Dagur - 29.04.1989, Blaðsíða 11

10 - DAGUR - Laugardagur 29. apríl 1989
K *
Laugardagur 29. apríi 1989 - DAGUR - 11
Bjarni Þór Einarsson, bæjarstjóri á Húsavík er í
helgarviðtalinu. Bjarni Þór svarar greiðlega spurn-
ingum um aldur, ættir, menntun og fyrri störf en
síðan er víða komið við, m.a. rætt um atvinnumál,
útgerð, fiskvinnslu, kvótamál, verkaskiptingu ríkis
og sveitarfélaga, flugvallarmálið og framkvæmdir á
vegum Húsavíkurbæjar. En gefum bæjarstjóran-
um orðið.
„Ég er fæddur á Hvammstanga 31.
mars 1948 og síðan sleit ég barns-
skónum á Béssastöðum á Heggstaða-
nesi. Þetta nes er á milli Hrútafjarð-
ar og Miðfjarðar. Bessastaðir eru
vestan á nesinu sem tilheyrir Ytri-
Torfustaðahreppi, sveitarfélagi sem
er að austanverðu við nesið, en
svona er nú landafræðin þarna. For-
eldrar mínir eru Einar Björnsson og
Helga Þorsteinsdóttir. Við erum sex
systkinin. fimm strákar og ein stelpa.
Systir mín var tvíburi og mamma
sagði að það hefði endilega þurft að
fylgja henni strákur.
Onnur móðurættin mín er angi af
Hraunkotsætt. Helga Sigurgeirsdótt-
ir var gift Birni Eysteinssyni, hann
var þekktur maður á sinni tíð fyrir
ýmislegt en þó aðallega fyrir að flýja
á fjöll. Björn var þríkvæntur og
Helga var miðkonan hans, hún var
uppalin í Svartárkoti í Bárðarda! en
fluttist vestur í Skárastaði í Austur-
árdal með foreldrum sínum. Ég er
mikið ófróðari um föðurættina mína,
og nóg var af músíkfólki til að spila
fyrir dansi fram eftir nóttu, eða þar
til mcnn þurftu að koma sér heim til
að fara í fjósið."
- Vaknaði síðan áhugi þinn á
frekara námi?
„Ég gerði mér ekki grein fyrir að
ég þyrfti á því að halda meðan ég
vann við að hirða skepnur. Reyndar
stundaði ég byggingavinnu á sumrin,
vann fyrst við byggingu Miðfjarðar-
árbrúarinnar hjá Laugarbakka og var
með alveg afbragðs brúarvinnuflokki
sem Guðntundur Gíslason var verk-
stjóri fyrir. Það voru margir ákaflega
skemmtilegir karakterar í þessum
flokki, sem ég vann svo með í mörg
sumur.
Þarna voru tveir mjög færir og
góðir smiðir sem unnu saman ailt
sumarið og voru ákaflega hamingju-
samir á vorin þegar þeir hittust. Ég
var svo heppinn að vera látinn vinna
með þessurn mönnum og lærði mikið
af því. f fyrstu steypuvinnu tíðkaðist
það alltaf að menn urðu brjálaðir.
að þessi strákbjálfi sem var að koma
úr skóla gæti sagt þeim mikið til.
Þessi samskipti, eins og önnur mann-
leg samskipti, voru þannig að maður
varð að sýna að eitthvert gagn væri að
manni áður en maður var viður-
kenndur. Það tókst einhverntíma á
þessari leið, en þarna var ég í sjö ár.
Guðmundur var rnjög stórhuga og
var löngu búinn að sjá að það var
mjög óheppilegt húsnæði sem byggt
hafði verið fyrir verksmiðjuna að
Laugavegi 166. Hann vildi byggja
verksmiðjuhús, sem mest á einni hæð
svo hægt væri að beita annarri flutn-
ingatækni en hægt var í þessu hús-
næði. Það lenti í mínum verkahring
að hanna verksmiðjuna, í samvinnu
við marga afbragðs menn m.a. frá
Verkfræðistofu Sigurðar Thorodd-
sen. Það var hönnuð þarna mjög
fullkomin verksmiðja til að framleiða
eiginlega hvað sem mönnum sýndist
úr plötum, plastlögðum eða spón-
lögðum, eða úr massífum viði. Þetta
gekk mjög hratt og vel fyrir sig að
öðru leyti en því að á þessum árum
var feikileg verðbólga. Guðmundur
sá að fjármálin yrðu ekki leyst nema
að selja gamla Víðishúsið, hann var
reyndar búinn að fá tilboð í það frá
ríkinu sem var sanngjarnt. Verðið
sem um var talað var eins og fyrir
tæplega fokhelt hús, því húsið var illa
útlítandi og hafði alltaf verið notað
sem verksmiðjuhúsnæði.
