Dagblaðið Vísir - DV - 18.04.1986, Qupperneq 11

DV. FÖSTUDAGUR 18. APRÍL 1986.
11
Menning
Menning
Menning
Menning
Leitin að Lofti
Leikfélag Hafnarfjaröar:
GALDRA-LOFTUR
Höfundur: Jóhann Sigurjónsson
Leikstjóri og leikmynd: Arnar Jónsson
Ljós: Lárus Björnsson
Tónlist Jóhann Morávek
Búningar: Alda Sigurðardóttir
„Loftur hét skólapiltur einn á
Hólum; hann lagði alla stund á gald-
ur og kom öðrum til þess með sér,
þó ekki yrði meira úr því fyrir þeim
en kuklið eitt.“ Þannig hefst þjóð-
sagan um Galdra-Ix)ft, sem er
kveikjan að hinu þekkta leikriti Jó-
hanns Sigurjónssonar, sem Leikfélag
Hafnaríjarðar frumsýndi sl. laugar-
dag. En sagan er aðeins grunnur að
því sjálfstæða verki sem höfundur
skapaði, er hann skrifaði leikritið
um Loft, leitandann, sem haldinn er
þeirri ástriðu að ná valdi á óþekkt-
um öflum. Hann hefur sett sér það
mark að „standa með alla visku
mannanna á þröskuldi lejmdardóm-
anna“. Einhvers staðar á leið hans
hefur þekkingarleitin breyst úr löng-
un til að vita í hreina ástríðu til að
ná valdi á galdrinum, sem hann
gæti síðan notað hvort sem væri til
góðs eða ills.
Þáttaskil urðu í túlkun á hlutverki
Lofts í uppfærslu Leiksmiðjunnar
1968. Þá leikstýrði Eyvindur Er-
lendsson eftirminnilegri sýningu á
leikritinu, og Amar Jónsson fór með
hlutverk Lofts. I grein í Skími 1980
rekur Jón Viðar Jónsson það, hvem-
ig fram til þess tíma hafði oftast verið
lögð megináhersla á ofurmennisí-
myndina í túlkun Lofts, en þó með
mismunandi áherslum samkvæmt
tilhneigingu samtímans hverju
sinni.
I sýningu Leiksmiðjunnar birtist
áhorfendum ungur Loftur, að ýmsu
leyti óráðinn, og var þar farið nær
þeim hugmyndum, sem höfundur
virðist hafa haft í upphafi.
Og enn heldur leitin að hinum
sanna Lofti áfram. I sýningu LH er
haldið áfram á sömu braut. Leik-
stjórinn, Amar Jónsson, vinnur hér
Leiklist
AUÐUR EYDAL
með hópi áhugafólks, og kann ýms-
um að finnast mikið í ráðist hjá
óvönum leikurum að takast á við
þann gamla Galdra-Loft. Að mínu
mati byggist útkoman mikið á því
hvemig til tekst með túlkun á hlut-
verki Lofts sjálfs, en hann er sú
persóna, sem er þungamiðja verks-
ins. Hvaða leið, sem valin er til
túlkunar, gerir vissar kröfur iim
„stórleik" í þessu hlutverki. Davíð
Þór Jónsson er vissulega ungur, og
hefur ágætt útlit í hlutverkið, en
vantar dramatískan kraft og þunga,
sem von er hjá svo óreyndum leik-
ara. Mér fannst leikur hans að ýmsu
leyti betri í fyrri hlutanum, þar sem
hann sýnir hinn unga Loft, sem til-
litslaus traðkar á tilfinningum
annarra, og framkoma hans er ein-
kennilegt sambland af leiða og
ástríðu. Samt má Davíð varast að
verða ekki eins og keipóttur krakki
á stundum. Framsögn hans var ekki
nógu góð og þyrfti skólunar við.
Bestan leik þeirra LH-inga sýndi
að mínu mati Guðný Dóra Gests-
dóttir í hlutverki Steinunnar. í
nútíma túlkun á verki Jóhanns Sig-
urjónssonar er leitast við að sýna
persónur sem venjulegar manneskj-
ur af holdi og blóði. Steinunn er
ekki lengur fulltrúi hins illa og Dísa
þaðan af sfður einhver engill. Guðný
Dóra lék hlutverkið af hófstillingu,
og hún hefur góða framsögn. Vigdís
Gunnarsdóttir lék Dísu á þokkfullan
hátt og kom ágætlega til skila fjöri
og gáska hennar í upphafi, en átti
erfiðara með að túlka átökin undir,
lokin. Atli Geir Grétarsson var dálít-
ið stirðlegur Ólafur, og Jón Páll
Þorbergsson lék föður Lofts. Önnur
hlutverk eru smærri.
Heildarsvipur sýningarinnar er
ágætur, sviðsmyndin, verk leikstjór-
ans, gerð af tjöldum og aukahlutir
fáir. Lýsing Lárusar Bjömssonar
vakti athygli og jók á möguleika
sviðsmyndarinnar. Búningar Öldu
Sigurðardóttir voru einfaldir og vel
við hæfi, utan það að mér fannst
rauði gallinn á Lofti eins og einhver
misheppnuð nærflík.
Þetta verk gerir miklar kröfur og
varla er von til þess að áhugahópur
geri mikið betur en hér. Leistjóm
Amars Jónssonar einkennist af því
að hann ofgerir í engu sínu fólki,
og mörg atriðin em ágætlega unnin.
