Dagur - 03.09.1987, Blaðsíða 10

• - MUftíAO - v$e r sedm^í-jE t
10 - DAGUR - 3. september 1987
Verkmenntaskólinn á Akureyri:
ur til Reykjavíkur. Sigurður Ólafs
Jónsson, sem var í leyfi síðasta skóla-
ár og var við framhaldsnám í Banda-
ríkjunum hefur lokið prófum og
kemur nú til kennslu á nýjan leik.
Svavar Gunnarsson fer í orlof á
haustönn og verður í Danmörku við
framhaldsnám. Kolfinna Gerður
Pálsdóttir kennir ekki á haustönn
vegna veikinda, en kemur vonandi til
starfa á vorönn. Nokkrir nýir stunda-
kennarar koma til okkar í haust,
fáeinir gamlir hverfa frá okkur; slíkt
er lífsins gangur.
Með tilkomu nýrrar reglugerðar
urðu nokkrar breytingar á stjórn-
endaliði skólans; Nanna Pórsdóttir
verður kennslustjóri á uppeldissviði
og Hálfdán Örnólfsson verður deild-
arstjóri öldungadeildar og annast
auk þess námskeiðahald.
Við höfum líka ráðið bókavörð að
skólanum, Sigríði Sigurðardóttur,
sem við munum eftir úr Gagnfræða-
skólanum er hún var bókavörður
þar. Að vísu eigum við enn ekkert
bókasafn; fáeinar bækur eigum við
þó, en ekki meira en svo, að komist
. við tekur vetrarönnin, annar vettvangur, ef til vill eilítið alvarlegri, en engu að síður nauðsynlegur.“
Ágæta samkoma, nemendur, gestir,
heimafólk!
f dag eru tímamót, skil tveggja lífs-
þátta okkar, sumarstarfinu með leik
sínum og gleði er lokið, við tekur
vetrarönnin, annar vettvangur, ef til
vill eilítið alvarlegri, en engu að síð-
ur nauðsynlegur. Pað eru reyndar
tímamót hjá fleirum en okkur þessa
dagana. Akureyrarkaupstaður,
bærinn, sem fóstrar okkur stendur
líka á tímamótum. Við minnumst nú
125 ára afmælis hans á veglegan hátt
og við eigum líka afmæli, því hinn
29. ágúst 1981 fyrir 6 árum, á af-
mælisdegi Akureyrar tók þáverandi
menntamálaráðherra fyrstu skóflust-
ungu að nýbyggingum Verkmennta-
skólans á Akureyri á Eyrarlandsholti
og þá byrjuðum við að byggja og
þeim byggingum er ekki enn lokið.
Tímamót eru mörg og margvísleg í
lífi okkar, þau eru vörður á lífsgöngu
okkar, stiklur í straumi tímans,
tilefni umhugsunar og uppgjörs. Við
ættum ef til vill að staldra oftar við og
líta til baka, í eigin barm til að
sjá hvernig til hafi tekist, gera upp
við okkur eigin afrek, stór og smá.
Það er, held ég hollt ungu fólki, að
staldra stundum við í þessari óskap-
legu hringiðu hins hraðfleyga tíma.
Af sjónarhóli okkar getum við horft
til beggja átta í senn, fram og aftur,
numið af, fortíðinni framtíðinni til
gagns. Það er t.a.m. hollt að reyna
að skynja og skilja þá baráttu geng-
inna kynslóða, sem skóp þann heim,
þá veröld, sem við byggjum. Sú bar-
átta var ekki þrautalaus og krafðist
mikilla fórna, sá hópur fólks er nær
allur farinn yfir móðuna miklu, en
margir eru okkur þó kunnir, þeir
eiga sér nafn og stöðu, þeirra minn-
umst við á hátíðarstundum, miklu
fleiri eru nafnlausir í gleymskunnar
djúpi. Þessu fólki eigum við að
þakka okkar efnalegu velferð og vel-
megun, einhverja hina mestu í
heimi, velmegun, sem stundum
virðast engin bönd halda, ekki þola
neinar skorður, velmegun, sem rugl-
ar okkur stundum svo í ríminu, að
okkur finnst sjálfsagt, að við fáum
allt það, sem hugurinn girnist, við
þurfum aðeins að rétta út höndina.
Allir hlutir eru að verða svo sjálf-
sagðir að okkur er að verða vandi á
höndum hvað gera skal næst, eftir
hverju á að sækjast. En velmegun er
ekki aðeins efnaleg, hún er líka
andleg, hún á ekki aðeins að hlaða
upp efnislegum verðmætum heldur
jafnframt og alls ekki síður að skapa
okkur frjótt andlegt líf, þar sem rækt
„Við verðum að nota menntunina, þekkinguna, hver svo sem hún er til að
skapa okkur sjálfstæða andlega tilveru . . .“ Bernharð Haraldsson í ræðu-
stól.
fyrir á venjulegu heimili. í næsta
áfanga, þeim fimmta, sem við hefj-
umst handa með alveg nú á næstunni
er gert ráð fyrir veglegu rými fyrir
bókasafn, ég nefni það bókasafn, því
svo er það nefnt á teikningum og því
nafni er það tengt í hugum okkar, en
vitanlega verður það meira en bóka-
safn, e.t.v. ætti heldur að kalla það
upplýsingastöð skólans, því þar söfn-
um við saman á einn stað upplýsing-
um og fróðleik í margs konar formi,
ekki aðeins á bókum og blöðum,
heldur líka í öðru formi, aðgengilegu
þeim sem á þurfa að halda. Mér er
nær að halda, að söfn framtíðarinnar
verði allmjög ólík þeim, sem við
þekkjum og eigum að venjast. Hvað
um það, bókasafnið er á teikniborð-
inu og ekki seinna vænna að fara að
huga að innbúi og bókakaupum. Það
verður því verkefni nýráðins bóka-
varðar, að vera arkitekt okkar innan
handar um skipulag safnsins. Við
bindum miklar vonir við safnið, sem
vonandi verður fullbúið ekki síðar en
í árslok 1988 eftir þrjár annir, að það
verði allri starfsemi til framdráttar.
Ég kveð þá starfsmenn, sem nú
hverfa á braut og þakka þeim störf
þeirra í þágu Verkmenntaskólans.
Nýja starfsmenn býð ég velkomna.
Þegar talað er um kennararáðning-
ar og hvernig til hafi tekist um að
skipa skólana nauðsynlegu starfsliði,
þá hefur það víst ekki farið framhjá
neinum, að dag eftir dag birtast í
fjölmiðlum auglýsingar um kennara-
stöður og ærið oft kallast það „áður
auglýstar stöður“. Það er víst ómót-
mælanleg staðreynd, að það verður
með hverju árinu sem líður erfiðara
að manna framhaldsskólana og þrátt
fyrir nokkra kjarabót á yfirstandandi
ári eru kennslustörf í dag alls ekki
samkeppnisfær við störf á almennum
vinnumarkaði, störf þar sem oft er
ekki krafist neinnar sérhæfingar,
hvað þá 4-6 ára háskólanáms eða
sambærilegrar menntunar og sér-
þjálfunar. Það vitum við, sem hér
störfum, að ef ekki kæmi til góðvilji í
garð skólans og skilningur á gildi
menntunar, værum við snöggtum
mannfærri og gætum örugglega ekki
staðið við það námsframboð, sem
okkur er ætlað. Um síðustu áramót
tóku gildi lög um embættisgengi
er lögð við hugðarefni og hæfileika
einstaklingsins. Hún á ekki að gera
alla jafna, heldur gefa öllum jöfn
tækifæri, ekki endilega þau sömu,
fyrst og fremst tækifæri til að þroska
eigindir sínar og vitund, eflast í við-
fangi við raunhæf verkefni, sem eru í
takt við samtímann, raunhæf í þeim
skilningi, að þau leiða til aukins
þroska. Tilgangsleysi fálmsins og
fúsksins, öskur úrræðaleysisins,
hljómleysi hávaðans, allt er þetta
óþroskavænlegt og vitundarsnautt
gervi hins kröfugjarna heims, sem á
sér enga ósk heitari en iðjuleysi og
aumingjaskap í nafni þess, að allt
eigi að fást án áreynslu. Leiði vel-
megunin okkur inn á þessar brautir,
etur hún okkur innan frá, er okkar
eiginn banabiti og dauðadómur; þá
er því öllu sjálfhætt, sem fyrir hefur
verið barist. Inn í þetta hyldýpi meg-
um við ekki leiða okkur sjálf, við
verðum að nota menntunina, þekk-
inguna, hver svo sem hún er til að
skapa okkur sjálfstæða andlega til-
veru, tilveru sem er fremur byggð á
sjálfstæðri hugsun og ákvarðanatöku
en símötun, byggð á frumkvæði ein-
staklingsins, ekki á talhlýðni, á
úrræðum fremur en úrræðarleysi. Sú
tilvera er tilvera hinna góðu verka.
Nemendafjölda við upphaf þessa
fjórða skólaárs Verkmenntaskólans
á Akureyri er sem hér segir:
Dagskóli 798.
Öldungadeild 108.
Samtals: 906.
Um það bil þriðjungur nemend-
anna á sér lögheimili utan Akureyr-
ar. Það er nokkurt áhyggjuefni, að
við skulum ekki geta boðið utanbæjar-
nemendum okkar aðgang að heima-
vist, en tillögur að byggingu viðbót-
arhúsnæðis hafa legið hjá yfirvöldum
um skeið.
Námshættir taka ekki miklum
breytingum öðrum en þeim, sem við
vissum fyrir. í nýrri námsskrá er gert
ráð fyrir að lágmarkseinkunn verði 5
í öllum greinum, það gerir það að
verkum, að krafan um jafnari þekk-
ingu í öllum greinum er sterkari en
áður og ekki síst þar sem meðaleink-
unn er ekki reiknuð.
Breytingar á kennaraliði skólans
verða ekki miklar, ef litið er til hins
fastráðna hóps starfsmanna. Alls eru
fastir kennarar 47 þar af er 21 skipað-
ur í stöðu. Skipun fengu í ár þau:
Árni Jakob Stefánsson og Halla
Guðmundsdóttir. Sveinbjörg Svein-
björnsdóttir lætur af störfum og flyt-
„Gefðu þér tíma til góðra
- Skólasetningarræða flutt í Akureyrarkirkju 1. september 1987
verka“
kennara og er nú starfað eftir þeim í
fyrsta sinn. Andi laganna er jákvæð-
ur og stefnir til góðs, en túlkunin á
hugsuninni, sem í þeim felst er að
minni hyggju ekki sú rétta og fram-
kvæmd ýmissa þátta þeirra minnir
fremur á pappírsflóð landshöfðingja-
tímabilsins, en því lauk árið 1904, en
tæknivætt velmegunarþjóðfélag í lok
20. aldar. Það er aldeilis fáránlegt,
að árið 1987 sé þannig að skólastarfi
staðið, að skólanefndir og skóla-
stjórnendur þurfi allt að því að kné-
krjúpa fyrir einhverri nefnd suður í
Reykjavík til að mega ráða iðnmeist-
ara, hjúkrunarfræðing eða viðskipta-
fræðing til að kenna nokkrum sinn-
um á viku sínar sérgreinar, eftir að
árangurslaust hefur verið auglýst, til
að hægt sé að reka skólann eins og
reglur mæla fyrir um. Og ekki bætir
úr skák, ef bíða þarf úrskurðar í vik-
ur eða jafnvel mánuði. Ef áður-
nefndum stjórnendum skólanna er á
annað borð treyst fyrir skólunum,
skal ætla, að þeir séu manna dóm-
bærastir á hvernig eigi að standa að'
lokastiginu.
Þið, sem verið hafið hér áður, eruð
orðin hagvön á þessum heimavelli
vetrarstarfs ykkar, þekkið húsa-
skipan og vitið hvernig búa á við þá
dreifingu kennslustaða, sem hefur
fylgt Verkmenntaskólanum frá stofn-
un hans fyrir þremur árum. Við upp-
haf þessa skólaárs verða breytingar á
húsakosti okkar þær, að við hýsum í
húsi tæknisviðs Háskólann á Akur-
eyri, það er vonandi aðeins upphafið
að góðu samstarfi tveggja stofnana,
sem hafa sama markmið, en ólíka
aldurshópa og ólíkar námskröfur.
Hin breytingin er sú, að nú hefur öll
stjórnun verið flutt úr húsi tæknisviðs
í nýja byggingu á Eyrarlandsholti þar
sem nú er enn betur fyrir öllum hlut-
um séð en áður var og kemur starf-
semi okkar til mikils góða. Ég held,
að þegar við höfum lært á það hús,
kunnum við að nýta okkur mögu-
leika þess, þá sé vinnuaðstaða
kennara og skrifstofufólks hliðstæð
vinnuaðstöðu nemenda, sem er á
Eyrarlandsholti og ég tel mig hafa
fulla vissu fyrir því, að óvíða sé betur
að búið en hjá okkur. Þetta ber
vissulega að þakka, ekki með lofræð-
um og skrúðmælgi, heldur góðri
umgengni og góðri vinnu og ég er
þess fullviss, að þessi góði aðbúnaður
á Eyrarlandsholti stuðlar að betra
mannlífi í skóla okkar. Hinu er ekki
að neita þrátt fyrir þessa nýju
viðbót, að miklu er enn ólokið; það
er enn að miklu að stefna í húsnæðis-
málunum og nú, þegar sex ár eru lið-
in frá því að þáverandi menntamála-
ráðherra, Ingvar Gíslason, tók fyrstu
skóflustunguna á Eyrarlandsholti, en
það var einmitt á 119 ára afmæli
Akureyrar, á fögrum síðsumardegi,
þá þóttumst við skynja hugsjónina,
sem býr að baki góðum verkum, að
nú stæðu hendur fram úr ermum. Ef
til vill eru sex ár ekki langur tími, en
okkur munar um hvert ár, sem við
erum á þessum eilífa þeytingi með
allt og alla á milli húsa, oft leiguliðar
og það kostar okkar ómæld óþægindi
og eril að reyna að halda hlutunum í
því horfi, að ekki séu þeir til stórs
vansa. Og ekki gengi þetta stríð þó
svona vel sem það gerir, ef ekki
kæmi til skilningur nemenda á
aðstæðum skólans. Ég er alls ekki að
vanþakka það, sem gert hefur verið
og er reyndar stoltur fyrir okkar
hönd af húsum, tækjum og starfi, en
þessar aðstæður gera allt nám svo
miklu erfiðara. Næstu áfangar verða
miðrýmið, eystri hluti, sem við erum
reyndar að byrja á þessa dagana, en
þar á að vera auk aðalanddyris