Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.1985, Blaðsíða 12

12
DV. FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER1985.
ITgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórriarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóriog útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNÁS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aöstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn: SlÐUMÚLA 12-14, SlMI 686611
Auglýsingar:SlÐUMÚLA33, SlMI 27022
Afgreiðsla.áskriftir.smáauglýsingarogskrifstofa: ÞVERHOLT111 ,SlMI 27022
Slmi ritstjórnar: 686611
Setning.umbrot.mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ SlÐUMÚLA 12
Prentun: ÁRVAKUR H F. - Askriftarverð á mánuði 400 kr.
Verð í lausasölu virka daga 40 kr. - Helgarblað 45 kr.
Þjóðarsátt um kjaramál
Bandalag starfsmanna ríkis og bæja segir upp kjara-
samningunum. Blásiö er í herlúðra. I átök stefnir upp úr
áramótum, þegar samningar verða almennt lausir.
Kristján Thorlacius, formaður BSRB, sagði í viðtali við
DV í gær, að þróun verðlags- og vaxtamála heföi gert það
að verkum, að laun hefðu rýrnað nokkuð miðað við kaup-
mátt í síðustu samningum í júní. Þetta er rétt. Verðbólg-
an fer fram yfir þau rauðu strik, sem miðað var við í
samningunum.
Kristján sagði ennfremur, að farið væri að halla undan
fæti og hann teldi, að til þyrfti að koma barátta fyrir
kaupmáttartryggingu.
Sú barátta verður erfið. Verðtrygging launa er óæski-
leg. Hún tryggir, að verðbólgan verður mikil, en hún
tryggir ekki kaupmátt launa. Það hefur reynsla fyrri ára
sýnt og sannað.
Komi ákvæði um slíkt inn í næstu samninga, vafalaust
eftir hörð átök á vinnumarkaði, höfum við tryggt okkur
nýja óðaverðbólgu, ef aö líkum lætur og stjórnvöld standa
sig ekki betur en verið hefur í baráttu við veröbólguna.
Kristján Thorlacius segir, aö forsætisráðherra hafi ekki
staðið við þau loforð, sem hann hafi gefið launþegahreyf-
ingunni, þegar samiö var síðast.
Þetta er rétt. Ríkisstjórnin hefur hleypt veröbólgunni
fram yfir þau mörk, sem við var miðað, þannig að kaup-
máttur hefur minnkað hjá þeim, sem ekki hafa notiö góös
af launaskriði, hækkunum umfram samninga.
Nú þegar veriö er að segja upp samningum skulum viö
athuga, hvert stefnir að óbreyttu.
Það stefnir í baráttu launþegahreyfingarinnar fyrir
kaupmáttartryggingu, verðtryggingu launa. Það stefnir
fyrir þær sakir í hörð átök.
I framhaldi af slíkum vinnudeilum segir reynslan okk-
ur, að kauphækkanir verði uppsprengdar. Eftir fylgi
gengisfelling og óðaverðbólga.
Eftir komi einnig vaxtahækkun.
Þá verður endanlega búið að eyða ávinningnum af að-
haldsstefnunni, sem ríkisstjórnin beitti sér fyrir í upphafi
ferils síns.
Við vorum hætt komin fyrir ári. Þá var samiö um meiri
kauphækkanir en atvinnuvegirnir þoldu. Öðaverðbólgan
stóð fram yfir áramót en hjaönaði síðan nokkuð.
Landsmenn fengu nýja von með samningunum í júní
síðastliðnum.
Þeir voru til skamms tíma — að vísu.
En engu að síður voru þeir hófsamlegir. Þeir byggðust
á nokkurs konar samkomulagi um, að verðbólgan færi
ekki yfir ákveðin „rauö strik”.
Eigum við ekki að reyna slíkar leiðir að nýju?
Eigum við ekki að freista þess, að næstu samningar
byggist á „þjóðarsátt”, þannig aö ábyrgir verkalýðsleið-
togar og atvinnurekendur reyni enn að fá ríkisstjórnina
til að gefa ákveðin fyrirheit um verðbólgu og standa við
þau í þetta sinn?
Fyrir þessu er örugglega nokkur grundvöllur meðal at-
vinnurekenda og launþega.
Vill nokkur kalla yfir sig nýja óðaverðbólgu?
Ríkisstjórnin verður vissulega að hafa forystu í slikri
„þjóðarsátt” í kjaradeilum. Hún verður meöal annars að
sýna vilja í verki með því aö halda verðbólgunni í skef j-
um, það, sem eftir er ársins.
Enn er tækifæri. Verði það ekki notað, mætti taka undir
með forsætisráðherra í tilefni annars máls, þar sem hann
sagði, að stjórnin gæti þá siglt sinn sjó. Enn ber að gefa
þessari stjórn tækifæri. Haukur Helgason.
Kýrhalavísindi
tveggja
sveitamanna
Gáfaöir menn hafa sýnt okkur
fram á aö ekki sé hægt aö halda nú-
tíma þjóðfélagi gangandi án gagn-
kvæmra afskipta. Þaö er til dæmis
ekki vinnandi vegur aö komast á bif-
reiðum milli borgarhverfa án eins-
hverskonar samkomulags um akst-
ursmáta sem allir veröa aö hlíta.
Á hinn bóginn þykir sæmilega upp
lýstu fólki ekki nema sjálfsagt má
aö hver og einn fái aö ráöa sínum bú
staö, klæðaburöi, makavali, mat oj
drykk og pólitískri skoðun. Og okkui
finnst meö ólíkindum aö enn skul:
finnast á Islandi þau nátttröll i
mannsmynd sem telja sig þess um-
komin aö ráðskast meö einkalíf okk-
ar hinna, skipa fyrir um mat og
drykk og aðrar lífsvenjur.
