Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.1988, Qupperneq 15

FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1988.
15
Veitingahús á Öskjuhlíð?
„Hér ber þess að geta að hvergi hefur
verið samjþykkt, hvorki í borgarráði,
borgarstjorn né í stjórn veitustofnana
að byggja skuli veitingahús og að Hita-
veitan skuli gera það.“
AUt bendir nú til þess að innan
tíðar verði samþykkt af meirihluta
Sjálfstæðisflokksins í borgarstjóm
Reykjavíkur að Hitaveita Reykja-
víkur skuli verja 508 milijónum til
byggingar veitingahúss á Öskju-
hlíð næstu þrjú árin. Hitaveitunni
er ætlað að taka þetta fé af tekjum
sínum vegna vatnssölu enda á
Hitaveitan enga sjóði og hefur enga
aðra leið til að afla tekna. Áætlaðar
tekjur af vatnssölu næstu ára eru
eftirfarandi:
1988:1.748 milljónir króna
1989:1.796 milljónir króna
1990:1.845 milljónir króna
Eins og'sjá má á meðfylgjandi töflu
er áætlað að veija til byggingar
veitingahússins þessi sömu ár:
1988:125,4 milljónum króna
1989: 257,8 milljónum króna
1990:125,4 milljónum króna
í ár og næstu tvö árin munu því
orkureikningar frá Hitaveitu
Reykjavíkur verða verulega hærri
en ella vegna þessarar byggingar.
Hluti veitingahússins af heita-
vatnsreikningum notanda hverju
sinni veröur samkvæmt þessu:
1988: 7,2%
1989:14,4%
1990: 6,8%
Sögulegar staðreyndir
Bygging veitingahúss á Öskjuhlíð
er gömul hugmynd sem skotið hef-
ur upp kollinum af og til undan-
farna áratugi. Hugmynd þessi fékk
raunverulega vængi 1985 þegar
ákveðjð var að endurbyggja tanka
Hitaveitu Reykjavíkur á Oskjuhlíð-
inni. Þá voru átta gamlir vatns-
geymar á Öskjuhlíðinni, fjórir úr
steypu sem þá voru taldir ónýtir
vegna leka, hinir fjórir voru taldir
varasamir þar sem samskeyti við
botn voru orðin veik. í bréfi hita-
veitustjóra dagsettu 16.08. 1985 til
stjórnar veitustofnana voru nefnd-
ar tvær leiðir til úrbóta: „1. Rífa
gömlu geymana- og nota stóru
geymana sem reistir voru norðan
,í Óskjuhlíðinni 1967. 2. Rífa gömlu
geymana og flytja stóru geymana
og reisa nýja geyma og stærri í stað
þeirra gömlu á Öskuhlíðarkollin-
um.“ Færði hitaveitustjóri nokkur
rök fyrir því að velja bæri fremur
síðari kostinn, sem þó var ríflega
KjaUaiinn
Sigríður Lillý Baldursdóttir
fulltrúi Kvennalistans
i stjórn veitustofnana
þrisvar sinnum dýrari en sá fyrri
(136 milljónir króna í stað 40 millj-
óna). Eitt þessara raka var eftirfar-
andi: „Möguleiki er á veitingahúsi
yfir nýju geymunum með útsýni
um alla borgarbyggðina og ná-
grannabyggðimar. ‘ ‘
Það má segja að með þessu bréfi.
hafi hugmyndinni um byggingu
þessa veitingahúss verið fyrst
hreyft á formlegan hátt í borgar-
kerfmu. Á fundi stjórnar veitu-
stofnana 22.08.1985 mælti stjórnin
með síðari kosti hitaveitustjóra og
var sammála um bókun þar sem
segir m.a.: „Jafnframt ber að miða
alla hönnun og byggingarfram-
kvæmdir við að þama geti risið
útsýnisstaður með veitingahúsi og
rými þar sem menn geta komið
saman í skjóh fyrir veðri og vind-
um í umhverfi gróðurs og birtu
allan ársins hring.“ 22.08.1985 sam-
þykkti borgarráð að byggja skyldi
upp nýja geyma samkvæmt tillögu
stjómar veitustofnana.
