Dagblaðið Vísir - DV - 13.09.1991, Blaðsíða 7

^ÖSTXJpAGUR113, SKPTE.M.R^R 1991.
7
Fréttir
Óvenjumiklar verð-
sveif lur á mörkuðunum
Miklar sveiflur eru á fiskmörkuðunum.
Miklar sveiflur hafa verið á fisk-
verði á mörkuðum erlendis, sérstak-
lega á þýska markaðnum. Við þessar
verðsveiflur er erfitt að ráða. Verðið
ræðst að mestu leyti af framboði og
eftirspurn, þó aðrir þættir komi þar
einnig við sögu, og er þá helst að
veðrið hafi nokkur áhrif. Nú er mik-
il hreyfing hér í þá átt að allur fiskur
fari á uppboðsmarkaði innanlands.
Verið er að reyna að koma á fisk-
markaöi á sem flestum stöðum en
samkomulag þar um er ekki jafngott
alls staðar.
Eins og áður hefur komiö fram í
þessum þáttum eru stórþjóðirnar
með fiskiflota sína um öll heimsins
höf. Síðustu árin hafa þessir stóru
fiskveiöiflotar stundað veiðar í Suð-
ur-Atlantshafi viö Suðurskautsland-
ið og segir lítillega frá þeim veiðum
í'þessum pisth.
Fisksölur erlendis:
England
9.9. var seldur fiskur úr gámum
alls 410 tonn fyrir 59,5 millj. kr.
Þorskur seldist á 164,16 kr. kg, ýsa
159,10, ufsi 77,20, karfi 61,00, koli
140,74, grálúða 162,26 og blandað
134,87 kr. kg. Meðalverð 144,80 kr. kg.
Bv. Vörður seldi afla sinn í Hull 9.
september sl. alls 59,8 tonn fyrir 8,1
millj. kr. Þorskur seldist á 153,91 kr.
kg, ýsa 145,15, ufsi 80,93, karfi 70,25,
koli 144,62 og blandað á 153,00 kr. kg.
Meðalverð 135,89. Gámasölur 10.
september sl. alls 199,9 tonn fyrir 31
millj. kr. Þorskur seldist á 171,73 kr.
kg, ýsa á 171,14, ufsi 80,72, karfi 71,88,
koli 142,66 og blandað 170,27 kr. kg.
Meðalverð 155,93 kr. kg.
Þýskaland
Bv. Skagfirðingur seldi afla sinn í
Bremerhaven 4.-5. sept. sl. alls 156,7
tonn fyrir 12 millj. kr. Meðalverð
70,76 kr. kg. Þorskur seldist fyrir
119,05 kr. kg, ýsa 120,68, ufsi 100,57,
karfi 76,59, grálúða 141,94 og blandað
24,30 kr. kg.
Bv. Heiðrún seldi afla sinn í Brem-
erhaven 5.-6. september sl. alls 103
tonn fyrir 9,777 millj. kr. Þorskur
seldist á 124,80 kr. kg, ýsa 212,43 kr.
kg, en það voru aðeins seld 49 kg,
ufsi 104,60, karfi 100,71, grálúða 146,40
og blandað 32,08 kr. kg. Meðalverð
94,73 kr. kg.
Fiskmarkaðir
Ingólfur Stefánsson
Bv. Engey seldi 9. sept. í Bremer-
haven alls 186 tonn fyrir 24,721 millj.
kr. Meðalverð 132,67 kr. kg. Þorskur
seldist á 143,31 kr. kg, ýsa 167,83, en
af henni voru aðeins tæp 2 tonn, ufsi
129,84, karfi 132,33 og blandað 128,53
kr. kg. Vikuna 2.-9. september var
meðalverö á fiski í Englandi 168,95
kr. kg en á sama tíma var meðalverð
í Þýskalandi 81,73 kr. kg.
Suðurheimskautssvæðið
Sovéskur fiskveiðifloti veiðir allt
árið við suðurheimskautið. Sovét-
menn eiga stærsta fiskveiðifloa ver-
aldar og hafa verið meðal þeirra
þjóða sem mest hafa veitt á undan-
íörnum árum. Flotinn er gamall og
úr sér genginn að miklum meiri-
hluta. Innlendar skipasmíðastöðvar
hafa ekki getaö annað endurnýjun
flotans og vegna gjaldeyrisskorts
hefur ekki veriö hægt að láta smíða
eins mikið og þarf til þess að halda
flotanum sæmilega við. Fjöldi þeirra
sem vinna á skipunum er samkvæmt
skýrslum frá FAO 800.000 og þénust-
an er 6132 dollarar á ári, en hinn al-
menni borgari hefur aðeins 1392 doll-
ara í árslaun. Á síðasta ári var afli
flotans 10,4 mfllj. tonna, en var 11,2
milljónir tonna árið 1986. Fiskiðnað-
urinn líður fyrir slæman efnahag í
landinu. Núorðið verður hvert út-
gerðarfélag að greiða fyrir veiðileyfi
sjálft. Afla verður gjaldeyris fyrir
þeim kostnaði sem það stofnar til
erlendis og er það gert á þann hátt
að seldur er afli upp í kostnaðinn.
Sovéski flotinn stundar veiðar við
Suðurheimskautslandið og aðalveið-
in er „krill“ og palagoniskur tootfisk-
ur. Tootfiskurinn er veiddur á línu
en krillið í vörpu. Að jafnaði eru 16
togarar á veiöum þarna auk línu-
veiðaranna. Meðalveiðin er 110 tonn
á sólarhring og er búið til mjöl úr
nokkru af krillinu, annars er búin
til pasta, sem seld er í Rússlandi, og
þykir mjög prótínrík. Á þessum
svæðum veiða Pólverjar og Japanir.
