Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1991, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1991.
15
Ursögn í sparn-
aðarskyni
Nokkur umræöa hefur verið í
fjölmiölum um ákvöröun aðalfund-
ar Hins íslenska kennarafélags
(HÍK) aö segja sig úr BHM, Banda-
lagi háskólamanna.
Tillaga um úrsögn úr BHM er
ekki nýmæli á aöalfundum HÍK.
Fulltrúaráö félagsins samþykkti
samhljóða 24. október 1987 að
leggja til viö aðalfund félagsins í
nóvember 1987 aö ganga úr BHM.
Á þeim aðalfundi kom fram breyt-
ingartillaga um aö fram skyldi fara
allsherjaratkvæðagreiðsla í félag-
inu um úrsögnina. Var hún sam-
'þykkt. - Sú atkvæðagreiðsla fór
fram í október 1989, samhliða
stjórnarkjöri, tæpum 2 árum eftir
að samþykkt var að hún ætti að
fara fram.
Úrslit voru þau að 363 vildu
áframhaldandi aðild en 280 vildu
úrsögn. Á kjörskrá voru 1270. Alhr
sem fylgdust með þessari atkvæða-
greiðslu vissu að margir gerðu ekki
greinarmun á BHMR og BHM í
þessu sambandi enda tengsl þess-
ara tveggja bandalaga enn óíjós í
huga margra.
Tvíþætt rök
Tillagan um úrsögn sem lögð var
fyrir aðalfund HÍK 1991 var frá
stjórn félagsins og kom fram í
henni aö hún væri í sparnaðar-
skyni. í útsendum gögnum til aðal-
fundarfulltrúa var fjárhagsvandi
félagsins reifaður nokkuð og þessi
sparnaðarhugmynd kynnt. Rök
þeirra sem í umræðum á aðalfund-
inum mæltu með úrsögninni voru
KjaUarinn
Eggert Lárusson
formaður HÍK
tvíþætt að um væri að ræða sparn-
aðarráðstöfun og að hlutverk BHM
hefði breyst þegar samningsréttur
fékkst.
HÍK hefur verið rekið með
nokkru tapi undanfarin ár þrátt
fyrir mikla aðhaldssemi í rekstri
félagsins. Félagið hefur enga vara-
sjóði til að grípa til við slíkar að-
stæður nema vinnudeilusjóð. Nið-
urstaða fjárhagsnefndar sem starf-
aði á aðalfundinum var sú að ef
greiðsluafgangur myndaðist vegna
þess sem sparast við úrsögn úr
BHM (sem ekki veröur af fyrr en
1. október 1992 skv. lögum BHM)
yrði hann lagður í varasjóð. Gjald
HÍK til BHM er tæplega kr. ein
milljón á ári. Það munar um minna
hjá félagi sem þarf að veita félags-
mönnum sínum, sem eru dreifðir
um allt landið, fjölþætta þjónustu,
og stendur í strangri baráttu við
að leiðrétta kjör félágsmanna.
Einnig var bent á að BHM er fyrst
og fremst faglegur umræðuvett-
vangur háskólamanna. Margir af
félagsmönnum HÍK eiga aðild að
BHM í gegnum þau fagfélög sem
þeir eiga aðild að, margir íslensku-
kennarar eru þannig í Félagi ís-
lenskra fræða. HÍK greiðir félags-
gjald þeirra til BHM. Að auki eru
á annan tug kennslugreinafélaga
sem háskólamenntaðir félagsmenn
HÍK eru félagar í. Var bent á aö þau
félög gætu sótt um aðild að BHM
„HÍK hefur átt samstarf við kennarafé-
lög í EFTA-löndunum um þessi mál en
vegna fjárskorts hefur það samstarf
ekki verið eins mikið og það þyrfti að
vera.“
„Innan vébanda HÍK eru mörg fagfélög háskólamenntaðra manna.“ -
Kennarar á fundi.
eins og önnur félög háskólamanna.
Kennarfélög hafa sérstöðu
Um þessi tvö atriði snerist um-
ræðan svo og röksemdir þeirra sem
vildu áframhaldandi aðild að BHM
en þær verða ekki tíundaöar hér.
Aðalfundur Hins íslenska kenn-
arafélags fer með æðsta vald í mál-
efnum félagsins eins og segir í lög-
um þess. Aðalfundinn 1991 sátu 84
fulltrúar, stjórn og fulltrúaráð auk
63 fulltrúa kjörinna af svæðisfélög-
um HÍK þar sem einn fulltrúi er
kjörinn fyrir hverja 20 félagsmenn
í svæðisfélagi. Er þannig stofnað til
aðalfunda á mjög lýðræðislegan
hátt. Enginn vafl er á að það var í
valdi aðalfundar að ákvéða úrsögn.
HÍK er með aðild að BK, Banda-
lagi kennarafélaga og BHMR, sam-
tökum stéttarfélaga háskóla-
manna, og er auk þess í þremur
erlendum samtökum kennarafé-
laga. Niðurstaða stjórnar og aðal-
fundar Hins íslenska kennarafé-
lags var sú að minnstur skaöi væri
af því að segja skihð við BHM.
Talað er um að þörf sé á að há-
skólamenn séu á varðbergi vegna
óvissu um stöðu háskólamenntun-
ar í nýju Evrópusamfélagi. Þarna
hafa kennarfélög sérstöðu vegna
þess að þau þurfa að standa vörð
um allt skólakerfið, ekki aðeins
háskólastigið. HÍK hefur átt sam-
starf við kennarafélög í EFTA-
löndunum um þessi mál en vegna
fjárskorts hefur það samstarf ekki
verið eins mikið og það þyrfti að
vera.
Innan vébanda HÍK eru mörg fag-
félög háskólamenntaðra manna.
Sem fagfélög taka þau ákvörðun
um hvort þeim henti að vera í
BHM, faglegum samtökum ís-
lenskra háskólamanna.
Eggert Lárusson
Evrópumálefni og
ungliðahreyfingar
stjórnmálaflokka
Drög að EES-samningum hafa
■htið dagsins ljós. Á næstu misser-
um munu íslensk stjórnvöld vænt-
anlega setja svokallaðar girðingar
eða hindranir í löggjöf landsins til
aö búa svo um hnútana að samn-
ingurinn komi sem best út fyrir
þjóðina.
Er ríkisstjórninni treystandi fyr-
ir því hlutverki? Það mun koma í
ljós á næstunni en forsvarsmenn
stjórnarandstöðunnar hafa lýst því
yfir að hún muni veita ríkisstjórn-
inni fullt aðhald í þeirri vinnu. Það
mun ráðast af viðbrögðum ríkis-
stjórnarinnar við leiðbeiningum
stjórnarandstöðunnar hvort breið
samstaða náist um væntanlegan
EES-samning.
Götótt flík yfir eigið getuleysi
Framsóknarflokkurinn sem for-
ystuafl síðustu ríkisstjórnar tók þá
ákvörðun á sínum tíma að ganga
th samningaviðræðna í samfloti
með EFTA-ríkjunum við EB um
EES og ber því talsverða ábyrgð á
að þeir liggja fyrir. Steingrímur
Hermannsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, hefur lýst því yfir
að hann geti vel hugsað sér stuðn-
ing við EES-samkomulagið ef í
lokatexta þess sé hvergi að finna
valdaafsal íslendinga til Brussel
eða þar sé að finna einhverja skil-
mála sem enn hafa ekki verið
kynntir íslendingum.
Hann hefur hins vegar lýst yfir
efasemdým! um að núverandi ríkis-
Kjallarmn
Siv Friðleifsdóttir
form. Sambands ungra
framsóknarmanna
vart vandamálum innanlands
vekja ekki traust almennings á því
að þeir séu menn fyrir slíku.
Reyndar reyna þeir að draga EES-
samningsdrögin eins og götótta flík
yfir eigið getuleysi.
Undir dóm þjóðarinnar
Ungir framsóknarmenn álíta að
aðild íslands að samningi um evr-
ópskt efnahagssvæði muni ef af
verður verða afdrifaríkasti milli-
ríkjasamningur sem íslenska lýð-
veldið hefur nokkru sinni gert.
