Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.1988, Qupperneq 34

34
MIÐVIKUDAGUR 3. ÁGÚST 1988.
LífsstiH______________________________DV
Ný tækni í matvælaiðnaði
- Fitulíki sem má nota í mjólkurvörur og fiturík matvæli
Á blaðamannafundi þann 27. janúar
á þessu ári lýstu stjómendur hjá
NutraSweet fyrirtækinu nýrri vöru
sem ætlað er að markaðssetja á
næsta ári.
Um er að ræða blöndu af eggja- og
mjólkurhvítu, sem hefur ’agt hita-
einingagildi eða um 1,3 kílókaloríur
í hverju grammi (Kkal/g). Fita gefur
9,0 Kkal/g.
' Einnig inniheldur þetta efni, sem
nefnist Simplesse, ekkert kólesteról.
Talsmaður fyrirtækisins greindi
frá því að þeir sem ynnu við vöruþró-
un gætu hæglega notað Simplesse í
stað fitu þar sem það væri að öllu
leyti eins að innangerð og með sömu
áferð og fitan. Fólk heföi ekki getað
greint í sundur matvæli með og án
Simplesse. Gæfi þetta fyrirtækjum
möguleika á því að framleiða mat-
vöru með mun færri hitaeiningar og
minna kólesteról en áður heföi
þekkst.
Notkunarmöguleikar eru m.a. í
ýmsar nyólkurvörur eins og ís, jóg-
úrt, smurosta, rjómaost og sýrðan
ijóma. Einnig veröa not fyrir Simpl-
esse í salatsósur, majones og borð-
snijörlíki.
Hægt er að minnka fituinnihald
þessara matvæla verulega. Jafnvel
væri hægt að fjarlægja alla fitu úr
sumum matvælum og nota einungis
Simplesse.
Sem stendur eru starfsmenn í
vöruþróunar- og rannsóknadeild fyr-
irtækisins að kanna hver hámarks-
nýtni Simplesse getur verið í áður-
nefndar vörur. Einnig er veriö að
kanna hvemig sé best aö koma þvi
út í þessar vörur við þær aðstæður
sem em fyrir hendi í verksmiðjum
matvælafyrirtækja.
Framtiðaráformin hjá fyrirtækinu
em að þróa aðferðir til að nota Simp-
lesse í ýmsar aðrar matvörur en þær
sem þegar hafa veriö nefndar. Efnið
þolir hins vegar ekki hitameðhöndl-
un og er því ekki hægt að nota það
í steikingafeiti eða matvöm, sem þarf
að steikja eða hita á annan hátt.
Neytendur
Þurftu samt að sækja um leyfi
Á áðumefndum blaðamannafundi
sagði fulltrúi fyrirtækisins að ekki
þyrfti að sækja um heimild fyrir
notkun efnisins. Um væri að ræða
samsett efni úr hvítu tveggja þekktra
matvælategunda og aöeins eðliseig-
inleikum þeirra breytt. Þær breyt-
ingar sem verða á efninu í matvælum
(við geymslu) eru svipaðar eða eins
og þær sem verða á hvítu við mat-
seld. Fulltrúi hollustuvemdar
Bandaríkjanna, Frank E. Young, er
á annarri skoðun. Hann hefur hvatt
fyrirtækið til að sækja um leyfi til
að nota efnið eða að skrá það sem
aukaefni. Þar sem skráning á nýjum
aukaefnum getur tekið margra ára
rannsóknir og líklega ekki undir 100
milljónum króna hefur fyrirtækið
sótt um leyfi til Hollustuverndar þar-
lendis til aö efnið verði skráð á svo-
nefndan GRAS lista (generally
recognised as safe), sem inniheldur
öll efni sem em talin ömgg og þarf
ekki að skrá á umbúðir matvæla sem
aukaefni.
Þar sem efnið er ekki fita skortir
það ýmsa hollustuþætti hennar.
Meðal aimars ber fita fituleysin vít-
amín (A-, D-, E- og K-vítamín) um
meltingarveggina. Einnig eru ýmsar
stuttar fitusýrur í mjólkurvörum
sem nýtast okkur sem bætiefni og
gæti þær skort ef einungis yrði neytt
Simplesse-mjólkurvara.
