Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.1993, Side 10

10
LAUGARDAGUR 13. NÓVEMBER 1993
Málar myndir og kokkar á frystitogara:
Myndir frá sjónum
hafa ekki enn komist að
- segir Elías Hjörleifsson listmálari sem sækir sér innblástur í íslenskt landslag
Jón Þóröaison, DV, Rangárþingi:
„Þegar ég var aö setja upp stóra
sýningu í Hafnarborg stuttu eftir
að ég kom heim áttaði ég mig á því
að ég hafði aldrei málað danska
landslagsmynd öll þau tæplega 30
ár sem ég bjó þar úti. Samt er það
svo að flestar myndir mínar sækja
á einn eða annan hátt innblástur í
náttúruna, en sú náttúra er ís-
lensk,“ segir listamaðurinn Elías
Hjörleifsson sem 17 ára gamall hélt
til Danmerkur til að gerast mat-
reiðslumaður. Elías er læröur sem
slíkur og hefur starfað sem kokkur
á frystitogurum síðan hann kom
heim fyrir tæpum fimm árum, jafn-
framt því sem hann hefur málað
myndir, bæði á sjónum og í landi
í fríum.
Elías býr nú ásamt konu sinni og
dóttur í einbýlishúsi á Hellu þar
sem hann hefur góða vinnuað-
stöðu. Hann leggui^penslana held-
ur ekki frá sér þegar hann er um
borð í skipinu heldur nýtir hverja
stund sem gefst til þess að mála.
En hver var aðdragandinn að því
að hann hélt utan?
Utan með Gullfossi
„Við ákváðum það á mánudegi,
ég og vinur minn, Gunnar Örn list-
málari, að halda utan til að freista
gæfunnar. Á laugardag vorum við
svo um borð í Gullfossi á leiðinni
utan. Ég fór strax að læra kokkinn
en Gunnar að vinna. Konan mín
þáverandi, Ingibjörg Ólafsdóttir,
fór síðan utan stuttu seinna."
- Varstu byrjaður að mála á þess-
um tíma?
„Já, já. Ég var byrjaður á því
löngu áður en ég fór utan og hélt
því áfram eftir að þangað kom. Þá
var ég að mála alls konar skrýtnar
myndir, kirkjugarða og legsteina
og þess háttar. Svo var ég oft að
mála eftir myndum í íslenskum
almanökum sem ég safnaði. Það
var erfitt að slíta sig frá íslensku
náttúrunni.
Gunnar Örn hélt síðan til Eng-
lands eftir tvö ár og þá skildu leiö-
ir okkar um langan tíma. Ég hélt
áfram að læra kokkinn og ílentist
þarna úti. Mér bauðst góð vinna
þegar ég var búinn að læra. Seinna
skildum við Ingibjörg og ég kynnt-
ist sænskri konu sem ég bý með
núna, Elisabethu Lagerholm. Ég á
alíslenskan son í Danmörku, Ólaf,
sem núna er 26 ára, en hann er í
námi í Listaakademíunni í Kaup-
mannahöfn. Hann hefur verið að
vekja talsverða athygli þar ytra og
lent á forsíðum stóru blaðanna,"
segir Elías. Hann er greinilega
stoltur af því að sonur hans skuli
hafa fariö út á sömu braut og hann
en Elías er sjálfmenntaöur á mynd-
listarsviðinu, fyrir utan það að hafa
fariö á nokkur námskeið á því sviði
og viðað að sér þekkingu úr fag-
tímaritum og blöðum. Hann hefur
eins og gengur breytt nokkrum
sinnum um stefnu í myndlistinni:
„Ég hætti fljótlega í landslags-
myndunum eftir að ég fór utan. Þar
var ekkert landslag sem hafði áhrif
á mann en almanaksmyndimar
hætti ég fljótt að mála - þaö var
ekki nógu spennandi. Þess í stað
fylgdist ég með ýmiss konar
straumum sem vom í gangi þarna
úti.“
Sýnthérogþar
í Danmörku var Elías í hópi með
nokkmm listamönnum sem héldu
Við málarastörf á frystitogaranum. Mávarnir horfðu spekingslega á listamanninn, enda óvanir sjón sem þessari.
Efías ásamt eiginkonu sinni, Elisabethu, og dótturinni, Victoríu.
DV-myndir Jón Þórðarson.
saman í nokkur ár og stóðu fyrir
sýningum hér og þar um landið,
auk þess sem harm hélt nokkrar
einkasýningar bæöi í Kaupmanna-
höfn og Nysted þar sem þau Elisa-
beth bjuggu síðustu ellefu árin úti.
Dóttirin Victoría fæddist svo tæp-
um tveimur árum áður en þau
fluttu til íslands.
- Hvað var það sem olli því að þið
ákváðuð að flytja heim eftir að þú
hafðir verið svo lengi úti?
