Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1992, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 1992.
15
Heimsmynd vinslri manna
Stjórnarskráin, fullveldlð og Evrópusamningar
eftir Guðmund AlfreÖsson
GJAIDÞROTALEIOIN Á ÖLLUM SVIDUM
hl°nding„r fá
,oss»eiukunn
hvað ann
kona m
limaburð

Ur tímaritinu Heimsmynd. „En þetta tímarit má ekki þykjast vera eitt-
hvað annað en það er,“ segir Hannes Hólmsteinn m.a. í grein sinni.
Sennilega hafa vinstri menn flýtt
sér of mikið, þegar þeir stofnuðu
Vikublaðiö. Þeir hafa þegar eignast
málgagn. Það er tímaritiö Heims-
mynd, sem Herdís Þorgeirsdóttir
gefur út. Þar virðist ekkert birtast
um stjómmál eða efnahagsmál,
nema það komi núverandi ríkis-
stjómiila. -Lítumsnöggvastájóla-
heftið í ár.
Ádeila á stjórnina
Fyrsta greinin í heftinu er eftir
dr. Guðmund S. Alfreðsson þjóð-
réttarfræðing. Hann telur samn-
inginn um Evrópska efnahags-
svæðið stríða gegn stjómar-
skránni, þar eð hann feh í sér víð-
tækt framsal fullveldis. Guðmimd-
ur er þar í miklum minni hluta
meða íslenskra lögfræðinga. Sjálf-
ur held ég, að samningurinn feh
síður í sér framsal á valdi en afsal
á því. Stjómvöld hér skuldbinda sig
til að lúta alþjóðlegum leikreglum
í viðskiptum, aðahega í þágu neyt-
enda.
Þetta er Scunbærilegt við það, að
íslensk króna var á gullfæti fyrir
1914. Þá höfðu íslensk stjórnvöld
htið sem ekkert sjálfstætt seðla-
prentimarvald. Var það stjómar-
skrárbrot? Auðvitað ekki. Aðalat-
riðið er þó það, að Heimsmynd leið-
KjaUaiiim
Dr. Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
dósent í stjórnmálafræði
ir aðeins fram sjónarmið stjómar-
andstöðunnar.
Krafa um aukin ríkisafskipti
Önnur greinin er eftir ungan sós-
íahsta og félagsfræðing, dr. ívar
H. Jónsson, sem hefur skrifað
margt síðustu misseri á móti þeim
mönnum, sem hann telur mynda
innsta kjarna íslensks atvinnulífs.
Mér hafa virst þetta heldur barna-
legar samsæriskenningar. En hér
skrifar ívar um það, að „nýfijáls-
hyggjan", sem sé stefna núverandi
ríkisstjórnar, sé orðin úrelt. Nú
skipti öhu máli, segir hann, að rík-
ið efh nýjar atvinnugreinar á sviði
tækni og vísinda.
Þessi kenning er gömul lumma.
Harold Whson talaði th dæmis um
„glóandi hita tæknibyltingarinn-
ar“ snemma á sjötta áratugnum.
En framþróun verður aðallega á
íslandi við að reka fyrirtækin betur
en gert hefur verið, nýta náttúru-
auðlindir okkar skynsamlegar.
Slúðursögur Örnólfs
Þriðja greinin er eftir Örnólf
Árnason, höfund bókarinnar Á
' slóð kolkrabhans, sem kom út fyrir
ári. Þá réðist hann á stjórnendur
ýmissa stærstu fyrirtækja lands-
ins. Nú beinir hann brandi sínum
að Davíð Oddssyni forsætisráð-
herra. Hann segir afar óviðkunn-
anlegar sögur af drykkjuskap hans,
sem ég veit, að eru ahar rangar.
Þessar sögur eru ekki heimhdir um
neitt annað en sálarlíf höfundar.
Auk þess kveður Örnólfur Davíð
vhja fara gjaldþrotaleiðina svo-
nefndu. Þetta eru hin herfilegustu
öfugmæh. Davíð Oddsson er ein-
nútt að reyna að afstýra því, að
íslendingar fari sömu gjaldþrota-
leið og Færeyingar, - leið þjóðar-
gjaldþrots. En th þess að afstýra
þjóðargjaldþroti verða hla rekin
eða óhagkvæm fyrirtæki einmitt
að hætta starfsemi sinni.