Samtök bandarískra bamalækna
hafa varað við því að böm geti skort
þá orku sem felst í fitu, m.a. úr mjólk-
urvörum, ef þau em sett of fljótt á
orkusnautt mataræði. Ráðleggingar
enskra heilbrigðisyfirvalda (DHSS)
em einnig á þann veg að börn, sem
eru tveggja ára og yngri, ættu aö
drekka nýmjólk og ætti að fara var-
lega í þaö að breyta yfir í fituminni
mjólk til um fimm ára aldurs nema
að tryggt sé að orkuþörf sé fullnægt.
Einnig hefur verið bent á það að böm
og unglingar eru ekki helsti áhættu-
hópurinn hvað varðar hjarta- og
æðasjúkdóma. Aftur á móti er rétt
að byrja snemma að venja þau á fjöl-
breytt fæðuval.
Hvað varðar kólesterólinnihaldið
þá hefur gengið illa að sýna fram á
að kólesteról í fæðu hækki kólesteról
í blóði.
En fyrir alla þá, sem neyta of mik-
Os af fitu og þurfa að minnka við sig
hitaeiningafjöldann og fá þegar
nægilegt magn bætiefna mun þetta
vera kærkomin tilbreyting.
Heimildir: Fat Substitute for Dairy and
Oil-based Products. Food Technology,
april 1988, 96-97.
Should milk drinking by children be
discouraged? Committee on Nutrition.
American Academi of Pediatrics. 1974,
vol. 53, 576-582.
Ólafur Sigurðsson
matvælafræðingur
Vinnuskóli Reykjavíkur:
Stórhættulegar
sláttuadferðir
Nú þessa dagana má sjá krakka
úr Vinnuskóla Reykjavíkur við
vinnu sína. Þær aðferðir sem beitt
er við sláttinn era hins vegar ekki
mjög æskilegar.
Eins og sjá má af meðfylgjandi
mynd era krakkar úr Vinnuskóla
Reykjavíkur að slá brekku. Aðferðin,
sem notuð er, er hins vegar kolröng.
Með því að hafa sláttuvélina fyrir
neðan sig skapast sú hætta að ef
krökkunum skrikar fótur þá draga
þau vélina yfir sig. Þetta getur haft
hræðilegar afleiðingar því hnífurinn
stöðvast ekki. Enda er letrað aðvör-
un á sláttuvélamar um að svona
megi alls ekki slá.
-PLP
Viltu selja bíl?
Viltu kaupa bíl?
Á bílamarkaði DV á laugardögum
auglýsir fjöldi bílasala og bílaumboða
fjölbreytt úrval bíla af öllum geröum
og öllum verðflokkum.
Auglýsendur, athugið!
Auglýsingar í DV-Bíla þurfa að
berast í síðasta lagi fyrir kl. 17.00 á
fimmtudögum.
Þessir unglingar kunna ekki til verka þótt þeir séu i vinnuskóla.
DV-mynd: S
Þvagleki:
Sérstakar nærbux-
ur fáanlegar
Mikið hefur verið hringt í D V f kjöl-
far greinar sem birtist um þvag-
leka. í greininni kom fram að þetta
er vándamál sem hrjáir stóran hóp
fólks.
Ein lausu á þessu vandamáli er
sérstakar nærbuxur fyrir fólk með
þetta vandamál. Þetta era eins kon-
ar bleyjur og drekka þær í sig alla
þvagdropa sem fólk misslr. Nær-
buxurnar eru síðan þvegnar eins
og hverjar aðrar nærbuxur og not-
aðar aftur.
Slíkar nærbuxur fást í Remedíu
og Holtsapóteki og kosta þær kr.
1.042.
Einnig era til splu sérstök bindi
semsmeygterf vasaáþartilgerð- Nærbuxur fyrir lólk sem á við
um nærbuxum. Þessar nærbuxur þvagleka aó striða.
kosta kr. 540. Þriöji kosturinn er
þunnar nærbuxur meö áfastri og er ein þeirra sérstaklega gerð
bleyju. Þessar buxur kosta kr. 735. fyrir hjólastóla. Þessi teppi kosta á
Eiimig fást rakadræg teppi fyrir bilinu 1.300-2.600.
rúm. Þau eru til í þremur gerðum -PLP