Dagur - 07.12.1989, Blaðsíða 7

68SÍ f9dmðððb Á iiJpBbuírnmR - FIUOAQ - 8
Fimmtudagur 7. desember 1989 - DAGUR - 7
Útvegsbankinn á Akureyri á rætur að rekja til íslandsbanka. Hér er Ásgrímur ineð ganila bók frá árinu 1904, með
handskrifuðum færslum frá fyrstu árum íslandsbanka í bænum.
ég fram á flutningabílinn, sem
var kominn út af veginunt. Hann
skemmdist það mikið að ekki
tókst að gera við hann á
staðnum, og snéri því við til
Akureyrar. Við héldum áfram
austur, en okkar bíll bilaði á
Búrfellsöræfum. Par sátum við í
kulda í tvær klukkustundir þar til
bíllinn var dreginn niður í
Mývatnssveit, þar sem gert var
við hann.
Petta var í nóvember, eins og
ég sagði áðan, mikil hálka og
svartamyrkur. Til Seyðisfjarðar
Störf bankaútibússtjóra
- I hverju er útibússtjórastarfið
fólgið?
„Pað er yfirstjórn útibúsins.
Útibússtjórinn hefur með hönd-
um æðstu stjórn allrar daglegrar
starfsemi útibúsins eftir fyrirmæl-
um í samþykktum bankans.
Hann ræður starfsfólk sem ekki
er ráðið af bankastjórn og sér um
reksturinn í samræmi við eðlilega
viðskiptahætti banka.
í minni útibúum banka eins og
eru hér á Akureyri er það m.a. í
verkahring útibússtjóra að fylgj-
ast með því sem gengur ekki upp
í útlánum, þ.e. vanskil og yfir-
drætti. Hann verður að ganga eft-
ir því að lántakendur standi við
sitt. í stærri stofnunum gera
deildarstjórar þetta, en ég hef
lagt mikið upp úr því að fylgjast
nteð því að allt hafi sinn eðlilega
gang.“
- Eru mikil vandræði hjá fólki
peningalega í dag?
„Vanskil við bankann hér eru
ekki mikil, þau hafa ekki aukist
markvert. En staðan er þrengri
hjá fólki og minna svigrúm,
óneitanlega. Fólk kaupir ekki
lengur óþarfa lúxusvörur og sá
tími er löngu liðinn þegar það var
eins og gjöf að fá bankalán. Nú
þurfa allir að greiða peningana
aftur, eftir að verðtrygging var
tekin upp.“
Sjálfstæði bankaútibúa
- Hversu sjálfstætt er þetta
bankaútibú gagnvart aðalbank-
anum?
„Allar stærri fyrirgreiðslur þarf
að vinna gegnum lánasvið aðal-
bankans í Reykjavík. Lánasviðið
hefur á að skipa sérfræðingum
sem vinna fyrir okkur, og vinna
að stærri fyrirgreiðslunt þar.
Sjálfstæði útibúsins er ekkert
minna vegna þessa, en við höfum
einfaldlega ekki ntannskap í að
sinna stærri verkefnum.
Sumir gera grín að því að þessi
eða hinn bankinn þurfi sífellt að
hringja til Reykjavíkur til að fá
leyfi fyrir lánveitingum. Parna er
ákveðinn misskilningur á ferðinni
og eitthvað annað að en of lítið
sjálfstæði."
- Útvegsbankinn var gerður
að hlutafélagi 1. maí 1987.
Ásgrímur í geymsluhvelfingu bankans, en þar eru rammgerðar hurðir og
grindur, eins og vera ber.
komum við svo klukkan tíu um
kvöldið, eftir átján klukkutíma
ferð.
Á Seyðisfirði var gaman að
vera. Petta var samt nokkuð erf-
iður tími, en góð reynsla og góð-
ur skóli fyrir mig. Eg hafði ekki
kynnst svona miklum sjávar-
útvegi fyrr í tengslum við
bankann, loðnuverksmiðju, frysti-
hússrekstri og togaraútgerð.
í sambandi við erfiðleika bank-
ans í kringum 1980 varð úr, til að
létta á hinum miklu útlánum
bankans til fyrirtækja í sjávar-
útvegi, að Landsbanki íslands
tók við sem viðskiptabanki nokk-
urra stórra sjávarútvegsfyrir-
tækja, svo og rekstri útibúsins á
Seyðisfirði 1. nóvember árið
1981.
