Dagblaðið Vísir - DV - 14.07.1988, Qupperneq 14

14
Frjálst.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð i lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Hryðjuverkaríki
Hryðjuverkaríkið ísrael er orðið alvarlegt vandamál
og á eftir að versna. Telja má fullvíst, að það búi nú
yfir kjarnorkuvopnum, sem það mun nota til að reyna
að hræða nágranna sína til hlýðni. Ógnanir eru nefni-
lega eina umgengnisvenjan, sem Ísraelsríki kann.
Þótt minna hafi frétzt af ógnarstjórn ísraela á her-
teknum svæðum, af því að fjölmiðlar hafa ekki staðið
sig sem skyldi gegn aðgerðum þarlendra stjórnvalda til
að skrúfa fyrir fréttaflutning, hefur ástandið síður en
svo batnað. Villimennskan hefur þvert á móti aukizt.
Helzt er hægt að líkja ógnarstjórninni við aðgerðir
þýzkra SS-manna á hernumdum svæðum í síðari heims-
styrjöldinni. Með skipulögðum hrottaskap er reynt að
kúga almenning til uppgjafar, sem ekki tekst, af því að
hryðjuverkaríkið neitar að skilja þjóðfrelsishugsun.
Þetta er sorgarganga, sem hófst, þegar gamlir hryðju-
verkamenn á borð við Menachem Begin, Yitzhak Sham-
ir og Ariel Sharon komust til ísraelskra valda í stað
siðmenningarfólks á borð við David Ben Gurion, Goldu
Meir og Abba Eban. Og sorgargangan er fetuð án afláts.
Siðferðilega er ísrael hrunið ríki. Það er orðið æxli
heimshlutans. Vestræn hugmyndafræði á þar ekki leng-
ur bandamann, heldur ólánsmann, sem kemur óorði á
Vesturlönd, því að þar um slóðir er ísrael álitið vera
eins konar skjólstæðingur hins vestræna heims.
Æxhð stafar frá Bandaríkjunum, sem hafa stutt ísra-
el í blíðu og stríðu. Herkostnaður hryðjuverkaríkisins
er greiddur af bandarískum peningum. Þar vestra má
stjórnmálamaður vart opna munninn gegn ísrael án
þess að sæta skipulegum andróðri í næstu kosningum.
Aipac heitir áróðurs-, ímynda- og þrýstistofnunin,
sem gætir hagsmuna ísraels í Bandaríkjunum. Hún
virðist hafa heljartök á þarlendum stjórnmálamönnum
og mikil áhrif á fjölmiðlun. Aðrar stofnanir af slíku tagi
eru sem smáfuglar í samanburði við Aipac.
Engar horfur eru á, að tengsli Bandaríkjanna og ísra-
els muni minnka við forsetaskipti vestra. Forsetaefni
repúblikana heldur fram óbreyttri stefnu og forsetaefni
demókrata hefur gengið úr vegi til að leggja áherzlu á
aukinn og óbrigðulan stuðning sinn við Ísraelsríki.
ísrael mun áfram nota sér bandarísku aðstöðuna til
að fara sínu fram og hita undir suðukath Miðaustur-
landa. Það mun hafa þau hhðaráhrif að fæla arabiska
heiminn enn frekar frá hinum vestræna en þegar er
orðið og gera hann róttækari í trú og stjórnmálum.
í baráttunni um áhrif á hnetti okkar kæmi sér vel
fyrir Vesturlönd að ná sómasamlegum tökum á sambúð
við arabiska heiminn, svo að þau séu ekki að eyða kröft-
um í margar vígstöðvar. Vestræn menning og arabisk
þyrftu að geta ræktað betur snertifleti sína.
íslendingar hafa sérstaka ástæðu til að harma um-
myndun ísraels í hryðjuverkaríki, því að löngum var
sérstaklega gott samband milh ríkjanna, þegar hinir
siðmenntuðu voru enn við völd í ísrael. En við getum
lítið gert, því að ísraelsmenn vilja ekki hlusta á ráð.
Öðru máh gegnir um Bandaríkin. Þar verða fjölmiðl-
ar og stjórnmálamenn að brjótast undan skoðanakúgun
Aipac og fara að átta sig á, hversu grátt Ísraelsríki leik-
ur ímynd og aðstöðu Bandaríkjanna, svo og Vesturlanda
ahra, í löndum Suðvestur-Asíu og Norður-Afríku.
ísrael nútímans er lítið, en frekt kjarnorkuríki
hryðjuverkamanna, sem eiga eftir að valda okkur mikl-
um og vaxandi vandræðum á næstu árum og áratugum.
Jónas Kristjánsson
FIMMTUDAGUR 14. JÚLÍ 1988.
lliXPi
,Til landsins kemur t.d. fólk frá Mið-Evrópu á bílum sínum með allan útbúnað/* segir m.a. í greininni
Fjölgun erlendra ferðamanna:
Er hún eftir-
sóknarverð?
Uppáhaldsóvinur landsins í aug-
um margra hefur verið sauðkindin
og því verður vart neitað að sauð-
kindur og hross skemma viðkvæmt
land talsvert með beit og umgangi.
„Sandfok er þó á við 300.000 roll-
ur,“ lét einn náttúruvemdarmaður
ummælt eftir að hafa dvalist á
Mývatnsöræfum síðari hluta júní-
mánaðar. Sannleikurinn mun sá
að samspil þessara þátta, veðurfars
og notkunar, er líklega mikilvæg-
asta orsök uppblásturs og landeyð-
ingar.
Samanborið við beit er offjölgun
ferðamanna á hálendinu nýtilkom-
ið vandamál, eða vandi sem er ný-
lega kominn til umræðu - og þarf
víötækari umræðna og aögerða.