í lokin er vert að óska Leikfélagi
Hafn;nfjarðar til hamingju með af-
mælið, en það er 50 ára um þessar
mundir og sýningin á Galdra-Lofti
því almælissýning. AE
Davið ÞórJónsson í hlutverki Lofts í afmælissýningu Leikfélags Hafnarflarðar.
Blásarakvintett Reykjavíkur
á tvennum tónleikum
Tónleikar Biásarakvintetts Reykjavikur
ásamt pianóleikurunum Martin Berkofsky
og Gisla Magnússyni á Kjarvalsstöðum
13. april og f Kirkjulundi i Garðabæ 15.
aprii.
Efnisskrá: 11.4. Þorkell Sigurbjömsson:
Hræra; Jean Francaix: Quintette; Francis
Poulenc: Sextuor. - 15.4. György Ligeti:
Sex Bagatellur; Wolfgang Amadeus Moz-
art Kvintett í Es-dúr fyrir pianó og blásara
KV 452; Jean Francaix: Quintette.
Blásarakvintett Reykjavíkur hélt
tvenna tónleika sína með hvorum
píanóleikaranum með dags millibili
í Reykjavík og Garðabæ. Reyndar
hélt ég, eins og svo margir aðrir, að
um sömu efnisskrá væri að ræða á
tónleikunum, en svo reyndist þó alls
ekki. Aðeins kvintett Francaix var
sameiginlegur á þeim báðum. Það
er á hinn bóginn síður en svo leið-
indaverk að fara á tvenna tónleika
hjá blásarakvintett Reykjavíkur
þótt stutt sé á milli.
Handa spilurum sem geta
treyst hver öðrum
Fyrri tónleikamir, sem haldnir
voru á Kjarvalsstöðum, á ganginum
framan við Kjarvalssal, hófust með
frumflutningi á endurskoðaðri út-
gáfu Þorkels Sigurbjömssonar á
íslenskum þjóðlögum, sem hann
nefhir Hræm. Það sem einkum vek-
ur athygli í Hræm er djörf og
kröfuhörð beiting hljóðfæranna.
Þessi músík er aðeins handa spilur-
um sem geta treyst hver öðrum til
hins ýtrasta. Svo vakti það reyndar
furðu manns að uppgötva á tónleik-
unum í Garðabæ að þetta áttu
Bagatellur Ligetis sammerkt með
Hræm Þorkels, þótt annars væm
stykkin að sjálfsögðu sitt með hvom
svipmótinu.
Visst fyrir hverja nótu
Eins og fyrr var getið var kvintett
Francaix á efnisskrám beggja tónlei-
kanna. Þar má nú segja að menn fái
að vinna fyrir kaupinu sínu og væri
líklega hagkvæmast að taka að sér
að spila upp á visst fyrir hverja nótu.
Tónlist
EYJÓLFUR MELSTED
Það er hreint makalaust hvað
Francaix getur eldað þykkan graut
úr til þess að gera litlu efni, sem ein-
att virðist hreint dægurlagaefiii. Ég
þykist þess reyndar fullviss að hefði
spilamennskan ekki verið jafhfrá-
bær og hjá Blásarakvintett Reykja-
víkur hefði manni víst þótt heldur
lítið púður í. Vel léku þeir á sunnu-
dag á Kjarvalsstöðum og enn betm-
í Garðabæ. Þar hljómaði líka betur.
Eldur og fínustu blæbrigðin
Á Kjarvalsstöðum lék Martin Ber-
kofsky með þeim Sextuor eftir
Francis Poulenc. í byrjun fannst mér
píanóið vera einum of yfirgangssamt
en það lagaðist von bráðar. Menn
fundu sig í samleiknum. Martin Ber-
kofsky tendrar eld hvarvetna sem
hann leikur og þessi Poulenc sextett
var því af hressara taginu. Þeir gefa
ekkert eftir, piltamir í Blásarakvint-
ettinum, og kunna svo sem líka að
kynda bál.
Á tónleikunum í Garðabæ var svo
gjörólíkt stykki leikið. Þar sat Gísli
Magnússon við píanóið í kvintett
Mozarts. Þá tók líka smástund að
fella leikinn í ljúfa löð, eða sem svar-
aði nokkum veginn Largo inngangi
fyrsta kaflans. Dískantrödd píanós-
ins kemur mikið til í stað flautunnar
í kvintettinum, en bassinn er cont-
inuo. Þó virðist manni sem píanó-
röddin gæti staðið að mestu leyti
sjálfstæð eins og svo oft hjá Mozart.
í þessum kvintett fengu áheyrendur
virkilega að heyra gælt við fínu blæ-
brigðin og að njóta óendanlegs
litríkisins í músík Mozarts.
Blásarakvintett Reykjavíkm
minnti með þessum tvennu tónleik-
um á að hann er í fremstu röð
kammerhópa okkar. Hann er heil-
steyptur hópur og hljómar jafhan
eins og eitt hljóðfæri án þess að
hver einstakur blásari gefi neitt eftir
af sjálfstæði sínu. Á slíkum hópi er
ekki hægt annað en hafa mikið dá-
læti, enda viðurkennist hér, sem fyrr,
að hann er uppáhaldshljómsveit
undirritaðs.
EM
Gísli Magnússon. Martin Berkofsky.