Alþýðublaðið - 15.07.1967, Blaðsíða 9

FOSSKRAFT
Viljum ráða
fáeina þaulvana bílstjóra á stóra grjótflutningabíla.
Upplýsingar á Suðurlandsbraut 32 til hádegis í dag og á
mánudag.
kirtii sláturdýra. En það er dýrt
og erfitt. Insúlin mólekúlið er
flókið að efnasamsetningu og vís-
indamenn hafa lengi unnið að því
að reyna að iíkja eftir þvi. Það
vakti .því mikla athygli, þegar
þetta tókst og ekki minni furðu,
að það voru Kínverjar, sem áttu
hlut að máli. Og ef að þeir hefja
nú framleiðslu á sínu insúlíni
fá sykursýbissjúklingar hreinna
og ódýrara meðal til að halda við
lífinu. Og næsta skrefið verður
að framieiða insúlín í pillum. Það
myndi gera sykursýkissjúklingum
lífið mun auðveldara. En enn sem
komið er, hefur insúlin ekki áhrif
á líkamann, fari það í gegnum
meltingarfærin. Á þessu sviði er
því mikið unnið að rannsóknum
— og nýjungar stöðugt birtar.
Það eru ekki aðein sykursýkis-
sjúklingar, sem geta haft gagn af
þessu, heldur allar líffræðilegar
rannsóknir. Með því að framleiða
siík efni er hægt að rannsaka
efnaskiptin í lifandi frumum. Og
jafnframt er hægt að rannsaka
hvað skeður, ef að móiekúlunum
er breytt örlítið. Á þennan hátt
leita lyfjafræðingarnir að pósi-
tívum áhrifum — með því að
breyta efnasamsetningu mólekúl-
keðja.
★ LJÓSBORINN.
Nýr tannbor er á næstu grösum:
Tilraunir eru nú gerðar með að
hætta við gamla tannborinn og
nota. brennandi geisla. Sterkur
og jafn Ijósgeisli fer í gegnum
brtnnipunkt og miðar beint á
skemmdina í tönninni. Á ör-
skammri stundu er skemmdin
hreinsuð í burtu og sársauki
finnst ekki.
Tilraunir hafa verið gerðar
með því að gera á þennan hátt
við tennur í öpum og þær hafa
heppnazt, en áður en lengra er
haldið, vrður að vera örugg
vissa fyrir því, að ljósið skaði
hvorki glerjung tannanna né
tannholdið. Allt bendir þó til að
svo sé ekki og hafa engin auka-
áhrif komið í ljós, þrátt fyrir hið
geysiháa hitastig. Fjarlægðin
brennipunkt og miðar beint á
tannkrónunni er 3 — 4 mm og
gtislinn fer ekki dýpra en ca.
millimetra.
★ MÓTEFNI.
Forvitnileg þróun á sér stað á
sviði rannsókna á sjálfsónæmi.
Álitið er, að þar finnist orsökin
fyrir mörgum alvarlegum sjúk-
dómum. En hvað er sjálfs-
ónæmi?
Mannslíkaminn myndar mót-
efni gegn aðkomandi efnum. Við
fæðingu höfum við þegar í okk-
ur mikið af mótefnum og önnur
bætast við smám saman, er við
komumst í snertingu við ýmis
efni, sem geta valdið skaða. —
Mótefnin geta bæði verið til
góðs og ills. Þau gera það að
verkum, að við losnum við að fá'
sömu barnasjúkdómaná aftur og
aftur, við erum ónæm fyrir
þeim. En þau geta einnig haft
slæm áhrif. Þeir, sem fá heiftar-
legan kláða éða útbrot vegna of-
næmis fá. það vegna þess, að lík-
aminn hefur myndað mótefni
gegn efnum, sem ekki gera lík-
amanum neitt mein. Það eru líka
mótefnin, sem gera það að verk-
um, að ekki er hægt að græða
nýru í mann, nema að gefandi
sé náskyldur honum. Það er því
mikið rannsóknarefni að hindra
myndun mótefna, þar sem þau
eru til ills.
Einnig hafa menn tekið eftir
því, að líkaminn getur fram-
leitt mótefni gegn sínum eigin
líffærum. Ef t. d. annað augað
verður fyrir slysi, getur dropi
af vökvanum innian augans
sjálfs spýtzt út, en líkaminn
sjálfur er ókunnur þessum vökva
— og því hefst myndun mót-
efna. Þau ráðast svo á vökvann
RÁÐNINGARSTJÓRINN.
Lyfsöluleyfi
Lyfsöluleyfið í Neskaupstað er Iaust til um-
sóknar. Umsóknarfrestur er til 16. ágúst 1967.
Veitist frá 1. september 1967.
Eftir kröfu dánarbús fyrrverandi lyfsala skal
viðtakanda samkv. 2 mgr. 32. gr. lyfsölu-
laga nr. 30/1963 skylt að kaupa húseign þá,
er lyfjabúðin nú er í.
innan heila augans og afleiðing-
in verður sú, að augnvefurinn
eyðileggst og sjúklingurinn á á
hættu að verða blindur. Þetta er
kallað sympatisk oftalmi, þegar
slíkt kemur fyrir eftir að ann-
að augað hefur skaðazt.
