Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.1993, Blaðsíða 29

28
LAUGARDAGUR 13. NÓVEMBER 1993
Málfríður Þorleifsdóttir lenti í drifskafti á dráttarvél og er 80 prósent öryrki:
Berst nú fyrir
rétti s í num
unum þar, þegar komið var með
Málfríði inn,“ skýtur faðir hennar,
Þorleifur, inn í. „Hún talaði svo mik-
ið að þeir vildu svæfa hana sem
■ fyrst.“
Meira en30
stunda aðgeró
Málfríður fór beint á skurðarborð-
ið á Borgarspítalanum þar sem gert
var að sárum hennar.
„Ég var í rúma þijátíu klukkutíma
í fyrstu aðgerðinni og var siðan hald-
ið sofandi næstu sex dagana. Líkams-
hlutamir, sem ég missti í drifskaft-
inu, höfðu verið settir á ís og fluttir
með suður. í þessari fyrstu aögerð
var gerð tilraun til að græða á mig
höfuöleörið. Það voru teknar æðar
úr handleggnum og annars staöar til
þess að flytja blóðið um allt höfuð-
leörið. Vandinn var að finna nógu
stóra æð til þess að anna þeim flutn-
ingum. Ég fór í margar aðgerðir og
var með mitt höfuðleður í dálítinn
tíma. Þetta var reynt trekk í trekk
en skinnið lifði ekki. Þá var farið út
í að taka skinn af lærunum á mér
og græða á höfuðið. Þá fékk ég rosa-
umbúðir á lærin líka.
Þetta voru endalausar svæfingar
og aðgerðir næstu vikurnar. Ég man
ekki nákvæmlega hve margar að-
gerðirnar voru en það rak hver aðra.
Svæfingarnar fóru ekkert svo illa í
mig en aðgeröirnar voru verri. Þegar
veriö var að græða skinn aftan á
hnakkann mátti ég ekki liggja á hon-
um. Þess vegna voru settir naglar í
kinnbeinin á mér og ég var „hengd
upp“ á þeim þannig aö ég lægi ekki
á koddanum. Svona þurfti ég að
hanga í viku.
Ég hafði aldrei hugsaö um hve
mikla varanlega áverka ég kæmi til
með að bera eftir slysið. Ég hélt
kannski að ég hefði haldið eftir smá-
vegis af hárinu mínu í hnakkanum.
Eg var með miklar umbúðir um
höfuðið og einhverju sinni bað ég
hjúkrunarkonuna að fara inn undir
þær og laga eyrun á mér því þau
væru eitthvað að bögglast. Hún varð
alveg rosalega vandræðaleg því hún
vissi sem var að það voru engin eyru
lengur. Svo sagði hún mér sannleik-
ann. Ég minnist þess ekki að ég hafl
tekið honum neitt mjög illa. Alla vega
fékk ég aldrei neitt sjokk. Ég hafði
beðið til Guös og hugsaði bara um
að koma mér á fætur aftur. Ég hafði
verið hraust stelpa og ég vildi halda
áfram aö vera þannig.
Það var líka frábært fólk á gjör-
gæslu Borgarspítalans og það hjálp-
aði mér óskaplega mikið. Ég fór að
gráta þegar mér var sagt að ég yrði
að fara á aðra deild. En þar tók svo
alveg jafngott fólk við mér. En ég er
svo vanafóst og vil hafa allt í fóstum
skorðum."
Á hestbak
með umbúðirnar
Málfríður var ákveðin í að öðlast
fullan líkamsstyrk og ná eins miklu
af fyrri getu og mögulegt væri. Ein-
hverju sinni, þegar líða tók á spítala-
„Það hafa margir vinir mínir sagt
við mig að þeir myndu loka sig inni
væru þeir í mínum sporum. En mað-
ur getur ekki sagt svona fyrr en
maður reynir það. Ég hugsa bara
þannig að það er þó gott að þetta
skuli hafa komið fyrir mig en ekki
einhvern annan úr því að ég get tek-
ið þessu svona vel.“
Þetta segir Málfríður Þorleifsdótt-
ir, 19 ára stúlka í Þorlákshöfn. Mál-
fríöur varð fyrir mjög alvarlegu slysi
þegar hún var 13 ára. Þá var hún í
sveit á bæ einum í Árnessýslu. Verið
var að hirða hey og til þess notaður
heyhleðsluvagn og dráttarvél til þess
að knýja hann. Málfríður lenti í drif-
skaftinu og slasaðist alvarlega.
