Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.1990, Qupperneq 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 1990.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SlMI (91 )27022 - FAX: (91 )27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1000 kr.
Verð í lausasölu virka daga 95 kr. - Helgarblað 115 kr.
Gæfulausir sjóðir
Stjórar og stjórnir íjárfestingarsjóða ríkisins telja sig
ekki bera neina ábyrgð á gerðum sínúm. Þessir aðilar
hafa hagað sér á svo óábyrgan hátt, að ríkið verður
senn að koma til skjalanna með nýju fjármagni til að
bjarga flestum íj árfestingarsj óðum sínum frá gjaldþroti.
Opinberir sjóðir eiga meira en sex milljarða hjá fyrir-
tækjum í fiskeldi og loðdýrarækt. Áður en peningarnir
voru lánaðir fyrirtækjunum, var vitað, að töluvert af
þeim mundi ekki skila sér aftur til baka. Og nú er ljóst,
að mest af lánsfénu er þegar norfið út í veður og vind.
Þrír sjóðanna eru gjaldþrota, þótt það hafi ekki verið
bókfært. Það eru Framkvæmdasjóður, Byggðastofnun
og Stofnlánadeild landbúnaðarins. Sem dæmi má nefna,
að eigið fé Framkvæmdasjóðs nemur ekki nema 416 millj-
ónum króna á móti 1.867 milljón króna fiskeldislánum.
Álitamál er, hvenær á að afskrifa vonlausar skuldir.
Framkvæmdasjóður hefur afskrifað 410 milljón króna
hlutafjáreign sína í Álafossi, en hefur áfram inni í bók-
um sínum allt það fé, sem hann á inni hjá fiskeldinu,
þar á meðal hjá fyrirtækjum, sem eru að hætta rekstri.
Jafnvel þótt sjóðir séu eign ríkisins á að vera hægt
að ætlast til, að stjórar þeirra og stjórnir hagi sér var-
færnislega í lánveitingum, setji ekki öll egg sín í eina
körfu og kanni, hvaða líkur séu á árangri hjá ýmsum
bjartsýnismönnum í hópi væntanlegra skuldunauta.
Ef ofangreindir sjóðir væru starfræktir í alvöruþjóð-
félagi, hefðu stjórar þeirra og sfjórnir sagt af sér, þegar
ábyrgðarleysi þeirra var orðið lýðum ljóst. Hér í siðleys-
inu geta menn hins vegar spásserað um þjóðfélagið með
allt á hælunum eins og ekkert hafi í skorizt.
Ríkisábyrgðin á sjóðunum er hluti vandamálsins.
Hún stuðlar að ábyrgðarleysi stjóra og stjórnarmanna
sjóðanna. Slíka ábyrgð þarf að afnema, því að óþarfir
eru sérstakir sjóðir með sérstökum stjórum og stjórnar-
mönnum, ef ábyrgðin er hvort sem er öll á öðrum stað.
Ofangreinda sjóði ber að gera upp og leggja niður,
en fela verkefni þeirra öðrum aðilum, sem kunna með
fé að fara. Afnema þarf stjórasæti og stjórnarsæti, sem
htið er á eins og einhvers konar félagsmálastofnun fyr-
ir velklædda aumingja á framfæri stjórnmálaflokkanna.
Fleiri sjóðir góðra áforma eru á veginum til vítis.
Mesta afrek núverandi ríkisstjómar er að brenna tíu
milljörðum í Atvinnutryggingasjóði og Hlutafjársjóði,
sem beinlínis voru stofnaðir til að veita flármagni í
vonlaus fyrirtæki undir stjórn vonlausra forsfjóra.
Harmsaga opinberra fjárfestingarsjóða er orðin of
löng. Tímabært er, að ríkið hætti að spenna upp láns-
fjárskort og vexti með eymamerkingu fjármagns til
gæluverkefna og feli heldur sæmilega traustum aðilum
á borð við bankakerfið að sjá um lán til fjárfestinga.
Einnig er tímabært, að ríkisbankarnir verði gerðir
enn ábyrgari en þeir em nú með því að afnema þá
ábyrgð ríkisins á gerðum þeirra, sem er umfram stofnfé
ríkisins, alveg eins og framlag hluthafa í fyrirtækjum á
að takmarkast við hlutaféð, sem þeir reiða af hendi.
Á fáum ámm hefur ríkisstjórnin brennt um sextán
milljörðum króna í fiskeldi og loðdýrarækt annars veg-
ar og í sérstökum skussasjóðum hins vegar. Þjóðin verð-
ur meira en áratug að jafna sig eftir þessa skuldasöfn-
un, sem virðist ekki vera á nokkurs manns ábyrgð.
Fjárfestingarsjóðir á vegum ríkisins bera ógæfuna í
sér. Þeir hafa óhjákvæmilega orðið að leikvelh gælu-
dýra á framfæri stjórnmálaflokka. Gildir það jafnt um
stjóra, stjórnarmenn og viðskiptavini sjóðanna.
