Dagblaðið Vísir - DV - 04.01.1988, Blaðsíða 2

2
MÁNUDAGUR 4. JANtJAR 1988.
Stjómmál
- Þú hefur alla tíð verið yfirlýstur
andstæðingur kvótakerfisins.
Hvaða aðferð viltu nota til að
stjórna fiskveiðunum?
„Ég tel heppilegri aðferð að setja
sér mark hvað veiða eigi mikið á
hveiju ári og skipta því svo af sann-
girni eftir stærð og mnfangi flotans
á milli togara og báta. í annan stað
að skipta því á ákveðin tímabil. Það
er sjálfsagður hlutur að jafna sem
mest tímabil togaraflotans en getur
verið erfiðara að jafna tímabil báta-
flotans. Ef flskiskipin fara yfir
þann heildarkvóta, sem er á hveiju
tímabili, er ekki um annað að gera
en að beita stöðvun. Ef þau ekki
ná markinu þá er haldið áfram.“
- Erum við þá ekki komin út i
skrapdagakerfið?
„Þetta er meira í ætt við það kerfi
sem var á meðan ég var sjávarút-
vegsráðherra og „Svarta skýrslan"
kom fram. Ég held því fram að það
hafi ásamt mörgu öðru gefist vel.
Ég vil í því sambandi benda á að
við breyttum möskvastæð tvívegis
í botnfiskveiðunum. í fyrra sinnið
úr 120 upp í 135 millímetra og síðar
í 155 millímetra. Friðun svæða sem
og eftirlitið, sem þá var komið á,
höfðu einnig sitt að segja. Þegar
„Svarta skýrslan" kom út veiddu
útlendingar um 50% af heildar-
botnfiskcdlanum og við vorum á
síðasta snúningi að losa okkur við
veiðar þeirra. En ég vil taka fram
að hvorki fyrirkomulagið, sem þá
var, né þetta kvótakerfi er það fuil-
komið að það þurfi ekki endumýj-
unar viö.“
- Áliturþúaðþessistjórnunarkerfi
þurfi endumýjunar við oftar en
verið hefur?
„Já, ég er sannfærður um það.
Þess vegna er ég nú andvígur því
að rígbinda kvótakerfið til þriggja
ára eða lengur."
- Nú er boðað að betur skuli farið
eftir tillögum fiskifræðinga en verið
hefur. Heldur þú að Hafrannsókna-
stofnun hafi alfarið rétt fyrir sér í
mati sínu á stofnstærð?
„Vitaskuld hafa fiskifræðingur
að mörgu leyti rétt fyrir sér. En við
megum ekki gleyma því að fiski-
fræðin er ung vísindagrein og
fiskifræðingar eru ekki fullkomnir
frekar en við hin. Það þýðir ekki
að ég sé að kasta rýrð á þá eða
þeirra störf. Ég tel að þeir eigi eðli
málsins samkvæmt að vera
íhaldssamir í tfllögum þannig að
stjórnmálamaður, í þessu tilfelli
sjávarútvegsráðherra, eigi alltaf
borð fyrir báru, eins og sagt er.“
- Þér hefur orðið tiðrætt um mikil
völd sjávarútvegsráðherra og sem
•þú telur fara vaxandi með þessu
kvótafrumvarpi. Eru völd sjávarút-
vegsráðherra of mikil?
„Sjávarútvegsráðherra, hver
sem hann er, hefur mjög mikfl völd.
Ég minnist þess þegar frumvarp
um fiskveiðflandhelgi íslands var
tfl umfjöllunar 1976 að þá ógnaði
mér þau völd sem hann hafði og
sú ábyrgð sem lögð var mér á herð-
ar sem sjávarútvegsráðherra. Ég
hef verið talinn harðskeyttur mað-
ur og óvæginn oft. Samt lét ég það
yfir mig ganga að gerðar voru 19
breytingatillögur við þá mikilvægu
löggjöf. Eftir þessari löggjöf er enn
farið í flestum greinum nema hvað
varðar kvótakerfið. Með því að
samþykkja þessar breytingar náð-
ist víðtæk samstaða á Alþingi um
þetta mikflvæga mál. Vald sjávar-
útvegsráðherra var mikið en það
hefur vaxið stórlega, þegar farið er
að ákveða veiðar hvers einasta báts
í landinu. Og ég tel að það muni
vaxa enn með þessu nýja kvóta-
frumvarpi. Ég tel einnig að það sé
ekki hollt fyrir einn mann eða eitt
ráðuneyti að hafa svona mikfl
völd.:.“
- Er það orðið
hættulega mikið?