Sjálfur hef ég fyrir lifandis löngu
tekiö þá ákvöröun fyrir mína parta
aö drekka hvorki bjór né aöra áfenga
drykki, en mér hefur ekki verið veitt
til þess vald, hvorki af himni né
jöröu, aö ráöa drykkjarföng-
um annarra. Mér finnst þaö afleit af-
dalamennska aö öðrum landsmönn-
um skuli ekki í sjálfsvald sett hvort
þeir vilja mýkja kverkar sínar meö
bjór eða keimlíkum vökvum.
Tveir fáfróðir menn
Þaö er vel kunnugt aö flestir Reyk-
víkinga vilja hafa hér bjórstofur í
gangi og reynslan af hinum nýju
knæpum sannar aö viö erum fylli-
lega menn til þess aö hafa þessháttar
veigar með höndum, ekkert síður en
aörar siðmenntaöar þjóöir.
En Reykvíkingar mega ekki
drekka bjór. Þeir mega ekki einu
sinni drekka eftirlíkingar af bjór án
meiri háttar bruggframkvæmda á
staönum.
Og þaö grátlegasta af öllu er sú
staðreynd aö þaö eru ekki réttkjörnir
fulltrúar okkar Reykvíkinga sem
grípa þannig fram fyrir hendur okk-
ar, heldur tveir fáfróöir menn utan
af landi!
Veganesti kýrhalavísind-
anna
Jón Helgason, þingmaöur Sunn-
lendinga og núverandi dómsmála-
ráðherra, og Ölafur Þ. Þórðarson,
sem er kosinn á þing af fáeinum
framsóknarmönnum vestur á fjörð-
um, hafa tekist á hendur aö stemma
BALDUR
HERMANNSSON
BLAÐAMAÐUR
legt veganesti til forna, en hrekkur
ekki langt í siömenntuðu borgarsam-
félagi.
Bæjarlækur og beljuhland
Mér er ekkert kappsmál aö troða
skinnskóna af þeim Jóni og Olafi. Eg
læt mér í léttu rúmi liggja hvernig
lífi þeir lifa, hvaö þeir slafra í sig af
mat og drykk og hvort þeir lifa
lengur eöa skemur.
En þaö er fullkomlega óverjandi
og óviðunandi aö þessir tveir menn
skuli komast upp með þaö rétt eins
og hvert annaö fjandsamlegt her-
námsliö aö koma hingað suöur, rigsa
hér um strætin meö valdsmanns-
þótta og skipa Reykvíkingum fyrir.
Báðir eru þeir bindindismenn og
forðast eins og helvíti sjálft að láta
áfengi inn fyrir sínar varir. Þaö er út
af fyrir sig allt í lagi og raunar ágætt,
en hitt er verra aö menn sem ekki
0 „Nú æskjum viö þess aö fá
almennilegan bjór á borðin og
hvaö blöndun drykkja áhrærir þá
höfum við ekki leitaö álits fáfróöra
sveitamanna um þaö efni.”
stigu fyrir framgangi bjórfrumvarps
á þingi.
Hvaöan þeim kemur sú sannfæring
aö þeir séu til þess réttbornir og rétt-
kjörnir aö ráöa drykk Reykvíkinga,
þaö er hulin ráðgáta.
Eins og aörir grunnhyggnir sveita-
strákar löptu þeir Jón og Olafur í sig
meö móðurmjólkinni þá bjargföstu
barnatrú aö höfuðborg Islands væri
viðbjóöslegt bæli lasta og spillingar
þar sem hræröist aumkunarverður
lýður, hrjáður af synd og lausungu,
en sjálfir væru þeir konungbornir
arfar hinna hraustu forníslendinga,
þrútnir af þjóölegum fróöleik og heil-
næmri sveitamennsku.
I uppvextinum markaöist sjón-
deildarhringur þeirra af fjóshaugn-
um viö bæjardyrnar og f jallinu hand-
an vogsins. Þeim var ekki kennt neitt
um menningu nútímans. Lífsreynsla
þeirra var öll af toga rollurassa og
þorskhausa og þekkingu sína supu
þeir þakklátir af brunnum kýrhala-
vísindanna sem vissulega þótti bæri-
hafa reynslu af öörum vökvum en
bæjarlæk og beljuhlandi skuli trana
sér fram til þess aö stýra drykkju
siömenntaðra manna.
Veldi sveitamanna
Reynsla okkar Reykvíkinga af
bjórknæpunum er mjög góö. Nú
æskjum viö þess að fá almennilegan
bjór á borðin og hvaö blöndun
drykkja áhrærir þá höfum viö ekki
leitað álits fáfróöra sveitamanna um
þaö efni.
Viö höfum ekki heldur áhuga á því
að menn utan af landi skuli vaöa hér
upp á dekk og skipa dólgslega fyrir
um lífshætti okkar. Viö erum menn
til þess aö ráöa okkar málum sjálfir.
Og þegar bjórfrumvarpið veröur
tekiö fyrir aö nýju þá skulum við
gefa því gaum hvernig þingmenn
okkar halda á spilum. Við skulum sjá
hvort þeir halda fram okkar hlut til
sjálfræöis eöa hvort þeim finnst allt í
lagi aö sveitamenn ráöi.
Baldur Hermannsson
„Báðir eru þeir bindindismenn og forðast eins og helvíti sjálft að láta áfengi inn fyrir sínar
varir."