Dagblaðið Vísir - DV - 08.04.1992, Qupperneq 14

14
MIÐVIKUDAGUR 8. APRlL 1992.
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aörar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLU 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Kannanir eru skilaboð
Skoðanakönnun DV leiðir margt fróðlegt í ljós. Bæði
að því er varðar fylgi flokka og ríkisstjómar, sem og
vinsældir og óvinsældir stjómmálamanna. Samkvæmt
könnuninni heldur fylgi Sjálfstæðisflokksins áfram að
minnka og er nú komið niður í 29,6%. Það er nærri því
10% fylgistap frá því í síðustu kosningum. Hinn stjóm-
arflokkurinn, Alþýðuflokkurinn, er hins vegar aðeins
að rétta úr kútnum, hefur nú samkvæmt könnuninni
11,5% sem er meira en flokkurinn hefur haft í könnun-
um allt frá kosningum.
Framsóknarflokkurinn mæhst með 26% sem er eilítið
minna en í tveim siðustu könnunum en samt langt fyr-
ir ofan hefðbundið fylgi Framsóknarflokksins. Alþýðu-
bandalagið er sá flokkur sem hefur bætt við sig lang-
mestu fylgi frá því núverandi stjóm var mynduð. Al-
þýðubandalagið mæhst með 23,1% sem er nær 10%
meira en í síðustu kosningum. Kvennahstinn er sömu-
leiðis í sókn, án þess þó að komast yfir 10% fylgi eins
og hann gerði þegar best lét.
Ríkisstjómin hefur ívið bætt við sig fylgi frá síðustu
könnun en er þó ennþá í miklum minnihluta meðal kjós-
enda. Samtals eru 34,7% fylgjandi stjórninni en 53,8%
em henni andvígir. Rúmlega 10% taka ekki afstöðu. Ef
aðeins er tekið mið af þeim sem afstöðu taka th spum-
ingarinnar um hvort þeir séu fylgjandi eða andvígir rík-
isstjóminni em 60,8% andvígir henni.
A sama tíma og þessi könnun er gerð er spurt um
vinsældir og óvinsældir stjómmálamanna. Athygli vek-
ur að Steingrímur Hermannsson er vinsælastur og
krækir í fyrsta sætið frá Davíð Oddssyni sem jafnframt
er langóvinsælasti stjórnmálamaður landsins.
Nú þarf enginn að fara á taugum vegna þessara úr-
slita í skoðanakönnun. Vinsældir eru afstæðar og fylgi
og póhtískir straumar em fljótir að breytast frá einum
tíma ill annars. Ein vika er langur tími í pólitík. Hvað
þá heht stjómartímabil. Stjómarflokkamir hafa mótað
sér stefnu og fylgja henni væntanlega fram, hvað sem
öðra líður, enda emm við htlu betur sett með ríkis-
stjóm sem sveiflast eins og dula í vindi við minnsta
mótbyr. Talsmenn stjómarflokkanna hafa enda sagt
hvað eftir annað að þeir séu að framkvæma erfiðan
uppskurð og það taki tíma fyrir sjúkhnginn að jafna sig.
Engu að síður er hverjum stjómmálamanni og flokki
rétt og skylt að átta sig á því póhtíska umhverfi sem
þeir búa við. Stjómvöld verða að starfa í sæmilegum
takti við almenningsáht og almenn viðhorf í landinu.
Það má th að mynda vera ljóst að verulegt fylgishrun
Sjálfstæðisflokksins og fylgisaukning Alþýðubandalags-
ins stafar af þungri undiröldu. Ef Alþýðubandalaginu
tekst að halda í þetta fylgi í næstu kosningum yrði það
mesti kosningasigur þess flokks fyrr og síðar og merki-
legt afrek hjá formanni flokksins, Ólafi Ragnari Gríms-
syni. Sérstáklega þegar haft er í huga að Alþýðubanda-
lagið klofnaði nánast fyrir örfáum árum og lenti jafn-
framt í hremmingum vegna fahs hins sósíahska framtíð-
ardraums. Ekki má gleyma því að málgagnið, Þjóðvhj-
inn, hefur lagt upp laupana. Samt eykst fylgið!
Sjálfstæðisflokkurinn státar nú af stórum þingflokki
og formaðurinn, Davíð Oddsson, hefur verið tahnn
sterkasti foringi hans th margra ára. Flokkurinn hefur
styrk og stöðu th að fylgja sínum málum efdr í stjómar-
ráðinu. Hvers vegna hrynur þá fylgið af flokknum?
