
sem ryöprófunin hefur valdið, en þar eru bílarn-
ir látnir ganga í gegnum ótal böð í saltvatni og á
eftir í hitaklefa þar sem hitinn er yfir 50 stig og
rakinn yfir 95%.
Yfirstjómandi tilraunanna hjá Lommel seg-
ir: „Sé eitthvað til í bílunum sem getur gefið sig
þá gerist það hér á Lommel.” Og það er oft sem
hlutir sem hönnunardeildin hefur verið harla
ánægö með hafa fengið dauðadóm eftir reynslu-
aksturinn á Lommel.
Eftir 40.000 km akstur er í stað gljáandi glæsi-
leika komið skrölthljóð og illa farinn undirvagn.
Ökumennirnir verða líka að standa sig á
Lommel. Þetta er ekki staðurinn til glæfraakst-
urs, því tilraunabílamir eru dýr stykki og öku-
menn sem aka út af brautunum eru ekki Utnir
hýruauga.
Það eru alls 75 ökumenn á Lommel og þeir aka
um fimm milljónir kílómetra á ári og á þeim
tíma nota þeir um 600.000 lítra af eldsneyti.
Flestir ökumennimir eru fyrmm vélvirkjar eða
tæknimenn og fljótt fer glæsileikinn af starfinu
þegar sitja þarf undir stýri við þessar aðstæður
sjötímaádag.
1 þolakstursprófuninni er bílunum hins vegar
ekiö í vaktavinnu allan sólarhringinn. Ekið er á
þrískiptri vakt og bílamir aðeins stöövaðir til að
skoða þá á 7500 km fresti. Ein vakt samsvarar
350 km akstri og ökumennirnir skiptast á þenn-
an hátt á að þræla bílunum sem mest út.
Hraðakstursprófanimar em taldar skemmti-
legri og þar er ekið um þúsund kflómetra á vakt-
inni og þá er bílum eins og Sierra XR4 haldið
stöðugt á 200 km hraða. Ohöpp em fá, aðeins eitt
á hverjum 2.500.000 kílómetrum og mega ekki
verða fleiri segir stjórnandi tilraunanna.
212 manns vinna á Lommel við að útrýma
göllunum úr bilunum áður en þeir koma út af
færiböndum verksmiöjanna. Og miðað við þá
vinnu sem er lögð í þetta á Lommel er ekki
nema von að sú spurning vakni af hverju bilaðir
bílar með bilaðar bensíndælur eða kveikju-
vandamál sjást stundum við vegbrúnina.
Standist bíllinn þessa raun á hann að vera tilbúinn að mæta bröttum brekkum Alpanna því hallinn er 37% -
37 metra upp á við á hverjum 100 metrum.
Bilarnir sem reyndir eru þurfa að þola ýmis-
legt, svo sem svona hopp, ekki bara einu
sinni heldur oft og mörgum sinnum svo að
veiku hlekkirnir komi í ljós strax í upphafi
hönnunarinnar en ekki á erfiðum vegum líkt
og boðið er upp á hér á landi.
Þegar búið er að ofgera fjöðr-
um og hemlum svo allt er á
suðupunkti eftir aksturinn á
holubrautinni, þá er ekkert
sjálfsagðara en kalt bað.