Guðmundur var mikill sjálfstæðis-
Það var að vísu töluvert sárt að yfir-
gefa Trésmiðjuna Víði, af því að ég
vissi að það þurfti breyting að eiga
sér stað og það þurfti að gerast fljótt,
en af því að ég og forstjórinn vorum
ekki sammála um aðferðir ákvað ég
að við yrðum að fara hvor sína leið.
Guðmundur var mér mjög góður
vinnuveitandi, sem ég lærði mikið af
og margt sem ekki er kennt í skólum.
Það var lífsreynsla að sjá hvernig
hann talaði við og umgekkst fólk
þegar hann var að vinna það á sitt
band.
Ég get ekki skilist svo við Víði að
geta ekki tveggja manna, auk Guð-
mundar, þó margir fleiri séu þess
verðir, en það yrði of langt mál. Sá
fyrri heitir Þórsteinn Bjarnason, son-
ur Bjarna frá Vogi. Hann fór til Dan-
merkur og lærði þar körfugerð, til
þess að kenna blindum þá iðn hér
heima. Hann stofnaði Blindravina-
félagið og vann mikið og gott starf í
þágu blindra löngu áður en þörfum
þeirra var gaumur gefinn af samfé-
laginu. Hinn heitir Sigurður Þórólfs-
son og er ættaður frá Baldursheimi í
Mývatnssveit. Hann var skrifstofu-
stjóri hjá Trésmiðjunni Víði þann
tíma sem ég var þar og ég held að
hann sjái um fjármál og bókhald fyrir
það fyrirtæki sem reist var á rústun-
um, það heitir Viðja og gengur sem
betur fer ágætlega. Samstarfið sem
ég átti við þessa menn hefur verið
mér ómetanlegt síðan.“
starf.“
- Þú fórst að takast á við ný verk-
efni, en hvernig var að takast á við
Húsvíkinga? Erum við öðruvísi en
annað fólk?
„Nei, það held ég alls ekki. Mér
hefur fundist mjög fljótlegt og gott
að kynnast fólki hér á Húsavík. Ég
hafði t.d. heyrt að Akureyringar
væru ákaflega seinteknir og að það
tæki langan tíma að verða Akureyr-
ingur. Mér fannst það taka tiltölu-
lega stuttan tíma að verða Húsvík-
ingur, eiginlega styttri tíma en ég átti
von á. Þetta stafar ef til vill að hluta
til af því að ég þykist eiga ættir mínar
að rekja inn í stóra ætt, sem sagt er
að hafi þau ættareinkenni .að vefa
klofin upp að herðablöðum og kyss-
ist í tíunda lið. Þar sem þessi skyld-
leiki hingað austur er aðallega í
sjötta og sjöunda lið þá telst hann
sennilega nægilegur. Ég get ekki
annað en borið Húsvíkingum ákaf-
lega vel söguna.“
Ekki nægilega gleyminn
- Þú sækir síðan um stöðu bæjar-
stjóra á Húsavík, hvenær var það?
„Fyrirrennari minn, Bjarni Aðal-
geirsson ákvað að hætta þegar eitt ár
var liðið af kjörtímabilinu, sem er
óvenjulegra en að menn hætti eftir
sveitarstjórnarkosningar. Ég sótti
um starfið vegna þess að ég var
hvattur til þess, m.a. af Bjarna Aðal-
geirssyni. Það sóttu um fleiri menn
- rœtt við Bjarna Þór Einarsson, bœjarstjóra ó Húsavík
en hún er bæði vestan af Ströndum
og úr Húnavatnssýslu. Ég er ekki
orðinn nógu gamall til að hafa kynnt
mér ættirnar en það stendur til að
eldast nægilega til þess.