Slíkur ágangur hefur verið van-
metið eyðingarafl. Sé eitthvað hæft
í því að íslenskir bændur hafi í rúm
1100 ár verið skeytingarlausir á
stundum í harðbýlu landi, hvað þá
um þá sem flytja til landsins ferða-
fólk? Bændum gengur ekki til
gróðahyggja, en ekki verður séð að
neitt annaö stjórni sumum ferða-
frömuðum.
Að gera út á ríka
Oft heyrist sú skoðun, t.d. hjá
hóteleigendum, að íslendingar eigi
að gera út á ríka útlendinga til að
fá þá til að ferðast til íslands. Þann-
ig megi halda íjölda ferðafólks í
lágmarki en hafa samt sem mest
upp úr atvinnugreininni.
Ekki er í stuttri blaðagrein unnt
að gera þessu sjónarmiði viðhlít-
andi skil, hvorki rökum með því
né á móti. Ljóst er þó aö þessi skoð-
un er ekki byggð á neinum rann-
sóknum eða úttekt á því hvort
raunverulega yrðu meiri gjald-
eyristekjur af erlendu ferðafólki ef
tækist að útrýma „bakpokafólki"
úr þeim hópi. Jafnvel þótt útreikn-
ingar sýndu eitthvað í þessa veru
hlyti ég þó að mótmæla slíkri
stefnu: hún er svo óskaplega keim-
lík aðskilnaðarstefnu suöur-afr-
ískra stjórnvalda gagnvart fólki af
öðrum kynþáttum en hinum hvíta.
Við sem störfum að landvörslu
höfum heldur ekki þá reynslu að
„ríkir“ erlendir ferðamenn séu
hagstæðari gestir en aðrir með til-
liti til umgengni við landið nema
síður sé. Kemur þar fjölmargt til:
t.d. kemur til landsins fólk frá Mið-
Evrópu á bílum sínum með allan
útbúnað og annaðhvort ófullnægj-
andi eða rangar upplýsingar. Sumt
Kjallannn
Ingólfur Á.
Jóhannesson
landvöröur í Mývatnssveit
af þessu fólki stelst til að gera hér
á landi eitt og annað sem því dytti
aldrei í hug að gera í sínu heimal-
andi. Ýmsir tjalda éða gista í bílum
sínum í vegarköntum eöa á víöa-
vangi til að spara gistigjöld á tjald-
stæðum sem þó eru hlægilega lág
í samanburði við slík gjöld víða
erlendis. Þetta er jafnvel gert á
náttúruvemdarsvæðum eins og í
Mývatnssveit eða á hálendinu.
Andstaða við gjaldtöku til upp-
byggingar á ferðamannastöðum
eins og í Dimmuborgum er líka
sprottin af þessari rót, nísku hinna
„ríku“.
Rangar áherslur í feröamál-
um
Annað er uppi á teningnum með
fólk sem ferðast í rútubílum. Það
kemur ekki oft fyrir að við land-
verðir í Mývatnssveit þurfum að
áminna þetta fólk fyrir ólöglega
tjöldum eða aðra afleita umgengni
við landið. Hins vegar em almenn-
ar samgöngur í landinu meö þeim
hætti að illmögulegt er að heim-
sækja fjölmarga staði utan hring-
vegarins. Væri ekki nær að Ferða-
málaráð íslands eyddi fjármunum
í úrbætur í samgöngum innanlands
en í auglýsingar erlendis? Á enda-
laust að hrúga ferðafólki inn í
landið og sleppa því lausu með
ófullnægjandi upplýsingar í hönd-
um?
Hvaða upplýsingar er fólki sem
kemur með bílaferjunni til Seyðis-
fjaröar t.d. skylt að meðtaka? Síð-
asta dag júnímánaðar voru 200 til
300 bílar afgreiddir upp úr skipinu
á tveimur klukkustundum. Toll-
verðir á Seyðisfirði hljóta að vera
margir og afkastamiklir.
Hlutur Ferðamálaráðs
En smygl á mat og bjór er mein-
laust athæfi í samanburði við að
veita ónógar upplýsingar um
hvemig umgangast skal landið.
Ferðamálaráð lýsir því aftur á
móti yfir, stolt á svip, að það verji
takmörkuðum fjármunum sínum
til (glans)auglýsinga erlendis (sjá
t.d. Ferðablað Dags, 25. júní sl.)
Okkur landvörðum finnst þetta
vera að byrja á öfugum enda. Hví
geta t.d. erlendar ferðaskrifstofur á
borð við hina austurrísku Kneissl
fengiö að starfa hér óáreittar ár
eftir ár með mörgu vanhæfu starfs-
fólki við leiðsögn, fleytandi ijóma
af kostnaði íslenska ríkisins við
auglýsingar?
Þetta gerist á meðan Náttúru-
vemdarráð, ferðafélög og Skútu-
staðahreppur bera allan kostnað
af uppbyggingu og rekstri tjald-
stæða og annarra hluta til móttöku
ferðafólksins á friðlýstum stööum.
Þetta kalla ég „rangar áherslur“,
ef þetta er þá ekki vítavert stefnu-
leysi, óstjórn eða vísvitandi verið
að mylja undir rassinn á ferða-
skrifstofum og flugfélögum sem
ekkert þurfa að leggja til náttúm-
vemdar.
Ingólfur Á. Jóhannesson
„Væri ekki nær að Ferðamálaráð ís-
lands eyddi Qármunum í úrbætur í
samgöngum innanlands en 1 auglýs-
ingar erlendis? A endalaust að hrúga
ferðafólki inn í landið og sleppa því
lausu með ófullnægjandi upplýsingar í
höndum?“