Ég fór þá til Reykjavíkur og
vann í nokkra mánuði við ýmis
sérverkefni fyrir bankastjórn
Útvegsbankans. Þá tóku við úti-
bússtjórastörf við Glæsibæjar-
útibú vegna forfalla, í nokkra
mánuði. Parna var ég þar til ég
tók við núverandi starfi hér, eins
og ég sagði áðan.“
Utbú Islands banka
á Akureyri
tekur til starfa
FIMTUDAGINfJ
hinn 1. september n. k.
í húsi herra pósfafgreiðs/umanns }f. Schiöth's.
Fyrst um sinn
verður útbúið
opið fyrir almenning
hvern virkan dag frá Kl. 11-2 og 6-7.
Akurcyri 25/s 1904.
fioro. 2)avídsson.
Auglýsing um stofnun útibús íslandsbanka á Akureyri. Myndir: ehb
Hvernig leist þér á þá breytingu?
„í sjálfu sér leist ntér ekki illa á
það. Bankinn var búinn að ganga
í gegnum ntiklar þrengingar og
blaðaskrif, og menn veltu fyrir
sér hvað yrði um hann. Meðal
annars var rætt um að skipta
bankanum upp milli annarra
lánastofnana. Petta var mikill
óróatími, sérstaklega fyrir starfs-
fólkið. Pessum erfiðleikum var
óspart pundað á okkur sent hérna
vinnunt og sá grunur læðist að
manni að aðrir bankar hafi jafn-
vel notfært sér þessa erfiðleika
okkar til að beina viðskiptunum
til sín.
Maður varð aðeins var við aö
einstaka viðskiptavinir van-
treystu Útvegsbankanum, en hitt
var algengara, að bæði starfs-
menn og viðskiptamenn voru
stofnuninni ákaflega trúir. En unt
leið og bankinn varð hlutafélag
fór að kyrrast unt hann.
Nýtt óvissutímabil hófst aftur
þegar farið var að ræöa um að
selja hann og santeina einka-
bönkunum. Eftir sameininguna
veltir starfsfólkið því fyrir sér
hvernig að þessu verði staðið í
framtíðinni og hvert verði skipu-
lag íslandsbanka, m.a. á Akur-
eyri."
íslandsbanki á Akureyri
- Hvernig líst þér á sameiningu
þriggja banka í bænum?
„Vel, því ég hef löngum talið
að bankar væru alltof ntargir á
Akureyri. Sameiningin hefði
raunverulega átt að verða ntiklu
fyrr.
Sameinaður íslandsbanki getur
veitt betri og nteiri þjónustu,
hann getur ávaxtað peningana
betur og sinnt miklu stærri fyrir-
tækjum en þrjú lítil bankaútibú.
Petta þýðir bréytingar í starfs-
mannahaldi, og eitthvað verður
að fækka fólki sent vinnur við
bankann. Sú fækkun mun þó
ekki gerast með uppsögnunt, tel
ég. Að öllu verður farið á eins
mannlegan hátt og unnt er.
- Hvernig er með vanskil,
hvernig ganga hlutirnir fyrir sig ef
fólk greiöir ekki af lánum á rétt-
um tíma?
„Hlutverk útibússtjóra er að
koma í veg fyrir vanskil, að svo
miklu leyti sem það er hægt.
Fyrst er haft samband við skuld-
ara með tilkynningum og ítrek-
unum. Hann fær aðvörun um að
lögfræðileg innheimta sé yfirvof-
andi og jafnvel símhringingar frá
bankanum. Helst sendum við
ekkert til lögfræðilegrar inn-
heimtu ef við komumst hjá því,
en ef fólk svarar okkur engu og
sýnir engan lit höfum við engin
önnur ráð, því miður.“
Svigrúm bankanna til lán-
veitinga og rekstur þeirra
- Hvernig eru ákvarðanir teknar
um lánveitingar?
„Þessir hlutir hafa verið að
breytast ntjög mikið. Til skamms
tírna þurftu öll útlán að fara fyrir
útibússtjóra, en í dag ávinna
menn sér ákveðinn réttindi með
viðskiptum sínum. Petta byggist
á því hversu mikil velta viðkom-
andi er, hvernig viðskiptin hafa
verið og í hversu langan tíma.
Slík útlán, tekjulán, koma ekki
einu sinni endilega inn á borð til
mín.
En ef menn þurfa meira en
reglurnar segja til um, eru að fara
í meiri fjárfestingar, standa í hús-
byggingunt o.s.frv. þá kemur til
kasta útibússtjórans.
Bankarnir hafa mismikið svig-
rúm til lánveitinga. Þeir verða að
taka tillit til lausafjárstöðu sinnar
og áhættu, ásamt því að leggja
mat á greiðslugetu viðkontandi
aðila eða rekstrar. