Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.1993, Blaðsíða 28

40
MÁNUDAGUR1. FEBRÚAR1993
Menning
Fiðlutónlist
Myrkir músíkdagar héldu áfram um helgina. Á laugardag voru tónleik-
ar á Kjarvalsstöðum þar sem Auöur Hafsteinsdóttir fiðluleikári lék ein-
leik á hijóðfæri sitt. Á efnisskránni voru verk eftir Edward McGuire,
Sunleif Rasmussen, Karólínu Eiríksdóttur, Lyell Cresswell, Jónas Tómas-
son, Kristian Blak og David Dorward.
Nóra gengur út og
skellir á eftir sér
Fiðlan er hljóðfæri sem oftast er notuð til samspils. Hún nýtur sín best
í laglínum og einrödduðu spili. Samt er það með ólíkindum hvað unnt er
að leggja af fjölröddun og hljómum fyrir þetta smávaxna hljóðfæri ef
fyrirhyggja er næg. Hin mikla fyrirmynd þeirra sem semja fyrir einleiks-
fiðlu eru partítur og sónötur gamla Bachs. Hann fer í megindráttum tvær
leiöir í þessum verkum. Annars vegar eru einradda þættir með skýrum
púls oft bomir uppi af brotnum hljómum. Hins vegar eru lagrænni þætt-
ir með fjölröddun og hljómum. í báðum tilvikum nýtir meistarinn sér til
fulls auðgi dúr og moll kerfisins.
Höfundur nútímans hefur ekki að dúr og moll að hverfa heldur notar
sitt eigið tónmál sem sjaldnast er eins öflugt og það gamla. Hann á þess
Tórúist
Finnur Torfi Stefánsson
hins vegar kost að nota htbrigði hljóðfærisins sjálfs meira en Bach gerði.
Veikara tónmál býður einnig upp á meira frelsi í hljóðfalli. Nútímalegt
einleiksverk fyrir fiölu verður af þessum sökum býsna frábrugið tónlist
Bachs. Verk sem samið er með hljóðfaili Bachs og htrófi en tónamál
nútímans verður óhjákvæmilega máttlaust og leiðigjamt.
Skoðað í þessu ljósi vom verkin á tónleikunum í Kjarvalsstöðum nokk-
uð misjöfn að áhrifamætti þótt öh væru þau vel unnar tónsmíðar. Verk
íslensku höfundanna, In vultu sohs eftir Karólínu og Ballet IV eftir Jón-
as, fundu styrk sinn í lagrænu. Hjá færeysku höfundunum Sunleif Ras-
mussen og Kristian Blak bar mest á vefrænum viðhorfum. Skotamir
voru hins vegar hefðbundnari. Rant for solo violin eftir McGuire, Variati-
ons eftir Cressweh og Souvenirs eftir Dorward áttu það öh sameiginlegt
að tematísk vinnubrögð voru áberandi og víða mátti heyra áhrif frá þjóð-
lögum.
Auður Hafsteinsdóttir sýndi áræði með því að flytja þessi verk sem öh
vom mjög krefjandi hvert á sinn máta. Hún stóð fyllilega undir dirfsku
sinni. Leikur hennar var ömggur og kraftmikih. Eldmóður og spilagleði
geislaði út frá þessari ungu tónhstarkonu og áheyrendur hrifust auðveld-
lega með. Þetta vom hinir ágætustu tónleikar.
iHDMnq
MÁLMSAGIR
GÖÐAR FYRIR RYÐFRlTT STÁL
225 - 250 - 275 - 315 mm blöð
skrúfstykki 90 270 mm
FRÁBÆRT VERÐ
%R0T
Kaplahrauni 5,220 HafnarfjörAur
8lml 653090 - fax 650120
Sviðsljós
Halldór Ólason og Rósa Óladóttir
fóru að sjá Svikráð.