Konan mín heitir Árndís Alda
Jónsdóttir og er ættuð vestan úr Arn-
arfirði, Ketildalahreppi. Hún erfædd
á Bíldudal en þegar hún var átta ára
fluttist fjölskyldan til Reykajvíkurog
þar búa foreldrar hennar. Við eigum
þrjú börn og þau eru 16, 11 og 9
ára.“
Tíðkaðist ekki í minni
sveit að menn færu
í menntaskóla
- Hvernig var með þína skóla-
göngu?
„Ég fór í skóla eins og tíðkaðist í
þá daga, var samtals þrjá vetur í
barnaskóla, hálfan mánuð í einu í
skólanum og svo hálfan mánuð
heima. Að þessari skólagöngu lok-
inni tók ég fullnaðarpróf og var svo
heima við að hirða kýr og kindur þar
til ég fór í Reykjaskóla. árið sem ég
varð 15 ára. Reykjaskóli var þá
þriggja ára skóli og á þriðja ári tóku
menn landspróf og gagnfræðapróf
um leið, en í öðrum skólum var
gagnfæðaprófið yfirleitt einum vetri
lengra nám. Ég tók þessi próf, en
það tíðkaðist bara ekki að menn færu
í menntaskóla þarna í minni sveit svo
ég gerði það ekki. Ég var því heima
og hirti kýr og kindur í eina tvo vetur
í viðbót, og tók þátt í félagslífinu og
skemmtilegheitunum sem tíðkast í
sveitunum yfir vetrartímann. Þarna
er starfandi Ungmennafélagið Grett-
ir og bæði ungir og aldnir stunduðu
sína menningu sem samanstóð af
ýmsu. Innan félagsins starfaði leikfé-
íag og haldnar voru innansveitar-
skemmtanir sem á mættu allir sem
vettlingi gátu valdið, bæði ungir og
gamlir. Þarna skemmti fólk sér sjálft
þetta gekk undir nafninu steypu-
brjálæði, þá urðu þessir tveir smiðir
brjálaðir, yfirleitt hvor út í annan.
Þetta gerðist hjá þeim í fyrstu, ann-
arri eða síðasta lagi þriðju steypu, þá
varð þeim sundurorða þannig að þeir
gátu ekki talað meira saman það
árið, og þá töluðu þeir saman í gegn
um mig það sem eftir var sumarsins.
Svo var allt fallið í ljúfa löð þegar
þeir hittust næsta vor, og svona gekk
þetta ár eftir ár.
Veturinn '67-’68 ákvað ég að læra
eitthvað meira og sótti um inngöngu
í Tækniskólann, sem var þá tiltölu-
lega ný stofnun en hafði í nokkur ár
verið rekin sem undirbúningsdeild
fyrir nám sem menn stunduðu er-
lendis. Ég fékk inngöngu út á gömlu
landsprófseinkunnina og vottorð sem
ég hafði um að ég gæti neglt nagla.
Ég settist á skólabekk og gekk að
námi eins og ég væri að moka
flórinn, það gafst mjög vel og þetta
gekk alveg ágætlega. Þarna kynntist
ég mörgum og merkilegum persón-
um, bæði kennurum og nemendum.
Ég útskrifaðist vorið 1972 í bygg-
ingatæknifræði, var í öðrum
árganginum sem útskrifaðist hér
heima og það sem mér finnst að mig
vanti kannski helst í mitt nám er að
hafa stundað nám erlendis, það eyk-
ur víðsýni."
