Dagur - 02.12.1985, Síða 6

6 - DAGUR - 2. desember 1985
„Það t :r alltaf
Iff í þes su húsi“
- Rætt við Steingrím Hallgrímsson, framkvæmdastjóra
Félagsheimilis Húsavíkur
„Hér er líf í húsinu allan dag-
inn frá morgni til kvölds,“
sagði Steingrímur Hallgríms-
son framkvæmdastjóri Félags-
heimilis Húsavíkur. Steini,
eins og við köllum hann tók
við stöðunni 1. júní sl. Svo
áður en farið er að forvitnast
um félagslíf á Húsavík spyr ég
hvernig honum líki starfið.
„Að mörgu leyti ágætlega,
gallinn við starfið er auðvitað
helgarvinnan. Undanfarið hefur
verið sérstaklega mikil kvöld-
vinna vegna teppalagningar. Ég
vona að ég fari að fá fleiri frí-
kvöld en verið hafa hingað til.
Mjög mikil kvöldvinna er alltaf
leiðinleg, en helgarvinnuna slepp
ég sjálfsagt aldrei við, það er
eðlilegur hlutur að þurfa alltaf að
vera við þegar samkomur eru í
húsinu. Ég á samskipti við mjög
marga aðila, bæði félagasamtök
og einstaklinga og þau eru í flest-
um tilfellum mjög ánægjuleg."
- Hefurðu staðið í stórfram-
kvæmdum við teppalagningu og
ef til vill fleira?
„Já það má segja að teppalagn-
ing í svona stóru húsi sé stórfram-
kvæmd. Við teppalögðum stóra
salinn, forsalinn, anddyrið, stig-
ann og ganginn niðri.
Nafnið „rauða torgið“ hafði
fest við forsalinn vegna þess að
þar var rautt teppi, en nú er búið
að setja grátt teppi á allt svo það
nafn hæfir ekki lengur. í þeim sal
hafði oft verið kvartað um kulda
og slæma lýsingu. Nú er búið að
bæta við ofnum og það stendur til
að bæta lýsinguna. Salurinn er
mikið notaður fyrir fundahöld og
ráðstefnur og lýsingin er ekki
hentug til þeirra nota.“
- En félagslífið, er húsið vel
nýtt?
„Það er mjög ánægjulegt hve
mikið líf er í húsinu, nú hefur
orðið tímabundin breyting, eitt-
hvað er um að vera frá morgni til
kvölds, vegna þess að kennsla fer
fram hér fyrir stýrimenn og vél-
stjóra í réttindanámi. Það hófst í
byrjun nóvember og stendur að
ölum líkindum fram í febrúar.
Þetta kemur til viðbótar því lífi
sem alltaf er hér á kvöldin og um
helgar.
Það er alltaf talsvert um að
vera, félagasamtök með fundi og
ýmislegt fleira. Til dæmis bridds-
félagið í hverri viku og skákfélag-
ið einnig. Tómstundaráð er með
aðstöðu niðri og hefur opið hús
nokkrum sinnum í viku.
Æskulýðsfélagið er með fundi
hálfsmánaðarlega, JC einu sinni í
mánuði, kvenfélagið með sína
starfsemi og þær hafa unnið við
föndur undanfarið. Rotary, Kiw-
anis og Lions eru með fundi að
vísu á vegum hótelsins.
Þrjár hljómsveitir eru með æf-
ingaaðstöðu í húsinu, hljómsveit-
in Fimm og tvær unglingahljóm-
sveitir, Eden og Zkjálwandi. Síð-
an eru haldin diskótek og al-
mennir dansleikir.“
- Steini, ert þú með einhverjar
nýjar hugmyndir sem þig langar
til að hrinda í framkvæmd?
„Já, mig langar til að gera ým-
islegt. Hótelið hefur aðalsalinn á
leigu og hefur fengið vínveitinga-
leyfi fyrir hann, það kemur að
öllum líkindum til með að breyta
einhverju fyrir félagsheimilið. í
framhaldi af því hef ég mikinn
áhuga á að koma upp betri að-
stöðu til vínveitinga, því þessa
aðstöðu vantar hér. Hvernig sem
þvf verður fyrirkomið held ég að
skemmtilegasta lausnin væri að
setja upp bar í forsalnum. Það er
auðvitað arkitekt hússins sem
ræður hvernig að þessu verður
staðið þegar og ef að þyí kemur,
ég hef ekki vald til ákvarðana-
töku um slíka hluti.
En ég hef áhuga á að gera for-
salinn heimilislegri, setja þar
skemmtilegri húsgögn, sófa og
borð, svo fólk geti sest niður og
spjallað saman.
Ég hef sagt aður að mig langi
til að hér verði hægt að bjóða upp
á skemmtiatriði. Þar á ég við að
Húsvíkingar hafa mikið sótt t.d.
til Akureyrar á þannig samkom-
ur. Þann 6. des. verður hótelið
með svona skemmtun, það verð-
ur boðið upp á mat, skemmti-
atriði og dansleik.
Þeir sem koma til með að
skemmta kalla sig Alþýðubrand-
araflokkinn og er Jörundur þar í
broddi fylkingar. Miðaverð verð-
ur 950.- kr. og ég segi fyrir mig að
það finnst mér ekki óraunhæft
verð.
__orð í belg.
Laun í fjan/em
vegna veikinda bams
- Verður vafalaust til umræðu við gerð næstu kjarasamninga
Ef að fólk vill í sig fá,
ýmsu þarf að sinna.
Allan daginn úti þá
eiga hjón að vinna.
Ef þau vilja fá sér föt,
fleiru þarf að sinna.
Allar helgar ekki löt
eiga bæði að vinna.
Ef þau hafa eignast börn,
sem ei þau vilja farga.
Hálfrar nætur hörkutörn
helst mun þessu bjarga.
Efþau byggja kast í kast
þau kljást við skuldabinginn.
Pá eiga bæði að andskotast
allan sólarhringinn.
Þessar vísur Ragnars Inga Aðal-
steinssonar lýsa á gamansaman hátt
því vinnuálagi sem fólk býr við og þá
sérstaklega það fólk sem á undan-
förnum árum hefur farið út í íbúðar-
kaup. Algengast er að fólk reyni að
koma yfir sig þaki á fyrstu búskapar-
árunum og er þá oftast með eitt eða
fleiri börn á framfæri.
Það er óþarfi að fara mörgum orð-
um um húsnæðislánakjörin í dag,
þau eru öllum kunn, ein fyrirvinna
nægir ekki til framfærslu fjölskyldu
sem skuldar vegna íbúðarkaupa.
Fólk hefur ekkert val, báðir foreldrar
þurfa að vinna utan heimilis.
Einstæðir foreldrar hafa heldur
ekkert val, þeir verða að vinna fyrir
sér utan heimilis frá börnum sínum.
Vinna giftra kvenna utan heimilis
hefur aukist mjög undanfarin ár og á
þeim heimilum eru einnig börn á
ýmsum aldri.
Það er staðreynd að störf skiptast í
miklum mæli í hefðbundin kvenna-
störf og hefðbundin karlastörf. Það
er líka staðreynd að hefðbundnu
kvennastörfin eru yfirleitt metin til
lægri launa heldur en hliðstæð karla-
störf.
Margar ástæður eru fyrir þessu
vanmati á kvennastörfum, ég ætla
aðeins að nefna eina þeirra hér, þó
að hún vegi kannski ekki þungt, en
það eru fjarvistir kvenna frá vinnu
vegna veikinda barna.
Mun algengara er að móðir sé
heima hjá veiku barni heldur en
faðir, þegar um gift fólk eða sambýl-
isfólk er að ræða og báðir foreldrar
vinna utan heimilis, nú einstæðir for-
eldrar hafa sjaldnast nokkurt val í
þessum efnum og einstæðir foreldrar
eru í flestum tilfellum konur.
Það gefur auga leið að ábyrgð eða
eðli móðurinnar gerir hana hvað
þetta snertir að ótraustari vinnukrafti
í augum atvinnurekenda. Ég hef
heyrt atvinnurekanda segja að ef
hann standi frammi fyrir því að ráða
í starf og valið sé milli karls og konu
sem séu á allan hátt sambærileg og
eigi t.d. bæði þrjú börn innan 12 ára,
þá hiki hann ekki við að hafna kon-
unni, því hún muni miklu oftar þurfa
að fá frí vegna barnanna.
Þessi atvinnurekandi þarf samt
Steingrímur Hallgrímsson.
Þetta er fyrsti vísirinn að því
sem ég hef alltaf haft áhuga á að
kæmi hér inn.“
- Nú fara jólin að nálgast, er
búið að ákveða skemmtanahald í
húsinu?
„Það verður með hefðbundn-
um hætti. íþróttafélagið Völs-
ungur stendur fyrir dansleikja-
haldi, kvenfélagið verður með
barnaböll eftir áramótin. Á gaml-
árskvöld mun bæjarsjóður bjóða
bæjarbúum til nýársfagnaðar eins
og undanfarin ár.“
- Ég þakka þér fyrir spjallið,
eitthvað sem þú vildir segja að
lokum?
„Það er ekkert leyndarmál að
umgengni er ekki nógu góð á
dansleikjum. Ég hef sagt það áður
og það er ástæða til að endurtaka
það að Húsvíkingar eiga sjálfir
þetta hús og það bitnar ekki á
neinum nema þeim sjálfum
hvernig um það er gengið. En
það er engin spurning að um-
gengni er betri þegar vínveitinga-
leyfi er á staðnum. Það vissi ég
fyrir og hef orðið áþreifanlega
var við eftir að ég fór að starfa
hér.
Starfsfólkið sem vinnur hér
með mér er mjög gott, og ég
vona að ég hafi þá ánægju að
hafa það við störf sem lengst.“
IM
Úlfhildur
Rögnvaldsdóttir
skrifar
ekki að greiða viðkomandi starfs-
manni laun vegna þessa.
Þá er ég komin að kjarna málsins,
það er að ef á að fá atvinnurekendur
til að greiða starfsmönnum sínum
laun til að þeir geti verið heima
vegna veikinda barna, þá verður það
til þess að halda launum í hefð-
bundnum kvennastörfum niðri og
gera konur sem eiga börn innan 10-
12 ára aidurs að óvinsælum starfs-
mönnum í augum fjölda atvinnurek-
enda.
Frændur okkar Svíar leysa málið á
annan hátt. Þó að okkur finnist þeir
nú stundum skjóta yfir markið í fé-
lagslegum efnum, þá held ég að við
getum margt af þeim lært um sjúkra-
tryggingar launþega. Atvinnurek-
endur í Svíþjóð greiða hlutfall af
launum starfsmanna sinna til opin-
bera tryggingakerfisins, en greiða
ekki beint til starfsmanna sinna
vegna veikinda.
Starfsmaður sem þarf að vera
heima hjá veiku barni fær 80% af
launum sínum í allt að 60 daga á ári
vegna hvers barns innan 12 ára
aldurs. Auk þess fær faðir greidda 10
daga á sömu launum þegar nýr fjöl-
skyldumeðlimur fæðist.
Þessi réttindi hafa verið að aukast
allt frá 1974, en hafa verið óbreytt
síðan 1980.
Einhverjum kann að finnast að ég
tengi þessi mál of mikið málefnum
(kjörum) kvenna nú á þessum síð-
ustu og bestu jafnréttistímum. Mín
skoðun er sú að þar sem við konur
höfum það hlutverk að ganga með
börnin og koma þeim í heiminn, þá
standi þau okkur nær tilfinningalega
þegar eitthvað amar að sérstaklega á
meðan þau eru mjög ung.
Það hefur sýnt sig í Svíþjóð þar
sem þeirra kerfi hefur verið í 11 ár
þá er móðirin heima hjá veiku barni
í 43% tilella, í 33% tilfella skiptast
foreldrarnir á að vera heima og í
24% tilfella er faðirinn heima.
Þessi mál verða vafalaust á dag-
skrá við gerð næstu kjarasamninga
því að það er löngu tímabært að for-
eldrar fái þessi réttindi í einhverjum
mæli, og þá án þess að skerða á
nokkurn hátt eigin veikindarétt.
Sú aðferð að allir atvinnurekendur
greiði sama hlutfall í þessu skyni
hlýtur að vera réttlátust bæði frá
sjórtarhóli launþega (foreldra) og at-
vinnurekenda.
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir