Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.1987, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 1987.
15
Fjölmiðlabylting í framkvæmd
Fátt er skemmtilegra en ergelsi
kerfismanna yfir velgengni Stöðvar
2. Grein Einars Karls Haraldssonar
í DV í síðustu viku er skólabókar-
dæmi um þetta.
En Einari Karli verður ekki kápan
úr því klæðinu. Stöð 2 er, þótt ótrú-
legt kunni að virðast, eitt best
heppnaða fyrirtæki á samanlögðum
sjónvarpsmarkaðnum!
Velgengni Stöðvar 2
Velgengni Stöðvar 2 á rætur að
rekja til þriggja þátta sem hver um
sig mundi vega þungt í hvaða fyrir-
tæki sem er.
I fyrsta lagi á hún nú heimsmet
í fjölda áskrifenda fyrir áskriftar-
sjónvarp. Áskrifendur eru nú um
6000 og er það milli 13 og 14% af
markaðssvæðinu í heild á 3 mánuð-
um!
Auk þess er ekkert lát á pöntunum
og því ljóst að stöðin verður komin
í „break-even“ (skilar hagnaði) í síð-
asta lagi næsta vor. Verður það
annað heimsmet í sögu sjónvarps-
stöðva!
í öðru lagi hefur Stöð 2 nú nær
helming auglýsingamarkaðarins!
Skv. upplýsingum Miðlunar hf. voru
hlutföllin 50% í október, 40% í nóv-
ember og um 45% í desember!
Þegar Markús Öm segist ekki
hafa fundið fyrir saihkeþþninni á
sjónvarpsmarkaðnum fer hann því
annaðhvort með rangt mál eða veit
ekki hvað er að gerast í fyrirtæki
hans.
í þriðja lagi hefur Stöð 2 fengið
mikið fjármagn í gegnum styrktar-
aðild (sponsorship) atvinnulífsins frá
fjölmörgum aðilum og kallast það
vel af sér vikið á svo skömmum tíma.
KjaHaiinn
gæfúlegri en núverandi tvískinn-
ungur.
Fyrir Stöð 2 skiptir engu máli hvor
leiðin er farin eða hvort RÚV kýs
að halda núverandi haltu-mér-
slepptu-mér leik til streitu!
Það sem almenning varðar hins
vegar um er að því lengur sem þessi
ákvörðun dregst á langinn þeim mun
erfiðari verður staða RÚV þegar til
lengdar lætur.
úrrás“ mun halla enn meira á Rás
1. Er aðeins spuming um tíma hve-
nær Rás 1 glatar einnig samkeppnis-
stöðu sinni.
Ríkssjónvarpið er hins vegar rósin
í hnappagati Ríkisrisans. Þar er
margt um frábært fólk með góðar
hugmyndir sem mun halda áfram að
streitast við.
En örlög Ríkissjónvarpsins em
einnig ráðin. Stofhunin er orðin
Jón Ottar
Ragnarsson
sjónvarpsstjóri
„Staðreyndin er að halli RÚV á árinu 1986
var meiri en heildarfj árfesting bæði Stöðv-
ar 2 og Bylgjunnar til samans eða um 130
milljónir íslenskra króna.“ 1
Og ekki skyldu kerfismenn gleyma
að Stöð 2 á ekki velgengni sína að
þakka opinberum fjárframlögum - á
þeim höfum við ekki áhuga - heldur
ánægjulegum viðbrögðum markað-
Samkeppnin við RUV
En þar með er ekki öll sagan sögð.
Samkeppnin við RÚV hefur tekið á
sig ýmsar skringilegar myndir.
Þessi samkeppni minnir á hnefa-
leikakeppni þar sem Ríkisrisinn
brýst inn í hringinn og lætur öllum
illum látum en hlejTrur undir pilsfald
Stóm Mömmu um leið og á bjátar.
Ríkisrisinn þarf að ákveða hvort
hann þorir að vera með í samkeppn-
inni eða hverfa endanlega undir
pilsfaldinn. Báðir kostfrnir em
Staðreyndin er að halli RÚV á
árinu 1986 var meiri en heildarfjár-
festing bæði Stöðvar 2 og Bylgjunn-
ar til samans eða um 130 milljónir
íslenskra króna!
Alvarlegra er þó að nýja Útvarps-
húsið mun kosta skattgreiðendur
nær 2 milljarða króna (!) áður en
yfir lýkur og þeir hafa ekkert efni á
nýju Kröfluævintýri.
Úrbætur í fjölmiðlamálum
Fyrir Stöð 2 og Bylgjuna væri
framhald á núverandi ástandi e.t.v.
heillavænlegasti kosturinn.
Rás 2 er nú þegar lítils virði. Hvort
ríkið selur hana nú til einkaaðila
eða ekki skiptir ekki máli úr þessu.
Fyrirtækið er einfaldlega úr leik.
Þegar Bylgjan kemur með „kúlt-
bákn, háð duttlungum stjómmála-
flokkanna og of dýr í rekstri til að
skila tilætluðu hlutverki.
