Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1984, Síða 10

10
Útlönd
Útlönd
Útlönd
DV. FÖSTUDAGUR 2. NOVEMBER1984.
Útlönd
Sandinistar harðir gegn skæruliðum:
MUNUM
ÞURRKA
ÞÁÚT
Kosningar haldnar á sunnudag
ff
Stóra þyrlan af sovéskri gerö
flaug lágt yfir aðalveginum en
beygöi siðan til hægri og leitaði
skæruliöa í fagurgrænum hlíðum
Esteli-héraösins. Armandó Vega
stóð í dyragættinni á hjólbarðaverk-
stæði sínu. Hann horfði á þyrluna og
sagði: „Guð, ég vildi að þetta stríð
væri búið. Ég vildi að drápin hættu.
Þeir ættu að gera eitthvað til aö
binda enda á þetta.”
Slikar hugsanir eru nú orðnar út-
breiddar í Nigaragua síðan hægri-
sinnaðir skæruliðar, styrktir af
Bandaríkjamönnum, hafa flust æ
lengra inn i landið í striöi sinu gegn
stjómvöldum undanfarin tvö ár.
„Mér er alveg sama þótt leiðtogar
okkar tali viö djöfulinn, svo lengi
sem það leiðir til friðar og eðlilegs
lífs,” sagði búöareigandi í miðbæ
Esteli. Esteli-borg ber enn merki
haröra bardaga meðan á borgara-
stríðinu gegn einræðisherranum
Anastasío Somosa stóð.
Frekar berjast
Somoza var velt af stóli árið 1979.
Það var frelsishreyfing sandinista
sem var fremst i fylkingu byltingar-
manna. Sandinistar hafa síðan
stjómaö landinu. A sunnudag ætla
þeir að halda fyrstu kosningamar
síðan þá.
Hundrað hinna sigraðu þjóðvarð-
liöa flúðu til Honduras og Nigaragua
og mynduðu skæraliðahreyfingar
sem hafa það að markmiði að steypa
sandinistum. Stjórnvöld kalla þá
gagnbyltingarsinna, en flestir liðs-
menn þessara skæruliðahreyfinga
eru fyrrverandi sandinistar.
Stjórnin í Managua hefur strengt
þess heit að berjast gegn þessum
skæruliðum en taia aldrei við þá.
„Við munum þurrka þá út af yfir-
boröi jarðar meö skotum riffla okk-
ar,” sagði innanríkisráðherrann,
Tomas Borge, nýlega. „Þetta er
grundvallaratriði.”
Betur skipulagðir
En stríöið er kostnaðarsamt.
Nigaragua er ekki auðugt land. Það'
hefur ekki efni á stríðinu. Stjómar-
erindrekar frá Suður-Ameríku og
Evrópu draga í efa aö sandinistar
geti leyst vandann með hernaði ein-
um saman.
.JSkæraliðamir era betur skipu-
lagðir, hafa betri vopn, eru betur
þjálfaðir og eru hnitmiðaðri en í upp-
hafi stríðsins,” sagði vestrænn hern-
aðarsérfræðingur í Managua.
„Bardagamir era farnir að kosta
stjóminamikið.”
Herinn þurfti að nota þyrlu í
Esteli — eina af um tug sem til er í
landinu — til að leita uppi skæraliða-
hóp sem reyndi að taka hluta Pan-
ameríska vegarins, aðalþjóðvegar
Nigaragua. Skæruliðum tókst ekki sú
ætlun en það að þeir gátu athafinað
sig í lartgan tíma svo nærri þjóðveg-
inum gefur vísbendingu um styrk
þeirra.
Esteli er um miðja vegu milli
landamæranna og höfuðborgarínnar
Managua.
... en nú berjast hœgrísinnaðir skæruliOar gegn sandinistum á sömu' slóOum.
Aðstoð Reagans
Tölur Nigaraguastjórnar sýna að
um 7000 manns hafa farist hingað til í
þessum bardögum. Það er há tala í
landi þar sem búa einungis 2,7
milljónir manna. 1 októbermánuöi
einum, fram til þess 24., létust 84 her-
menn í baráttunni. A sama tima
segir stjórnin 240 skæraliða hafa ver-
iö drepna.
I herjum skæraliöa era um 15.000
manns, en í stjómarhemum era
60.000 manns eftir aö herskylda var í
lög leidd í fyrra. Talið er að milli
7.000 og 12.000 skæraliöar taki þátt í
skæruhemaðinum innan Nigaragua,
og þeir nota sömu aöferðir og
sandinistar notuðu gegn Sómósa.
Báöum heröflunum hefur vaxiö
mjög fiskur um hrygg á undanförn-
um árum og mánuöum. Stærsta
skæraliðahreyfingin, Lýðræðisher
Nigaragua, segir aö mannafli sinn
hafi aukist úr 700 i 12.000 á einu ári.
Fyrir rúmu ári voru stjórnarher-
menn ekki nema 20.000 talsins.
Astæðan fyrir styrk skæruliða er
án efa hjálp Bandaríkjamanna.
Bandaríkjastjórn hefur aöstoöað
skæraliöa með vopnum, þjálf un, ráð-
gjöf og milljónum dollara. Innifalið í
ráögjöfinni var bæklingur sem leyni-
þjónustan CIA gaf út og lýsti því
hvernig ætti að nota fjárkúgunarað-
ferðir við að safna liðsafla og hvem-
ig myrða ætti embættismenn stjórn-
arinnar.
Útlendingur myrtur
Að minnsta kosti einu sinni hefur
útlendingur verið myrtur. Á síðasta
ári stöðvaði skæruliðahópur ferðabíl
sem í vora 13 starfsmenn heilbrigðis-
þjónustu stjórnarinnar. Einn þeirra
var vestur-þýskur læknir, Tonio
Pflaum.
Fyrir nokkrum árum barOist þessi sandiniski skæruliOi gegn þjóOvarOliOum Somoza á götum Bsteliborg-
ar...
Aö sögn eins skæraliöans, sem
síðar var handtekinn, var föngunum
raöað upp til aftöku. Læknirinn stökk
fram og hrópaöi í von um að bjarga
sér: „Stopp.égerþýskurlæknir.”
,JHvað með það? Þú ert aö hjálpa
sandinistum,” svaraði foringi skæru-
liðanna og skaut hann. Enginn hinna
13 f anga komst af.
Þegar CIA bæklingurinn kom I
ljós olli það miklum fjaörafoki i
Bandaríkjunum. I Nigaragua er bent
á hann til að sýna að sandinistar eigi
í raun i stríði gegn Bandaríkjunum.
En stjómarerindrekar í Managua
segja að þó baráttan sé fjármögnuð
af Bandaríkjamönnum þá héldi hún
ekki áfram eða væri svo hörð nema
vegna þess að vinstrisinnaðar efna-
hagsaðgerðir sandinista hafa bitnað
á mörgum.
„Stjórnin segir að i Nigaragua séu
allt að því 11000 skæraliðar. Það er
erfitt að ímynda sér hvemig þeir geti
dvalið hér án einhvers stuðnings
fólks,” segir evrópskur stjómar-
erindreki.
Vald byssunnar
En það er erfitt að dæma um
stuðning þegar bændastéttin — sem
er meirihluti Nigaraguabúa — er í
raun oft á milli steins og sleggju.
,3ændur eiga það sjaldan til að
mótmæla byssunni,” segir
evrópskur hjálparstarfsmaður. ,3f
skæruliðarnir koma inn í þorp eiga
þeir eflaust visan „stuðning” þorps-
búa. En um leið og þeir fara og her-
inn kemur inn era það sandinistar
semfástuðning.”
Þegar skæraliöar hófu fyrstu stór-
sókn sína í mars í fyrra spáöu leið-
togar þeirra almennri uppreisn
til „aö frelsa Nigaragua undan
sandinistum, sem era í þjónustu
myrkraafla alþjóðakommúnism-i
ans.”
Það var engin uppreisn. En það
var heldur ekki að finna þennan
almenna byltingaranda sem áróður
sandinista hefur reynt að innræta
mönnum.
„Herskyldan er mjög óvinsæl,”
sagði stjórnarerindreki frá Suður-
Ameríku. „Og mótspyman gegn
henni á eflaust eftir að aukast eftir
því sem stríðið dregst á langinn.”
Umsjón: Þórir Guðmundsson