Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1993, Blaðsíða 10

10
FIMMTUÐAGUR 25. MARS1993
Útiönd
kúlumenáður
Samtals féllu 4.173 unglingar
fyrir byssukúlum i Bandaríkjun-
um árið 1990 og hafa aldrei fleiri
ungmenni á aldrinum 1514119 ára
dáiö af: völdum skotvopna, að
sögn bandarískra heilbrigöisyfir-
valda.
Fjöldi svartra karlmanna á
unglingsaldri sem myrtir voru
meö byssu þrefaldaðist á árunum
1985 til 1990 sem er síöasta árið
sem tölur eru til yfir.
Yfirvöld sögöu aö árið 1990
heföu 23,5 af hverjum eitt hundr-
aö þúsund táningum verið skonv
ir til bana, ýmist veriö myrtir,
framið sjálfsmorö eða látist af
voðaskotum.
Hjá blökkumönnum voru 105,3
af hverjum eitt hundrað þúsund
táningutn myrtir með byssu, eða
ellefu sinnum fleiri en meðal
hvítra unglinga.
sýnabiómynd-
inaACIockwork
Jane Giles, fyrrum bíósijóri í
London, hefur verið fundin sek
um brot á höfundarréttarlögum
fyrir aö sýna kvikmyndina A
Clockwork Orange sem leíkstjór-
inn, Stanley Kubrick, bannaöi aö
sýna í Bretlandi fyrir tuttugu
árum á þeim forsendum að hún
hvetti til oíbeldis.
Giles var dæmd til skilorðs-
bundinnar refsingar en gert að
greiða tæpar eitt hundrað þúsund
krónur í málskostnað. Hún sagöi
fyrir rétti að Mn heföi ekki vitað
áð sýning myndarinnar bryti i
bága við lög.
Rithöfundurinn Anthony Burg-
ess, sem skrifaði handrit mynd-
arinnar, hvatti um síðustu helgi
til að settar yröu hömlur á ofbeld-
isverk í kvikmyndum. Hann væri
þeirrar skoðunar nú aö hst gæti
verið hættuleg.
Eggjakastá
mælumáskóla-
niðurskurði
Sjö unglingar voru handteknir
í Málmey í Svíþjóö á þriðjudag
þegar mótmæli vinstrisinna gegn
niðurskurði á framlögum til
skólamála snerust upp í rúðu-
brot.
Unglingamir gengu berserks-
reglu og brutu rúöur í bönkum
og verslunum. Skólayfirvöld
höföu áður neitað að hitta 400
mótmælehdur þar sem þeir ættu
að vera í skólanum.
„Ríkisstjómin hefur lýst yfir
stríöi. Við fómm nú með baráttu
fiöldans út á götu,“ var haft eftir
Eduardo Montero, forsprakka
mótmælanna.
ursænskahirti
Hiröuieysi feröamanna, sem
henda plastpokum frá sór úti í
náttúrunni, hefur leitt til dauða
fiöimargra vfiltra hjartardýra á
eyjunni Hanö í Svíþjóð. Hjartar-
dýrin þar ganga óheft um eyjuna
ög gegpna þýðingarmiklu hlut-
verki í aö halda rúnnum og
smátijám í skefium.
Viö krufningu á mörgum hjart-
ardýrum, sem hafa drepist af
óskýjanlegum orsökum, hefur
fundist mikið magn plasts í maga
þeirra. Plastið hindrar starfsemi
þarma dýranna og því drepast
ReuterogTT
Ensk umhverfissamtök hafa í hótunum við Faereyinga vegna grindadráps:
Fulltrúi Færeyinga
var rekinn af f undi
Kaite Sanderson hefúr unnið fyrir Færeyinga að kynningu á málstað þeirra
lens Dalsgaard, DV, Færeyjuitu
Hvalavinir í Lundúnum tóku þann
kost að vísa Kaite Sanderson frá
Nýja-Sjálandi af fundi í Lundúnum í
gær þegar hún hugðist kynna mál-
stað Færeyinga um leið og samtökin
blésu til sóknar vegna grindadráps í
eyjunum.
Sanderson hefur undanfarið unnið
fyrir landstjómina og ætlaði að sitja
fundinn. Hvalavinirnir þekktu hana
og var henni vísað á dyr.
Sanderson hefur kynnt málstað
Umhverfissinnar ætla að herða bar-
áttuna gegn grindadrápi.
Færeyinga og hefur skrifað ritgerð
um hvalveiðar og grindadráp. Hún
er líffræðingur en hefur einnig skrif-
að um menningarlega hlið málsins.
Hún fór ekki í nafni landstjómar-
innar en hvalavinir vita um tengsl
hennar við stjómina. Þeim líkar ekki
það sem hún hefur fram að færa um
grindadráp.
Hún hefur gagnrýnt umhverfis-
sinna harðlega fyrir að rangtúika
upplýsingar og fara vísvitandi með
lygar um málstað Færeyinga. Þetta
hefur leitt til þess að þeir líta á hana
sem hinn versta óvin.
Hér í Færeyjum reikna menn ekki
með miklum áhrifum af þessum að-
gerðum. Grænfriðungar viija ekki
lengur taka þátt í baráttunni gegn
Færeyingum af sömu hörku og áður.
Það era svokölluð EIA-samtökin -
eða Rannsóknarstofnun umhverfis-
mála öðm nafni - sem beijast harð-
ast gegn grindadrápinu og einnig ný
samtök sem era að koma fram á sjón-
arsviðið fyrst nú. Paul Watson er
einnig framarlega í flokki.