Jónas Kristjánsson
„Það stóð ekki á botnlausri gagnrýni af hálfu Jóns Baldvins gegn Kjartani Jóhannssyni i formannsstíð hans,“
segir greinarhöfundur. - Á landsfundi Alþýðuflokksins 1976. Kjartan Jóhannsson, fyrrv. formaður, og Jón
Baldvin Hannibalsson, utanrikisráðherra og núverandi formaður flokksins.

Er „kallinn“
í brúnni á vetur
setjandi?
Já, svona hljóta margir aörir en
ég aö spyrja, í ljósi genginnar
reynslu.
Jón Baldvin, „kallinn í brúnni",
kaus sjálfur að nota þessa líkingu.
Og auðvitað er sjálfsagt að gera
honum það til geðs að viðhalda
henni.
Hvað með hugsjónir jafnað-
arstefnunnar undir Jóni?
Það stóð ekki á botnlausri gagn-
rýni af hálfu Jóns Baldvins gegn
Kjartani Jóhannssyni í formanns-
tíð hans.
Og Jóni tókst að velta Kjartani,
þeim ágæta manni, úr sessi með
uppþotum og ótímabærum yfirboð-
um, án nokkurs árangurs, að því
er séð veröur.
Hvar eru hugsjónir jafnaðar-
stefnunnar eftir að „kallinn“
tók við?
Já, svona spyrjum við, sem telj-
um okkur vinna af heilindum og
ábyrgð að framgangi grundvallar-
stefnu jafnaöarmanna, jafnréttis og
bræðralags.
En hvar hefur forysta Alþýðu-
flokksins verið t.d. frá alþingis-
kosningum 1987?
Hefur hún með sinni stjómarað-
ild, þriggja ríkisstjóma, á þessu
tímabili, stuölaö aö og staðið við
marggefm fyrirheit og loforð um
réttláta tekjuskiptingu og bætta
aðstöðu þeirra verst settu?
Nei, því er nú verr og miður að
svo hefur ekki orðiö.
Öll framganga forystu Alþýðu-
flokksins með „kallinn í brúnni“,
sem lénsherra í broddi fylkingar,
hefur einkennst af valdhroka, þó
nefna megi undantekningar, eins
og bankamálaráðherra og formann
þinglokksins.
Eigum við, hinn almenni
maður, aö líða þennan vald-
hroka?
Nei, það eigum við ekki að gera.
KjaHarinn
Karvel Pálmason
aþingismaöur
Hugsjónir og stefnur era málefni,
sem krefjast verður að staðið sé
við, en séu ekki verslunarvara póli-
tískra ævintýramanna, sem einskis
svífast í þeirri iðju sinni aö skara
umfram allt eld að sinni eigin köku.
Forysta Alþýðuflokksins hef-
ur brugðist
í mínum huga er enginn vafi á
því að forysta Alþýðuflokksins hef-
ur bmgðist okkur, sem viljum hafa
að leiðarljósi jafnrétti og bræðra-
lag.
Þeir sem ferðinni ráöa í Alþýðu-
flokknum sjá ekkert annað en völd-
in og aftur völdin og beita mis-
kunnarlausum valdahroka gagn-
vart almenningi, án þess að hafa á
því nokkur efni.
Völdum geta einhveijir haldið
tímabundið, án þess að spyrja hinn
almenna kjósanda.
En þaö kemur að skuldadögum
hjá þessum aðilum eins og öðram,
og skuld þessara aðila gagnvart
almenningi er stór og vandséð með
hvaða hætti við hana verður stað-
ið, nema þá með blekkingum.
Er „kallinn í brúnni“ enn á
„sambræðslufylliríi“?
Já, þessarar spurningar hlýtur
að vera spurt í ljósi þess sem gerst
hefur frá síðustu alþingiskosning-
um.
Þrjár ríkisstjómir á þrem áram
segja auðvitað meira en flest ann-
að.
Einstakir þingmenn og heilu
flokkamir ganga kaupum og sölum
tíl þess eins að tryggja líf mis-
heppnaðra ríkisstjóma og folsk
völd tiltekinna ráðherra.
Nýfalhnn dómur kjósenda í sveit-
arstjómarkosningum er víða harð-
ur dómur yfir ráðherragenginu á
Rauðu-ljósi.
En á því virðast menn ekkert
ætla að læra.
Menn eru ennþá pólitískt vit-
lausari í þessum herbúðum, það er
foringjamir, og ekki verður betur
séð en þeir æth áfram að vera á
„sambræðslufylliríi“, svo gæfulegt
sem þaö er nú er.
Karvel Pálmason
„I mínum huga er enginn vafi á því að
forysta Alþýðflokksins hefur brugðist
okkur, sem viljum hafa að leiðarljósi
jafnrétti og bræðralag.“