Dagblaðið Vísir - DV - 28.09.1993, Síða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI fl,
blaðaafgreiðsla. áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREVRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblaö 180 kr. m/vsk.
Litla - Framsókn
Verkin tala í stjómmálum sem á öðrum sviðum. Þótt
flokkamir hafi sumpart misjafnar stefnuskrár, em þeir
nokkum veginn eins í helztu meginatriðum, þegar til
kastanna kemur. Þannig fómar til dæmis Alþýðuflokkur-
inn alltaf stefnu sinni í landbúnaði, er á reynir.
Að mestu leyti hallast allir stjórnmálaflokkarnir L
reynd að verki, sem er í samræmi við stefnu Framsóknar-
flokksins. Sá veruleiki felst í vemdun landbúnaðar í stað
nýrra greina; miðstýringu í stað frjálshyggju; og velferð-
arkerfi gæludýra í stað velferðarkerfis almennings.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur löngum verið kallaður
stóri eða stærsti Framsóknarflokkurinn. Landbúnaðar-
ráðherrar fyrri flokksins hafa jafnan reynzt harðari hags-
munagæzlumenn en aðrir landbúnaðarráðherrar og einn
þeirra var meira að segja höfundur kerfisins.
Sjáifstæðisflokkurinn á aðra rót sína í embættis-
mannakerfinu og hina í atvinnulífinu. Helztu stjómmála-
menn hans hafa oftast verið lögmenn, sem faila betur
að ríkis- og borgarkerfinu en atvinnulifinu, þótt sumir
þeirra hafi gælt við frjálshyggju á unga aldri.
Þótt Sjálfstæðisflokkurinn hafi allra síðustu árin meira
hampað frjálshyggju en oft áður, hefur reyndin verið
önnur. Hann hefur færzt nær Framsóknarflokknum,
meðal annars vegna mannaskipta í þingflokki hans, sem
fela í sér, að hreinum framsóknarmönnum hefur fjölgað.
Lengi hefur verið ljóst, að gamlir þingmenn á borð við
ráðherrana Halldór Blöndal og Þorsteinn Pálsson em
hreinir framsóknarmenn í verki. Færri átta sig á, að
þetta gildir ekki síður um nýja þingmenn, sem sumir
hverjir eiga efdr að verða valdamikhr í flokknum.
Meðal þessara framsóknarmanna þingflokksins em
Sturla Böðvarsson, Einar Guðfinnsson, Vilhjálmur Egils-
son og Tómas Ingi Olrich. Afstaða þeirra á þingi bendir
til, að innan tíðar verði þeir orðnir nákvæmlega eins og
Egill Jónsson frá Seljavöllum og Pálmi Jónsson frá Akri.
Leita verður með logandi ljósi 1 hópi þingmanna
flokksins úr tveimur kjördæmum suðvesturhomsins til
að finna einhvem, sem telji aðra atvinnuvegi nýtilegri
en landbúnað og telji afkomu skattgreiðenda og neytenda
skipta meira máli en afkomu hefðbundins landbúnaðar.
Eins er erfitt að finna nokkum, sem telur velferðar-
kerfi almennings skipta meira máli en velferðarkerfi
gæludýranna. Enn síður er auðvelt að benda á einhvem,
sem í reynd tekur valddreifingu fram yfir þá miðstýring-
aráráttu, sem einkennir Sjálfstæðisflokkinn.
Kjörorðið er Báknið burt, en reyndin er Kerfið kjurt.
Það endurspeglast í aukinni hlutdeild ríkisbúskaparins
í þjóðarbúskapnum í fjármálaráðherratíð Sjálfstæðis-
flokksins á síðustu missemm. Sú sáralitla einkavæðing,
sem sést, er fyrst og fremst einkavinavæðing.
Með því að sameina verstu þætti frjálshyggjunnar við
verstu þætti ríkisdýrkunar hefur Sjálfstæðisflokkurinn
verið að breytast í miðflokk á borð við Framsóknarflokk-
inn, í fortíðarflokk miðstýringar og velferðarkerfis gælu-
dýra, þar á meðal og sér í lagi landbúnaðar.
