Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.1993, Síða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 1993
Viðskipti
Húsbrvísit. VÍB
165-
160'
155-
150'
145'
I II
=r Mi Fi
:ö Má Pr
Bensín (super)
Þr Mi Fi Fö Má
Kauph. í London
Þr Mi Fi Fö Má Þr
Gengi pundsins
Þr Mi Fi Fö Mé Þr
Ýsa á fiskm.
Þr Mi fi Fö Má Þr
Gottverð
áýsunni
Meðalverð fyrir slægða ýsu hef-
ur verið nokkuð gott á íslensku
fiskmörkuðunum að undan-
förnu, fór hæst í rúmar 140 krón-
ur kílóið í gær.
Eftir mikil affoll af húsbréfum
á mánudag rauk húsbréfavísitala
VÍB upp um ein 11 stig, eða í 162
stig í gær, og hefur ekki farið svo
hátt áður.
98 okt. bensín fór lækkandi í
verði á Rotterdam-markaði í síð-
ustu viku en hélst stöðugt þegar
markaðurinn var opnaður aftur
á mánudag.
Hlutabréfavísitala FT-SE 100 í
London hefur haldist stöðug und-
anfama daga.
Gengi pundsins gagnvart ís-
lensku krónunni hefur hækkað
nokkuð síðustu daga vegna þeirr-
ar ákvörðunar stjómvalda að
lækkaekkivextiánæstunni. -bjb
íslenskur æðardúnn selst lítið sem ekkert:
Alvarlegasta staða
síðan fyrir stríð
- tekjur gætu lækkað úr 140 milljónum niður fyrir 50
íslenskur æðardúnn hefur selst af-
ar illa undanfarin þrjú ár og þótt
ekki sé útséð um haustsöluna eru
allar horfur á lélegri sölu í ár. Miðað
við verðlækkun um 30% og helm-
ingssamdrátt í sölu síðustu þrjú ár
má gera ráð fyrir að tekjur af æðar-
dúni þetta árið fari niður fyrir 50
milljónir króna, miðað við sölu upp
á 140 milljónir þegar best lét fyrir
fáum árum. Æðarræktandi á Vest-
fjörðum sagöi í samtali viö DV að
greinin hefði ekki verið í jafn alvar-
legri stöðu síðan fyrir síðari heims-
styrjöldina, eða í rúma hálfa öld.
Æðardúnn hefur aðallega verið
fluttur út til Þýskalands og þaðan til
Japans, en einnig beint á Japans-
markað. Sölusamdrátturinn hefur
oröið á báðum stöðum og telja menn
ýmsar ástæður liggja að baki. Meðal
þeirra er kvikmynd sem sýnd var í
Evrópu í sumar um ungverska gæsa-
bændur þar sem þeir sáust smala
gæsum inn í tjöld og reyta þær lif-
andi. Þannig fá þeir ungversku
gæsadúninn og var fullyrt í mynd-
inni að svo væri einnig gert við æð-
ina. Umhverfisverndarsinnar hafa
nýtt sér þetta og áróður þeirra hefur
haft áhrif á Evrópumarkaði og víöar.
Japanar hættir að kaupa
Önnur ástæða fyrir sölusamdrætti
er almenn kreppa á heimsmarkaöi
þar sem framboð af æðardúni hefur
aukist um leið og eftirspumin hefur
snarminnkað. Zophanías Þorvalds-
son, æðarræktandi á Læk í Dýra-
firði, sagði við DV að japanskir heild-
salar hefðu keypt og keypt æðardún
án þess að geta selt hann sem skyldi
og rúm tvö ár væru liðin síðan þeir
nánast hættu að kaupa æðardún. Aö
sögn Zophaníasar hlaða æðarrækt-
endur upp birgðum og dæmi eru um
nokkra sem engan dún hafa getað
selt í tvö ár eöa hreinlega ekki viljað
selja.
„Verðlagning á dúninum var kom-
in upp fyrir hættumörk og mátti ekki
Þessi mynd er tekin í æðarvarpi á Sveinseyri við Tálnafjörð. Ekki eru góö-
ar horfur á að dúnninn af þessum æðarfugli muni seljast. íslensk
æðarrækt hefur ekki verið í jafn alvarlegri stöðu siðan fyrir seinni
heimsstyrjöld, eða í rúma hálfa öld.
við neinum efnahagsþrengingum.
Neytendamarkaðurinn hrundi gjör-
samlega. Ég held að áróður umhverf-
isverndarsinna hafi ekki skipt nein-
um sköpum þótt vissulega hafi hann
haft áhlrif, einkum á Evrópumark-
aði,“ sagði Zophanías.
Bati ekki sjáanlegur
Enn aðra ástæðu fyrir sölusam-
drætti nefndi Zophanías aukið fram-
boð æðardúns á Evrópumarkaði frá
löndum eins og Kanada og Græn-
landi. „Síðan hefðum við framleið-
endur og úrvinnsluaðilar á íslandi
getað vandaö okkur betur með vör-
una. En á meðan vel gengur hugsa
menn kannski ekki mikið um slíkt.
Því miður sé ég ekki nokkur teikn á
lofti um að sölumálin lagist á næst-
unni. Þó svo væri þá er birgðastaða
ræktenda það slæm að markaðssetn-
ing yrði vandræðaleg," sagði Zop-
hanías Þorvaldsson á Læk í Dýra-
firði.
Aðalfundur Æðarræktarfélags ís-
lands fer fram á næstunni og þar
mun sölumálin örugglega bera á
góma. Af samtölum við æðarrækt-
endur er ljóst að menn eru uggandi
um sinn hag. Vel á annað hundrað
manns stunda æðarrækt á íslandi
með einum eða öðrum hætti. Hjá all-
flestum er um aukabúgrein að ræða.
-bjb
Ávöxtun ríkisvíxla lækkar
Þegar litið er á gengisþróun hluta-
bréfavísitalna og verðbréfa undan-
famar vikur vekur mesta athygli
hvað vísitölur húsbréfa og spariskír-
teina hafa hækkað stöðugt hjá Verð-
bréfamarkaði íslandsbanka, VÍB.
í byrjun júlí sl. var húsbréfavisital-
an 140 stig en var í 155 stigum sl.
mánudag. Spariskírteinavísitalan
stóð í 358 stigum í júlíbyijun en er
núna komin yfir 380 stig. Hlutabréfa-
vísitala VÍB hefur sveiflast nokkuð
til síðustu 5 mánuði, alveg frá 580
stigum upp í 610 en er núna í jafn-
vægi.
Ávöxtun ríkisvíxla hjá Verðbréfa-
þingi íslands hefur lækkað jafnt og
þétt í útboðum síðan í júlí á þessu
ári, frá því að vera 8,35% í júlíbyijun
niöur í 7,62% í síðasta uppboði í lok
október.
Gengi hlutabréfa í nokkrum
stærstu fyrirtækjunum á hlutabréfa-
markaði hefur haldist nokkuð stöð-
ugt aö undanfórnu ef hlutabréf í
Eimskip em undanskilin af þeim
sem em í grafapakkanum hér að
neðan. Hlutabréf í Eimskip vora á
genginu 3,95 í júlí sl. en núna eru þau
seldágenginu4,15. -bjb