Hjá Trésmiðjunni Yíði
„Að loknu námi réði ég mig í vinnu
hjá Trésmiðjunni Víði. Þar var
Guðmundur Guðmundsson forstjóri,
blindur maður, feikilega vel gefinn
og gerður að mörgu leyti. Hann varð
fyrir slysi sem unglingur og missti
sjónina. Fyrirtækið gekk á því að
með honum hafði safnast samstæður
og góður hópur af afbragðs verk-
mönnum. Guðmundur var sannfærð-
ur um að hann vantaði einhvern með
sér til að stjórna þessu en hinir voru
nú ekkert sannfærðir um það strax,
maður og líklega hafa alþýðubanda-
lagsmenn séð færi á að klekkja vel á
honum því Þjóðviljinn blés þarna
upp mikið mál, um að hið argasta
svindl og svínarí væri á ferðinni þar
sem ríkið væri að kaupa handónýtt
hús af Guðmundi. Þetta varð til þess
að bakslag kom í söluna, það drógst
í ár að húsið væri selt. Að vísu keypti
ríkið húsið en ári seinna á sama verði
og upphaflega var samið um, og ætli
verðbólgan hafi ekki verið 40-50%
þetta ár. Ég held að þetta hafi verið
upphafið að því sem gerðist löngu
seinna er Trésmiðjan Víðir fór á
hausinn. Þarna tapaði Trésmiðjan
Víðir miklum peningum og þetta var
allt á röngum forsemdum, því húsið
var vel byggt að því leyti sem búið
var að byggja það og verðið var í
samræmi við það í upphafi. Nýja
verksmiðjan að Smiðjuvegi 2 í Kópa-
vogi gekk alveg eins og til stóð, fram-
leiðslan varð kannski aldrei nægilega
mikil vegna þess að verkefnin sem
voru til staðar voru frekar sntá og
mörg, það hentaði þessu apparati að
vera að hluta til með mjög stór verk-
efni. Þetta var sem sagt mjög gott
verkfæri, en það fór með þetta fyrir-
tæki eins og stefnir í með mörg önnur
í dag, að það var fjármagnskostnað-
urinn sem það réði ekki við þó rekst-
urinn gengi vel.
Sótti um af rælni
Ég taldi að stjórnkerfisbreyting
þyrfti að verða t Trésmiðjunni 1978
og við vorum ekki alveg sammála um
hvernig hún ætti að verða svo ég
ákvað að breyta til, og þegar ég sá
auglýsta bæjartæknifræðingsstöðu
hér á Húsavík sótti ég um af rælni.
Ég átti viðtal við fyrirrennara minn í
þessu starfi, Bjarna Aðalgeirsson og
kom síðan norður og ræddi við
bæjarráð, og þetta þróaðist þannig
að ég ákvað að ráða mig í þetta starf.
Bæjartæknifræðingur
á Húsavík
„Við fluttum hingað fyrir tíu árum og
þá var svona kalt og leiðinlegt vor,
eins og núna. Við komum hérna um
mánaðamótin apríl-maí og fannst
þetta fjandi kuldalegt. Það var allt á
kafi í snjó í Ljósavatnsskarði og
Kinninni en fyrir sunnan hafði dálítið
verið farið að grænka. Ég man hvað
konunni minni fannst þetta kulda-
legt.“
- Hvernig hefur Húsavík svo farið
með ykkur?
„Alveg ágætlega. Við byrjuðum á
að flytja inn í íbúð sem bæjarstjórinn
hafði útvegað okkur og þá var sama
vandamál og er í dag - húsnæði
fékkst til mjög skamms tíma. Fyrstu
þrjú árin fluttum við hér fram og aft-
ur um bæinn og ég held að við höfum
búið á sjö stöðum á Húsavík, á þess-
um tíu árum. Þetta er ágætis aðferð
til að kynnast bæjarbúum - að þeyt-
ast fram og aftur og eignast stöðugt
nýja nágranna. En það endaði með
að við gáfumst upp á þessu og keypt-
um hús að Laugarbrekku 12, þá var
spurning hvort við ættum að setjast
hérna að eða ekki og það var ekki
eining um það í fjölskyldunni. Ég
réði því f bili, hvernig sem það
endar.
Þegar ég kom hingað fór ég að tak-
ast á við allt aðra hluti en ég hafði
gert áður. Gatnaframkvæmdir, alls-
konar viðhald og svo var sem betur
fer mikið af nýbyggingum, sumarið
'79 var verið að múra og innrétta
dagheimilið. Stærsta og eftirminni-
legasta verkefnið fyrir mig er bygging
íþróttahússins. Ef ég man rétt var
fyrsta skóflustungan tekin 4. apríl '81
og þetta er verkefni sem ég hafði
eftirlit með frá hönnunarstigi og þar
til því var svo til lokið, þó eftirlit með
lokafrágangi kæmi á annarra hendur
þar sem ég var kontinn í annað
og margir þeirra sjálfsagt ekkert síð-
ur færir til starfsins en ég. Þetta varð
niðurstaðan, ég held einfaldlega af
þeirri ástæðu að menn þekktu mig og
vissu að ég þekkti bæjarkerfið nokk-
uð vel. Önnur ástæða er kannski sú
að ég hef alla mína tíð passað mig að
skipta mér ekki af pólitík. Menn hafa
verið að spyrja mig hvernig standi á
þessu þar sem ég hef nú stundum
gaman af að þrasa um pólitík. Ég hef
stundum svarað því til að ég sé ekki
nægilega gleyminn og því ónothæfur
í pólitík. Ég tók við stöðu bæjar-
stjóra 1. maí fyrir tveim árum.“
- Hvernig hefur þér líkað starfið
og hvað gerir bæjarstjóri? Er þetta
24 tíma starf á sólarhring?
