Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.1992, Qupperneq 7

FÖSTUDAGUR 13. NÓVEMBER 1992.
7
i>v Sandkom
Landeyjavegur
Ísíðustuvjlcu
birtist lítil og
yfirlætislaus
fréttuœað
ákvoðnarhefðu
veriövega-
framkvæmdir
iUludkkrari
V-Undeyjum í
Rflngárvulla-
sýslu. N’ii vill
svutilaðV-
Landeyjarer ;
iítill hreppur úr alfaraleið og með
góðum vegi miðað viðsveitavegi í
landinu almcnnt. Eggert Haukdal al-
þingismaður býr að Bergþórshvoii i
V-Landeyjum. Ogeinmittí sömu vik-
uirni og frétíin umnýjan Landeyja-
veg birtist voru greidd atkvæði á M-
þingi um hvort bera ætti EES-samn-
inginn undir þjóðaratkvæði. Eggert
er yfirlýstur andstæðingur EES-
samningsins en viö atkvæðagreiðsl-
una á Alþingi sat hann hj á. Hvort
nokkurt samhengi er þarna á mUli
skalósagt látið enmikið ræddu þeir
saman ísölum ogágöngum Alþing-
is, Eggert og HaUdór Blöndal sam-
gönguráðherra, dagana fyrir at-
kvaeðagreiðsluna.
Villta vestrið
Mikiðgekká
um síðustu
helgiáFlatejTÍ.
Þákomstupp
umeiturlyQa-
neyslufólksá
staðnumog
skotiövarað
tveimurmönn-
um.Héraðs-
blööináísafnði
hafaeyttmiklu
plássiihausttil
að skýra frá alis konar ókny ttum víða
um Vestfirði. Bílaþjóthaðir hafa verið
tiðir, ölvunarakstur algengur, inn-
brot og aörar mannanna misgjörðir
framdar um nær hverja helgi. Gár-
ungar segja að nú sé svo komið víða
um Vestfirði að menn þori ekki að
skafa snjó af afturrúðum bUa sinna
af ótta viö að þeim verði stolið á
meðan ogkaUa Vestfjarðakjálkann
„VUltavestrið." ; : -
Norskvalkyrja
Skýrtvarfrá
þvífyrir
skömmuaðfar-
iðhefðiverið
innánokkur
herbergiáHót-
el Söguogstol-
ið verðmætum
gesta. Notuðu
þjófamirsvo-
kallaöanhöf-
uðlykU sem
genguraðöU-
um herhergum. Daginn efttr þjófn-
aöinn varð norsk stúlka, sera haföi
lagt sig í herbergi sínu, vör við að
einhver kom inn í herbergið hennar
en fór strax út aftur. Farið haföi ver-
iðínná herbergi hennar daginn áður
og grunaði hana að hér væruþjóf-
arnir komnir aftur. Snaraðist hún
fram úr og kastaði yfir sig peysu en
var annars á nærbrókinni. Á gangin-
um stóðu tveir menn, annar stóren
hinn lítill. Náði hún taki á þeim
sttitta, hékk á honum, hrakti hann
inn í lyftu og kom honum niöur i
móttökuna. Þar var hannhandtekinn
og kom síðar í ljós að hér var um
þjófana frá deginum áður aö ræða.
Voneraviö-
talsbókviö
hina nafnfrægu
konu,Rósu
Ingólfsdóttur,
fyrirjóhn.Svo
bersöguler
Rósaíbókinni
aöþegarútgef-
andinn sá
liandritiðjvjrði
hannekkiann-
aðenlátalög-
fræðíng lesa þaö yfir. Sá h vítnaði við
lestur sumra kaflanna og ráölagði að
margt yröi strikaö út áður en bókin
færi í prentun og var það gert. Rósa
Ingólfsdóttir er löngu þekkt fyrir að
fara ekki dult með skoöauir sínar á
mönnum og málefnum og mun held-
ur ekki gera það í þessari bók.
Umsjón: Sigurdór Sigurdórsson
________________________________________________Fréttir
Tólf prósent raunvextir er alltof hátt:
Töpuð útlán upp
á níu milljarða
Bankar og sparisjóðir lögðu um
tvo og hálfan miUjarð króna til
hliðar vegna útlánaáhættu í fyrra.
Ef framlag lánasjóða atvinnulífsins
er talið með, lögðu þesar stofnEmir
níu milljarða króna í afskriftasjóði
vegna tapaðra útlána. Þannig hefur
blóðtaka þessara stofnana verið
vegna samdráttarins og sumpart
vegna ógæfulegrar útlánapólitíkur
stofnananna. Tímaritið Vísbending
færir rök fyrir þvi að „háir
vextir rýri hag banka og spari-
sjóða“.
Málið er þannig vaxið, að raun-
vextir, það er vextir umfram verð-
bólgu, hafa hækkað nær samfellt
undanfarin ár. En hagvöxtur hefur
nær enginn verið í fimm ár, frekar
samdráttur, og greiðslugeta lán-
þega hefur minnkað, meðan vext-
irnir hækkuðu. Þess vegna hefur
gjaldþrotum fjölgað, og lána-
stofnanir súpa seyðið af
því.