Áhrif hans á íslenskt þjóðfélag
munu verða meiri en nokkur
stjómmáláaðgerð frá því lýðveldið
var stofnað árið 1944.
Ungir framsóknarmenn telja að á
þessari stundu sé ekki rétt að taka
endanlega afstöðu th EES-samn-
ingsins, efni hans liggur ekki ljóst
„Það mun ráðast af viðbrögðum ríkis-
stjórnarinnar við leiðbeiningum
stjómarandstöðunnar hvort breið
samstaða náist um væntanlegan EES-
samning.“
sljóm hafi vilja eða getu th að gæta
hagsmuna íslendinga sem skyldi,
m.a. með traustri lagasetningu Al-
þingis. Úrræöaleysi ríkisstjómar
fýrir. Þjóðin á kröfu á því að efni
og áhrif samningsins verði ræki-
lega kynnt á hlutlægan hátt svo að
hún geti tekiö til hans afstöðu
.tfýggð^Mkkih^i én^ektó'hiéypi-
Frá kynningarfundi um EES-samninginn.
dómum. Að slíkri kynningu lokinni
á að skera úr um það í þjóðarat-
kvæðagreiðslu hvort samningur-
inn um evrópskt efnahagssvæði
verður staðfestur.
Ungir kratar vilja í EB
Ungir framsóknarmenn hafna
algerlega aðild að EB, m.a. vegna
hinnar yfirþjóðlegu uppbyggingar
bandalagsins og hinnar ónýtu fisk-
veiðistefnu þess.
Samband ungra jafnaðarmanna
gengur hins vegar með Evrópuglýj-
una í augum og samþykkti á síð-
asta sambandsþingi sínu á Hótel
Örk að íslandi bæri aö sækja um
aðhd að EB. Þrátt fyrir ítrekaðar
tilraunir var ekki hægt að fá þá
ályktun afhenta á skrifstofu Al-
þýðuflokksins í kosningabarátt-
unni í vor. Hvort það var vegna
þess að forystu flokksins var sú
áíyktun það óþægileg á þeim tíma
að hún var læst ofan í skúffu skal
ósagt látið.
Vert er að velta því fyrir sér hvort
stefna Alþýðuflokksins í Evrópu-
málum muni breytast. Þegar ungir
kratar komast th áhrifa innan Al-
þýðuflokksins þá leggjast þeir upp
th hópa í faðm EB, i kjötkatlana í
Brussel.
EB, kapítalísk ófreskja?
Forysta Sambands ungra sjálf-
stæðismanna er einnig haldin EB-
inngöngu-einkennum. Á sam-
bandsþingi þeirra í haust á ísafirði
munaði minnstu að samþykkt væri
að íslendingar ættu að sækja um
inngöngu í EB og kanna hvað við
fengjum þannig úr lófa EB-risans.
Forystumenn ungra sjálfstæðis-
manna beittu sér mjög fyrir slíkri
tillögu sem að lokum var naumlega
felld. Við kynningu þessarar tillögu
á þinginu kom fram að hún miðaöi
að því að vinna bug á svokallaðri
Evrópubandalagshræðslu.
„Menn eiga ekkert að vera
hræddir. Evrópubandalagið er ekki
stór, ljót kapítalistísk ófreskja sem
ætlar að koma og gleypa okkur eins
og þetta er oft sett upp í umræðu
hér á landi. Bandalagið er einfald-
lega kostur sem kemur mjög vel til
greina."
Það er greinhegt af þessum orð-
um aö forysta ungra sjálfstæðis-
manna er thbúin þess að ganga
óhikað Evrópubandalaginu á hönd.
Af ofangreindum atriðum er aug-
ljóst að ungir framsóknarmenn og
flöldi annarra landsmanna úr öll-
um flokkum hafa áhyggjur af fram-
tíð íslensks samfélags ef frammá-
menn ungra alþýðuflokksmanna
og ungra sjálfstæðismanna sem
harðast ganga fram í aö ísland ger-
ist aðih að EB nái áhrifum innan
sinna flokka.
Siv Friðleifsdóttir