„Það er alveg óskaplega mikill
dagamunur á því hvað hann gerir.
Auðvitað hættir maður ekkert að
vera bæjarstjóri klukkan fimm og ég
reikna með að ef sá maður sem gegn-
ir þessari stöðu hætti mjög oft að
vera bæjarstjóri, þá yrði hann það
ekkert mjög lengi. Þetta er partur af
tilverunni meðan maður gegnir þessu
starfi og það þýðir ekki annað en að
umgangast það á þann hátt. Hinsveg-
ar er þetta ekkert það merkilegt starf
að maður þurfi að vera tilgerðarlegur
eða taka sjálfan sig mjög alvarlega.
Ég er fyrst og fremst ráðinn til að
vinna ákveðin stjórnunarstörf fyrir
Bæjarstjórn Húsavíkur og koma
fram sem fulltrúi fyrir hennar hönd,
þegar þannig stendur á, ýmist í henn-
ar hópi eða sérstaklega. Það sem mér
þykir ef til vill þvingaðast í þessu
starfi er þegar maður þarf að sinna
verkefnum þar sem ætlast er til að
maður sé mjög settlegur og formleg-
ur, það hentar rnér ekkert sérstak-
lega vel. Hinn parturinn af starfinu
hentar mér miklu betur. Hins vegar
venst þetta eins og hvað annað, og
það er mikill munur hvað fer nrikið
minni orka hjá mér í dag í að undir-
búa mig undir svona hluti, heldur en
það gerði þegar ég byrjaði. Þetta
kemst sem sagt upp í vana. Að vera
bæjarstjóri - þetta er aðallega stjórn-
unarstarf og það sem er kannski
mikilvægast er fjármálastjórnun. Hér
er afbragðsstarfsfólk sem stjórnar sér
að miklu leyti sjálft, þannig að stór
hluti af starfstímanum hjá mér fer
bara í að tala í símann, eins og þú
hefur orðið vör við meðan á samtali
okkar hefur staðið.“
Okkur vantar
sterkan iðnað
- Atvinnumál er hlutur sem brennur
mjög á fólki í dag.
„Þetta er eitt af því sem kemur
upp á borð hjá bæjarstjórn og bæjar-
stjóra, þegar eitthvað bjátar á í
atvinnumálum. Og það er raunar að
gerast í fyrsta skipti í fjöldamörg ár,
núna síðastliðið haust og fram á
þetta vor, þó að sem betur fer séu
aðstæður orðnar sæmilegar í dag.
Atvinnulífið hér er í sjálfu sér ekkert
mjög einhæft; það er í fyrsta lagi
sjávarútvegur og fiskiðnaður honum
tengdur, það er þjónusta við land-
búnaðarhéruðin hér í kring, það er
opinber þjónusta og síðan allskonar
önnur þjónusta. Það sem okkur vant-
ar inn í þessa mynd er einhver sterk-
ari iðnaður.
Það sem skeð hefur er mikill sam-
dráttur, bæði hjá landbúnaðinum og
einnig í heimildum til fiskveiða. Það
eru 54% bæjarbúa sern vinna við
þjónustustörf en 46% við fram-
leiðslu- og úrvinnslustörf, svona var
skiptingin við atvinnumálakönnun
sem gerð var 1. okt. sl. Samdráttur í
kjötframleiðslu frá árinu '86 til þess
sem spáð er í ár er 26%, einnig er
mikill samdráttur í mjólkurfram-
leiðslunni í héraði. Þetta hefur auð-
vitað áhrif á afkornu byggðarinnar í
sveitunum og þar af leiðandi á okkar
hérað og þjónustugrcinarnar, þær
sem þjóna bændum og búaliði.
Þó er hitt kannski enn stærra, sam-
dráttur í fiskafla og offjárfesting í
fiskvinnslu, það er hægt að vinna þá
fiska sem hér koma á land kannski
tvisvar, þrisvar sinnum hvern -
afkastalega séð.“
- Framtíðin, ertu bjartsýnn á það
fari að rætast úr málum?