Litlar fréttir
í þessum bókunum og samþykkt-
um borgarráðs og stjórnar veitu-
stofnana kemur ekkert það fram
sem skilja má sem ákvörðun um
byggingu veitingahúss. Ekki er
mér heldur kunnugt um að nokkuð
það sé til frá fundum í borgarstjórn
sem mætti skilja á þann veg. Enda
vora tankarnir hannaðir þannig að
ekki þyrfti aö byggja veitingahúsið
samhliða þeim.
. Ekkert fréttist nú frekar af veit-
ingahúsmálum inni í stjórn veitu-
stofnana eða í borgarráði fyrr en
íjárhags- og framkvæmdaáætlun
ársins 1987 var lögð fram í veitu-
stjóm í lok nóvember 1986.
í framkvæmdaáætluninni var
yfirlætislaus liður sem nefndur
var: Byggingar á Öskjuhlíð. Kjall-
ari og bogaveggir:
jarðvinna 2,38 milljónir króna
veggir uppsteyptir 13,6 milljónir króna
kjallari 7,95 milljónir króna
ófyrirséð og hönnun 5,07 milljónir króna
Alls: 29 milljónir króna
í skýringum við þennan hð stóð
m.a.: „Hér er um að ræða byrjunar-
framkvæmdir við útsýnis- og veit-
ingahús mihi nýju geymanna á
Öskjuhhð."
Strax á þessum tíma lagði ég til
á fundi stjómar veitustofnana að
þessi hður yrði fehdur út úr fram-
kvæmdaáætluninni, enda er ég
þeirrar skoöunar að það sé hreint
ekki í verkahring Hitaveitunnar að
byggja þetta hús og vafamál hvort
yfirleitt á aða skattleggja borg-
arbúa til að byggja svo dýra
byggingu fyrir veitingarekstur.
Auk þess tel ég í hæsta máta óeðh-
legt að borgin keppi um starfskraft
á þessum þenslutímum. Þess í stað
ætti hún að haga framboði á at-
vinnu þannig að heldur sé dregið
úr framkvæmdum á þenslutímum
en þær síðan auknar á tímum at-
vinnuleysis.
í desember síðasthðnum lagði
þáverandi hitaveitustjóri fram
sundurliðaða áætlun um byggingu
veitingahúss fyrir 508 mihjónir
króna, sem ég læt fylgja hér með.
Meirihluti Sjálfstæðisflokks í
veitustjóm samþykkti áætlunina
sem hð í framkvæmdaáætlun Hita-
veitunnar.
Hér ber þess að geta aö hvergi
hefur verið samþykkt, hvorki í
borgarráði, borgarstjóm né í stjóm
veitustofnana, aö byggja skuh veit-
ingahús og að Hitaveitan skuh gera
það. Einnig ber þess að geta að enn
hefur enginn verið ráðinn af rétt-
um aðhum til þess að hanna veit-
ingahúsið, að því er ég best veit.
Spurningar til borgarstjóra
Því spyr ég þann starfsmann
borgarbúa sem ég tel hafa bestar
upplýsingar um málið, borgarstjór-
ann, eftirfarandi spuminga:
1. Hvenærvarákveðiðaðviöborg-
arbúar skyldum reisa veitinga-
húsið á vatnsgeymunum á
Öskjuhhð og hveijir gerðu það?
2. Vegna hvers er Hitaveita
Reykjavíkur látin standa fyrir
framkvæmdum og fara þannig
út fyrir sitt eðlilega verksvið sem
er að afla heits vatns og koma því
til notenda á sem næst kostnaðar-
verði? (Hér ber að hafa í huga að
bæði fyrrverandi og núverandi
hitaveitustjóri hafa fullyrt að
bygging veitingahallarinnar
þurfi á engan hátt að tengjast
byggingu geymanna.)
3. Hvenær og meö hvaða móti var
ráðinn arkitekt til að teikna veit-
ingahúsið?
4. Vegna hvers telur borgarstjóri
þetta verk svo brýnt sem raun
ber vitni á tímum almennrar
þenslu í samfélaginu, en sam-
dráttar til ýmissa þarfra verka á
vegum borgarinnar? (Hér má
benda á sem dæmi að fram-
kvæmdahraði á byggingu Folda-
skóla er þrefalt minni er áætlað
var í upphafi og u.þ.b. íjórfalt
hægari en vöxtur byggðarinnar.).
5. Hvernig fær það samrýmst
fijálshyggjusöng borgarstjómar-
meirihlutans, sem kyrjaður hefur
verið undanfarin ár með viðlag-
inu „báknið burt“, að hið opin-
bera skuli vera með þessum hætti
að brjóta nýtt land og hasla sér
völl á þeim akri þar sem flest
blóm hinnar fijálsu samkeppni
hafa sprottið síöustu misserin?