Með því að rannsaka þennan
sjúkdóm, sem vitað er að er
vegna sjálfsónæmis, hefur komið
fram sú kenning, að myndun
mótefna geti verið orsök margra
annarra sjúkdóma, scm hingað til
hefur ekki reynzt mögulegt að
finna orsök að. Og 20 sjúkdómar
eru þegar álitnir stafa af slíku
ónæmi og meðal þeirra eru krón-
isk liðagigt, bólga í skjaldkirtli,
blóðleysi, Addisons veiki o. fl.
Það myndi því vera stórt spor
stigið fram á við, ef hægt væri
að í'inna þá ónæmismyndun, sem
veldur þessum sjúkdómum og
finna meðul gegn þeim, en vís-
indamennirnir horfa bjartsýnum
augum til framtíðarinnar.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið,
14. júlí 1967.
Áfengisvarnarráð
vill ráða erindreka í þjónustu sína. — Umsóknarfrestur
er til 30. þ.m.
Nánari upplýsingar gefur áfengisvarnarráðunautur.
Garðahreppur
Samkvæmt úrskurði sýslumannsins í Gull-
Martin Tranmæl
Einn mesti baráttumaður norska Alþýðuflokksins látinn
EINN AF MESTU foringjum
norskrar alþýðu, Martin Tran-
mæl, lézt síðastliðinn þriðjudag.
Hann var 88 ára að aldri og hafði
fyrir Iöngu unnið sér sess meðal
hinna ódauðlegu leiðtoga norskrar
alþýðuhreyfingar. Hafa fáir ein-
stakir menri haft svo mikil áhrif
á pólitíska stefnu norska Verka-
mannaflokksins og Tranmæl hef
ur haft' síðustu hálfa öld. Hann
sóttist ekki eftir pólitískumframa,
komst að vísu á þing, en féll ekki
veran þar og hvarf aftur til ann-
arra starfa. Hann vildi vera í megin
straumi sjálfrar hreyfingarinnar,
var rítstjórí Arbeiderbládet í tæp
lega 30 ár og ferðaðist um landið
til að tala á fundum og heyra
raddir alþýðufólks.
Tranmæl náði hinum miklu á-
hrifum sínum sem Vakningar og
áróðursmaður Hann var mikill
ræðumaður langt- fram' eftir aldri,
og telja kuiinúgir;-'áð'morræn al-
þýðuhreyfing hafi ekki att annan
meiri. Hann var komjnn á tind
ræðulistar sinnar áður en hátal-
arar, útvarp og sjónvarp komu til
sögunnar, en honum tókst að læra
á þessi nýju tæki og nota þau í
þjónustu þeirra töfrabragða í sann
færingarlist, sem hann bjó yfir.
Heimabær Tranmæls heitir Mel
hus og er skammt sunnan við
Þrándheim. Hann varð snemma
mikill hugsjónamaður, en þó raun
hæfur í allri meðferð hugsjóna
sinna. Hann gerðist málari að iðn
og starfaði á yngri árum sínum
lengi utanlands. Meðal annars
dvaldist hann i Bandaríkjunum
og varð þar'fyrir stérkum áhrifum
af skipulagi og baráttuáðférðum
verkalýðsfélaganna. Flútti hann
hugmyndir þessar heim en gekk
þegar ■ í lið mCð klofningsmöhn-
um í verkalýðshreyfingunni. En
það segir meira um lianh að
minhast þess, á5 rúhium áratug
siðar. 1927, atti hann manna mest
an heiður af sameiningu sundr-
aðrar hreyfingar í Verkamanna-
flokkinn, sem hefur verið svo öfl
ugur og áhrifamikill síðan.
Tranmæl var á fyrstu árum sín
um mjög rótækur og átti meðal
annars þátt í því, að norska hreyf
ingin gekk um tíma í alþjóðasam-
tök kommúnista, þriðja internat-
ionalinn. Hann og þáverandi for-
maður flokksins, Kyrre Grepp,
voru mjög hrifnir af rússnesku
byltingunni, er sú tiltrú þeirra
. entist ekki lengi, sérstaklega
. reyndi á, er það þeim i ljós, að
allir flokkar innan internationals-
ins, áttu að vera fullkomlega undir
gefnir ráðamöpnum í Moskvu, en
það hafði Tranmæl ;ekki hugsað
sér, og nú gekkst hann. fyrir brott
för norska jafnaðarmánna úr al-
þjuðasamtökunúm. llann ságði
Framh'ald á l5. síðu.
bringu- og Kjósarsýslu, uppkveðnum. 4. þ.m.,
fara fram lögtök fyrir ógreiddum fasteigna-
gjöldum, svo og gjaldföllnum fyrirfram-
greiðslum útsvara, að liðnum 8 dögum frá
birtingu þessarar auglýsingar, verði ofan-
greind gjöld eigi greidd fyrir þann tíma.
Kaupum hreinar
léreftstuskur
Prentsmiðja
Alþýðublaðsins
15. julí 1967 ÁLÞÝÐUBLAÐIÐ u$