Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.1985, Qupperneq 12

12
DV. MIÐVIKUDAGUR 20. MARS1985.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaóur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁMSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoóarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 686611. Auglýsingar: SÍOUMÚLA 33. SÍMI
27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugeró: HILMIR HF., SÍOUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverfl á mánufli 330 kr. Verfl f lausasöiu 30 kr. Heigarbieð 35 kr.
DV
Krukkið stoðar lítið
Menn virðast á einu máli um, hve vandi húsbyggjenda
er brýnn. Stjórnarflokkarnir setja saman tillögur um úr-
lausn.
Stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna hefur tekið
forystu í úrbótum. Lántakendum er gefinn kostur á að
lengja lánstíma um fimm ár. Þetta gildir um lán líf-
eyrissjóösins frá 1979 til 1. desember 1984. Við
þetta veröur greiðslubyrði á ári svipuð og verið hefði, ef
misgengi launa og lánskjaravísitölu hefði ekki orðið.
Aðrir lífeyrissjóðir þurfa að fylgja þessu fordæmi hið
bráðasta.
Greiöslubyröi verðtryggðra lána hefur vaxið um 37
prósent umfram launahækkanir síðan 1980. Margir þeir,
sem höfðu rökstudda ástæðu til aö ætla, aö þeir réðu við
lánin, hafa lent í miklum vanda. Þetta er meginorsök
vandræöa húsbyggjenda. Yfirleitt hafa lántakendur
stritað við að standa í skilum, og þá tekið skammtímalán
í bönkum til þess. Þau lán veita aðeins stundargrið.
Margir eru nú þegar í miklum vanskilum. Eitt ráða
félagsmálaráðherra var að stofna ráðgjafaþjónustu, þar
sem á að aðstoða þá, sem eru komnir fram á barminn.
Gert var að skilyrði, að vanskil væru minnst 150 þúsund.
Þetta þýðir illu heilli, að margir hafa alveg hætt að greiða
reikninga til að „safna saman vanskilum”.
Aðrar tillögur félagsmálaráðherra hafa verið birtar.
Ráðherra hefur lagt fyrir ríkisstjórn drög að frumvarpi
um „greiöslujöfnun”. Ætlunin er, að greiðslubyrði miðist
við þróun kaupgjalds en ekki lánskjaravísitölu. Hækki
lánskjaravísitala meira en kaupið, á að leggja mis-
muninn á svonefndan „mismunareikning”. Eftirstöðvar
þess reiknings koma til greiðslu í lok lánstíma.
Þetta þýðir lengingu lána, eins og nú er í pottinn búið.
Slíkt kerfi gæti tekið til lána húsnæðismálastjórnar. En
ekki er augljóst, að ríkisstjórnin geti fyrirskipað lífeyris-
sjóðum, hvað þá bönkum og sparisjóðum, að hafa þennan
hátt á.
Lenging lána er eitt brýnasta hagsmunamál hús-
byggjenda. Fráleitt er, að hús, sem standa eiga minnst 60
ár, séu f jármögnuð með lánum til miklu skemmri tíma.
Lífeyrissjóðirnir eiga ekki að bíða fyrirskipana frá
ríkinu, heldur að lengja nú þegar lánstíma. Eðlilegt er, að
stjórnvöld hafi forgöngu um „skuldbreytingu”, þar sem
bankalán húsbyggjenda verði lengd.
Sjálfstæðisflokkurinn er einnig að koma saman
tillögum.
Heyrzt hefur, að meginatriði þeirra sé að jafna muninn,
sem er á lánum til kaupa á eldri íbúðum og nýbygginga.
Það er sjálfsögð ráðstöfun. En lítt stoðar að krukka í
húsnæðismálin með því að dreifa óbreyttu heildarfjár-
magni með nýjum aðferðum. Ekki dugir að taka af ný-
byggingafé til lánveitinga til kaupa á eldra húsnæði. Ekki
dugir mikið að ganga á nýbyggingaféð til að stofna sjóð til
bjargar þeim, sem verst eru staddir.
Hvað sem stjómarflokkarnir reikna og reikna, blasir
við, að vandi húsbyggjenda er illu heilli meiri en svo, að
ýmiss konar krukk dugi.
Menn komast ekki til lengdar hjá því að veita meira
fjármagni til þess þáttar ásamt með lengingu lánanna.
Haukur Helgason.
Bréfíð til
Bandalagsins
Kjallarinn
ferð. Þetta á viö um aöstoð viö
einstök fyrirtæki, atvinnugrein-
ar eða landsvæði (nema í
undantekningartilvikum),
niðurgreiðslur lána og verð-
lags, innflutningshöft, leyfis-
veitingar og skömmtun.
(3) Einmitt vegna þess að Alþýðu-
flokkurinn var og er fylgjandi
víótækum afskiptum rikisvalds-
ins, sem stuðla að tekjujöfnun
og félagslegu öryggi (almanna-
tiyggingar, heilsugæzla, skóla-
kerfi o.s.frv.) vill hann forðast
það, að atvinnulífið lendi á
framfæri skattgreiðenda. Það á
þvert á móti að skila þeim verð-
mætum, sem samfélagið óskar
að verja til nauösynlegrar sam-
eiginlegrar þjónustu.
Óháðir valdhöfum
Að baki þessum hagstjórnarhug-
myndum býr sú pólitíska heimspeki,
að dreifing hins efnahagslega valds
sé forsenda virks lýöræöis og menn-
ingarlegrarfjölbreytni.”
I.okaorð stefnuyfirlýsingar
flokksþingsins eru á þessa leið:
„I.ýðræöi fær ekki staöizt, nema
þar sem hið efnahagslega
ákvöröunai-vald dreifist á marga
aöila, scm eru óháðir valdhöfunum.
Sú röksemdafærsla leiðir til niður-
stöðu, sem viö kölluöum blandað
hagkerfi, þar sem eignarréttarform
eru margvísleg og efnahagslegt vald
erdreift.
Hinn kosturinn er að valdhafarnir
(ríkið) farieinirmeðþettagífurlega
vald. Það endar í Ráðstjórnar-
sósíalisma, lögregluríki.
Hvers vegna?
Jafnframt felst í þessari afstöðu
viðurkenning á nauðsyn samkeppni
hinna mörgu aöila á markaði, til
þess að framleiðslustarfsemin gegni
því hlutverki sínu að leitast við að
fullnægja þörfum og óskum neyt-
enda meö sem minnstum tiUtostnaði
á sem hagkvæmastan hátt. Það er
forsenda efnahagslegra framfara,
hagvaxtar, hækkandi launa. bættra
lífskjara.”
Þá segir í þessu bréfi til banda-
lagsmanna:
,,Eg hygg, að því veröi ekki í móti
mælt, að meö þessari stefnuyfirlýs-
ingu, sem samþykkt var einróma á
flokksþingi, hafi Alþýðuflokkurinn
og Bandalag jafnaöarmanna nálgast
hvort annað í grundvaUarsjónarmið-
um.”
„Blómin gerðu lukku í blöðunum en boðskapurinn, sem átti þó að vera
aðalatriðið, gleymdist."
JÓN BALDVIN
HANNIBALSSON,
FORMAÐUR
ALÞÝÐUFLOKKSINS
Þegar Bandalag jafnaðarmanna
hélt landsfund sinn um daginn
sendum við jafnaöarmenn litla bróð-
ur blóm og bróðurlegar kveðjur.
Blómin geröu lukku í blööunum en.
boðskapurinn, sem átti þó að vera
aðalatriöið, gleymdist. Þess vegna
er ástæða til aö rif ja upp aöalatriðin
úr bréfi okkar til bandalagsmanna.
I bréfinu leyföi ég mér aö vekja
athygli þeirra á stefnuyfirlýsingu
flokksþings Alþýöuflokksins frá því í
nóvember. Þarsegirm.a.:
Gegn hinni
dauðu hönd
,,Svar Alþýðuflokksins viö spurn-
ingunni um, hvernig tryggja megi
efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar
og lífskjör sambærileg við grann-
þjóðir, byggir á þessum undirstöð-
um:
brjóta niöur hið spillta pólitíska
ríkisforsjár- og skömmtunar-
kerfi kerfisflokka og hagsmuna-
samtaka í sjóðakeiíi og lána-
stofnunum.
Aö
Vinstra megin
við miðju
£ „Ég hygg, aö því veröi ekki í móti
^ mælt, að með þessari stefnuyfir-
lýsingu, sem samþykkt var einróma á
flokksþingi, hafi Alþýöuflokkurinn og
Bandalag jafnaöarmanna nálgast
hvort annaö í grundvallarsjónar-
miöum.”
Að létta „velferðarkerfi fyrirtækj-
anna” af herðum skattgreið-
enda.
Að skapa hagvaxtargreinum fram-
tíðaratvinnulífs bætt vaxtarskil-
yröi.
Að marka NYJA ATVINNU-
STEFNU aUt til aldamóta.
Þess vegna tekur flokksþingið af
ÖU tvimæli um, að Alþýðuflokkurinn
er ekki gamaldags kerfis- og ríkis-
forsjárflokkur, heldur róttækur um-
bótaflokkur, sem viU breyta þjóð-
félaginu í átt til valddreifingar og
virkara lýðræöis.
Síðan eni talin upp nokkur dæmi
um tiUöguflutnuig alþýöuflokks-
manna á Alþingi í anda þessarar
stefnu. Það eru dæmi um tUlögur
gegn ríkisforsjá og skömmtunar-
stjórn í Utndbúnaði, sjávarútvegi,
fjárfestingarstjómun, bankamálum
og st jórnkerfi. Síðan segir:
Grundvallarsjónarmið
„Þessi dæmi nægja tU aö sýna að
eftirfarandi gmndvallarsjónarmiö
hafa veriöráðandi:
(1) Flokkurinn telur aö samkeppni
margra óháðra aöila á vinnu-
markaði, bæði um nýtingu fjár-
magns og verö afurða, tryggi
bezt hagsmuni neytenda, al-
mennings.
(2) RIKISVALDIÐ á að láta af
beinni íhiutun, sem mismunar
aðUum atvinnulífsins og dregur
úr arðsemi, lifskjörum og vel-
Menn beri t.d. þennan texta
saman við þau viðhorf, sem lýst er í
viötali viö Valgerði Bjamadóttur í
HP í seinustu vUtu. Þrátt fyrir minni
háttar misskUning á málflutningi Al-
þýðuflokksins, sem gætir í viðtalinu,
þá eru það einmitt „þessar grund-
vallarkerfisbreytingar”, sem Al-
þýöuflokkur og Bandalag eru sam-
mála um.
Hvers vegna þá að dreifa kröftun-
um?
— JónBaldvin.