Kvikmyndaveisla:
Svikráð
Hvita
tjaldsins
- í Regnboganum:
Kvikmyndaklúbburinn Hvíta tjald-
ið stendur þessa dagana fyrir kvik-
myndaveislu í Regnboganum sem
stendur til 9. febrúar. Veislan hófst
sl. laugardag með sýningu myndar-
innar Svikráð (Reservoir Dogs) sem
segir frá glæpamönnum sem ræna
gimsteinum.
Af öðrum myndum má nefna Mis-
tress með Robert De Niro, Christop-
her Walken o.fl., The Long Walk
Home með Sissy Spacek og Whoopi
Goldberg og Dances with Wolves
með Kevin Costner en hér er lengri
útgáfan á ferðinni.
Sigþór Magnússon og Sverrir Geir-
dal voru á kvikmyndaveislunni i
Regnboganum. DV-myndirJAK
Leikrit, sem vekrn- upp spumingar, er lifandi verk.
Brúðuheimih Henriks Ibsen var fnnnflutt 1879 og
ætla mætti að nítjándu aldar leikrit um hjónabandið
og stöðu konunnar fyndi htinn hljómgrunn í umræðu
dagsins. En það er öðru nær.
Dramatísk uppbygging verksins og efnismeðferö
hefur allar götur síðan valdið því aö nafn Nóru er
órjúfanlega tengt ímyndinni um kvenfrelsi. Þegar hún
gengur út af heimih sínu í leikslok opnar hún leið til
frelsis fyrir kynsystur sínar. Frelsis til þess að ráða
sjálfar yíir eigin lffi þó að það kosti fórnir og erfiðleika.
Hvort sem við kjósum að velta vöngum yfir sam-
skiptum persónanna í verkinu og örlögum þeirra eða
yfirfærum inntakið og skoðum það í ljósi kvenna- og
Leiklist
Auður Eydal
jafnréttisbaráttu okkar tíma gefiu- leikritið okkur ótal
stikkorð sem fæða af sér nýjar og nýjar spumingar.
Og kannski segir það mest um Brúðuheimihð að
hver og einn sér það á sinn hátt og algild svör finnast
seint.
Fugl í gylltu búri
Efni Brúðuheimihsins er alþekkt. Ung hjón hafa
imnið höröum höndum að uppbyggingu heimihsins
við htil efni en sjá nú fram á bjartari tíma.
Nóra lifir sig inn í hlutverkið sem eiginkona og
móðir, eins og hún sé í dúkkuleik. Þorvaldur „skaff-
ar“ og htur á hana sem sína eign, eitthvað til að vera
stoltur af á mannamótum, htla lævirkjann sixm.
Umhverfið er fastmótaö og reyrt í viðjar siðavendni
og stéttaskiptingar. En undir yfirborðinu leynast gaml-
ar syndir og áður en varir er komið að óumflýjanlegu
uppgjöri.
Og þá vaknar Nóra.
Leikmyndin í sýningu Þíbylju í Tjamarbíói er verk
Guðrúnar Sigríðar Haraldsdóttur. Lausnin er góð,
sviðið er opið, svartir veggir og htlar tilfæringar utan
upphækkaður pahur aftast þar sem sést inn á skrif-
stofu Þorvalds Helmers. Meðfram veggjum er svo rað-
að gamaldags borðstofustólum sem standa þama bak-
beinir eins og tákn um ósveigjanleik og siðavendni.
Á þessa stóla tylla leikendur sér þegar þeir em ekki
„á sviðinu" og verða þar með hluti af leikmyndinni,
skuggavemr, sem bíða átekta. Þetta fannst mér koma
vel út og skapa vissa dramatík í framvinduna.
Hins vegar var sífehdur tilflutningur stólanna sem
líka vom notaðir inni á sviðinu í breythegu mynstri,
frekar th óþurftar þegar á leið og hugmyndin ofnotuð.