Framtið Ríkissjónvarpsins
Ekki em miklar líkur á að Hrafn
Gunnlaugsson og fleiri af hans skoð-
anabræðrum fái þvi framgengt að
Ríksútvarpinu verði breytt í sjálfe-
eignarstofaun.
Því miður! Eins og Hrafa lýsti yfir
var Rás 2 dýrmæt fyrir ári síðan en
ekki lengur. Nú ríður á að sömu
örlög bíði ekki annarra rása fyrir-
tækisins.
Það sem líklega verður því ofan á
er að þegar halla fer enn frekar á
RÚV verður fyTÍrtækið tekið út af
hinum frjálsa markaði.
Þar með yrði stofaunin menning-
ar- og skólasjónvarp og er þessi leið
ekki fráleit ef ríkisfyrirtæki eiga á
annað borð að gegna slíku hlutverki.
Reynslan á öðrum sviðum er vand-
metin. Ríkisútgáfa námsbóka, þótt
upphaflega hafi unnið stórvirki,
verkar nú sem spennitreyja á skóla-
bókaframleiðslu.
Fyrirtæki á borð við Iðurrni, Öm
og Örlyg, Vöku-Helgafell og flefri
framleiða nú þegar skólabækur sem
em mun betri en það sem ríkið gerir
á þessu sviði.
Sem betur fer hefur öðrum ríkis-
fyrirtækjum á menningarsviðinu,
t.d. Þjóðleikhúsinu, gengið vel að
laga sig að breyttum aðstæðum!
Vonandi tekst RÚV eins vel upp. 7
Lokaorð
Hér hefur lítillega verið tæpt á
nokkrum atriðum í íslensku fjöl-
miðlabyltingunni. Meira verður
fjallað um málið í næstú viku ef rit-
stjórar DV leyfa.
Um nöldur Einars Karls Haralds-
sonar er hins vegar ekki vert að fara
fleiri orðum. Málflutningur hans er
boðskapur steinaldarmannsins á
tækniöld... og fjölmiðlaöld.
En hitt er ljóst að almenningur
sættir sig ekki við að fleygja 2 millj-
örðum i vistarvem fyrir ríkisfyrir-
tæki sem fátt bendir til að standist
frjálsa samkeppni.
Að lokum vil ég grípa þetta tæki-
færi til að þakka öllum stuðnings-
mönnum frjálsra útvarpsstöðva, sem
skilja hvílíkt átak það var að koma
þessum fjTÍrtækjum á laggimar og
kunna að meta þá viðleitni sem að
baki býr!
Jón Óttar Ragnarsson
Kansellístfll hinn nýi
Nú, á dögum vaxandi samkeppni,
reyna fyrirtæki, sem selja vöm sína
á almennum markaði eða hafa sam-
skipti við almenning á einn eða
annan hátt, að skapa sér ákveðna
ímynd. Merki þessa sjást víða, t.d. í
tengslum við styrki fyrirtækja og
stofaana við félagastarfsemi,
íþróttahreyfinguna og mannúðar-
mál.
Kjállariim
Kristjón
Kolbeins
viðskiptafræðingur
ingnum hafi verið lokað og ávísunin
send lögfræðingi til innheimtu.
Vænlegri leið er að benda sökudólg-
inum vinsamlegast á að hann hafi
gefið út innstæðulausa ávísun og
þess farið á leit að úr því verði bætt
von bráðar.
Eins og mörg þúsund skattgreið-
endur í Reykjavík vita hefur Skatt-
stofan í Reykjavík tekið upp allt
aðra stefau. í stað einfaldra breyt-
inga á framtali, ef eitthvað telst
athugunarvert að mati skattstof-
unnar, er gripið til harkalegra
aðgerða eins og Ágúst H. Bjarnason
menntaskólakennari lýsti í grein í
Mbl. 25. nóv. Hér er ekki um það
að ræða hvað er löglegt en siðlaust
heldur hvað er lögleysa og siðlaust.
Langhundur frá skattstofunni
Sem samnefaara fyrir þær þúsund-
ir skattborgara í Reykjavík, sem
hafa fengið að kynnast hinum nýju
vinnubrögðum á S.R., getum við tek-
ið K.J. nr. 5819-0767 sem er í raun
ekki til nema sem persónugervingur
lítilmagnans í þjóðfélaginu. Hr.
5819-0767 stundaði sjálfstæðan at-
vinnurekstur hluta úr árinu, nánar
tiltekið innrömmun í bílskúrnum hjá
sér. Á miðju ári var allri starfsemi
„í stað einfaldra breytinga á framtali, ef
eitthvað telst athugunarvert að mati skatt-
stofunnar, er gripið til harkalegra að-
gerða... “
Mikið er einnig lagt upp úr við-
móti starfsmanna við viðskiptavin-
inn án þess að um fals eða smjaður
sé að ræða. Banki, sem vill halda í
viðskiptavini sína, sendir ekki þeim
sem fer óvart yfir á ávísanaheftinu
vegna gáleysis, harðort hótunarbréf
þar sem greint er frá því að reikn-
hætt og skattborgarinn fór að vinna
hjá öðrum.