Vinstri handleggurinn shtnaði af
henni og höfuðleðrið flettist af höfði
hennar. Var mesta mildi aö augnlok-
in skyldu sleppa. Málfríður var
dæmd 100 prósent öryrki fyrst eftir
slysið en síðan með 80 prósent varan-
lega örorku. Hún býr nú heima hjá
foreldrum sínum í Þorlákshöfn
ásamt ijögurra mánaða dóttur sinni,
Huldu Hlíf.
Það sem vekur athygli, þegar rætt
er við Málfríði, er hve full af hfs-
orku og bjartsýni hún er. Hún lætur
þær menjar sem hún ber eftir slysiö
ekki standa í vegi fyrir því að hún
taki þátt og sé með. Hún er haldin
ólæknandi hestadellu og fer á bak
þegar henni býður svo við að horfa.
Að vísu þurfti hún að gera hlé á út-
reiðunum meðan hún gekk með litlu
dótturina en hyggst fljótlega taka
upp þráðinn aftur. Málfríður spilar
nú í lúörasveit, rétt eins og hún gerði
fyrir slysið. Hún hefur stundað nám
og verið úti á vinnumarkaðnum. Aht
þetta og miklu fleira fer hún á þeim
ódrepandi vilja sem hún er gædd.
Neitar aó greiða bætur
Vátryggingafélag íslands hefur
hafnað öllum bótatryggingum Mál-
fríðar sem byggðar eru á ábyrgðar-
tryggingu dráttarvélarinnar. Er
höfnunin byggð á því að dráttarvéhn
hafl ekki verið í notkun sem ökutæki
þegar slysið varð heldur sem ljyrr-
stæð vinnuvél. Málfríður hefur nú
höfðað skaðabótamál á hendur
tryggingafélaginu og krefst allt að
35,5 milljóna króna bóta með vöxtum
frá árinu 1987.
„Ég var þrettán ára þegar þessi
atburður átti sér stað. Við vorum við
heyskap um miðnætti á sveitabæ í
Ámessýslu, sem ég dvaldi á, og vor-
um að setja lausa heyið inn í hlöðu.
Þarna var stelpa sem var eldri en ég
og hún var að stjórna losunarbúnaði
heyvagnsins með stöng sem var rétt
við drifskaftið. Mig langaði til að
prófa líka svo að ég sagði við hana
að nú ætlaði ég að gera þetta. Þá fest-
ist flíkin, sem ég var í, í drifskaftinu.
Svo gerðist allt á svipstundu. Ég
heyrði rosalegt öskur í stelpunni sem
var með mér og ég man ekki meira
fyrr en að tækið var stöðvað. Það var
bóndinn sem þaut til og slökktf Hann
fór síðan beint th að hringja á sjúkra-
bíl, að því að ég held. Ég fann að ég
var mjög máttfarin en náði að standa
upp og ganga áleiðis að húsinu. Þá
kom bóndinn og greip mig og fór meö
- tryggingafélagið neitar bótagreiðslum
Málfríður ásamt fjölskyldu sinni, f.v.: Guðrún Stefánsdóttir, Lilja Rós og Málfríður fyrir aftan hana, Steindóra Krist-
in, Stefán og Þorleifur Guðmundsson.
Þessi mynd var tekin af Málfriði
áður en hún lenti i slysinu.
irnar. Ég man þetta greinilega. Ég
man líka ferðina suður að mestu
leyti. Ég áttaði mig ekkert á hversu
alvarleg meiðsl mín voru og spurði
til dæmis í sjúkrabílnum hvort ég
kæmist á hestbak aftur. Ég hélt bara
að læknarnir myndu sauma hand-
legginn og höfuðleðrið á mig aftur.
Ég vissi aö hvort tveggja var farið
því ég hafði séö það þarna á drifskaft-
inu. En ég hélt nú engu síður að ég
kæmist heim daginn eftir. Ég man
greinilega eftir því þegar ég var tekin
úr þyrlunni á Borgarspítalanum."
„Þeim leist ekkert á blikuna, lækn-
mig inn. Svo tók viö biðin eftir
sjúkrabílnum."
Mundi allt
Málfríöur missti ekki meðvitund
eftir slysið þó hún væri svo alvar-
lega slösuð sem raun bar vitni.
„Mér var sagt að það hefði bjargað
lífi mínu að ég hélt meðvitund. Ég
var flutt með sjúkrabíl á Selfoss. Þar
tók þyrla við mér og flutti mig til
Reykjavíkur þar sem ég var lögð inn
á Borgarspítala.
Þótt ótrúlegt megi virðast fann ég
ekki mikið til fyrst eftir slysið. Ég
dofnaði strax en síðan þurftum viö
að bíða nokkuð lengi eftir sjúkrabíln-
um. Þá fór ég að finna mikið til. Sú
bið fannst mér vara í óratíma en ég
geri mér enga grein fyrir hve löng
hún var í raunveruleikanum. Fólkið
hughreysti mig og Hulda, konan á
bænum, var mér mjög góð. Hún vissi
alveg hvað mátti gera og ég man að
mér fannst mikið öryggi í að hafa
hana hjá mér. Ég varð strax mjög
þyrst af því að ég hafði misst mjög
mikið blóð. En hún vissi að ég mátti
ekki drekka og vætti bara á mér var-
m

LAUGARDAGUR 13. NÓVEMBER 1993
dvölina, fékk hún frí. Hún var enn
með miklar umbúðir á höfðinu og
lærunum en vildi þó ólm fara aust-
ur. Þegar þangað kom bað hún um
að hestur yrði sóttur og brá sér síðan
á bak.
„Þá var hún alveg alsæl,“ skýtur
faöir hennar inn í. „Það er líka þann-
ig að ef maður heimtir einhvern úr
helju þá gerir maður allt fyrir við-
komandi, alveg sama hvað hún bað
um, hvolp eða eitthvað annað, hún
fékk allt.“
Málfríður var ekki á því að láta
slysið teíja meira fyrir sér en nau-
synlegt væri. Hún var í einn og hálf-
an mánuð á spítalanum. Hún fór
heim aðeins einni viku eftir síðustu
stóraðgerðina og var mætt í Fjöl-
brautarskólann á Selfossi á fyrsta
kennsludegi.
„Ég man að það var alveg grafar-
þögn þegar ég labbaði inn í skólann.
Meðan ég var í fyrsta tímanum
heyrði ég einhver læti frammi. Svo
um leið og hleypt var út úr stofunni
minni og ég birtist þá steinþögnuðu
allir. En nú er allt í lagi og það lítur
enginn á mig sem fatlaða lengur. Ég
er bara eins og allir hinir. Ég geri
líka það sem mér dettur í hug, ég hef
unnið í Meitlinum, í kaupfélaginu,
fer á böll og á mínar vinkonur. Ég
syndi ekkert í hringi ef fólk langar
til að vita það. Ég keyri bíl, á barn
og gæti alveg verið ein í íbúð ef því
væri að skipta. Ég get annast barnið
að ölli leyti nema því að ég fæ hjálp
við að baða það.
Eftir slysið var hún i fyrstu í
sjúkraþjáífun og þurfti að fara til
Reykjavíkur tvisvar í viku í þeim til-
gangi. Síðan hætti hún í þjálfuninni,
en þarf að taka upp þráðinn aftur til
að koma í veg fyrir að vinstri hluti
líkamans visni.
Þá þurfti hún að fara tvisvar til
þrisvar í viku til læknis í nokkurn
tíma eftir að hún losnaði af spítalan-
um. „Hann þurfti að skrapa skinnið
á höfðinu á mér því að ysta lagið dó.
Það var eitt allsherjarsár alltaf þegar
ég kom heim.“
Hringtfrá
tryggingunum
Málfríður hefur ekki fengið eina
einustu krónu í bætur eftir að hún
slasaðist, eins og áður sagði. Hún
hefur fengið örorkubætur en annað
ekki.
„Þaö hringdi í okkur umboðsmað-
ur frá útibúi Samvinnutrygginga
þáverandi á Selfossi skömmu eftir
að slysið átti sér stað,“ segir faðir
hennar. „Hann tilkynnti okkur að
bóndinn hefði ekki verið með réttar
tryggingar og að Málfríður fengi því
engar bætur frá tryggingafélaginu.
Við höfðum satt að segja ekkert hug-
að að þeim þætti málsins því við
höfðum lagt alla áherslu á að hjálpa
henni til að ná sér aftur. En þarna
fannst okkur heldur leiðinlega að
farið. Þetta varð til þess að við leituð-
um til lögfræðings því það gat ekki
annaö verið en að stúlkan ætti rétt á
bótum."
„Ég hef ekki hugsað mikið um þetta
tryggingamál, ekki þannig að ég sé
með það á heilanum," segir Málfríð-
ur. „En mér finnst ekki rétt að trygg-
ingafélögin komist upp með að skjóta
sér undan bótaskyldu. Þau nota alls
konar hártoganir og virðast gera
hvað sem er til þess að sleppa við að
greiða það sem þeim ber. Og svo vil
ég taka það fram að það er alrangt
sem komið hefur fram í fjölmiðlum
að ég hafi höfðað mál á hendur bónd-
anum á bænum þar sem ég slasað-
ist. Það hefur aldrei staðið til og verð-
ur ekki gert. Þessar rangfærslur hafa
valdið mér verulegum leiðindum og
óþægindum."
„Það hefur geysilega þýðingu fyrir
Málfríði og myndi gjörbreyta lífi
hennar ef hún fengi þær bætur sem
við teljum að henni beri,“ segir Þor-
leifur. „ Það gæti gert henni kleift
að vera í eigin íbúð og hún gæti ver-
ið miklu sjálfstæðari en hún er. Hún
hefur alla burði og vilja til þess. Þetta
er sanngirnismál. Hins vegar hefur
maður kynnst því í gegnum lífið að
réttlætið nær ekki alltaf fram að
ganga. Við verðum bara að bíða og
sjá.“

MáKríður með litlu dótturina, Huldu Hlíf Þorsteinsdóttur, sem er fjögurra mánaða.
Málfríður segist velta framtíðinni
nokkuð fyrir sér. Fyrir slysið hafi
hún verið ákveðin í að verða tamn-
ingamaður. Það sé ekki rétta starfið
fyrir hana úr því sem komið sé. Hún
verði því að íhuga máhð að nýju.
Ótrúlegar tilviljanir
Hún segir að þegar hún hti til
baka þá séu tilviljanimar, sem leitt
hafi til slyssins, ótrúlegar.
„Við höfðum notað annan vagn við
heyskapinn. Sá var í fullkomnu lagi.
Á honum var öryggishlíf yfir drif-
skaftinu. Hann bilaði einmitt þetta
sama kvöld. Þá var náð í vagn sem
hafði enga hlíf yfir drifskaftinu.
Ég ætlaði að fara með fjölskyldunni
minni í sumarbústað daginn eftir.
Pabbi ætlaði aö sækja mig kvöldið
sem slysið varö en hætti við það ein-
hverra hluta vegna. Það er eins og
þetta hafi bara átt að koma fyrir.
Þetta hefði hka getað farið enn verr
því það var farið að nuddast skinn
af hægri handleggnum á mér og bak-
inu meðan ég var í drifskaftinu. Ég
hefði misst hann hka og meitt mig
enn meira ef það hefði ekki verið
brugðist svo skjótt við og drifskaftið
stöðvað.
En nú vh ég horfa fram á viö, ekki
til baka. Það bíða mín ótal viðfangs-
efni. Ég hef ekkert komist á hestbak
því að ég var ófrísk. Ég var satt aö
segja alveg miöur mín að komast
ekki í réttirnar í haust. Ég hef ahtaf
farið og mér finnst vanta eitthvað ef
ég kemst ekki. Svo hef ég verið mik-
ið á skíðum og stundað skauta. Ég
er mikil útivistarmanneskja."
Málfríður hefur verið í tónhst frá
því að hún var lítil. Hún fór að læra
á píanó þegar hún var sex ára og var
við nám þar til slysið varð. Einnig
hafði hún lært og spilað á klarínett
og verið í lúðrasveitinni uin skeið.
Hún lét afleiðingar slyssins ekkert
aftra sér. Nú spilar hún í mehofón
og er aö sjálfsögðu á fuhu í lúðra-
sveitinni. „Við systkinin erum öll
fjögur í tónlistinni og höfum mjög
gaman af því. Maður á að reyna að
nota það sem Guð hefur gefið
manni," segir þessi jákvæða og hug-
rakka stúlka að lokum.
-JSS