Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1991, Blaðsíða 5

Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1991, Blaðsíða 5
ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1991. 5 Fréttir TF-SIF er að meðaltali 25 mínútur að búast til ferðar: Gæslan er fljótari en varnarliðið er öf lugra - hrein og skýr skilaboð nauðsynleg til sjós og lands Þessi þyrla og áhöfn hennar hefur bjargað hátt í 100 mannslífum. Áhöfnin er að meðaltali 25 mínútur að ferðbúast eftir að beiðni berst. Þyrla varnarliðsins var um 45 minútur að búa sig til flugs þegar skýr skilaboð bárust loks um að hennar væri þörf. Hrein og klár skilaboð skorti í byrjun um að þyrlu væri þörf - þegar þau loks bárust var slík björgun um það bil að verða um seinan. Þá átti eftir að ræsa út mannskap á þyrlu varnarliðsins og koma henni af stað. Um einni klukkustund síðar kom þyrla tilbú- in á vettvang. Þar af tók það þyrl- una 45 mínútur að komast af stað og 10 mínútur fóru í að losa bensín um 5 mílur frá slysstað. Þetta er meðal annars niðurstaða þeirra sem DV hefur rætt við um björgun- araðgerðir við Hópsnestá þegar Eldhamar GK fórst með fimm mönnum á föstudagskvöldið. Hvers vegna tvær þyrlur? Það sem glögglega hefur komið í ljós á síðustu dögum er þörf Land- helgisgæslunnar fyrir a.m.k. tvær björgunarþyrlur. Þetta hafa flug- menn Gæslunnar margsinnis bent á á síðustu misserum. Þegar önnur bilar, eins og raunin varð á föstu- dag, getur hin annast björgun, svo framarlega sem aðstæður eru fyrir hendi. Um þetta deila menn ekki. Miðað við tölur sem DV hefur fengið uppgefnar virðist björgun- arþyrlan TF-SIF og áhöfn hennar vera fljótari að koma sér af stað frá sinni flugstöð en þyrlur varnar- liðsins á Keflavíkurflugvelli. Hins vegar hafa menn sagt: „Þetta er eins og að bera saman epli og app- elsínu.“ Á þessum tækjum er mikill mun- ur. Ekki má gleyma því að vamar- hðsþyrlumar hafa meira flugþol og taka fleiri farþega. Það sem ís- lenskir björgunarmenn hafa hins vegar oft rætt um er hve mikilvægt er að áhöfnin sé kunnug staðhátt- um og aðstæðum á íslandi. Þar fer björgunin fram. Reynsla og þekk- ing á landi og veðri eru gífurlega mikilvæg atriði, að áliti þeirra sem að björgunarmálum standa. í þess- um atriðum eru íslendingar á heimavelli. 25 mínútna við- bragð algengt DV hefur fengið uppgeflð að í ár hefur algengur viðbragðstími TF- SIF verið frá 18^7 mínútur - frá því beiðni berst um aðstoð þangað til flugmenn heíja þyrluna á loft. 25 mínútur eru hins vegar algengur viðbragðstími. Þetta fer eftir að- stæðum, vegalengd og fleiru. Því verra veður sem er framundan því lengri tíma tekur að undirbúa sig. Á fóstudag var verður gott og vega- lengdin stutt. En þyrlan á Reykja- víkurflugvelh var bara ekki fyrir hendi. Á fostudag var þyrla varnarhðs- ins 45 mínútur að koma sér af stað. Viðbragðið hjá varnarhðsmönnum getur hins vegar farið niður í um 30 mínútur, að sögn Friðþórs Ey- dal, upplýsingafuhtrúa varnarliðs- ins. Menn hafa mjög velt fyrir sér hvort björgun hefði verið möguleg á fostudag. Slysstaðurinn var tll- tölulega stutt frá Reykjavíkurflug- velh og enn styttra frá Keflavíkur- flugvelh. Það tekur TF-SIF um 20 mínútur að fljúga til Grindavíkur. Hefði 25 mínútna meðaltalsvið- bragöi verið bætt við flugtímann hefði þyrlan verið komin á staðinn um það bil sem Eldhamar var að fara á hliðina í brimrótinu við ^Hópsnes. Þá voru þeir sem fórust enn á lífi. Þetta kvöld var veður gott. Lítill tími hefði því farið í aö kanna veðurútht fyrir áhöfn TF- SIF. Þyrlan heföi getað farið nánast strax af stað eftir að áhöfnin mætti á flugvölhnn. Hvort þyrlan og áhöfn hennar hefði getað athafnað sig við björgun getur sennilega enginn fuhyrt um. Skilyrðislaust neyðarútkall Umrætt kvöld hefði þurft skUyrð- islaust neyðarútkall og skUvirkt boðkerfl til að allt hefði