Nú kemur að áramótum og farið
að telja fram til skatts. Slíkt átti
ekki að vera mikið mál. Eignir og
skuldir voru engar enda ekki verið
stofaað til þeirra. Reksturinn hafði
verið fremur fábrotinn, veltan
óveruleg og kostnaðarliðir lítilvæg-
ir. Líður fram í júni, kemur þá
langhundur frá skattstofunni, tölvu-
útskrift sem minnti einna helst á
úrklippusafa úr Stjómartíðindum.
nánar tiltekið A hluta.
Megininntak útskriftar var þetta.
„Með vísan til 96. gr. laga nr. 75/1981.
er hér með skorað á yður... Sam-
kvæmt 91. gr. laga nr. 75/1981
skulu... Að mati skattstjóra er inns-
endur rekstrarreikningur ekki í
samræmi við ákvæði 18-22 gr. 1. nr
51/1968 sbr. 1. nr. 47/1973... sbr. 31.
gr. 1. 75/1981... ekki í samræmi við
tilvitnaða 91. gr. ... í samræmi við
91. gr. sbr. 3. mgr. 22. gr. bókhald-
slaga... í samræmi við ákvæði 53.
gr. skattalaga."
Athugasemdir skattstofunnar
snemst að mestu um efaahagsreikn-
inginn, verðbreytingarfærslur.
viðskiptamannabókhald, fyminga-
skýrslur, eiginfjárhre\’fingar, fjár-
festingarsjóð, varasjóð og
endurmatsreikninga. Beðið var um
ljósrit af reikningum, kvittunum og
nótum. Ennfremur var gerð athuga-
semd við óverulega liði eins og
rekstur bifreiðar, ferðakostnað og
risnu, liði sem skiptu í raun sáralitlu
til eða frá.
Áður en kærufrestur rann út var
gerð grein fyrir því hvers vegna
efnahagsreikningur hefði ekki fylgt
framtalinu þar eð eignir og skuldir
vom engar og aldrei til þeirra stofa-
að. Starfsmönnum skattstofunnar
var boðið að ljósmynda öll fy'lgiskjöl
en áhugi var ekki fyrir hendi.
Nú skyldu menn halda að málið
væri úr sögunni. Ekki aldeilis. Enn
berast tölvuútskriftir frá skattstof-
unni. Þar segir: „Höfaum skatt-
framtalsins byggist á því að ekki
hafa verið lögð fram umbeðin gögn,
sbr. áður tilvitnað bréf skattstjóra
og skýringar alls ófullnægjandi en
þær em í engu samræmi við fyrir-
spum skattstjóra og er framtal yðar
1986 því ófullnægjandi og ekki í sam-
ræmi við 91. gr. áðumefadra laga.“
Ofangreint svar kannast e.t.v.
margir við en í þessu tilviki er það
ósvífinn skætingur og út í hött. því
vart verða lögð fram yfírlit yffr hluti
sem aldrei hafa verið til.
Kerfið komið í gang
Framtali skattborgarans var alfar-
ið hafaað, gjaldstofaar tvöfaldaðir.
við bætt 25% álagi. Kerfið var kom-
ið í gang. sendir em út álagningars-
eðlar sem eiga sér enga stoð í raun
m.v. gjaldþol skattborgarans og ef
ekki er greitt er stutt í lögtök og
uppboðsbeiðnir. K.J. fékk sem betur
fer leiðréttingu mála sinna eftir ít-
rekuð bréfaskrif til skattstoíúnnar
þar sem í raun kom ekki neitt nýtt
fram.
Þrátt fyrir 96. gr. laga um tekju-
skatt og eignaskatt er mér ómögu-
legt að skilja hvemig hægt er að
hafaa framtali algjörlega þótt ekki
hafi fengist fullnægjandi skýringar
að mati skattstofu á einstökum lítil-
fjörlegum frádráttarliðum sem orka
e.t.v. tvímælis þar sem um er að
ræða liði sem heimfæra má bæði
undir einkanevslu og kostnað við
atvinnurekstur þegar ekki verða
bomar brigður á aðra þætti fram-
talsins.
Skattalögin verða ekki túlkuð
þannig að hagstæðara sé fyrir framt-
eljanda að sleppa frádráttarlið
algerlega en að geta hans ef vafi
leikur á að um rekstrarkostnað sé
að ræða, því slíkt getur haft í för
með sér að viðkomandi verði skyld-
aður til að leggja ríkissjóði til
vaxtalaust lán í nokkum tíma auk
íjölda annarra óþæginda.
Kristjón Kolbeins
„Þrátt fyrir 96. gr. laga um tekjuskatt og eignaskatt, er mér ómögulegt aö
skilja hvemig hægt er að hafna framtali algjörlega þótt ekki hafi fengist
fullnægjandi skýringar, að mati skattstofu, á einstökum lítilfjörlegum frádrátt-
arliðum...“