. 160
'* 155
f 150
’ 145
\ 140
Ö 135
- 130

J Á S O N

J Á S O N

J Á S O N

t\r
4,4
4,2
0,78
S 0 N J Á S O N J Á
Á S O N
5,5 milljarða
viðskiptahalla
spáðáþessu ári
Viðskiptahalli við útlönd hefur
minnkað verulega frá árinu 1991
þrátt fyrir lakari viðskiptakjör
og minni útflutning. Þetta kemur
fram í Hagvísum Þjóðhagsstofn-
unar. Áriö 1991 nam viðskipta-
hallinn 18 milljörðum króna en
Þjóðhagsstofnun spáir 5,5 millj-
arða halla í ár.
Þjóðhagsstofnun segir þennan
bata skýrast aö mestu af minni
innflutningi. Miklar sveiflur hafa
einkennt innflutning síðan 1984.
Þannig jókst innflutningur um
rúm 23% að raungildi á milli ár-
anna 1986-87 en dróst saman um
tæp 8% á milli áranna 1991-1992.
Á þessu ári er búist við 10,2%
samdrætti í innflutningi og á
næsta ári er spáö frekari sam-
drætti, eða um 3,4%.
Raungengikrón-
unnarekki
lægraíáratugi
Raungengi krónunnar er nú
lægra en veriö hefur um áratuga-
skeið. Raungengið reyndist 8,5%
lægra í október en að meðaltali í
fyrra.
í Hagvisum Þjóðhagsstofnunar
segir að gengisfellingamar i nóv-
ember og júní sl., samhliða svip-
aðri verðbólgu og í viðskiptalönd-
um, hafa bætt samkeppnisstöðu
íslensks atvinnulífs verulega.
Stofnunin vekur athygli á að til-
færsla skatta frá fyrirtækjum tii
heimila hafi einnig bætt sam-
keppnisstöðuna en á móti komi
mun hærri raunvextir á íslandi
en í viðskiptalöndunum og dragi
þar með úr hagræði af lægra
raungengi.
Sjávarafurðir
lækkaíverði
Verð á íslenskum sjávarafurö-
um heldur áfram að lækka.
Lækkunin í október nam 0,6% i
SDR gjaldmiðli og stafaði einkum
af verðlækkun á rækju og sjó-
frystum fiski, samkvæmt því sem
kemur íram í Hagvísum.
Meðalverð á sjávarafurðum er
nú tæpum 18% lægra í SDR en
aö meðaltali í fyrra. Verðlækkun-
in í krónum er mun minni, eða
1,5% miðað við síðasta ár. í krón-
um talið reyndist verð sjávaraf-
uröa 2,9% hærra á þriðja órs-
fjórðungi en ó þeim fyrsta.
Túnfiskveiðar
ílndlandshafi
Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna, SH, hefur undirritað samn-
ing við indverska fyrirtækið
Tikkoo Corp. um stofnun sam-
starfsfyrirtækis á Indlandi er hafi
með höndum veiðar og vinnslu á
50 þúsund tonnum af túnfiski á
árier félagið fengi úthlutaö innan
efnahagslögsögu Indlands.
SH leggur til helming hlutaíjár,
um 140 milljónir króna, og mun
hafa meö höndum gæðastjómun
í fyrirtækinu. Auk þess mun SH
leggja fram tækniþekkingu, sjá
um markaðssetningu og stjórna
útgerðarþætti fyrirtækisins í Ind-
landl
Fundaðum
vaxtamálin
Viðskiptaráöherra mun út-
skýra aðgerðir ríkisstjórnarinn-
ar í vaxtamálum á opnum fundi
á Hótel Sögu í kvöld. Auk þess
munu nokkrar „kanónur" úr viö-
skiptalifinu og verkalýösfor-
ustunni sitja fyrir svöram.
-bjb