gengið upp við björgun úr lofti. Það var af 'ýmsum ástæðum ekki fyrir hendi á fóstudagskvöld. Hins vegar eru alhr sammála um að þeir sem í hlut áttu reyndu að gera sitt besta. Eftir að máhð hefur verið skoðað í heild hafa þeir sem DV hefur rætt við látið þá skoðun í ljós að sjálfsagt hefði verið að senda bæði Fréttaljós Óttar Sveinsson þyrlu Landhelgisgæslunnar og þyrlu frá vamarhðinu. En þetta kvöld var aðeins um varnarliðs- þyrlu að ræða, hún var um klukku- stund að fara á slysstað eftir að beiðni barst. Beiðnin barst ekki fyrr en um það bil sem allt var að verða of seint. Hver átti að tala við varnarliðið? Þessa dagana hafa björgunaraðil- ar reynt að komast að niðurstöðu um hvers vegna þyrla var ekki kölluð strax út. Sú þyrla sem var tiltæk. Björgunarsveitin í Grinda- vík óskaði nánast strax eftir þyrlu þegar ljóst var að strand Eldham- ars í britpinu var staðreynd. Haft var samband við Slysa- varnafélags íslands. Þar óskaði vaktmaður eftir því við Landhelg- isgæsluna að þyrla yrði gerð klár. Hjá SVFÍ var samtalið ekki tekið upp en Gæslan hefur staðfest að orðalagið hefði verið á þessa leið, að sögn Hálfdáns Henryssonar hjá Slysavarnafélaginu. Landhelgis- gæslan upplýsti í þessu samtali að TF-SIF væri biluð á ísafiröi. Hálf- dán segir að í beiðni SVFÍ, um að þyrla yrði gerð klár, fælist að Land- helgisgæslan hefði þá átt að sjá til þess að láta Keflavíkurflugvöll vita. Eftir þetta samtal náði Landhelg- isgæslan sambandi við Eldhamar GK og í fyrstu var ekki talið að um bráða hættu væri að ræða. Bátur- inn skorðaðist í fyrstu í fjörunni. Einnig var reynt að ná sambandi við björgunarmenn í Grindavík en það tókst ekki fyrr en klukkan 20.36. Nokkru síðar var gert viðvart á Keflavíkurflugvöh. Að sögn varn- arhðsmanna barst ákveðin beiðni um þyrlu ekki fyrr en klukkan 20.46. Þremur mínútum áður til- kynnti SVFÍ um að Eldhamar væri kominn á hliðina. Á þessum þremur stundarfjórö- ungum voru menn greinilega ekki á einu máli um að brýn þörf væri fyrir þyrlu. Það sem alvarlegast hefur þótt eru deilur um hver átti að biðja um þyrlu. Þar hefur menn verulega greint á. Orð gegn staðreyndum Hálfdán Henrysson hjá Slysa- varnafélaginu sagði ákveðið í sjón- varpsviðtali á mánudag að Land- helgisgæslunni bæri að hafa sam- band við Keflavfkurflugvöll. Gunn- ar Bergsteinsson, forstjóri Land- helgisgæslunnar, sagði hins vegar að slíkt væri á valdi SVFÍ, að kalla til varnarhðsþyrlu ef á þyrfti að halda. Þarna stangaðist afstaða manna verulega á með greinilegum hætti. SVFÍ hefur sent frá sér til- kynningu vegna ummæla Gunn- ars. Þar segir meðal annars að frá ársbyrjun 1987 hafl Landhelgis- gæslan tekið alfarið við samskipt- um við varnarhðiö. Það hafi Gunn- ar Bergsteinsson staðfest með orð- um sínum í ræðu á ráðstefnu um leit og björgun í N-Atlantshafi í sem haldin var í New York í maí síðast- liðnum. Þar segir orðrétt: „íslenska Landhelgisgæslan hef- ur átt mjög gott samstarf við yfir- stjórn varnarliðsins á íslandi á mörgum sviðum, ekki síst við leit og björgun. í sameiginlegri vilja- yfirlýsingu varnarmáladeildar ís- lenska utanríkisráðuneytisins og yfirstjórnar varnarliðsins er Land- helgisgæslunni ætlað að vera eini samskiptaaðhinn fyrir íslensk stjórnvöld við leit og björgun. Þetta var m.a. gert til að koma í veg fyr- ir rugling og einnig th að aðstoða bandaríska herinn við að greina á núlh neyuðarkalla um aðstoð og annarra tilkynninga sem minni þýðingu hafa,“ sagði í tilkynning- unni. SVFÍ hefur mótmælt þessu fyrir- komulagi - að það hafi ekki heim- ild tU að kalla tU þyrlu frá varnar- hðinu. Þegar niðurstöður hafa ver- ið dregnar úr sjóprófum vegna þessa hörmulega slyss munu skarpari hnur væntanlega verða dregnar í þessum málum og ákveð- ið hver fær hvaða tæki og hver ákveður hvað.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.