„Það fer mest eftir okkur sjálfum.
Ég tel að það einfaldasta sem við get-
um gert í atvinnumálum sé að fara að
drekka mjólk í staðinn fyrir kók. Ef
við förum að huga að því að nýta það
sem er heimafengið og leggjumst á
eitt, er ég sannfærður um að okkur
mun vel til takast, og þetta á einnig
við almennt á íslandi."
Kvótinn til
sveitarfélaga
- Hver er staða Húsavíkur miðað
við aðra bæi og sveitarfélög á land-
inu?
„Það er svolítið misjafnt eftir því
hvað þú ert að horfa á, t.d. höfum
við hér mjög vel uppbyggða opinbera
þjónustu. Þá á ég við skóla, dagvist-
unarpláss og heilsugæslu, það er eng-
inn stórmunur á þessu miðað við
Akureyri, sérstaklega eftir að Fram-
haldskólinn var stofnsettur hérna.
En Framhaldsskólinn er tvímæla-
laust eitt það stærsta sem gert hefur
verið í atvinnumálum á Húsavík í
langan tíma. Þarna fáum við vel
menntað og fært fólk til’að kenna
börnunum okkar, sem hefðu af því
vinnu einhversstaðar annarsstaðar ef
það væri ekki gert hér. Síðan höfum
við unga fólkið okkar heima, alla-
vega þessum fjórum árum lengur,
plús það að miklu meiri líkur eru til
að það komi hingað aftur og setjist
hér að þegar það hefur lokið sínu
framhaldsnámi heldur en þegar það
fer að heiman til náms 16 ára.
Ef við berum okkur aftur á móti
saman við staði sem eru jafnstórir
eða minni en við, þá stöndum við vel
þjónustulega séð. Hins vegar hefur
maður vissar áhyggjur núna af nýrri
verkaskiptingu milli ríkis og sveitar-
félaga. Það er verið aða færa þjón-
ustu ýmist alveg yfir til sveitarfélag-
anna eða alveg yfir til ríkisins. Þetta
er þarft og gott, að hafa þarna hrein
skil og skörp, en það má ekki verða
til þess að sú þjónusta sem ríkið yfir-
tekur alveg, verði flutt í burtu um
leið. Þar þarf að spyrna fast við
fótum, þar sem til þess er fyrirstaða.
Það sem ætti að vera inntak í
byggðastefnunni, sem ég vil meina
að hafi mistekist hafi hún einhvern
tíma verið til, það er að almennar
jafnréttisaðgerðir, t.d. samgöngur,
sama verð á rafmagn, sama verð á
síma, sömu aðstæður til að lifa eftir
því sem hægt er. Það er sama verð á
olíu og sementi um allt land, af
hverju ekki eins á þessum þáttum
líka. Fyrir utan jafnréttisaðgerðirnar
þarf valddreifingu, ákvarðanirnar
þurfa að vera teknar þar sem fjár-
mununum er ráðstafað, og vissulega
er verið að taka eitt lítið skref í þá átt
með verkaskiptingarfrumvarpinu
sem væntanlega verður samþykkt nú
á vorþingi. Það sem var reyndar for-
senda fyrir því að þetta gæti gengið
var að nú fylgir þessu nýtt frumvarp
unt tekjustofna sveitarfélaga. Þar er
verið að brydda á vissum jafnréttis-
aðgerðum, því að aðstöðugjöld skuli
vera hin sömu af starfsemi hvar sem
er á landinu, og að grunnur fast-
eignaskatts sé sá sami alls staðar á
landinu en ekki eftir verðmæti húsa á
hverjum stað. Ég sé nú ekki að mcnn
framkvænti þetta á þessu stigi máls-
ins en það má segja að það sé jafn-
réttismál að lögin séu þannig að það
megi framkvæma þetta.
Þegar þessi skilyrði eru uppfyllt þá
þarf að virkja samfélagið. Það er til
norsk aðferð til þess sem kölluð hef-
ur verið átaksverkefni. rey'nt hefur
verið að ýta slíku úr vör og það styrkt
svolítið hér af bænum. Vonandi
verður útkoman úr því einhver iðn-
aðarvalkostur. það er verið að skoða
nokkra álitlega þessa dagana. Hver
útkoman verður er ekki gott að segja
og gallinn við þessar skoðanir er að
þær kosta heilmikla fjármuni sem
ekki eru til.
