Dagur - 01.12.1988, Blaðsíða 4

5 - flUOAQ - 886 í líicJmsesb .1
4 - DAGUR - 1. desember 1988
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRI:
BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON
(Sauðárkróki vs. 95-5960), EGILL H. BRAGASON,
FRlMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
MARGRÉT ÞÓRA ÞÓRSDÓTTIR, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASIMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Fullveldi í 70 ár
í dag eru liðin 70 ár frá því ísland fékk fullveldi með
sambandslögunum við Dani. Um hádegisbil fyrir
réttum 70 árum var fáni hins nýja fullvalda ríkis í
fyrsta sinn dreginn að húni við stjórnarráðshúsið.
Sú stund var stór, ef til vill sú stærsta í langri sjálf-
stæðisbaráttu þjóðarinnar.
í stólræðu, sem Jón Helgason biskup flutti þenn-
an dag, sagði hann m.a.:
„Frá þessum degi er hin íslenska þjóð viður-
kenndur húsbóndi á þjóðarheimilinu, og segir sjálf
fyrir á þjóðarbúinu án allrar íhlutunar af annarra
hálfu, með fullri og óskoraðri ábyrgð á öllum sínum
gerðum. “
Frá því að þessi orð voru töluð hefur orðið meiri
breyting á högum íslendinga en á nokkru öðru 70
ára tímabili í sögu þjóðarinnar. Með samstilltu
átaki hefur þjóðinni tekist að byggja hér upp vel-
ferðarsamfélag, sem jafnast fyllilega á við það sem
best gerist meðal annarra þjóða. Okkur hefur
þannig auðnast að láta ofangreind orð Jóns Helga-
sonar rætast og þau eru sem betur fer enn í fullu
gildi. En við megum samt aldrei gleyma því hversu
auðveldlega þjóðin getur glatað sjálfstæði sínu,
hvort sem um er að ræða efnahagslegt eða menn-
ingarlegt sjálfstæði. Við verðum öll sem eitt að
standa vörð um þessa dýrmætustu eign okkar,
alltaf.
Segja má að þjóðin standi að mörgu leyti á tíma-
mótum í þessari eilífu baráttu. Bættar samgöngur
og stórfenglegar tækniframfarir hafa í sameiningu
rofið einangrun landsins á fáum árum með þeim
afleiðingum að ísland er nú í þjóðbraut, berskjald-
aðra en nokkru sinni fyrr. Erlend menningaráhrif
eiga greiðari aðgang að almenningi en dæmi eru
um áður og erlendar skuldir þjóðarbúsins vaxa dag
frá degi. Efnahagslegu- og menningarlegu sjálf-
stæði þjóðarinnar stendur viss ógn af þessari
þróun, þótt hún eigi sér margar jákvæðar hliðar.
Við erum komin út á hálan ís og verðum að kunna
fótum okkar forráð, því mörgum þjóðum hefur orð-
ið hált á þessu sama svelli.
Tími veigamikilla ákvarðana er skammt undan.
Við þurfum t.d. senn að gera upp hug okkar varð-
andi aðild að Efnahagsbandalagi Evrópu. Við lifum
á tímum stórra markaðssvæða, þar sem náttúruleg
landamæri eru engin hindrun. Erlendir aðilar hafa
fullan hug á að taka þátt í nýtingu þeirra miklu
landgæða, sem við höfum fram til þessa setið ein
að. Og þótt þeir bjóði sitthvað í staðinn er það okk-
ar að vega og meta. Affarasælast hlýtur að vera að
fylgja áfram þeirri stefnu, sem fylgt hefur verið í 70
ár. Meginkrafan er að þjóðin haldi sjálf um taum-
ana, „segi sjálf fyrir á þjóðarbúinu, án allrar
íhlutunar af annarra hálfu", svo aftur sé vitnað í
orð Jóns Helgasonar biskups. Með þeim hætti
tryggjum við best áframhaldandi fullveldi þjóðar-
innar. BB.
viðtal dagsins
Á fimm ára afmælisdegi Rásar 2:
Þá voru prímadonmimar margar
- spjallað við Kristján Sigurjónsson
sem verið heftir dagskrárgerðarmaður Rásarinnar frá upphafi
í dag eru liðin fímm ár frá því
Rás 2 fór í loftið. Starfsmenn
stöðvarinnar ætla að minnast
þessa í dagskránni í dag og líta
yfir farinn veg. Vegurinn hefur
verið hlykkjóttur og margir af
starfsmönnunum hafa keyrt út
af í kröppustu beygjunum og
margir þeirra eru einmitt við
stjórnvölinn á öðrum stöðvum.
En nokkrir starfsmenn Rásar-
innar á fyrstu dögunum halda
sig enn á veginum, þar á meðal
Kristján Sigurjónsson sem nú
starfar við Svæðisútvarpið á
Akureyri. Hann hefur verið
með frá byrjun og hyggur ekki
á breytingar.
„Ég held að við séum bara tveir
starfsmenn eftir af þeim sem voru
við fyrstu dagskrána. Hinn er
Skúli Helgason. Síðan komu
Gunnar Salvarsson og Svavar
Gests fljótt inn í dagskrána og
þeir eru enn á fullu,“ segir
Kristján.
Fyrsta sporið
- Var starfið á Rás 2 þitt fyrsta
spor á útvarpsbrautinni?
„Já, eiginlega má segja það.
Ég hafði að vísu gert tvo barna-
tíma árið 1978 þegar ég var í
Kennaraháskólanum en að öðru
leyti hafði ég ekki komið nálægt
útvarpi. Ég hafði skrifað Jóni
Erni, tónlistarstjóra, bréf sumarið
1983 þar sem ég bað um að fá að
vera með tvo eða þrjá þætti um
þjóðlagatónlist þegar stöðin byrj-
aði sendingar. Síðan sendi ég
Þorgeiri Ástvaldssyni líka afrit af
bréfinu og hann hafði strax sam-
band við mig og fékk mig í prufu-
upptöku. Þar með byrjaði þetta
allt sarnan."
Kristján hafði fyrst um sinn
umsjón með þjóðlagaþætti en
sumarið 1984 fór hann í morgun-
þátt. Þar vann hann í fyrstu með
Jóni Ólafssyni, sem nú er einn af
eigendum Stjörnunnar, Sigurði
Sverrissyni, Ásgeiri Tómassyni
og Páli Þorsteinssyni, Bylgju-
útvarpsstjóra. Síðar vann hann
mest með Kolbrúnu Halldórs-
dóttur og Sigurði Salvarssyni en
samfleytt vann Kristján við
morgunþáttinn í þrjú ár.
„Það var mjög gaman að vinna
við morgunþáttinn. Hann var all-
an tímann eins konar flaggskip í
dagskránni og ekkert til sparað
við vinnslu hans. En síðan tók ég
mig upp og flutti norður vorið
1987 og þá fann ég að nóg var
komið af svo góðu og ég þurfti að
breyta til.“
Kristján segir að það starf að
kynna tónlist í útvarp geti verið
mjög þreytandi til lengdar og
nauðsynlegt fyrir menn að hugsa
sig um eftir vissan tíma. „Maður
fær nóg ef maður gerir ekkert
annað í langan tíma og lífið verð-
ur hálf óraunverulegt. Hins vegar
dragast menn alltaf að þessu
aftur. Það er eins og menn fái
einhverja útvarpsbakteríu sem er
vel skiljanlegt þar sem starfið er
skemmtilegt."
Lærifaðirinn Gunni Sal
I
Kristján mun halda suður yfir
heiðar í dag ásamt Margréti
Blöndal og ætla þau í sameiningu
að stjórna hálfum öðrum klukku-
tíma í morgunútvarpi Rásar 2 þar
sem gamlir félagar líta inn, þeirra
Kristján Sigurjónsson.
á meðal Páll Þorsteinsson, Þor-
geir Ástvaldsson og „morgunliðið“
eins og Kristján kallar fyrrver-
andi félaga sína í morgunþættin-
um. Þar verður gamli góði and-
inn rifjaður upp.
„Starfsandinn á Rásinni var
virkilega góður og maður kynnt-
ist fjölda fölks á þessum vinnu-
stað. Auðvitað höfðu menn mis-
jafnar skoðanir hver á öðrum
enda margar „prímadonnur“ á
stöðinni sem þóttust hafa á hreinu
hvernig ætti að vera í útvarpi,"
segir Kristján og bætir við að
reyndar hafi flestir á þessum
fyrstu árum stöðvarinnar verið
fólk með litla starfsreynslu í
útvarpi. „Eiginlega voru það ekki
nema Þorgeir og Palli sem voru
nokkurn veginn með það á
hreinu hvernig útvarpsefni ætti
að vera. Hinir lærðu eitthvað af
þeim, voru kannski ekki alveg
sammála, en flestir litu til þeirra
og ekki síður til Gunnars Salvars-
sonar sem ég tel vera frumkvöðul
í því hvernig á að kynna tónlist í
útvarpi, tæknilega séð. Hann er
minn lærifaðir á þessu sviði, sá
maður sem ég hef lært einna mest
af. Gunnar er mjög rólegur og
þægilegur og laus við allan
diskótekarastíl. Hann talar held-
ur aldrei niður til hlustenda og
gerir þá að fíflum eins og mörg-
um útvarpsmönnum hættir til í
dag.“
Rásin á uppleið
Kristján segist hafa það á tilfinn-
ingunni að Rás 2 sé á uppleið.
Rásin sé orðin tvískipt, annars
vegar dægurmálaútvarpið sem
hann telur mjög gott og hins veg-
ar tónlistardeildin sem hafi verið
í töluverðri lægð allt fram á síð-
ustu mánuði. Hættan sé þó sú að
mikið sé keyrt á sama fólkinu, en
slíkt geti valdið því að lokum að
fólk þreytist og hafi ekkert að
segja annað en innantómt mas.
„Mér finnst að vísu mikill
munur á Rás 2 og hinum stöðv-
unum hvað þetta varðar. Á
mörgum þessara stöðva er ekki
hlustandi á dagskrárgerðarmenn-
ina vegna þess að þeir hafa bók-
staflega ekkert að segja. Oft
finnst mér þetta fólk hafa lítið vit
á tónlist og vera illa heima í
músík. Á þessu eru þó undan-
tekningar, t.d. Þorgeir Ástvalds-
son á Stjörnunni.“
Kristján flutti sig um set þegar
hann hafði unnið í Efstaleitinu í
þrjú og hálft ár. Þá var stefnan
sett á Akureyri og Svæðisútvarp-
ið þar sem hann hefur fengið
nasaþef af ýmsum öðrum öngum
útvarpsmennskunnar t.d. frétta-
mennsku. Hins vegar segist hann
ætla að gefa öðrum eftir frétta-
mannsstarfið, hann kunni betur
við sig í annarri dagskrárgerð.
- Ætlar þú að verða í hópi
starfsmanna Rásar 2 þegar stöðin
verður 10 ára?
„Ef einhver nennir að hlusta
•á mig,“ svarar hann stríðnislega
um hæl. „Ef ég fæ að vera áfram
með þjóðlagaþætti eins og ég
stýri núna á sunnudögum þá er ég
til í það. Þarna er ég að spila
músík sem ég kann best við sjálf-
ur og ég held að þeir sem eru að
kynna tónlist verði að kunna vel
við þá tónlist sem þeir eru að
kynna. Annars kemur leiðinn í
gegn.“ JÓH