„Ég var góður vinur Hofsins, ef
svo má að orði komast, drakk mik-
ið og var alltaf lepjandi. Gunnar
Öm var margbúinn að koma og
reyna að fá mig í áfengismeðferð;
hann sá alveg hvert stefndi. Hann
kom alltaf út einu sinni til tvisvar
á ári og loksins tókst þetta hjá hon-
um. Hann var reyndar á íslandi þá
- ég hringdi í hann eitt kvöldið og
var alveg búinn að vera. Andlegt
ástand mitt var þegar þarna var
komið alveg ótrúlega slæmt. Ég
vildi aldrei viðurkenna að ég væri
neinn alkóhóhsti þó ég væri búinn
að vera það í yfir tuttugu ár.
Nú, hvað um það, Gunnar redd-
aði mér plássi á Vogi og morguninn
eftir var ég lagður af stað heim.
Gunnar tók á móti mér á flugvellin-
um og keyrði mig á Vog þar sem
ég dvaldi í nokkurn tíma og fór síð-
an á Sogn. Gunnar stóð við hlið
mér allan tímann sem ég stóð í
þessu. Eftir meðferðina var ég hér
heima í tvær vikur en eftir að ég
kom út hringdi ég strax í Eimskip
og bað um að fá gám út á akur hjá
mér, en við bjuggum á litlu bónda-
býli þama í Nysted. Mér reyndist
ekki erfitt að telja Elisabethu á að
flytja til íslands; hún hafði viljað
það nokkrum'árum áöur, eða um
það leyti sem við fluttum til
Nysted."
Áfengislöngunin
varð eftir á Sogni
„Síðan ég kom heim fyrir tæpum
fimm árum hefur allt gengið upp á
við hjá okkur. Þó er ekki svo aö
skilja að ég hefði viljað missa af
þeirri reynslu sem ég varð fyrir
þarna úti - margt af því besta sem
gerst hefur í mínu lífl gerðist þar.
Þetta hefur allt áhrif á mann og
þroskar gífurlega. Áfengislöngunin
var alveg tekin frá mér þarna í
meðferðinni sem betur fer. Hún
varð bara eftir á Sogni eða fór til
Guðs. Ég hef alltaf verið trúaður
en í meðferðinni fór ég virkilega
að spá í trúmálin. Enn í dag les ég
í litlu svörtu bókinni á hverjum
degi. Lífið er allt miklu innihalds-
ríkara eftir meðferðina og ég hef
lært að bíða þolinmóður eftir rétta
augnablikinu sem er mjög mikil-
vægt. Hér áður fyrr notaði maður
mikla orku í að skaffa sér og eign-
ast hlutina áður en maður hafði
efni á eða var reiðubúinn. Að vísu
hafa ekki allir hlutir gengið upp
ennþá en ég er viss um að þeirra
tími kemur.
Þegar ég var kominn aftur heim
hafði landið gífurlega sterk áhrif á
mig. Þá keyrði ég beint upp í fjöll.
Það var eins og beðið hefði verið
eftir mér þar.“
Ætlaöi ekki á sjóinn
Elías kveðst hafa verið ákveðinn
í tvennu við heimkomuna til is-
lands. Annað var það að búa ekki
úti á landi og hitt það að fara ekki
á sjóinn, en sem unglingur var
hann á skaki, meðál annars með
Markúsi heitnum sem hannaði
Markúsarnetin. Þegar á hólminn
var komið braut hann bæöi þessi
heit og sér ekki eftir því. Þau Elisa-
beth keyptu sér hús á Hellu en þar
dvaldist hann stundum hjá frænd-
fólki sínu sem unglingur. Yfir Hellu
finnst honum alltaf vera einhver
hlýja og hann kann vel við sig þar.
Síðan réð hann sig sem kokkur á
sjóinn og starfar núna á Haraldi
Kristjánssyni sem er frystitogari,
gerður út frá Hafnarfirði.
Hann skilur penslana sjaldan við
sig og um borð í skipinu hefur hann
haldið sýningar sem eru afrakstur
frístunda sem honum hcifa gefist á
milli matmálstíma. „Þeim þykir
gaman að þessu, strákunum, við
erum kannski 4 vikur í túrunum
og þetta lífgar upp á tilveruna.
Þeim þykir sumum skrýtið að ég
skuli aldrei mála myndir frá sjón-
um en síðan ég kom heim hafa fjöll-
in og náttúran haft svo sterk ítök
í mér að myndir frá sjónum hafa
ekki enn komist að,“ segir Elías, •
en sem fyrr segir sækir hann inn-
blástur í íslenska náttúru en alls
konar fígúrur eru á sveimi í mynd-
unum og þær iða hreinlega af lífi.
Enda er Elías hæstánægður með
lífið og tilveruna í dag eg hann
kveöst vona að hann eigi 40 ár eftir
til að skoða náttúruna:.ég er
að vísu búinn að segja þetta í 5 ár
að ég eigi 40 ár eftir en hef bara
alltaf gleymt að draga frá. En trúin
og viljinn eru svo sterk öfl að mað-
ur getur þetta ef maöur hefur nóg
af hvoru tveggja. Það er allt sem
þarf.“