Þarft tímarit
Nauðsynlegt var, að vinstri menn
á íslandi eignuðust sæmhega út-
hreitt málgagn. Öfund, óánægja og
vanmetakennd þurfa útrás eins og
aðrar mannlegar hvatir. í Heims-
mynd hafa Mánudagsblaðið og
Þjóðvhjinn sálugu endurholdgast í
eitt. En þetta tímarit má ekki þykj-
ast vera eitthvað annað en það er.
Ég skrifa þessa grein aðeins th þess
að upplýsa þá, sem ekki hafa þegar
tekið eftir því, hvers eðhs það er.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
„Öfund, óánægja og vanmetakennd
þurfa útrás eins og aðrar mannlegar
hvatir. í Heimsmynd hafa Mánudags-
blaðið og Þjóðviljinn sálugu endur-
holdgast 1 eitt.“
Kreppan framlengd
Með mislöngum hléum hefur
kreppa hrist upp í íslensku hag-
kerfi. Öldudahmir hafa líka verið
misdjúpir. Ráðamenn og borgara-
legir hagspekingar hafa oftast
kennt um ytri aðstæðum. Þeir hafa
ekki póhtísk eða hagfræðheg tól th
þess að sjá að kreppurnar má fyrst
og fremst heimfæra upp á þetta:
- Skipulagslausar og einstefndar
fjárfestingar, upp á gróöavon og
hentugleika einstakhnga eða hthla
hópa þeirra.
- Ofuráherslu á skjóta gróðasókn
sem er andstæð kostnaðarsamri
framtíðarhyggju sem hyggir m.a. á
fjármögnun vísinda, tilraunastarf-
semi, markaösstarfi og leit aö nýj-
ungum.
- Offramboð á flestum sviðum og
skeytingarleysi um samfélagsþarf-
ir.
KjaHaiinn
Ari Trausti
Guðmundsson
jarðfræðingur
„Auðvitað hefur íslensk verkalýðs-
hreyfing enga framtíðarsýn til þess að
skipuleggja eftir hagkerfi sem er ekki
kreppusækið. Hún nær ekki einu sinni
að standa vörð um kaupmátt launa.“
- Rányrkju á eigin auðhndum.
- Misvægi mihi kostnaðarhða í
framleiðslu fyrir einkahagi; t.d. of
háir vextir í einn stað en of lág
verklaun í annan.
Hrossalækning
Vissulega hafa ytri aðstæður
áhrif, t.d. aflabrestur eða erlendar
verðhækkanir. En í stað þess að
geta brugðist við þeim og deyft
áhrifin getur hiö kapítahska hag-
kerfi aðeins magnað þau. Hrossa-
lækningin við kreppusóttinni er
aðeins ein í grunnatriðmn: Færa
verður fjármagn frá alþýðu manna
og ríkinu th skást stæðú fyrirtækj-
anna, fækka fyrirtækjum með dýr-
um gjaldþrotum og setja mála-
myndaaura í þróunarstarf.
Islensk stjómvöld hafa ekki
brugðist skyldunni nú fremur en í
fyrri kreppum. Ghdir einu hvaða
flokkar hafa skipað ríkisstjóm.
Auknar álögur á fólk flest (þeir efn-
uðu hera sín fáu prósent með hros
á vör) og minni gjöld á fyrirtæki
er það sem mest ber á. Náin sam-
vinna er við forráðamenn atvinnu-
rekenda og reynt að gera öhum th
hæfis á þeim bæ.
Aldrei tekst það að fuhu vegna
''
„Nú boðar hreyfingin aðgerðir af því að ekki var farið að tillögum henn-
ar,“ segir greinarhöfundur og vitnar til yfirlýsinga verkalýðshreyfingar-
innar.