„Ég vfl ekki nota orðið hættulegt
en það er alltof mikið að mínu
mati. Nú er svo komið að hver ein-
asti maður sem sækir sjó verður
að sækja að meira eða minna leyti
allt í hendur sjávarútvegsráðu-
neytisins.“
- Þú sagðir á dögunum, þegar
Steingrímur Hermannsson lýsti því
yfir að formenn stjórnarflokkanna
hefðu gert samkomulag um að eng-
ar breytingar yrðu gerðar á kvóta-
frumvarpinu nema þær sem
Halldór Ásgrimsson gæti sam-
þykkt, að þér hefði ekki verið
ráðstafað á þann hátt. Stendur það
enn?
„Ég sagði líka að ég tryði því ekki
að Þorsteinn Pálsson hefði staðið
að slíku samkomulagi enda kom
það á daginn. Þetta var einkayfir-
lýsing Steingríms. Það er að
mínum dómi fráleitt að stjóm-
málaforingjar eða þingmenn gefi
yfirlýsingar um það að þetta eða
hitt frumvarpið, sem liggur fyrir
Alþingi, verði að fara eftir vilja eins
manns. Tfl þess höfum við Álþingi
og þingræði að þar verður meiri-
hluti að ráða. Ég er þeirrar skoðun-
ar varðandi þetta þýðingarmikla
mál, sem stjómun fiskveiða er, að
meirihlutinn á Alþingi reyni að ná
Yfírheyrsla:
Texti:
Sigurdór Sigurdórsson
sem víðtækustu samkomulagi við
minnihlutann. Enda tel ég að
stjómun fiskveiða sé hafin yfir hið
pólitíska dægurþras."
- Hefur skort á þetta nú, hefur ve-
rið reynt að binda hendur ykkar
stjórnarþingmanna i málinu?
„Ég get lýst því yfir hvað minn
flokk varöar að þar hefur ekki ve-
rið reynt að binda mínar hendur,
enda væri það algerlega tflgangs-
laust. Svo einfalt er það.“
- Eftir að hafa hlustað á umræður
um kvótafrum varpið í báðum deild-
um verður ekki önnur ályktun
dregin en sú að ekki sé meirihluti
fyrir frumvarpinu á þingi eins og
það liggur fyrir. Samt fór það í
gegnum efri deild. Voru menn að
greiða atkvæði gegn sanfæringu
sinni?
„Hendur manna hafa ekki verið
bundnar í Sjálfstæðisflokknum í
þessu máli. Hins vegar kom afstaða
ákveðinna þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins í efri deild mér mjög á
óvart. Ég átti von á þvi að frum-
varpið tæki miklu meiri breyting-
um en raun varð á. Ég þori ekki
að fullyrða neitt um það hvað olli
én að vísu eru tfl menn sem pjóta
þama forréttinda og þeir hafa vafa-
laust hnippt í þá sem stóðu ekki
fóstum fótum í þessu máli. Ætli það
sé ekki sennilegasta skýringin.“
- Ef við lítum á frumvarpið eins og
það liggur fyrir, hvaða atriði eru
það sem þú getur alls ekki sætt þig
við?
