Dagblaðið Vísir - DV - 28.02.1987, Blaðsíða 10
52
LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 1987.
Altarisveggurinn. Frá vinstri: Sælír eru fátækir i anda, Fjallræðan og Sælir eru þeir sem hungrar og þyrstir eftir réttlætinu. Breidd 12 metrar. (Litljósmyndir Leifur Þorsteinsson, Myn<
Tvö hundruð fermetra freska eftir Baltasar
í V íðistaðakirkj u í Hafnarfirði
Það er ekki á margra vitorði
að úti í hrauni í norðurbænum í
Hafnarfirði er að fínna tíma-
mótaverk í íslenskri kirkjulist,
raunar í sögu opinberra mynd-
skreytinga á íslandi. Hér er átt
við fresku, eða kalkmálverk, list-
málarans Baltasars í Víðistaða-
kirkju, nýbyggingu þeirra Óla
G. H. Þórðarsonar og Lovísu
Christiansen arkitekta, sem vígð
verður seinna á þessu ári.
Freskan er stærsta verk sinnar
tegundar á landinu, um 200 m2,
fyrsta freskan sem alfarið er unn-
in af íslenskum aðilum fyrir
íslenska byggingu. Jafnframt
sætir hún tfðindum fyrir annarra,
og þá helst tæknilegra, hluta sak-
ir. Aldrei fyrr hefur freska verið
unnin fyrir norræna kirkju með
múrhúðunartækni hinna mexík-
önsku meistara, þeirra Siqueros,
Orozco og Rivera, og ekkert opin-
bert verk hér á landi er heldur
eins vel varið fyrir hremmingum
eins og jarðskjálftum, raka og
leka.
Við þetta má bæta að einhvern
tímann hefði það þótt saga til
næsta bæjar að hægt væri að
mála kalkmálverk, svo ofurvið-
kvæmt sem það er fyrir hita og
rakabreytingum, um hávetur hér
á norðurslóðum.
í dramatískri birtu
Víðistaðakirkja er í laginu eins
og blævængur, eða opinn faðmur.
Til að komast inn í hana þarf
gesturinn að klöngrast yfir se-
mentspoka, sandhrúgur og
trébúkka.
En um leið og komið er inn fyr-
ir aðaldyr, sem staðsettar eru í
kverk byggingarinnar, blasir
freska Baltasars við í allri sinni
mekt þar sem hún þenur sig yfir
endilangan bakvegginn. Þessi
bakveggur er í senn stallaður og
hvelfdur, fyrir miðju er altaris-
veggur, þar er jafnframt þunga-
miðja freskunnar, en sinn
hvorum megin við hann eru
vængir með tvær myndir á væng.
Alls eru veggjaeiningarnar, og
þá myndirnar, fimm talsins og á
þeim eru níu hópsenur.
Freskan, sem fjallar um sælu-
boðin svokölluðu, er mikil-
fenglegt verk í orðsins fyllstu
merkingu.
Dramatísk birta umlykur hóp-
ana níu sem túlka, hver með
sínum hætti, hvernig trúin , eins
og Kristur skilgreinir hana í
Fjallræðunni, birtist í verki, ekki
aðeins til forna, heldur einnig á
vorum dögum.
Sviðsetning Baltasars er í senn
þróttmikil og hófstillt. Samsetn-
ing hópanna og látbragð fólksins
innbyrðis er blátt áfram og hóg-
vært en hin maleríska umgjörð
er upptendruð með kröftugum
pensildráttum og glóheitum lit-
um.
Gött andrúm
Þrátt fyrir hið mikla umfang
freskunnar er hún alls ekki allsr-
áðandi og ’yfirþyrmandi í rými
kirkjunnar, eins og margar fræ-
gustu freskur listasögunnar
óneitanlega eru. Nægir að nefna
risafresku Tintorettos í Scuola
Sælir eru þeir sem ofsóttir eru. Breidd 4 metrar.
Sælir eru syrgjendur, hluti af langvegg