þess að hagsmunir ólíkra greina
fara ekki saman nema á sumum
sviðum. Hið nýja við kreppulækn-
ingamar em meiri samráð stórs
hluta verkalýðshreyfingarinnar
við þá sem taldir em ómissandi svo
fólk hafi vinnu í landinu.
Þá koma góð ráð
Auðvitað hefur íslensk verka-
lýðshreyfing enga framtíðarsýn th
þess að skipuleggja eftir hagkerfi
sem er ekki kreppusækið. Hún nær
ekki einu sinni að standa vörð um
kaupmátt launa. Hún getur helst
lagt th að sumir borgi meira en
aðrir.
Nú boðar hreyfingin aðgerðir af
því að ekki var farið að thlögum
hennar. Fyrir mér er mergurinn
málsins sá að hvorki ráð hreyfing-
ar né aðgerðir nýtast laimafólki,
fyrr en hún eignast þá hagfræði á
ný að kapítahsmi sé skaðlegur th
lengdar og bættur hagur og þjóðfé-
lagsvöld fólksins em í fyrsta sæti.
- Þá koma góð ráð.
Ari Trausti Guðmundsson
AlþingiumEES
umáfram
„Úrslitin
Sviss
engu um
nauðsyn þess
fyrir okkur
íslendinga að
samninginn
um Evrópska
efnahagS- BJöm Bjarrmon
svæðiö. Það
er alveg ljóst
að Svisslendingar hafa aðra
stjómarhætti heldur en \ið vtirð-
andi afgreiðslu slíkra mála og
þeir hafa meðal annars í þjóöar-
atkvæöagreiðslum hafnað aðhd
Sviss að Sameinuðu þjóöunum
og þeir eru íhaldssamari en allar
aðrar þjóðir varðandi alþjóðleg
samskipti," sagði Björn Bjama-
son, alþingismaður og formaður
utanríkismálanefndar Alþingis.
„Svisslendingar standa frammi
fyrir miklum vanda vegna þess
að þaö hefur verið sagt nei viö
þessum samningi og það veit í
raun enginn hvað kemur i stað-
inn. Fyrir okkur Islendinga er
mjög mikhvægt að velta þessu
máli fyrir okkur, með okkar
hagsmuni í huga. Það er enginn
efi I mínum huga að það er mik-
ih ávinningur fyrir okkur íslend-
inga að gerast aðhi að EES-
samningnum. Við þurfum núna
að skoða formlegu hlið málsins
og það verður gert í Alþingi.
Máhð hggur tilbúið th annarrar
umræöu og ég sé ekkert því til
fyrirstöðu að hún fari fram og aö
menn taki síðan afstöðu tíl máls-
ins í samræmi við framvindu
þess,“ sagði Bjöm Bjamason.
Hætta
umræðu
„Ég tel aö |
það sé alveg
út i hött að
fara að staö-
festa fmm-
varp sera' er
fyrirfram
að er
i sam-
ræmi við Kristin Emaradóltir
raunvem-
leikann
stöðu mála.
fresta heimhd tíl staðfestingar,
eða fjalla um hana, þangað th
Ijóst verður hvemig samnmgur-
inn muni líta út,“ sagði Krístín
Einarsdóttir, þingkona Kvenna-
listans og formaður Samstöðu.
„Þaö er alveg út í hláinn hjá
Jóni Baldvin þegar hann segir að
það verði að ljúka málinu fyrir
ekkert sem segir það, þar er talað
um lokafrest 30, júní 1993. Það
stendur að samningurinn öðlist
gildi 1. janúar 1993 að því thskildu
að ahir samningsaðhar hafi af-
hent fuhghdingu á samþykktum
fyrir þann dag. Samningurinn
öðlast ghdi eftír fyrsta dag annars
mánaðar eftir síðustu tílkynning-
una. Lokafresturinn varðandi th-
kynningamar er 30. júní 1993, eft-
ir þann dag skulu samningsaðhar
boða th ráðstefnu stjórnanna th
að meta stöðu mála. Það hcfur
ahtaf veriö talað um 30. júní en
ekki talað um að ef einhver einn
geriþaö ekki verði aðrir úthokað-
ir sem hafa ekki fullght Fullghd-
iMmei