Ein nýjasta birting þessa samruna hefur verið öllum
sýnileg í skinkumálinu og málum, sem tengdust því.
Komið hefur í ljós, að framsóknarmaðurinn Halldór
Blöndal landbúnaðarráðherra er hinn raunverulegi leið-
togi Sjálfstæðisflokksins og höfuð ríkisstjómarinnar.
Skoðanakannanir sýna, að ekki hæfir lengur að kalla
flokkinn Stóm-Framsókn. Allt þetta ár hefur fylgi hans
mælzt þannig, að rétt er að kalla hann Litlu-Framsókn.
Jónas Kristjánsson
„Búvörusamningurinn leggur t.d. þær kvaðir á sauðfjárframleiðsluna að dilkakjöt lækki um 20% á fimm
árum eöa svo.“
Skynsamlegar leik-
reglur, ekki uppákomur
Þær fáránlegu uppákomu sem
hafa orðið vegna landbúnaðarmála
síðustu vikurnar krefjast þess fyrst
og fremst að menn reyni að læra
af þeim og draga réttar álykt-
anir.
íslenskur landbúnaður hefur
veriö að ganga í gegn um miklar
breytingar. Hið verndaða ríkis-
tryggða umhverfi er á undanhaldi.
Bændur og afurðastöðvar landbún-
aðarins hafa orðið að taka fullan
þátt í samkeppni á markaði eins
og menn hafa orðið vitni að á síð-
ustu árum. Búvörusamningurinn
leggur t.d. þær kvaðir á sauðfjár-
framleiðsluna að dilkakjöt lækki
um 20% á fimm árum eða svo. Sú
þróun er þegar hafm og ýmislegt
bendir til að hún geti jafnvel.orðið
enn hraöari en áætlað var. Á
þrengingatímum aukast kröfur um
lægri kostnað, jafnt hjá heimilum
og fyrirtækjum. Lækkun matar-
verðs er einn angi þess. ÖUum -
ekki síst bændum - er ljóst að land-
búnaðurinn verður að aðlaga sig
þeim aðstæðum, með einum eða
öðrum hætti.
Það eru einmitt þessir nýju kostir
landbúnaðarins sem hafa knúið
menn til nýrra átaka. Það er dapur-
legt að vita til þess að hið fáránlega
kerfi útflutningsbóta sem hér við-
gekkst skilaði hvorki íslenskum
bændum né þjóðarbúinu neinum
varanlegum verðmætum þegar
upp er staðið. Það hggur fyrir að
engin markaðssókn átti sér stað
erlendis þrátt fyrir að milljörðum
væri eytt tU útílutningsbóta ára-
tugum saman.
Landbúnaöurinn er nú í mikUh
deiglu. Hann mun þurfa að takast
á við aukna erlenda samkeppni í
einhveijum mæli, eins og bændur
hafa nú þegar undirbúið með ýms-
um hætti. Það er í þágu neytenda
og bænda að slíkt gerist ekki fyrir
einbera tUviljun, eða vegna þess að
einhverjum kaupmanni detti í hug
að flytja til landsins misjafnlega
lystugar kjötvörur.
Kjallarmn
Einar K. Guðfinnsson
alþm. fyrir Sjálfstæðisflokkinn
á Vestfjörðum
GATT skapar leikreglurnar
Þaö er þess vegna mikils um vert
að við íslendingar tökum óhræddir
og án hiks þátt i GATT-viðræðun-
um sem nú eru vonandi að komast
á lokastig. Þar er mikið í húfi. Með
þeim er stefnt aö auknu viðskipta-
frelsi, sérstaklega á sviöi landbún-
aðar. Að mati þeirra sem gleggst
þekkja gæti niðurstaða þeirra örv-
að hagvöxt í heiminum og aukið
heimsframleiðsluna um 7 þúsund
milljarða króna á ári.
Hér er hins vegar á ferðinni
vandasamt mál. Það þekkja allir
að venjulegar viðskiptareglur eru
fótumtroðnar í verslun með land-
búnaðarafuröir í heiminum. Út-
flutningslandið Japan reisir þannig
ósigrandi verndarmúra utan mn
hrísgrjónaframleiðslu sína og Evr-
ópubandalagið dælir endalausum
styrkjum inn í landbúnaö sinn og
skekkir með því alla samkeppnis-
stöðu.
