Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.1992, Page 17

MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1992.
17
>v________________________________________Fréttir
Alþýðuílokkurinn í erfiðleikum:
Félagshyggjumenn safna
liði fyrir f lokksþingið
- ætla að láta þingið snúast um velferðarmálin en ekki EES-samninginn
Það kostaði mikil átök að fá fram þetta þvingaða bros á formanni og varaformanni Alþýðuflokksins í lok síðasta flokksþings. Enginn veit hverjum klukk-
an glymur á flokksþinginu í næsta mánuði. DV-mynd Hanna
Einn af foringjum Alþýðuflokksins
sagði við tíðindamann DV, þegar
rætt var um Ragnheiðar-málið í
þinghúsinu síðasthðinn mánudag, að
þetta væri bara ein af fjölmörgum
bólum sem væru og hefðu verið að
springa innan Alþýðuflokksins að
undanförnu. Og þótt engin stór bóla
hefði enn sprungið væru þær litlu
orðnar svo margar að samsvaraði
einni eða fleiri stórum.
Enda þótt ýmsir telji Ragnheiðar-
máhð ekki stórvægilegt, er það
flokknum þungt í skauti og getur
orðið að báli. Segi Ragnheiður sig úr
flokknum, eins og hún hefur hótað,
mun stór hópur fólks úr Nýjum vett-
vangi fylgja henni. Sá hópur kom úr
Alþýðubandalaginu þegar ólgan var
sem mest í þeim flokki. Enda þótt
hópurinn sé ekki mjög stór er hann
sterkt afl og vel þjáífað í stjómmál-
um. Aðalforingjar þessa fólks eru
þau Ólina Þorvarðardóttir borgar-
fuhtrúi og Össur Skarphéðinsson,
formaður þingflokks Alþýðuflokks-
ins. Þeim hefur verið sýnd mikil
virðing í Alþýðuflokknum.
Tveir armar
Enda þótt kyrrð og samheldni hafi
virst vera innan Alþýðuflokksins
nokkur undanfarin ár vita þeir sem
fylgjast með stjómmálum að í raun
eru í flokknum tveir armar sem tak-
ast á og þarf lítið til að úfar rísi með
þeiin. Þama er um að ræða félags-
hyggjufólkið í flokknum, undir for-
ystu Jóhönnu Sigurðardóttur og
þeirra bræðra Gunnlaugs og Guð-
mundar Áma Stefánssona. Fleiri
áhrifamenn tilheyra þessum hópi.
Hins vegar er það svo hægri armur-
inn, eða frjálshyggjuarmur flokksins
undir forystu Jónanna tveggja, Sig-
urðssonar og Hannibalssonar. Þessi
armur varð ofan á í flokknum þegar
núverandi ríkisstjórn var mynduð
fyrir rúmu ári. Og þessi armur hefur
ráðið hvaða málefni flokkurinn hef-
ur samþykkt í stjómarsamstarfmu
við Sjálfstæðisflokkinn. Nú segir fé-
lagshyggjuarmurinn hingað og ekki
lengra í niðurskurði velferðarkerfis-
ins.
Óánægjan magnast
Alveg frá því í haust, þegar íjárlög
voru lögð fram og hinn mikh niður-
skurður í velferðarkerfmu blasti við,
hefur óánægja verið að magnast hjá
félagshyggjuhópnum innan Alþýðu-
flokksins. Hraði óánægjunnar jókst
þegar afleiðingar niðurskurðarins
komu í ljós og almennigur fór að
finna fyrir honum.
Nú er svo komið að Jóhanna Sig-
urðardóttir félagsmálaráðherra seg-
ir opinberlega að þetta gangi ekki
lengur. Taka verði velferðarmálin til
algerrar endurskoðunar innan Al-
þýðuflokksins. Og hún úthokar ekki
framboð gegn Jóni Baldvin til for-
mennsku í flokknum.
Formannsslagur?