Skipin, sem stunda veiðar á þessum
slóðum, eru þarna allt árið og færa
sig til eftir árstíðum. Hér er aðeins
stiklað á stóru í öllum þeim upplýs-
ingum sem eru í ágústhefti FNI.
Skipt er um áhafnir reglulega og
birgðaskip koma að minnsta kosti
einu sinni í mánuði.
Seljanlegir kvótar
-reynsla Nýsjálendinga
í október 1986 var lögfestur seljan-
legur kvóti og má telja þessa ákvörð-
un einna áhrifaríkasta hvað varðar
fiskveiðar við Nýja-Sjáland. Ríkis-
stjórnin keypti upp kvóta, sem menn
vÚdu ekki notfæra sér, og leiddi það
til þess að minni veiði varð og færri
voru við veiðarnar. Veiðarnar hafa
komist í fastara form, skipin hafa
stækkað og vinnslan hefur orðið
jafnari. Nýsjálendingar settu kvóta á
veiðarnar áriö 1982 en veiðarnar
voru aðallega smokkfiskur. 1986 var
svo ákveðið að hafa kvótann seljan-
legan og hefur þetta haft mikil áhrif
á veiðarnar. Síðan 1978 hefur verið
kvóti á skelfiskveiðum. Fjárfesting í
fiskveiðunum var óhófleg og sá
stjórnin fram á að við svo búiö mátti
ekki standa ef ekki ætti í óefni að
stefna. Þá kom fram hugmyndin um
seljandlegan kvóta.
Milljónamæringar
á einni nóttu
Margir fiskimenn höíðu tekið þátt
í arðsömum veiðum og vildu sumir
þeirra hætta sjómennsku og selja eöa
leigja kvóta sinn og sumir hugðust
nota hann sem eftirlaun og leigja þá
kvótann frá ári til árs. Nokkur mið-
stýring varð við þessar ákvarðanir.
Þeir sem áttu nýja og vel útbúna
báta vildu halda áfram veiðunum.
Niðurstaöan varð sú að færri og
stærri fyrirtæki urðu til og kom fisk-
urinn í fáar hafnir og stærri. En
margir fiskimenn voru atvinnulaus-
ir og sáu sér hag í að hefja grunnsæv-
arveiðar og nú fjölgaði skipunum á
ný, en á Nýja-Sjálandi er 13% at-
vinnuleysi.
Bréf sent fró David Mitchell Nelson,
ritstjóra Evening Star, til Fiskaren.
Leifur heppni 1 riti norsku utanríkisþjónustunnar:
Eru íslendingar
aðafsalasér
Leifi heppna?
- þvert á móti, segir Jónas Kristjánsson
Eins og fram kom í frétt DV fyrir
nokkru var Vigdís Finnbogadóttir,
forseti íslands, fengin til að skrifa
formála að þúsund ára afmælisriti
norska utanríkisráðuneytisins,
„The Viking Discovery of Amer-
ica“, ásamt Haraldi V. Noregskon-
ungi. Dr. Jónas Kristjánsson, for-
stöðumaður Stofnunar Árna
Magnússonar, aðstoðar við rit-
stjórn þess.
Ritið íjallar um ferðir Leifs
heppna og annarra víkinga til
Ameríku en það á meðal annars
að nota sem gjöf til opinberra gesta
i Noregi á næstu árum.
Aðspurður hvort þama væru ís-
lendingar ekki að afsala sér Leifi
heppna og viðurkenna að hann
hafi verið Norðmaður sagði dr.
Jónas Kristjánsson, forstöðumað-
ur Stofnunar Áma Magnússonar,
það vera hreina fiarstæðu:
„Þvert á móti. Ritið er skrifað í
tilefni siglingar norska víkinga-
skipsins Gaiu fyrr í sumar og þeim
hátíðahöldum og þeirri kynningu á
landkönnun norrænna manna sem
því fylgdi.
Kynningin var sameiginlegt átak
íslendinga og Norðmanna og var
því talið við hæfi að biðja þjóöhöfð-
ingja beggja landanna að skrifa
formála að afmælisritinu.
Vigdís skrifar náttúrlega frá ís-
lensku sjónarmiði og segir frá því
að Leifur heppni hafi verið íslend-
ingur,“ sagði Jónas.
Jónas sagðist ekki hafa vitað að
gefa ætti ritið opinberum gestum í
Noregi en taldi það ekki skipta
neinu máli.
„Það var hins vegar reynt að
koma í veg fyrir að þeir notuðu
orðið „norse" í nafni ritsins, sem
þýðingu fyrir orðið norrænn, því
yfirleitt telja menn það þýða norsk-
ur.
Orðið er þannig mjög villandi og
hefur meðal annars orðið til þess
aö víöa erlendis telja menn Leif
heppna vera Norðmann," sagði
Jónas.
-ingo
’^'-'tAXAFENI14, NÚTÍÐ, 108 REYiaAVÍK, SÍMAR 687480, 687580 C'OG 37878
GRAFARV0GUR-AUSTURSTRÖND3,SELTJARNARNESI
Okkar dansar eru spennandi.
Síöustu innritunardagar.
Skírteini afhent í dag í Faxafeni 14.
Kennsla hefst á morgun, laugardaginn 14. september.
Nú er fastbundna stundaskráin komin í gagnið hjá
flestum og því ráö aö raða í tómstundirnar.
Viö finnum rétta hópinn fyrir þig og allafjölskylduna:
SELTJARNARNES:
GRAFARVOGUR:
Skírteini afhent á
Austurströnd 3, SPRON-húsinu,
sunnud. 15. sept. kl. 14-16.
Skírteini afhent í
Hverafold 1-3 sunnudaginn
15. sept. kl. 14-16.