Dagur - 18.12.1984, Blaðsíða 23

». s-

tur upp 1 himimnn. Paö
var hans eina von, því
krakkarnir gerðu enga
tilraun til hjálpar.
Lengst suður
með verksmiðj- /
18. desember 1984 - DAGUR - 23
Smásaga eftir Kjartan Stefánsson Keen:
LÍFGJÖFIN
Vetrarstjörnurnar voru að hverfa
af morgunhimninum. Máninn
sem var hálfur sýndist miður sín
í hækkandi sól. Hann horfði
niður á eyrina við fjörðinn og
speglaðist dauflega í tjörninni
norður af verksmiðjunni. Sólin
og tunglið voru að hafa vakta-
skipti við að gæta jarðarinnar.
Hinir fullorðnu voru löngu
komnir til vinnu sinnar og víða
rauk úr skorsteinum í þorpinu.
Inni í húsunum voru börnin að
háma í sig morgunmatinn sinn
eða þá að klæða sig. Snjótittling-
arnir skutust á vængjunum milli
húsanna til að sækja sinn daglega
skammt. Snjórinn lá eins og lín
yfir þökum og jörð. Tjörnin
skartaði rennisléttum ís sem lá á
henni eins og risaspegill sem
kastaði rauðleitum bjarma sólar
í allar áttir. Máfar svifu eftir
fjöruboganum í matarleit. Vélar-
skröltið úr verksmiðjunni truflaði
lágværan nið undiröldunnar í
morgunkyrrðinni.
Út um dyrnar á vélstjórahús-
inu uppi á brekkunni kom lítill
drengur. Hann þurfti að ýta á
hurðina af öllum sínum kröftum
til að loka henni á eftir sér. Það
var ís í falsinu. Hann renndi sér
á rassinum niður snjófullar úti-
dyratröppurnar og skríkti af
ánægju. Smáfuglarnir hurfu á
augabragði í skelfingu.
Drengurinn horfði á
eftir þeim og brosti
andi túninu eins og það væri allt
í einu orðið lifandi.
Unnur sleppti frá sér kústinum
sem riðaði stundarkorn og
steyptist síðan niður tröppurnar
á eftir Unni sem hafði þotið af
stað til hjálpar drengnum. Kúst-
urinn var snöggt um léttari á sér
og lamdi Unni í fæturna og lagði
hana á snyrtilegu leggjarbragði
við hlið drengsins.
Drengurinn skellti upp úr en
hætti skyndilega þegar hann upp-
götvaði skapið í Unni af svipn-
um sem á hana kom. Andlit
drengsins var vafið trefli svo rétt
glitti í augu hans. Konan þekkti
hann ekkienda var henni nokkuð
sama því öll hennar reiði bitnaði
á blásaklausum kústinum..
Drengurinn notfærði sér augna-
blikið og hljóp á eftir hjólinu
meðan konan lúskraði á kústinum.
Til eyrna hans barst bannsöngur
Unnar yfir kústinum í logninu.
Drengurinn var að verða upp-
gefinn þegar hann loks komst út
á tjörn. Hann lagðist á ísinn til að
hvíla sig. Niður um glæran ísinn
sá hann niður í botninn þar sem
hornsílin skutust um í undra-
heimi sínum. Það var kallað á
hann utan af tjörninni. Leiksystk-
ini hans voru
þar mætt. Allir
sem vettlingi
gátu valdið
voru að
leik á tjörninni.
Upp úr háum
steyptum skor-
steinunum vall
Z£>

upp í heiðan himininn bak við
trefilinn. Hann var aðeins fjög-
urra ára. Þríhjólið hans var á
kafi. Hann bisaði lengi við að
grafa það upp úr fönninni, því að
fyrir lítinn dreng var þrthjól
þungt og erfitt viðureignar.
Þegar hann var loks kominn
niður á götuna eftir að hafa ýtt og
togað hjólið með grettum og ljót-
um hugsunum birti yfir honum á
nýjan leik. Þarna var hægt að
hjóla því bílarnir í þorpinu höfðu
troðið breiðar slóðir. Hann sett-
ist á sætið og hjólaði af stað,
niður á eyri. Unnur í Valgarðs-
húsinu var að sópa tröppurnar
hjá sér þegar drengurinn kom
brunandi á hjólinu niður brekk-
una og kollsteyptist í beygjunni
hjá Unni. Ertu orðinn galinn
drengur hrópaði Unnur og greip
andann á lofti þegar stráksi kom
rennandi á maganum í áttina til
hennar. Drengurinn sagði ekki
orð því hann var ekki almenni-
lega búinn að átta sig á því hvar
hann var staddur. Hann gjóaði
augunum á hjólið sitt sem fyrir
slysni hafði rúllað hringinn og
brunaði nú eftir hjarninu á hall-
hvítur reykurinn og það var
einna líkast því að einmitt þarna
væri uppspretta allra skýja him-
insins.
Hann þeysti á hjólinu eftir
sléttum ísnum svo frostkalt loftið
skar hann í augun sem gægðust
upp fyrir trefilinn. Barnahópur-
inn var kominn austast á tjörnina
þegar hann náði þeim. Drengur-
inn hjólaði inn í hópinn. Honum
var heilsað og galsinn í krökk-
unum streymdi eins og bylgja um
hópinn. Hann var beðinn að lána
hjólið. Það kom ekki til mála.
Honum þótti undurvænt um hjól-
ið sitt sem pabbi hans hafði gefið
honum fyrir skömmu. Það var
eins og hluti af honum sjálfum,
og þarna á ísnum var óvenju
gaman að hjóla, þar var allt
renni slétt. Drengurinn fékk óorð
í eyra. Nískupúki, leiðindapúki,
heyrði hann á eftir sér þegar
hann hjólaði í burtu með kökk í
hálsinum. Frekjudollur, asnar,
hugsaði hann.
Þegar drengurinn hafði jafnað
sig eftir áfallið og hafði endur-
heimt hugrekki sitt lagði hann
leið sína til krakkanna aftur. Þau
höfðu safnast saman kringum
vök sem myndaðist, þegar saltur
sjórinn streymdi í gegnum steypt-
an stokk inn í tjörnina á flóði.
Það var bullandi útstreymi út í
gegnum stokkinn og svart gatið í
munna stokksins ofan í vatninu
seiddi til sín börnin með dular-
afli. Kynngimagnaður kraftur
hringiðunnar fyrir ofan gatið á
stokknum dáleiddi börnin til að
stara og stara inn í myrkrið. Þau
langaði óstjórnlega nær. Helst
inn í hringiðuna eitthvað djúpt
og langt inn í dularheima. Börnin
voru rifin upp úr
seiðmagni hylsins þegar
drengurinn kom hjól-
andi. Þau voru öll undir myrku
valdi svarta gatsins og augu
þeirra glóðu annarlega.
Hjólaðu yfir vökina þarna
1 sagði einhver. Hvar spurði
drengurinn og horfði spyrjandi á
hópinn. Þau voru orðin góð, og
hann Ijómaði af hamingju innra
með sér yfir því að vera orðinn
einn af hópnum aftur. Hann fann
hjá sér þörf til að bæta fyrir nísk-
una áðan og bauð hjólið til láns.
Börnin hristu höfuðið neitandi.
Hjólaðu sjálfur yfir sýndu að þú
getir það var sagt innan úr
hópnum. Geti, svaraði drengur-
inn. Ég get blússað þarna yfir á
hjólinu mínu þegar ég vil
sagð’ann og lagði hugsunarlaust
af stað. Gegnum ákafann sem
heltekið hafði hann heyrði hann
einhvern kalla til að stoppa hann.
Drengurinn sinnti því engu því
hann var að verða kominn yfir
vatnsglæruna við vakarbarminn
þegar skyndilega heyrðist brot-
hljóð og hann steyptist niður í
jökulkalt vatnið.
Hann fór á kaf andartak sitj-
andi á hjólinu. Það, eru engir
syndir fjögurra ára gamlir og alls
ekki í sveitaþorpum. En hin
duldu viðbrögð skaparans sem
allir fá í vöggugjöf losnuðu úr
læðingi í drengnum á svipstundu
þótt þau hefðu aldrei áður verið
notuð. Hann komst upp úr vatn-
inu með höfuðið og fann loks fót-
festu ofan á sæti hjólsins. Hann
var logandi hræddur en sefaðist
nokkuð þegar hann fann sætið á
hjólinu með tánum. Hann náði
ekki með höndunum í ísbrúnina
og það greip hann ný skelfingar-
alda. Hylurinn hafði hin börnin
ennþá á valdi sínu og þau hopp-
uðu og hlógu uppi á ísnum, eins
og dúðaðir púkar. Hræðslubylgja
greip um sig á ný og í örvæntingu
sinni hrópaði hann á hjálp upp í
heiðan himininn upp til Guðs.
Pabbi hans og mamma höfðu sagt
honum að þar væri Guð sem
hjálpaði öllum börnum. Hann
unni var maður á traktor að
moka síldarúrgangi í færiband.
Manni verkamaður var með
skóflu að moka því sem vélin
sullaði utan hjá. Skyndilega
þyrmdi yfir hann og honum
fannst eins og eitthvað alvarlegt
væri á seyði. Hann skynjaði eitt-
hvað illt, en vissi ekki hvaðan
það kom. Manni studdi sig við
rekuna og skimaði í kringum sig.
Vélarskrölt verksmiðjunnar yfir-
gnæfði öll hljóð. Færibandið
skrölti og traktorinn malaði við
eyra hans. Honum var litið út að
tjörninni og sá þar krakkahóp við
vökina. Hugboðið
greip hann á ný.
Hann þeytti frá sér rekunni
og tók á rás út að tjörn.
Drengurinn var að stífna úr
kulda í vökinni og svelgurinn
togaði í hann. Það
var tæpast að hann
gæti lengur
haldið sér á sætinu sem var hált í
vatninu, þegar Manni renndi sér
á maganum fram á vakarbrúnina.
Drengurinn teygði máttlausar
hendurnar í átt til stóra
mannsins. Manni náði í útréttar
hendur drengsins rétt í þann
mund er hjólið valt á hliðina í
vatninu.
Daginn eftir þegar mennirnir
spurðu Manna spjörunum úr
varðandi björgunina sagði hann
og var jafn nær og hinir: Það kom
eitthvað yfir mig, ég vissi að eitt-
hvað var að. Hvaðan það kom
veit ég nú ekki bætti hann við og
var hugsi. Líkast því að það væri
að ofan. Hann skimaði upp í loft-
ið íbygginn á svip. Karlarnir sem
voru með honum í kaffi urðu
lotningarfullir. Um leið og Manni
stóð upp sagð’ann: Að minnsta
kosti var ekkert hægt að heyra
: vegna skarkalans í verksmiðj-
unni.
Drengurinn sat úti í garði.
Honum hafði verið bannað að
vera á tjörninni þar til hún væri
betur frosin. Hjólið fannst aldrei
eftir þetta. Svarta gatið hafði
gleypt það. Það var komið langt
út í sjó með sterkum straumnum.
Drengurinn starði upp í himininn
og bað um nýtt hjól með rauðu
sæti.
Kjartan Stefánsson Keen.