Enda þótt flokksþinginu hafi verið
flýtt, frá 30. október og fram í júní,
úthoka þau Jóhanna Sigurðardóttir
og Guömundur Ami Stefánsson ekki
að þau bjóði sig fram th formennsku.
Meira að segja er nú talað um það í
Alþýðuflokknum að þau fari saman
í framboð, sem formaður og vara-
formaður. Það ræðst alveg af því
hvaða ákvörðun Jóhanna tekur. Hpn
er óskoraður foringi félagshyggju-
fólks í Alþýðuflokknum. Jóhanna
gerir sér hins vegar grein fyrir því
að bjóði hún sig fram gegn Jóni Bald-
vin leggur hún aht undir. Henni
væri tæplega sætt sem ráðherra í
núverandi ríkisstjórn ef hún tapaði
formannskosningu fyrir Jóni. Menn
segja að Guðmundur Ámi sé það
ungur að hann geti átt annað tæki-
færi þótt hann tapaði nú.
Flokksþingi flýtt
vegna niðurskuröar
Margir héldu að Jón Baldvin hefði
flýtt flokksþinginu th þess að slá á
þá möguleika að boðið yrði fram gegn
honum. Sjálfsagt er eitthvað til í
þessu. Hins vegar er aðalástæðan
allt önnur. Hún er sú að flokksþingið
átti að halda 30. október í haust.
Reglulegt Alþingi kemur saman 10.
október. Þá um leið verða fjárlög
ársins 1993 lögð fram.
Friðrik Sophusson sagði í viðtah
við DV að ef nást á það markmið rík-
isstjómarinnar að ná niður íjárlaga-
hahanum á tveimur árum verði að
skera niður á íjárlögum næsta árs
um 5 mihjarða króna. Sá niðurskurð-
ur lendir fyrst og fremst á hehbrigð-
is- og tryggingakerfinu og mennta-
málunum.
Jón Baldvin sá í hendi sér hvað
myndi gerast á flokksþingi eftir að
þessi tíðindi hefðu verið staðfest með
fjárlagafrumvarpinu. Þess vegna
ákvað hann að flýta flokksþinginu
segja félagshyggjumenn í flokknum.
Stjómmálalega séð var það því klókt
hjá Jóni Baldvin að flýta flokksþing-
inu.
Það er hins vegar ekki víst að leik-
fléttan gangi upp. Svo mögnuð er
óánægjan orðin hjá félagshyggju-
fólkinu að ahs er óvíst að leikflétta
Jóns dugi th.
Ráðherrahrókeringar
Margir urðu hissa á því að Jón
Fréttaljós:
Sigurdór Sigurdórsson
Baldvin skyldi velja símaviðtal við
útvarpsstöð, að lokinni undirritun
EES-samningsins í Portúgal um síð-
ustu helgi, th að thkynna um fyrir-
hugaða ráðherrahrókeringu í ríkis-
stjórninni síðar á árinu. Einn af for-
ingjum flokksins sagði við tíðinda-
mann DV að hann væri hins vegar
ekkert hissa. Þetta væri hður í leik-
fléttu Jóns Baldvins fyrir flokksþing-
ið. Hann ætlaði sér að láta flokks-
þingið snúast um EES-samninginn,
sem hann lítur á sem mikinn per-
sónulegan sigur sinn. Eins ætiaði
hann að láta ráðherrahrókeringuna
verða að stóra máh á þinginu.
Ráðherrahrókeringin getur aftur á
móti orðið nokkuð snúinn fyrir Al-
þýðuflokkinn. Jón Baldvin segir að
starf utanríkisráðherra sé svo tíma-
frekt að hann hafi ekki tíma th að
sinna flokknum sem skyldi. Eflaust
er það alveg rétt. Jón Sigurðsson seg-
ist gjarnan vhja verða utanríkisráð-
herra og því er það mál leyst. En
hvaða embætti getur Jón Baldvin
tekið? Hann sættir sig ekki við annað
en eitt af stóm ráðuneytunum, fjár-
mál eða sjávarútvegsmál. Nær úti-
lokað má telja að Þorsteinn Pálsson
gefi sjávarútvegsráðuneytið eftir. Ef
th vih væri Friðrik Sophusson thbú-
inn th að gefa fj ármálaráðuneytið
eftir og taka eitthvað annað ráðu-
neyti. En Jón Baldvin lýsti því yfir
þegar hann var fjármálaráðherra í
ríkisstjóm Þorsteins Pálssonar að
það væri svo tímafrekt vinnuráðu-
neyti að hann gæti ekki sinnt flokkn-
um eins vel og hann vhdi.
Guðmundur Árni ráðherra?
Það er ekkert leyndarmál að þegar
Guðmundur Árni, bæjarstjóri í
Hafnarfirði, sættist á að hætt yrði
við prófkjör í Reykjanesi og að Jón
Sigurðsson iðnaðarráðherra fengi 1.
sæti listans, var gert samkomulag
um að Jón Sigurðsson færi í Seðla-
bankann á miðju kjörtímabih og
Guðmundur Árni tæki við af honum
á Alþingi.
Einn af þingmönnum Alþýðu-
flokksins sagði í samtali viö DV á
dögunum að samið hefði verið um
meira. Það hefði einfaldlega verið
samið um að Guðmundur Ami tæki
bæði við þingmennsku og ráðherra-
dómi af Jóni Sigurðssyni. Þetta hefur
ekld heyrst opinberlega áður.
Varðandi það að Guðmundur Ami
tæki sæti Jóns á Alþingi sagði Jón
Sigurðsson í samtali við DV í fyrra
„að hann kannaðist við að um þetta
hefði verið rætt“. Þá var ekki spurt
hvort ráðherradómur fylgdi með.
Vera má aö það geti orðið th þess
að lægja öldurnar hjá félagshyggju-
hópnum í Alþýðuflokknum að Guð-
mundur Árni komi inn sem þing-
maður og ráðherra fyrir Jón Sigurðs-
son fari hann í Seðlabankann. Þó er
ótrúlegt að krafa hópsins um breyt-
ingar í velferðarmálunum verði lögð
niður þess vegna.
Mál málanna á flokksþinginu
Foringjar félagshyggjuhópsins
hafa fullyrt í samtah við DV að það
skuh aldrei verða að EES-samning-
urinn verði aðalmál þingsins, eins
og Jón Baldvin ætlar sér. Velferðar-
kerfið skuh og muni verða aðalmál-
ið. Jónanna Sigurðardóttir sagði það
líka í tímaritsviðtah fyrir skömmu
að velferðarkerfið og að snúa vörn í
sókn í þeim málaflokki yrði aðal-
viðfangsefnið á flokksþingi Alþýðu-
flokksins.
Hitt er svo annað mál að foringjar
þessa hóps hafa oft haft uppi stór orð
um að nú verði látið sverfa th „stáls
á hinum ýmsu fundum í flokknum á
undaníomum misserum. í öh skiptin
hefur Jón Baldvin haft betur, haft
sitt fram. Því má aö vísu ekki gleyma
í þessu sambandi að flokksþing er
nokkuð annað en miðstjómar- eða
flokksstj órnarfundir.
Menn muna eflaust hina hörðu
rimmu þeirra Jóns Baldvins og Jó-
hönnu Sigurðardóttur á síðasta
flokksþingi. Þá munaði aöeins hárs-
breidd aö aht færi í loft upp. Sagan
gæti endurtekið sig nú meö alvar-
legri afleiðingum en þá.
Báðir hópar standa nú í miklum
hðsafnaði. Flokksfélög úti um land
em að hefja undirbúning að kosn-
ingu fuhtrúa á flokksþingið og það
ríður þvíá fyrir báða hópa að fá sína
menn kjöma á flokksþingið.