„í hjarta mínu er ég á móti kvóta
og því andvígur frumvarpinu í
heild. En mér er það ljóst að ná
þarf samstöðu í málinu og þá hafði
ég haldið að tekið yrði tillit til skoð-
ana okkar, sem erum kvótanum
andvígir, um breytingar á frum-
varpinu. Þær breytingar sem ég vil
ná fram er aukið frelsi fyrir smá-
bátana. Úthafsrækjan er nú tekin
. inn í kvótakerfiö í fyrsta skipti og
ég álit að taka beri tilllit til verk-
smiðjanna. Þær hafa haft sérstöðu
í innfjarðarrækjunni og þær áttu
stærstan þátt í því að farið var út
í veiðar á úthafsrækju. Því tel ég
að þær eigi að fá hlutdeild í kvótan-
um. Ég vil fá fram breytingar á
nefndinni sem á að endurskoða
frumvarpið, fjölda nefndarmanna
og hverjir eigi sæti í henni. Ég vfl
einnig koma inn ákvæði sem hjálp-
ar byggðarlögum sem hafa orðið
hart úti varðandi kvótann. Inn í
það má taka mál þeirra 10 báta sem
sukku eða strönduðu rétt áður en
kvótinn var settur á. Eigendur
þeirra báta hafa lent á milli stafs
og hurðar í kvótakerfinu og ekki
fengið kvóta á báta sem þeir hafa
vfljað kaupa í staðinn. Þá þykir
mér 3ja ára gildistími frumvarps-
ins allt of langur. Hann ætti alls
ekki að vera lengri en eitt ár. Eftir
atvikum og tfl að ná samstöðu um
málið hefði ég getað fellt mig við
tvö ár. í því sambandi vil ég benda
á að það var einmitt 2ja ára gfldis-
tími sem þingflokkur Sjálfstæðis-
flokksins samþykkti...“
- Af hveiju heldurðu að þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafi hvikað frá
þeirri samþykkt í efri deild?
„Ég veit það ekki, ég þekki ekki
hugsanaganginn í efri deild enda
aldrei komist þangað. Þú verður
að spyija þá vísu menn sem þar
sitja.“
- Hvert af þessum atriðum, sem þú
hefur nefnt, heldurðu að komist i
gegn í neðri deild?
„Ég þori ekkert um það að segja
á þessari stimdu. Það er fimdur í
sjávarútvegsnefnd í dag. Þar hafa
öll þessi atriði verið reifuð og um-
ræðan hefur verið málefnaleg í
sjávarútvegsnefnd og illindalaus
með öllu. Eg hef rætt tvívegis við
sjávarútvegsráðherra og mér sýn-
ist hann vflja hlusta á breytingar
gagnvart smábátunum, sem og þær
reglugerðir sem eiga að fylgja
frumvarpinu og eru nú ekki
minnsta atriðið í málinu. Afstaða
mín á þingi mun mótast mjög af
því hversu mikið tillit verður tekiö
tfl þessara atriða."
- Er Halldór Ásgrimsson svo sterk-
ur sem ráðherra að menn beygi sig
fyrir honum, hvort sem þeim líkar
betur eða verr og knýi ekki fram
breytingar á frumvarpinu?
„Eg vfl ekki ganga inn á það að
við þingmenn séum beygðir undir
ægivald einhvers ráðherra, alveg
sama í hyaða stjómmálaflokki
hann er. Ég'hef sjálfur verið ráð-
herra í 8 ár og boriö fram fjölda-
mörg frumvörp. Á þessum
frumvörpum voru gerðar ýmsar
breytingar í nefndum þótt sam-
komulag hafi verið um þau í ríkis-
stjóm eins og þau voru lögð fram.
Sumar breytingamar voru mér að
skapi, aðrar ekki, en ég hef mátt
þola það að á þeim væm gerðar
breytingar, frekar en að láta þau
daga uppi.“
- Ottastu að Framsóknarflokkur-
inn geri kvótafrumvarpið að stjórn-
arslitamáli ef knúnar verða fram
umtalsverðar breytingar?
„Ég trúi því ekki og harma um-
mæli Steingrims Hermannssonar
ef þau em rétt eftir höfð að ekki
megi gera breytingar nema eftir
höfði viðkomándi ráðherra. Ég hef
aldrei imdirgengist það að einhver
einn ráðherra eigi að segja mér
fyrir verkurn." -S.dór
Hlgangslaust að ætla
að binda hendur mínar
- segir Matthías Bjamason alþingismaður um kvótafmmvarpið
j