Vænti ég þess að borgarstjóri svari
þessum spurningum minum á síð-
um þessa bláðs svo fljótt sem unnt
er og óska ég eftir því aö spuming-
ar mínar verði látnar fylgja svari
hans.
Sigríður L. Baldursdóttir
1988 1989 1990 Samta1s
Hvolfþak og vegglr milll geyma (Gartner) 20.0 105.0 0 125.0
Cler (Glaribel) 0 31.0 0 31.0
Útsýnlspallur (stálgrind) 5.9 0 3.0 8.9
Hálfþak, súlnagöng 0 0 • 1.4 1.4
Frágangur lóðar 0 10.0 8.7 18.7
Húrverk, góifflísar 0 5.5 12.0 17.5
T réverk 20.0 20.0
Oárnsmíðl, snún.braut, stlgar 4.5 4.5
Há lun 3.5 3.5
Gólf frágangur 2.2 2.2
Húsbúnaður, gluggatjöld %. 5.2 5.2
Vatnslagnir , hreinl*tist*k1 1.0 3.0 5.8 9.8
Loftr*sing 2.0 15.0 18.0 35.0
Ourðarvirki og Jarðvlnna 64.0 13.0 0 77.0
Raflagnir, lyftur 7.0 10.4 17.4
Gróðurker (inni) 2.9 2.9
ófyrirséð 5% 92.9 189.5 97.6 380.0
4.6 9.5 4.9 19.0
97.5 199.0 102.5 399.0
Hönnun, umsjón 9.5 21.0 4.5 35.0
Samtals kr. 107.0 220.0 107.0 434.0
Samtals m.v. bygglngavisltoiu 120 125.4 257.8 125.4 508.6
Sundurliðuð áætlun um byggingu veitingahúss fyrir 508 milljónir króna.
Hvers á Grund að gjalda?
„Við verðum líka að gera okkur grein
fyrir því, að auglýsingar geta ekki stað-
ið undir vandaðri dagskrá hérlendis.“
Ahir hljóta að vera sammála um
að fjölbreytni er af hinu góða í fjöl-
miðlum. Oneitanlega er kostur að
geta valið um dagskrá af fleiri en
einni gerð, hvort sem það er í út-
varpi eða sjónvarpi. Þetta voru
m.a. rök þerra sem börðust hvað
harðast fyrir því að hver sem er
fengi að reka útvarps- eða sjón-
varpsstöð; fleiri stövar - meiri
fjölbreytni. Reynslan sýnir okkur
hins vegar að máhð er ekki svona
einfalt.
Dagskrá af ódýrari gerðinni
Það er dýrt að reka ljósvakamið-
h. Einkastöðvar reyna því að halda
kostnaði sínum í lágmarki. Út-
varpsstöðvar senda aht út í beinni
útsendingu. Einn maður situr í
hljóðstofu og snýr plötum daglega
í nokkra klukkutíma. Á mihi laga
hringja hlustendur í hann og segja
honum að veðrið hjá þeim sé ágætt,
þeir séu gasalega hressir og hlusti
ahtaf á viðkomandi stöð. Oftar en
ekki era þeir látnir svara einhverj-
um spumingum, laufléttum, og fá
vinning sem einhver „velunnari"
stöðvarinnar hefur „gefið“ henni
th að hafa í verðlaun. Svo kemur
næsti stjórnandi og hann er alveg
eins.
Stöð 2 heldur sínum kostnaði í
lágmarki með því að sýna ódýra
erlenda framhaldsþætti og bíó-
myndir sem þegar hafa gengið á
myndbandaleigum og í kvik-
myndahúsum. Eigið efni stöövar-
innar byggist mest á þáttum í
KjaUajinn
Pétur Már Ólafsson
nemi í íslensku við H.í.
beinni útsendingu, umræðuþáttum
eða slíku en einnig bregður fyrir
ágætlega unnum þáttum sem þó
eru því marki brenndir að vera eins
einfaldir og kostur er, - stjómandi
ræðir við einhveija persónu í alls
kyns umhverfi, svo dæmi sé tekið.
Þetta efni er allt í lagi að hafa í
bland. En að búa við það eingöngu
er ekki nokkrum manni bjóðandi.