Skoðanakannanir em ekki úrslit. En þau em skhaboð
frá þjóðinni th flokkanna. Þau ber að taka alvarlega.
Ehert B. Schram
Raunaleg
niðurstaða
Davíð segir í einu ljóða sinna að
fáir njóti eldanna sem fyrstir
kveikja þá. Þessa eru auðvitað of
mörg dæmi, alltof mörg.
Áriö 1990, þegar ég var alþingis-
maður, komu til mín þeir Einar S.
Einarsson, jiáverandi forseti Skák-
samþands Islands, og Grímur Lax-
dal, þá formaður fjáröflunamefnd-
ar Flugþjörgunarsveitarinnar í
Reykjavík. Erindið var að ræða
fjáröflun fyrir þessar félagshreyf-
ingar sem þeir vom í forsvari fyrir.
Líklega gera menn sér ekki al-
mennt ljóst hversu gífurlegt sjálf-
boðahðastarf er unnið í hinum
ýmsu fijálsu félagsmálahreyfing-
um. Fjármálin era stöðugt vanda-
mál. Skáksamband íslands þarf
mikið fé í rekstur sinn, ekki síst
þar sem standa verður undir ferð-
um íslenskra skákmanna á fjöl-
mörg alþjóðamót og þar ber ólymp-
íuskákmótið hæst, auk margþættra
annarra útgjalda og Flugbjörgun-
arsveitin þarf dýran búnað til sinn-
ar starfsemi auk þess sem kostnað-
ur er við rekstur og þjálfun.
Það hefur verið á stefnuskrá
flestra stjómmálaflokka aö efla hin
frjálsu félagasamtök enda starf-
semi þeirra ómetanleg og hinu op-
inbera yrði ofviða að leysa þau af
hólmi og vinna starf þeirra.
Leiftursnjöll hugmynd
Þrautalending flestra félagasam-
taka er happdrætti. Lottóið hefur
reynst mikill happadráttur fyrir þá
sem að því standa og þess njóta.
Þar komast hins vegar ekki fleiri
að. Hinir sem utan standa verða
að leita annarra leiða.
Þeir Einar og Grímur höfðu um
nokkum tíma rannsakað hug-
myndina aö koma á nokkurs konar
„pottleik" á Stöð 2, sjóðshappdrætti
er svaraði til lottós að ýmsu leyti,
í Ríkissjónvarpinu. Hugmynd
þeirra var að hluti hagnaðar af
slíkum „pottleik" rynni til líknar-
mála en hluti skiptist milh Skák-
sambandsins og Flugbjörgunar-
sveitarinnar.
Mér leist strax vel á þessa hug-
mynd. Auðvitað mátti deha um
hverjir „ættu“ að vera þátttakend-
ur en þarna var fundin leið th að
leysa mál þarfra aðha sem stóðu
utan lottósins.
Þessir tveir menn, Einar og
Gríhiur, lögðu mikla vinnu í máhð.
Mér vitanlega hafði ekki komið
fram hugmynd í þessum dúr áður.
Dómsmálaráðherra tók hugmynd-
inni vel. Einar og Grímur létu
vinna drög að frumvarpi th laga th
þess að skýra hugmynd sína frekar.
Dómsmálaráðherra vhdi láta
nýta hluta hagnaðarins th þess að
fjármagna kaup á björgunarþyrlu
og um það varð ekki ágreiningur
við upphafsmenn hugmyndarinn-
ar. Síðar komu fram hugmyndir
lun að fleiri ættu að eiga aöhd að
yPOttleiknum" s.s. Slysavamafélag
Islands og um hlutdehd þess tókust
samningar.
Máhð fékk ítarlega umfjöllun á
Alþingi enda lagði dómsmálaráð-
herra frumvarp þessa efnis fram
sem stjómarfrumvarp.
Pólitískar dellur
Nú upphófust miklar dehur á
Alþingi um máhö. Stjómarand-
staöan átaldi að ríkisstjómin ætl-
aði að nota happdrætti th að fjár-
magna kaup á björgimarþyrlu.
Ýmsir töldu að frumvarpið ætti aö
vera meö öðm sniði en það var lagt
fram. Andstæðingum málsins á
þingi tókst að svæfa það. Ótrúleg-
ustu aðhum virtist vaxa þaö í aug-
um að þeir sem hugmyndina áttu
nytu frumkvæðis síns og fram-
kvæmdasemi. Alþingi bar ekki
gæfu th aö afgreiða máhö.
Skammt er að minnast þess þegar
KjaUarinn
Guðmundur G.
Þórarinsson
verkfræðingur
mörgum sfjómmálamönnum of-
buðu tekjur hinna ýmsu félaga-
samtaka af happdrættum og vhdu
skattleggja happdrætti. Ég tel mér
th tekna að ég átti stóran þátt í að
stöðva þá skattlagningu. Um það
mál ætla ég ekki aö fjölyrða nú en
mætti skrifa um heha grein, ef ekki
margar.
Á meðan Alþingi fjallaði um hug-
mynd þeirra Einars og Gríms,
„pottleikinn", var máhð stöðugt
rætt í fjölmiðlum. Hugmyndin sem
á sínum tíma var leiftursnjöh, lá
nú sem opin bók fyrir öhum og öll-
um fannst hún hggja beint við. En
þeir sem hugmyndina áttu urðu
fórnarlömb póhtískra átaka sem
aðeins á yfirborðinu snertu kjarna
málsins.
Happó
Síðar var hugmyndin gripin á
lofti og Háskólinn nýtti hana og
gerði samninga við Stöð 2 um fram-
kvæmdina. Þá snerist umræðan
ekki lengur um að happdrættis-
markaöurixm væri mettaður,
happdrættin væm of mörg og ekki
ætti að ýta frekar undir sphafíkn
íslendinga.
Iláskólinn er ahs góðs maklegur.
Hann á og við fjárhagsörðugleika
að etja. Hann er eigi að síður með
margs konar happdrætti í gangi og
fjármagnar stóran hluta starfsemi
sinnar þannig. Telja verðiu- þessa
fjáröflun Háskólans með fjáröflun
ríkisins. Líklega mætti kalla þetta
„frjálsa skattheimtu". Með aukinni
þátttöku ríkisins á þessum mark-
aði þrengir að hinum fijálsu félaga-
samtökum. Það er mikið umhugs-
unarefni.
Hitt er svo annað að Happó hefur
ekki náð þeim styrk sem ætlast var
th og vinningar fara lækkandi. Þeg-
ar hugmynd annarra er gripin á
lofti er oft hætta á að framkvæmda-
aðhar nái ekki kjarna hugmyndar-
innar sem hugmyndasmiðimir
kristöhuðu. Þá verður fram-
kvæmdin aðeins skuggi þess sem
hugsýnin átti að töfra fram.
Sú hugmynd er vissulega þess
virði að viðra hana, að Happó verði
endurskoðað og endurskipulagt.
Þar komi fleiri að en Háskóhnn.
Upp verði teknar viðræður við
frumkvöðlana og hugmyndin
virkjuð í sinni öflugustu mynd. Það
yrði bæði Háskólanum og Stöð 2
fyrir bestu. Jafnframt gæti það þá
gerst að þeir nytu einhvers yls
frá eldunum sem fyrstir kveiktu
þá.
Guðmundur G. Þórarinsson
DM ! VINNINGASKRÁ
„•>«*„, UINNINCAR M FLOKKS '92
UTDRATTUR 17. 3. '92
KR. 1.723.625.-
141526
KR. 103.418,-
103393 118714 119722 137711 152015
115156 119408 129913 150334 156220
KR. 6.895,-
102631 119134 130831 140564 150952 162607
103341 119606 131846 140912 151020 162846
103497 119629 131895 140927 151155 163644
105914 119718 133213 141004 153117 163997
107411 120601 133903 142122 153717 165856
107719 121101 133973 142123 154987 166651
109365 124109 135993 142193 155533 166876
109956 124503 136701 142760 156234 167060
110418 124705 136749 144250 156334 167339
114206 126700 136936 145340 156713 168046
115010 126770 137402 145717 156893 168489
115939 127785 137831 146186 157717 168774
116373 128606 137953 146518 158294 169341
116720 128802 138405 148324 158408 169421
116724 129124 138770 148330 159943 169444
118203 129529 140205 149412 161041
119124 129721 140435 149929 161273
„... Happó hefur ekki náð þeim styrk sem ætlast var Ul og vinningar
fara lækkandi," segir m.a. i grein Guðmundar.
„Líklega mætti kalla þetta „frjálsa
skattheimtu“. Með aukinni þátttöku
ríkisins á þessum markaði þrengir að
hinum fijalsu félagasamtökum. Það er
mikið umhugsunarefni.“