Karl Bretaprins fer að sjúkrabeði fómarlamba tilræðisins í Warrington:
Móðirin missti fót og allir slösuðust
Karl Bretaprins kom i gær í sjúkrastofu Vickers-fjölskyldunnar á sjúkrahúsinu í Warrington. Þetta fólk varð miög
illa uti i tilræði IRA í bænum um síðustu helgi. Móðirin, Bronwen, missti fót og faðirinn, Paul, slasaðist illa Þau
voru með kornabarn I barnavangi rétt við sprengistaðinn og slapp það ómeitt. Simamynd Reuter
„Ég vildi bara koma og sjá þau sem
slösuðust og heyra hvernig þau
heföu það,“ sagði Karl Bretaprins
eftir að hafa farið á sjúkrahús í Warr-
ington á Englandi þar sem' fórn-
arlömb sprengjutilræðisins í bænum
um síðustu helgi hggja.
Karl kom á stofu þar sem heil fjöl-
skylda er að ná sér eftir að hafa orð-
ið illa úti í tilræðinu. Fólkið var
þakklátt fyrir hluttekningu prinsins.
Móðirin, Bronwen Vickers, missti fót
og börn hennar slösuðust.
Læknar segja að Tim Parry, 12 ára
drengur sem slasaðist ilia í andliti í
sprengingunni, eigi sér vart lífsvon
pg geti enn ekki andað hjálparlaust.
íslenskir sjónarvottar að slysinu
sögðu í viðtali við DV að því væri
líkast sem andhtið heföi horfið af
drengnum.
Tilræðið í Warrington hefur vakið-
meiri óhug í Bretlandi en flest önnur
tilræði írska lýðveldishersins.
Sprengjuiuú var komið fyrir í msla-
tunnu í göngugötu og hún látin
springa á háannatíma. Allt heföi því
miðast við að valda saklausu fólki
sem mestum skaöa.
Þriggja ára drengur lést samstund-
is og nær tugur manna hlaut varan-
leg örkuml. Villandi upplýsingar
voru gefnar upp hvar sprengjan væri
og því var ekki hægt að koma í veg
fyrir manntjón.
Suöur-Aíríka eyðilagði sex kjamasprengjur:
Við leynum engu
- segir F. W. de Klerk forseti
Bandarísk stjómvöld fógnuðu í
gær viðurkenningu stjórnar Suður-
Afríku á að hún heföi látið smíða
kjarnorkusprengjur og að F.W. de
Klerk heföi fyrirskipað eyðileggingu
þeirra.
„Við fógnum yfirlýsingu de Klerks
um að Suður-Afríka hafi eyðilagt öll
kjamavopn sín og að landið fari eftir
samningnum um takmörkun á út-
breiðslu kjamavopna og muni gera
það í framtíðinni,“ sagði George Step-
hanopoulos, talsmaður Hvíta hússins.
De Klerk forseti skýrði frá því á
þingi Suður-Afríku í gær að Suður-
Afríka heföi eyðilagt allar kjam-
orkusprengjur sínar í samræmi við
ákvörðun sem var tekin árið 1990.
Sprengjumar vom sex að tölu
De Klerk sagði á fundi með frétta-
mönnum eftir þingfundinn að vopnin
heföu verið framleidd undir beinni
stjóm forvera síns, P.W. Botha, og
hefði smíði þeirra kostað sem svarar
F.W. de Klerk, forseti Suöur-Afriku.
Simamynd Reuter
rúmum 25 milljörðum íslenskra
króna.
„Hendur Suður-Afríku eru hrein-
ar. Við leynum engu,“ sagði hann.
Waldo Stumpf, forstöðumaður
kjamorkustofnunar Suður-Afríku,
sagði að fyrsta sprengjan heföi verið
tflbúin seint á áttunda áratugnum
og að lokið heföi verið við að eyði-
leggja þæríjúlí 1991. Reuter
„Aukið magn af frísku lofti virt-
ist ekki hafa álirif á hvernig start's-
fólkið uppliföi vinnuumhverfi sitt
eða á fjölda einkenna sem talin eru
dæmigerð fyrir húsasótt."
Þetta segir í grein hóps vísinda-
manna frá MeGiU liáskólanum í
Montréal í Kanada í læknablaðinu
New England Journal of Medicine
sem keraur út í dag þar sem þeir
skýra frá rannsóknum sínum á
húsasótt
Ekki er vitað um nehia ástæðu
fyrir svokaUaðri húsasótt sem al-
þjóða heilbrigðisstofnunin, WHO,
hefur skilgreint sem of mikinn
pirring í húð og shmhimnu, höfuð-
verk, þreytu og erfiðleika við að
einbeita sér í vinnunni.
Talið er að húsasótt þjaki miUj ón-
ir skrifstofufólks í Bandaríkjtmum
einum. Hún dregur úr framleiðni
starfsmanna og fjarvistir aukast
Yfirleitt dregur úr einkennunum
eöa þá þau hverfa með öllu þegar
manneskjan yfirgefur bygginguna.
I um fjórðungi tilvikanna var
hægt aö greina uppsafnaöan út-
blástur bifreiða, sýklamengun eöa
annað sem sökudólginn. Yfirgnæf-
andi meirihluta tilfellanna er þó
enn ráðgáta.
Til að rannsaka kenningu um að
frískt loft væri allt sem þyrfti skoð-
uðu dr. Riochard Menzies og félag-
ar hans við McGUl fjórar dærai-
gerðar skrifstofubyggingar í Norð-
ur-Ameríku.
í tilraununum var tvisvar sinn-
um meira magni af frísku lofti en
verýulega dælt inn i byggingarnar.
Það bar þó engan árangur. Hvort
sem útiloftið var 0,8 eða 1,8 rúm-
metrar á mann á mínútu kvartaöi
samt imi helmingur starfsmanna
um eitt einkenni hið mínnsta, eða
svipað því sem áður var.
Reuter