Dagur - 23.11.1988, Síða 5

23. nóvember 1988 - ÐAGUR - 5
Á samdráttartíma í flugvirkjun eru 80 nemar að læra fagið í Bandaríkjunum:
Þarf að flölga flugfélögum eða
senda flugvirkja í ástandið?
- pólitísk samstaða um að takmarka frjálst val æskufólks ekki fyrir hendi
Hér á landi er ekki pólitískur vilji fyrir því að takmarka frjálst val æskufólks
til náms og því cru að minnsta kosti áttatíu nemar úti í Bandaríkjunum að
læra flugvirkjun. Námið er dýrt, en skóiagjöldin ein og sér eru upp á rúm-
lega 6000 dollara, cða 274 þúsund krónur fyrir þrjár annir. Mynd: kga
Að minnsta kosti 80 íslending-
ar hafa á þessu ári sótt um
námslán til Lánasjóðs
íslenskra námsmanna vegna
náms í flugvirkjun í Bandaríkj-
unum. Á síðasta ári sóttu 67
um námslán vegna flugvirkja-
náms. Á sama tíma og ungir
piltar þyrpast til Bandaríkj-
anna að læra flugvirkjun eru
atvinnuhorfur flugvirkja á Is-
landi slæmar. Þann 15. des-
ember taka gildi uppsagnir 13
flugvirkja hjá Flugleiðum og
55 störf hverfa í kjölfar þess að
flugfloti félagsins verður
cndurnýjaður, en þá verður
ekki lengur þörf fyrir flugvél-
stjóra. Flugvirkjar hafa leitað
til utanríkisráðuneytisins og
farið fram á að kannað verið
hvort flugvirkjar gætu fengið
vinnu hjá ameríska hernum á
Keflavíkurflugvelli.
Flugvirkjanám er einkum
stundað í tveimur skólum í
Bandaríkjunum, annar er í
Tulsa, Oklahoma og hinn er í
Florida. Á síðasta ári námu
heildarútgjöld Lánasjóðs
íslenskra námsmanna vegna 703
námsmanna í Bandaríkjunum
rúmlega 311 milljónum króna.
Þórður Gunnar Valdimarsson hjá
Lánasjóðnum sagði að meðallán
til nema í Bandaríkjunum hafi á
síðasta ári verið 442 þúsund
krónur á ári. Lán til framfærslu
er 57% af heildaraðstoðinni,
skólagjöldin eru 34% og
afgangurinn er í formi aukalána
og ferðastyrkja. Skólagjöld flug-
virkjanemanna eru rúmlega 2000
dollarar á önn og eru annirnar
þrjár, sem gerir rúmlega 6000
dollara í skólagjöld yfir tímabil-
ið.
Kostnaður við námið
rúmlega 41 milljón króna
Framfærsla allra nema í Banda-
ríkjunum var að meðaltali 252
þúsund krónur, skólagjöldin 150
þúsund krónur og aukalán og
Hættulegir
ljóskastarar
við Akur-
eyrarkirkju
Bílstjóri hringdi:
„Ég vil vekja athygli á varhuga-
verðri slysagildru á neðanverðum
Eyrarlandsveginum á Akureyri.
Eins og allir vita er Akureyrar-
kirkja flóðlýst í skammdeginu og
hefur það tíðkast í áraraðir. Ekki
er nema gott um það að segja.
Nú háttar hins vegar svo til að
geysisterkir ljóskastarar við
suðurhlið kirkjunnar beinast
beint upp í Eyrarlandsveginn og
blinda ökumenn sem aka niður
götuna. Þetta hefur ekki verið
svona áður og ég vil beina því til
hlutaðeigandi að þetta verði lag-
fært hið fyrsta. Nauðsynlegt er að
setja hlíf af einhverju tagi á kast-
arana til að þeir kasti ekki ljósi
ferðastyrkir tæplega 40 þúsund
krónur. Flugvirkjanemar borga
talsvert hærri skólagjöld en með-
altalið segir til um, eða 274 þús-
und krónur á ári. Þórður Gunnar
sagði að á þessu ári hefðu sjóðn-
um borist að minnsta kosti 80
umsóknir um lán frá flugvirkja-
nemum, en ekki er útséð um að
sú tala sé endanleg þar sem nem-
ar eru teknir inn í skólana á
þriggja mánaða fresti og næsti
hópur er væntanlegur um ára-
mótin. Kostnaður vegna náms
flugvirkjanemanna er heldur
hærri en meðaltalið, eða 516 þús-
und krónur á ári. Kostnaður
vegna menntunar um 80 flug-
virkjanema nemur því rúmlega
41 milljón króna á árinu. Tekið
skal fram hér að þessi tala, 516
þúsund krónur á ári, miðast.við
einstakling. Ef um er að ræða að
nemi sé með fjölskyldu sína úti er
framfærslulánið hærra.
Flugvirkjun er lögvernduð iðn-
grein á íslandi og er námi flug-
virkja þannig háttað, að bóklegt
nám er að mestu stundað í
Bandaríkjunum og tekur það 18
mánuði. Að því loknu þurfa
nemarnir að komast í verklega
þjálfun heima á íslandi og tekur
hún tvö og hálft ár. Að því loknu
hafa þeir öðlast réttindi til að
gangast undir sveinspróf í grein-
inni. Ekki eru gerðar aðrar kröf-
ur til væntanlegra flugvirkjanema
en að þeir hafi lokið grunnskóla-
prófi.
Samdráttur fyrirsjáanlegur
í greininni
Tæplega 200 félagar eru nú í
Flugvirkjafélagi íslands, þar af
eru 168 starfandi hjá Flugleiðum,
að sögn Kristjáns Tryggvasonar
ritara félagsins. Hann sagði
atvinnuhorfur í greininni mjög
slæmar um þessar mundir og síð-
ur en svo að útlitið yrði bjartara í
framtíðinni. Hjá Flugleiðum væri
frekar verið að fækka flugvirkj-
um en hitt. Um miðjan desember
taka gildi uppsagnir 13 flugvirkja
í------------------
Umræddur Ijóskastari við Akurcyr-
arkirkju.
beint í augu ökumanna. Þetta
getur verið mjög hættulegt því
mikill fjöldi barna og unglinga
gengur eftir og yfir þessa götu í
skammdeginu.”
hjá félaginu og í kjölfar þess að
flugfloti þess verður endurnýjað-
ur fækkar um 55 störf í greininni
þar sem ekki er þörf fyrir flugvél-
stjóra í nýju vélunum.
„Það er engin þörf fyrir alla
þessa flugvirkja. Það er engin
aukning fyrirsjáanleg í þessari
grein hér á landi og ef eitthvað er
blasir við atvinnuleysi hjá þeim
sem fyrir eru,“ sagði Kristján.
Hann sagði að Flugvirkjafélagið
gæti ekkert gert til að draga úr
þeirri gífurlegu ásókn sem virtist
vera í þetta nám, en þó hefði
þetta mál verið rætt nokkuð í
félaginu og þá á hvern hátt væri
hægt að stjórna því hversu margir
færu til náms í greininni.
Frjálst val æskufólks
skal ekki takmarkað
Stefán Ólafur Jónsson deildar-
stjóri í verk- og tæknimenntunar-
deild menntamálaráðuneytisins
sagði að vissulega væri ásókn í
þetta nám mun meiri en vinnu-
markaðurinn gæti tekið við. Það
væri hins vegar ekki pólitísk
samstaða um að setja mönnum
hömlur varðandi námsval. „Það
er ekki pólitískur vilji fyrir því að
takmarka frjálst val æskufólks,"
sagði Stefán Ólafur. Hann sagði
að efla þyrfti upplýsingar til
Undirritaður sá á forsíðu Dags
þann 15. þessa mánaðar frétt um
slysfarir í Skagafirði þar sem
skepnur komu við sögu. Þar var
orðið rolla haft í stórletraðri
fyrirsögn.
Undirritaður er ekki ævinlega
ánægður með frammistöðu
blaðamanna Dags, t.d. þegar
nöfn góðkunnra borgara á Ákur-
eyri eru brengluð þannig að fólk
eignast fyrirvaralaust föður með
allt öðru nafni en það þekkti
áður. Dæmi um slíkt blasti ein-
mitt við á 5. síðu téðs tölublaðs.
Það sem kom undirrituðum til
að ganga að ritvélinni var það
stílbragð blaðamanns að setja
saman í fyrirsögnina orðin rollu
og hross. Örð þessi eiga hvort um
sig sinn sess í huga gamals sveita-
manns og fara alls ekki vel
saman. Undirritaður vill því ein-
dregið benda blaðamönnum á
gamalt og gott íslenskt orð í stað-
inn fyrir hross og sómdi sér á
þeirra sem hyggjast stunda bæði
flugvirkjanám sem og annað nám
þar sem atvinnuhorfur hér á landi
væru ekki góðar. Hann benti á að
þegar ættu fjöldatakmarkanir sér
stað í nokkrum deildum við
Háskóla íslands, en það hefði
vafist fyrir mönnum hvernig hægt
væri að takmarka aðgang manna
að t.d. námi í flugvirkjun.
Stefán Ólafur benti á að við
sama vandamál væri að etja á
fleiri sviðum og nefndi í því
sambandi að verið væri að
mennta fleiri lækna en vinnu-
markaðurinn tæki við, svo væri
einnig um arkitekta og fólk sem
héldi til náms í hótelrekstrar-
fræðum. Fólk legði á sig langt,
dýrt og krefjandi nám þó svo
margt benti til að það fengi ekki
vinnu við hæfi er heim kæmi.
Benti hann sérstaklega á hótel-
rekstrarfræðina í því sambandi
og sagðist vita til þess að íslend-
ingar sem stundað hefðu slíkt
nám væru jafnvel farnir að reka
hótel í Danmörku þar sem vinna
hefði engin fengist við hæfi heima
á íslandi.
Flugvirkjar í ástandið?
í samtali við Kristján Tryggvason
ritara Flugvirkjafélagsins kom
fram að verið væri að kanna
möguleikann á því að flugvirkjar
nefndum stað og það er orðið
bykkja. Svo má ekki gleyma
þeim sveitaskepnum sem mjólkin
kemur úr. Þær heita beljur.
Sem sagt, nöfnin á þessum
gætu fengið vinnu hjá bandaríska
hernum á Keflavíkurflugvelli.
Þar eru til staðar um 300 störf
fyrir flugvirkja, að sögn
Kristjáns.
Þorsteinn Ingólfsson skrif-
stofustjóri varnarmálaskrifstofu
utanríkisráðuneytisins sagði að
það mál hefði verið kannað, en
endanlegt svar hefði enn ekki
borist skrifstofunni. Hann átti
hins vegar von á því fljótlega.
„Það er ljóst að ýmsir vankantar
eru á þessu máli. Spurningin er
hvers konar störf menn sætti sig
við,“ sagði Þorsteinn. Hann sagði
að strangar reglur giltu um rekst-
ur herflugvéla og ekki væru á því
miklar líkur að borgaralegir
starfsmenn gætu sinnt viðhaldi
siíkra véla. Þorsteinn sagði vissu-
lega rétt að í sjálfu sér væri
undarlegt að íslenska ríkið kost-
aði menn til náms sem síðan færu
í vinnu hjá ameríska hernum.
Hann taldi þó að bjartari tímar
væru framundan í greininni í
kjölfar þess að viðhald á vélum í
millilandaflugi færi fram hér, en
til að svo verði þarf að koma upp
aðstöðu sem nú er ekki fyrir
hendi. Bjóst Þorsteinn við að
slíkri aðstöðu yrði komið upp á
næstu árum.
Ekkert annað en bruðl
Dagur ræddi við flugvirkjanema
sem hélt utan til Oklahoma í
haust og var hann þungorður
mjög. Sagðist hann ekki hafa haft
hugmynd um allan þann fjölda
íslendinga sem væri í þessu námi
er hann ákvað að stunda nám
þetta. Hann hefði hvergi fengið
um það upplýsingar og sagðist
hann hafa orðið hissa er hann
uppgötvaði íslendinganýlend-
una þar ytra. „Ég er yfir mig
hissa á að öllum þessum fjölda
skuli vera hleypt í þetta nám á
sama tíma og samdráttur er í
greininni heima. Þetta er ekkert
annað en bruðl með peninga
skattborgaranna," sagði flug-
virkjaneminn. niþþ
gamaldags sveitaskepnum eru:
Rolla, bykkja og belja, gömul og
góð íslensk orð, mjög þægileg í
beygingu.
Guðmundur Gunnarsson.
Hátalarakerfi í
íþróttahöllina
Mig langar til að koma á framfæri handboltaleikina er þetta lítils-
við húsnefnd Iþróttahallarinnar á
Akureyri að þeir sjái sóma sinnT'
því að kaupa hátalarakerfi í
húsið. Það er til háborinnar
skammar að kynna ekki leik-
menn á þeim íþróttamótum sem
þar fara fram.
Og fyrir okkur áhorfendur sem
borgum okkur inn til dæmis á
virðing, við viljum gjarnan vita
hverjir það eru sem leika. Maður
heyrir menn vera að spyrja hver
annan hver þessi eða hinn sé. Það
kostar ekki svo mikið að kaupa
tvo hátalara, magnara og hljóð-
nema og fá einhvern sæmilega
skýrmæltan til þess að kynna.
Með von um skjótar úrbætur.
Rafn.
íesendahornið
Rolla, bykkja og belja