Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.1992, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 12. FEBRÚAR 1992.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELiAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglysingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð i lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblaö 150 kr.
Styttri námstími
Menntamálaráðuneytið stendur í stórræðum við að
verja niðurskurð á Qárveitingum til grunnskóla og
reyndar til menntamála almennt. Menntamálaráðherra
hefur verið gert að draga úr útgjöldum eins og öðrum
ráðherrum og þar er helsti ásteytingarsteinninn að ráð-
herra hyggst fækka kennslustundum á grunnskólastig-
inu. Af þessu stafar mesti hávaðinn. Kennarasamtök
hafa fengið foreldrafélög til hðs við sig í mótmælum
gegn fækkun kennslustunda. Fjölmennir fundir hafa
verið haldnir, ályktunum hefur rignt yfir ráðherra og
skólayfirvöld hafa hótað ýmsum aðgerðum í hefridar-
skyni.
Allt sýnist þetta úaðrafok vera úr hófi miðað við það
að deilan stendur um þann ásetning menntamálaráð-
herra að skera niður um tvær kennslustundir á viku
hjá 9 ára bömum og upp úr. Fljótt á htið getur það
varla tahst til byltingar í skólakerfmu og satt að segja
er sú hugsun áleitin að þeir fari offari sem láta nú öllum
illum látum gagnvart tilraunum til sparnaðar í mennta-
málunum. Vera má að kennslumálum sé ábótavant en
sá grunur læðist að þeim sem fylgjast með mótmælunum
og fundunum, sem kennarasamtökin efna til, að hér sé
á ferðinni meiri hagsraunagæsla í þágu kennara sjálfra
heldur en nemendanna. Kennarasamtökin hafa því mið-
ur áður orðið ber að þvi að setja sína hagsmuni ofar
hagsmunum nemenda.
Eitt gott getur þó af þessari umræðu hlotist. Ýmislegt
bendir til að í framhaldinu beinist augu manna að
stærri vandamálunum í menntakerfmu. Menntamála-
ráðherra hyggst skipa nefnd til endurskoðunar á skóla-
löggjöfinni og hefur reifað hugmyndir um breytingar
sem eru löngu tímabærar. Þar ber hæst að stytta skyldu-
námið og stytta leáðina til stúdentsprófs. íslenskir nem-
endur verða stúdentar 20 ára gamhr og á vegferð sinni
í gegnum skyldunámið og framhaldsskólastigið verður
margur nemandinn bæði námsleiður og lífsleiður á því
stagh. Sérstaklega þeir nemendur sem hafa aha burði
til að ljúka sér af mun fyrr. Margir þekkja það vanda-
mál að böm þeirra era komin langt fram úr námsefninu
og virðast sóa tíma sínum meðan beðið er eftir meðaljón-
inum eða hinum sem dragast aftur úr. Einkum á þetta
við í grunnskólanum.
Það væri nær að lengja námsárið en stytta skólagöng-
una frá sex ára bekk til stúdentsprófs. Auk þess sem
stúdentspróf er orðið ahtof þýðingarmikið miðað við þá
staðreynd að fjöldinn ahur af nemendum er þvingaður
th að taka stúdentspróf meðan hæfheikar og áhugi hggja
th aht annarrar menntunar.
Kennarar við Háskóla íslands kvarta mjög undan því
að stúdentar, sem innritast í Háskólann, séu ahs ekki
undir það búnir sem segir auðvitað meira um fram-
haldsskólana og stúdentsprófin heldur en Háskólann.
Þá hefur ráðherra hreyft þeirri hugmynd að auka
sjálfstæði einstakra skóla og færa forræði yfir skólunum
til sveitarfélaganna. Enginn vafi er á því að með þeim
hætti mundu skólamir taka betra mið af þörfum nem-
enda og foreldra með samfehdum skóladegi og stuðla
að nánara sambandi mihi nemenda og kennara.
íslensk skóla- og fræðsluyfirvöld, sem og kennarar,
eiga að taka þessum hugmyndum fagnandi: styttingu
grunnskólans, lengingu skólaársins og sjálfstæði skól-
anna. Aht era þetta brennandi viðfangsefni og mun
áhugaverðari og mikhvægari heldur en karp um nokkr-
ar kennslustundir th eða frá.
Ehert B. Schram
„Er það af þakkiæti við Jósepssystur sem Landakot er nú lagt i einelti með 38% niöurskurði á framlögum
til sjúkrahússins?"
Leyf ið Landakoti
aðveraífriði
íslendingar hafa verið svo lán-
samir að njóta góðrar heilbrigðis-
þjónustu. Það er m.a. að þakka vel
menntuðu fólki sem leggur metnað
sinn í að vinna vel. Hingað til höf-
um við haft góðar almannatrygg-
ingar sem verja okkur þegar slys
og sjúkdóma ber að höndum, án
tiliits til efnahags eða aldurs. En
ekki lengur ef heldur sem horfir.
Nú er vegið svo að velferðarkerfinu
að öllu sanngjömu fólki ofbýður.
Aðfarir ríkisstjómarinnar minna
mig á þá sem kaupa sér gömui hús
til þess að breyta. Langflestir byrja
á því að rífa of mikið niður af því
sem fyrir er. Þegar hins vegar á að
byggja húsið upp aftur reynist það
þrautin þyngri. Þaö var nefnilega
of mikið rifið niður. Þessi ríkis-
stjóm byggir ekki upp hún rífur
bara niður og á eftir sitjum við með
skemmdimar.