Einn þáttur átaksverkefnisins sýn-
ist mér að sé að takast nokkuö vel.
það er landnýtingar- og gróðurátak.
Þetta er dæmigert verkefni til að virkja
samfélágið til að vinna sameigin-
lega verk sem stuðlar að því að gera
staðinn betri og byggilegri. Ég bind
miklar vonir við að fólk og félög gerí
mikið í þessu máli í suntar.
Við þurfum að auka okkar hlut-
deild í sjávarfangi. Hún hefur rýrnað
með tilkomu kvótareglna og af fleiri
orsökum. Leið til úrbóta er að
stjórnvöld verða aö koma sæmilegu
lagi á stjórnun veiða og vinnslu, það
vcrður að gera með það að markmiði
að hámarksarðsemi fáist af veiðum
og vinnslu til samans. Eins og kerfið
er í dag eru svo miklir hagsmuna-
árekstrar þarna á ntilli að ég tel að
því verði að brcyta þannig að sveitar-
félöguin verði úthlutað kvóta en ekki
skipum. Þetta eru verðmæti sem ekki
er liægt að sætta sig við að einstakl-
ingar geti selt sín á ntilli og skilið heil
byggöarlög eftir á vonarvöl, vegna
þess að einstaklingur hefur vald til að
selja í burtu það sem fólkiö lifir á.
Þetta gcngur ekki upp. Það þarf að
úthluta kvótanum á byggðarlög eða
sveitarfélög og taka um leið tillit til
þess að þau sveitarfélög sem geta lif-
að af öðru, fái lítið sem ekkert af
kvótanum. Þar á ég t.d. við Reykja-
vík.
Þegar svona er komið verður hvert
byggðarlag að fá sem besta nýtingu út
úr sínum hlut. Það gerist hugsanlega
með því að bjóða út veiðar til allt of
margra skipa sem til eru í landinu, til
að ná niður kostnaði þar. Það verður
að gera allt aðrar gæðakröfur til afla,
hann er sem betur fer nokkuð góður
hér en þegar verið er að draga
margra nátta netafisk nær það nátt-
úrlega engri átt. Þetta skeður þó út af
veðri, þó menn ætli sér þctta ekki.
Það þarf að setja mjög strangar
reglur um nýtingu ferksfisksmarkað-
anna í Evrópu. Það á að sjálfsögðu
að fullnýta svoleiðis markaði, en
svelta þá hæfilega til að þeir borgi
alltaf hámarksverð.
Ef menn leita þessara leiða og
gera hlutina á þennan hátt, þá hef ég
trú á að sjávarútvegurinn geti skilað
miklu meiru, í krónum og aurum til
okkar íslendinga, með þeim afla sem
er leyft að veiða í dag. Þetta er það
sem við hérna lifum á, og raunveru-
lega allir íslendingar að meira eða
minna leyti. Þó járnblendiverk-
smiðja og aluminiumverksmiðja séu
góð fyrirtæki þá eru þar litlar tölur
miðað við sjávarútveginn."
Vantar upplýsingar
um flugvallarmálið
- Nú er eitt mál ofarlega á baugi í
héraði og skoðanir talsvert skiptar.
Þar á ég við flugvallarmálið sem
margir horfa til með von um aukna
atvinnu.
„Það er engin spurning um að
meðan á uppbyggingu stendur skiptir
þetta feikilega miklu máli og
verður gríðarlega stórt atvinnutæki-
færi ef af verður. Að vísu svo stórt að
meginhlutinn af því verki sem þarna
yrði unnið, yrði unnið af verktökum
sem kæmu lengra að og það yrði
miklu frekar þjónustan við þá sem
kæmi í hlut heimamanna. Síðan
kemur spurningin um reksturinn,
þegar búið yrði að byggja þetta upp.
Samkvæmt þeini upplýsingum sem
fengist liafa á völlurinn að vera alfar-
ið í höndum íslendinga, sem þýðir
náttúrlega einhver störf, ég heyri töl-
ur frá fáeinum til allt að hálfu hundr-
aði, eða svo.
Til að geta sagt sína meiningu um
þetta mál vantar mann í rauninni við-
bótarupplýsingar. Það sent liggur fyr-
ir í dag er að slíkur flugvöllur yrði
héraðinu gífurleg lyftistöng, jafnvel
þó liann yrði eingöngu notaður af
heimamönnum til að flytja út ferskan
fisk. Við höfum í mörg ár reynt, en
gengið heldur dauflega, að auka
atvinnuframboð í ferðamannaþjón-
ustu, slíkur flugvöllur væri stórt og
gott inníegg til þcirra mála. Annars
er upptalningin í ályktun Bæjar-
stjórnar Húsavíkur utn flugvallar-
málið rnjög góð, þar er það tíundað
scm máli skiptir.
Við vitum að þaö er mjög hörð
andstaða gegn þcssu af hópi manna
og það sem er skynsamlegt aö gera
viö slíkar aðstæður, hvort sem þú ert
fylgjandi eða andvígur, er að upplýsa
hlutina. Þarna er cg að tala um upp-
byggingu vallar scm væri hcrnaðar-
mannvirki, sem er raunverulega fors-
enda þcss að völlur verði gerður í
náinni framtíð. Það þurfa að liggja
fyrir þannig upplýsingar að það geti
ekki tveir mcnn staðið og sagt hver
framan í annan að þctta sé svona,
haldið fram gjörsamlega gagnstæð-
um pólum, og það er enginn sem get-
ur sagt að annað sé rétt og hitt sé
vitlaust. Þessi staða er til að espa upp
deilur, búa til nýja Laxárdeilu, leiðin
til að komast að skynsamlegri niður-
stöðu er að afla upplýsinga og vita í
raun hvað um er að ræða. Upplýsing-
arnar liggja ekki alveg á lausu, en
viö fáum þær.
Þriðji þátturinn er síðan trúar-
brögð, hann fjallar um hvar fólk er
statt í pólitík og slíkt, og það ætla ég
ekki að blanda mér í.“
Endurfjármögnun
fyrirtækja
- Hvaða framkvæmdir verða á veg-
um Húsavíkurbæjar í sumar?
„Hafnarframkvæmdirnar verða
stærstar hjá okkur. Framkvæmdafé
við höfnina á þessu ári verður rúm-
lega 40 milljónir, eða álíka og í fyrra.
Fyrir þessa peninga Ijúkum við vænt-
anlega grjótvörninni norðan við
Norðurgarðinn og fyllum í lónið sem
þar hefur myndast. Því til viðbótar
göngum við frá sjóvörn fyrir neðan
bakkann, suður að Þorvaldsstaðaá.
Sem betur fer eru dálitlar bygging-
arframkvæmdir í gangi. við heilsu-
gæslustöð og fjölbýlishús, en þvf
miður er lítið um byggingar á vegum
einstaklinga. Gatnagerðarfram-
kvæmdir verða litlar í sumar, fjár-
hagsáætlun bæjarins er mikið
aðhalds- og niðurskurðarplagg, en
gangstéttarframkvæmdir fyrir tvær
og hálfa milljón eru á dagskrá.
Endurfjármögnun á fyrirtækjum í
bænum má telja til framkvæmda.
Þessi fyrirtæki eru Hótel Húsavík,
Fiskiðjusamlagið og Höfði. Varð-
andi sjávarútvegsfyrirtækin er um
verulega fjármuni að ræða, af stærð-
argráðu kannski 80-100 milljónir í
það heila, sem bærinn og aðrir hlut-
hafar koma til með að leggja fram.
Þetta væri vissulega gott og gaman að
taka þátt í ef verið væri að gera nýja
hluti, t.d. kaupa viðbótarskip. En
því miður erum við aðeins að ná
sömu stöðu og við höfðum fyrir ári
síðan, greiða tap síðasta árs. í raun-
inni er verið að bjarga undirstöðunni
sem bæjarfélagið stendur á. En það er
töluvert mikilll munur á að setja
fjármuni í hluti sem eru undirstaða
atvinnulífsins eða hluti eins og t.d.
íþróttahús. Við aukum útgjöld með
byggingu íþróttahúss og heilsugæslu-
stöðvar, en tryggjum okkur tekjur
með því að setja peninga í Höfða og
Fiskiðjusamlagið. Það sem við þyrft-
um þó að gera, er að ná í skip til við-
bótar.“ IM