í Hagtölum mánaðarins, sem
Seðlabankinn gefur út, segir svo,
að útlánatöp í bankakerfmu hafi
numið um 4,4 milljörðum króna á
fimm ára tímabili, 1987-1991. Jafn-
há fjárhæð hafi bætzt í afskrifta-
sjóði bankakerfisins. í reiknings-
haldi innlánsstofnana er fylgt
þeirri meginreglu, aö öll sennileg
töp útlána eru færð til rekstrar-
gjalda og á móti á afskriftareikning
útlána. Þegar ljóst er, að útlán séu
alveg töpuð, eru þau færð af af-
skriftareikningnum til að lækka
útlánbeint.
Raunvextir hækkuðu um mitt ár
í fyrra en lækkuðu svo aftur fram-
an af árinu í ár. Þó er útlit fyrir,
að raunvextir verði að meðaltali
1-2 prósentustigum hærri á liðandi
árienárið 1991.
Líklega verða raunvextir banka
og sparisjóða, að viðbættum lán-
tökugjöldum eins og sjálfsagt er,
um 12 prósent að meðaltali í
ár.
Bankar og sparisjóðir annars staðar á Norðurlöndum leggja enn meira
á sjóði vegna útlánatapa en hér er gert, þrátt fyrir mikla aukningu slíkra
sjóða hér. En hér á landi hafa sjóðir utan bankakerfisins sérhæft sig í
áhættulánum.
segir: „Snöggt afnám opinberra
takmarkana og stýringar hefur
stundum leitt til hömlulausrar út-
þenslu á tilteknum sviðum með
stóraukinni áhættu og töpum, eins
konar bamasjúkdóms frjálsræðis-
ins.“
Allt bendir til þess, að raunvextir
verði háir enn um stund, hagvöxt-
ur lítill og gjaldþrot tíð.
Stærð áðurnefndra afskrifitasjóða
sýnir, hve mikið af útlánum talið
er tapað. Slíkir afskriftasjóðir vora
um síðustu áramót sem svarar 3
prósent útlána og ábyrgða banka
og sparisjóða hér á landi. Hlutfallið
var hæst hjá íslandsbanka 3,7 pró-
sent, 3% hjá Landsbanka, 1,8% hjá
Búnaðarbanka en 2,4% hjá spari-
sjóðunum.
Bankar og sparisjóðir annars
staðar á Norðurlöndum hafa lagt
meira í slíka afskriftasjóði en ís-
lenzkar bankastofnanir. En þá ber
þess að gæta, að bankakerfið hér á
Sjónarhom
Haukur
Helgason
„Barnasjúkdómur
frjálsræðisins"
Vextimir voru gefnir frjálsir að
mestu leytí. í ágúst 1984. Raunvextir
hækkuðu talsvert í framhaldi af
því. Mestu um háa raunvexti skipt-
ir líklega hallarekstur ríkissjóðs,
sem hefur verið samfelldur frá
1985. En í Hagtölum mánaðarins
landi er ekki fyllilega sambærilegt
við það, sem gerist erlendis, því að
hér hafa sérstakir fjárfestingarl-
ánasjóðir sérhæft sig í að veita
áhættusöm stofnlán. Framlög lána-
sjóða atvinnulífsins hér á landi í
afskriftasjóði námu rúmlega 7 pró-
sentum útlána og ábyrgða í fyrra.
Sú kenning er líkleg, að fáir hagn-
ist af hinum háu raunvöxtum, jafn-
vel bankarnir tapi að samanlögðu
vegna aUra gjaldþrotanna, sem háu
vextirnirorsaka.
JOTRON
r
TRON 6F er agnarsmátl Ijós
sem festa má á flotgalla og
björgunarvesti. Ljósið kviknar
sjálfkrafa komist það í
snertingu við sjó eða vatn og
gefurfrá sérskaera birtu.
Rafhlaða endist í 12 stundir
Q>
samfellt í sjó.
UPPLYSINGAR
í SÍMA 91-611055
I PRÓFUN HF.
íslendingarnirum
kyrrtíLuanda
„Ég þáði far með Frökkum til
Brassaville í Kongó um miðja síðustu
viku og var þar í fjóra daga en er
kominn hingað aftur. Ástandið hér í
Luanda er orðið alveg eðlilegt," sagði
Kjartan Guðmundsson. Hann var,
ásamt tveimur öðrum íslendingum,
innlyksa á hóteli í Luanda í Angóla
er átök brutust út milii UNITA-
hreyfmgarinnar og sérsveita lögregl-
unnar.
Að sögn Kjartans er litil umferð á
flugvellinum í Luanda. „Það er
greinilegt að fólk sækir ekki hingað.
Atvinnulíf er þó allt komið í eðhlegt
horf og göturnar fuUar af fóUd.“
Kjartan og félagar hans hyggjast
vera í Luanda þar til starfssamning-
ur þeirra rennur út 1. desember.
-IBS
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
á allar myndir nema
Lygakvendið alla vik-
una frá þriðjudegi
10/11 til þriðjudags
GRUnDIG
28
Nicam Stereo
Super-VHS myndgœði
Textavarp með islenskum stöfum
40 watta magnari, gðður hljómburður
Flatur glampalaus Blackline skjár
Skjávalmynd - auðveldar stillingar
Útal tengingarmöguleikar (t.d. scart)
5 ára ábyrgð á myndlampa
Eitt vandaðasta tækið á markaðinum í dag
ST-70660
NICAHII
STEREO
SJÓNVARPSMIÐSTOÐIN
Okkar tilboðsverð
28" »„109.900
H/F
Síðumúla 2 - sími 68-90-90