Súkkulaði er ágætt að borða th til-
breytingar en enginn lifir á því th
lengdar heldur fær tannpínu,
magakveisu og deyr jafnvel úr
næringarskorti.
Andlegt fóður af þessu tagi telur
hins vegar Ólafur nokkur Hauks-
son vera th fyrirmyndar. Reyndar
er hann ekki með öhu hlutlaus þar
sem hann mun vera útvarpsstjóri
Stjörnunnar. Hann hefur löngum
skrifað um ghdi einkafjölmiðla, nú
síöast í grein sem birtist í DV 11.
janúar sl.: Ríkisútvarpið er baggi á
almenningi.
Ódýr dagskrá „betri“ en
unnin?
í grein sinni heldur Ólafur
Hauksson því fram að afnotagjöld
RÚV shgi almenning og segir svo
um einkastöðvar: Þær „bjóða ekki
aðeins upp á betri dagskrá en ríkis-
útvarpiö heldur eru þær einnig
ódýrari og hagkvæmari í rekstri
en ríkisútvarpið."
Það er öragglega rétt hjá útvarps-
stjóranum að Utlu einkastöðvarnar
eru ódýrari í rekstri en RÚV, -
hvernig mætti annaö vera? Auðvit-
að kostar peninga að senda út
dagskrá sem byggist á vandlega
unnu efni, upplestri, leikritum,
fréttaskýringum, þjóðlegum fróð-
leik og beinum útsendingum um
gervihnött frá fjarlægum slóðum,
svo eitthvað sé nefnt. SUkt efni er
sannarlega dýrara en það sem Stöð
2 býður upp á, - að maður tali nú
ekki um útvarpsstöðvarnar. Það
má vel vera að Ólafi Haukssyni
þyki slík dagskrá „betri“ en gamla
gufan eða sjónvarpið. Ég á hins
vegar ákaflega bágt með aö ímynda
mér að liðið á Grand hafi mikla
nautn af dagskrá Stjörnunnar,
Bylgjunnar eða öllu léttmetinu á
Stöð 2 enda þótt sUkt efni hafi sinn
tilverurétt. En þetta fólk á alveg
jafnmikinn rétt og aðrir á að fá fjöl-
miðlaefni við sitt hæfi.
Fjölbreytni kostar fjármuni
Dagskrá ríkisútvarpsins þarf
óneitanlega meiri undirbúning,
vinnu og peninga en léttmetið á
einkastöðvimum. Hún sker sig Uka
úr, skapar Qölbreytni á FM
strengnum og sýnir að það er fleira
efni tækt í sjónvarp en endalausir
léttir og skemmthegir framhalds-
þættir. Og við verðum bara að taka
því að fjölbreytnin kostar íjár-
muni. Við verðum að hugsa um
fleiri en þá sem era á „gelgjunni“
og þar í kring hverju sinni. Við
verðum að tryggja RÚV aura th
þess að það standi undir nafni sem
útvarp allra landsmanna og geti
haldið úti dagskrá við allra hæfi,
dagskrá sem er metnaðarfull og
landi og þjóð th sóma. Þetta á bæði
við um útvarp og sjónvarp.
Afnotagjöld bjarga okkurfrá
einhæfni
Við verðum líka að gera okkur
grein fyrir því, að auglýsingar geta
ekki staðið undir vandaðri dagskrá
hérlendis. Almenningur greiðir því
afnotagjöld th RÚV enda á hann
þennan fjölmiðil. Þessir peningar
forða okkur frá því að sitja uppi
meö slatta af ljósvakamiölum sem
aUir eru eins, - útvarpið endalaus
plötusnúningur, sjónvarpið engh-'
saxneskir framhaldsþættir og
bíómyndir, með léttum rabbþátt-
um á milU.
Og kannski björguðu þessi hl-
ræmdu afnotagjöld okkur, svo Utið
dæmi sé tekið, frá því að hafa sjón-
varpslaust aðfangadagskvöld. Ekki
hélt Stöð 2 úti dagskrá það kvöld,
henni bar engin skylda th þess og
hafði Utla von um auglýsingar. En
kannski er th fólk sem hafði ekki
við annað að vera en sjónvarpið
það kvöld. Skyldu þeir íslendingar
taka undir þá fullyrðingu að af-
notagjöldin og RÚV séu baggi á
þjóðinni, - óværa sem beri að út-
rýma?
Pétur Már Ólafsson