Heilbrigð heimsviöskipti með
landbúnaðarvörur geta þess vegna
ekki átt sér stað fyrr en búið er að
koma einverju skikki á þessa hluti.
Það er verið að reyna að gera með
GATT-viðræðunum. Okkar hags-
munir sem þjóðar, hvort sem við
erum bændur eða neytendur, felast
þess vegna í því að þessum viðræð-
um verði lokið með skynsamlegu
samkomulagi þar sem leikreglurn-
ar eru settar.
Lækkun kostnaðar
Sjálfstæðisflokkurinn hefur stað-
ið heilshugar með bændum í því
að auövelda aðlögun þeirra að hin-
um breyttu aðstæðum. Jafnframt
hefur sífellt verið minnt á nauðsyn
þess að matarverð hér á landi geti
lækkað. Það verður hins vegar ekki
bara gert með auknum kröfum á
hendur bændum, heldur einnig
með því að afurðastöðvar og heild-
sölu- og smásöluaðilar lækki til-
kostnað sinn.
Jafnframt er bráðnauösynlegt að
landbúnaðurinn einfaldi félags-
kerfi sitt, minnki flóknar sjóðatil-
færslur og létti þannig kostnaði af
greininni sjálfri. Þar hefur hins
vegar ahtof hægt gengið, því mið-
ur, og það hefur átt mikinn þátt í
þeirri tortryggni sem magnast hef-
ur á mihi neytenda og bænda,
dreifbýlis og þéttbýlis í landinu.
Einar K. Guðfinnsson
„Það er dapurlegt að vita til þess að
hið fáránlega kerfi útflutningsbóta sem
hér viðgekkst skilaði hvorki íslenskum
bændum né þjóðarbúinu neinum var-
anlegum verðmætum þegar upp er
staðið.“
Skodanir annarra
Háskólinn hf.?
„Einkavæðing ríkisfyrirtækja getur átt rétt á
sér, en þegar fólk hefur tekið hana sem tniarbrögö,
er nauðsynlegt að staldra við...Háskóli íslands er
risafyrirtæki sem rekið er af opinberu fé. Samkvæmt
kenningunni ætti hann að vera illa rekið fyrirtæki.
Það hefur þó ekki heyrst um að til standi aö breyta
Háskólanum í hlutafélag, og það er undarlegt að
háskólaprófessorar, sem halda því fram að reglan
sé að ofmannað sé hjá ríkinu og fólk sé áskrifendur
að launum sínum, skuh ekki leggja til breytingar á
skipulaginu í sínum eigin garði.“
Úr forystugrein Tímans 29. sept.
Fjárreiður stjórnmálaf lokka
„Á íslandi hefur starfsemi stjórnmálaflokka fyrst
og fremst verið fjármögnuð af einkaaðilum þó svo
að þingflokkamir fái einhver opinber framlög. Fjár-
reiður þeirra hafa verið einkamál flokkanna og þó
fyrst og fremst forystusveitar þeirra. Það viðhorf er
úrelt og úr takt við kröfur nútímans...Það væri í
samræmi við auknar kröfur, ekki bara á íslandi
heldur alls staðar í kringum okkur, að setja almenn-
ar reglur um þessi mál.“
Úr forystugrein Mbl. 25. sept.
Þolinmæðina þrýtur
„Hin harða gagnrýni Þorsteins Pálssonar sjávar-
útvegsráöherra á bankakerfið og eindregin krafa
hans um lækkun raunvaxta er fyrst og fremst til
marks um aö þohnmæði þjóöfélagsins gagnvart
banakerfinu og raunar ríkisstjórninni einnig vegna
raunvaxtastigsins er á þrotum...Yfirlýsingar ríkis-
stjórnarinnar viö gerð kjarasamninga hafa reynzt
orðin tóm...Vandi bæði bankanna og ríkisstjórnar-
innar er sá, að hvorki almenningur né atvinnlíf tek-
ur lengur mark á þessum skýringum."
Úr Reykjavíkurbréfi Mbl. 26.sept.