Konur börðust fyrir stofnun
Landspítalans. Jósepssystur
byggðu og ráku Landakot og Jós-
epsspítala í Hafnarfirði. Fransisk-
ussystur byggðu sjúkrahúsið í
Stykkishólhíi. Konur hafa því kom-
ið rækilega við sögu heÚbrigðis-
mála, ekki til þess að rífa niður
heldur til þess að byggja upp.
Systumar komu til íslands á
þeim árum sem við íslendingar
töldum okkur ekki hafa efni á að
reisa sjúkrahús.
Það var hugsjón systranna að
hjálpa þessari þjóð. Þegar þær vom
búnar að skila ætlunarverki sínu,
afhentu þær okkur lífsstarf sitt.
Landakot lagt í einelti
Er það af þakklæti við Jóseps-
systur sem Landakot er nú lagt í
einelti með 38% niðurskurði á
framlögum til sjúkrahússins? Þetta
er hefndarráðstöfun, óskiljanleg
öliu sanngjömu fólki. Spítalinn var
alltaf rekin fyrir brot af því fjár-
magni sem þurfti til daglegs rekstr-
ar. Þegar systumar hættu þurfi 3-6
starfsmenn til að gegna störfum
hverrar systur. Mér dettur í hug
málshátturinn. Sjaldan launar
kálfur ofeldi þegar ég hugsa um
aðfarimar að Landakoti.
Bandalag kvenna í Hafnarfirði
brást hart við til vamar Jósepsspít-
ala. Með samtakamætti sínum
hrundu þær af stað fjöldahreyfingu
sem safnaði á tveim dögum 10.300
undirskriftinn meðal bæjarbúa til
stuðnings sjúkrahúsinu.
Áformum um að gjörbreyta
sjúkrahúsinu án saipráðs viö
starfsfólk og eigendur þess var
hrundið, a.m.k. í bili.
KjaUariim
Margrét Sæmundsdóttir
fóstra og fyrrv. fulltrúi
Kvennalistans I byggingan.
aldraöra í Reykjavík
Kvennalistinn krefur heil-
brigðisráðherra svara
Við í Kvennalistanum höfum
miklar áhyggjur af gangi mála.
Ekki bara af afdrifum sjúklinga,
sem er auðvitað alvarlegasta málið,
heldur einnig starfsfólksins.
Konur era langfjölmennastar í
heilbrigöisstéttum. Öllu starfsfólki
á Landakoti hefur verið sagt upp.
Ungar og vel menntaöar konur fá
eflaust vinnu aftur en þær sem
eldri era og minna menntaðar eiga
á hættu að missa atvinnu sína að
fullu og öllu. M.a. þess vegna hefur
Kvennahstinn haft fundi með
starfsfólki Landakots og kynnt sér
mál þess. Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, þingkona Kvennalistans,
hefur margítrekað krafiö heil-
brigðisráðherra svara um aðgerðir
í heilbrigðismálum en Játt er um
svör. Kvennalistinn hefur því farið
fram á utandagskrárumræðu á'AI-
þingi um Landakot.
Mér er minnisstæö grein eftir
Áma Björnsson, yfirlækni á
Landspítalanum, í Morgunblaðinu
17. desember sl. Árni vitnar í kín-
verska spekinginn Lao-Tse og er
fundvís á samlíkingar sem eiga við
ráðamenn þjóðarinnar, t.d. þetta:
„Stjórn sem virðist duglaus, er oft
afarasælust fyrir þjóðina. Ströng
stjóm sem skiptir sér af öllu, veld-
ur þjóðinni ófarnaði."
Halldór Steinsen læknir segir í
grein í Morgunblaðinu 12. nóvemb-
er sl.: „Á sama tíma og aðrar þjóð-
ir eru að gefast upp á mið^týringu
erum viö að auka hana. Þegar aðr-
ar þjóðir hafa uppgötvað að stór
sjúkrahús era minna skilvirk en
meðalstór og reyna að skipta þeim
í smærri einingar fóram við öfugt
að.“ í grein eftir Sigurgeir Kjart-
ansson lækni 3. desember segir: „Á
almennum fundi í Læknafélagi
Reykjavíkur upplýsti Lára Margrét
Ragnarsdóttir, hagfræðingur og al-
þingismaður, að sjúkrahús af
stærðinni 250-300 rúm, sem lætur
nærri að vera stærð Landakots
fullskipaös og Hafnarbúða, kæmu
einna best út stjórnskipulega séð.“
' Það skyldi enginn vanmeta Jós-
epssystur, þær hafa góða þekkingu
og reynslu af viðskiptum. Þær ráku
Landakot á erfiðari timum en nú
eru. Ef þær segja að það sé glap-
ræði að breyta Landakoti á þann
hátt sem fyrirhugað er .þá er þaö
glapræði.
Oft er leitað langt
yfir skammt
Heilbrigisráðherra virðist ekki
ánægður með neinar af þeim
skýrslum sem koma frá útlendum
mönnum. Hér á landi er sægur af
vel menntuðu fólki sem getur ef til
vill veitt betri ráö. Hollt er heima
hvað.
Til minningar um framlag
kvenna til heilbrigðismála á íslandi
sendi ég ríkisstjóminni erfiljóð eft-
ir Bjarna Thorarensen:
Á gjöfum margur sér,
þó gefi annarra,
orðstír ærinn getur.
Gaf hann af sjálfs sín
og gaf óspart - .
Gleymdar era hans gjafir.
Margrét Sæmundsdóttir
„Það skyldi enginn vanmeta Jóseps-
systur, þær hafa góða þekkingu og
reynslu af viðskiptum. Þær raku
Landakot á erfiðari tímum en nú eru.
Ef þær segja að það sé glapræði að
breyta Landakoti á þann háttsem fyrir-
hugað er þá er það glapræði.“