Stólaskakið hefði mátt minnka, sérstaklega þegar á
leið.
Búningamir, sem Guðrún á líka heiöurinn af, em
sérstaklega vel hannaðir og undirstrika tíma verksins
í lok síðustu aldar. Þeir, ásamt lýsingu Áma Baldvins-
sonar, gera sitt th að skapa rétta stemningu.
Bældar tilfinningar í stássstofunni
í hlutverkum Helmers hjónannna eru þau Rósa
Guðný Þórsdóttir og Eggert Þorleifsson. Ása Hlín Sva-
varsdóttir leikstýrir og sníður sýningunni stakk eftir
vexti. Yfirbragðiö er 19. aldar og tilfinningum ekki
Rósa Guðný Þórsdóttir leikur Nóru. Með henni á
myndinni er Eggert Þorleifsson. DV-mynd ÞÖK
gefinn of laus taumurinn.
Hlutverk Nóm er eitt af óskahlutverkum hverrar
leikkonu. Létt og áhyggjulaus í upphafi breytist hún
í þroskaða konu eftir að vera búin að upplifa örvænt-
ingu og brostnar vonir. Rósa kemur ungæðislegum
tilfinningum hennar prýðhega th skila með vel unnum
svipbrigðum og fasi, og túlkar breytinguna sem á
henni verður sannfærandi þó að hún valdi ekki alveg
dýpt örvæntingarinnar.
Eggert er tæplega nógu valdsmannslegur og átti líka
í bash með með thfinningastorminn þó að persónan
væri framan af ágætlega í takt við textann. Það var
líka eins og hann slakaði aðeins á um miðbik verksins
og leyfði sér fullkómiska takta.
Aðrir leikarar era Ari Matthíasson, Inga Hhdur
Haraldsdóttir, Kjartan Bjargmundsson og Ingrid Jóns-
dóttir.
Ari beitti sér ekki að marki í hlutverki Krogstads
málafærslumanns sem veldur öhu umrótinu í lífi
Helmers hjónanna. Persónan varð fuh dauf og snyrti-
leg th þess aö óþokkaskapur hans væri sannfærandi.
Inga Hhdur lék frú Kristínu Linde sannfærandi og
settlega eins og efni stóðu th og Ingrid var mjög góð
í hlutverki bamfóstrunnar. Kjartan Bjargmundsson
var hins vegar fuh daufur og.eintóna í hlutverki lækn-
isins.
í hehd er sýningin vel unnin, án stórátaka en kemur
inntakinu vel th skha.
Þíbilja sýnir i Tjarnarbiói:
Brúðuheimlli.
Höfundur: Henrlk Ibsen.
Þýóing: Sveinn Einarsson.
Leikstjórn: Ása Hlfn Svavarsdóttir.
Leikmynd og búningar: Guórún Slgrfður Haraldsdóttir.
Lýsing: Ámi Baldvinsson.
Sviðsljós
Brúðuheimili Ibsens í Tjamarbíói
Jóhann Sigurjónsson, Halldóra Thoroddsen og Haraldur
Jónsson fóru að sjá Brúðuheimilið.
Sigurður Karlsson, Asdís Skúladóttir og Jón Hjartarson
voru á frumsýningunni. DV-myndir JAK
Brúðuheimhið eftir Henrik Ibsen
var frumsýnt í Tjcimarbíói sl. fostu-
dagskvöld. í verkinu er fjahað um
rétt manneskjunnar en aðalpersón-
an, Nóra, gengst upp í því hlutverki
sem henni hefur verið úthlutað af
þjóðfélaginu og eiginmanni sínum.
Ása Hlín Svavarsdóttir leikstýrir
en leikendur em Rósa Guðný Þórs-
dóttir, Eggert Þorleifsson, Kjartan
Bjargmundsson, Inga Hhdur Har-
aldsdóttir, Ari Matthíasson og Ingrid
Jónsdóttir.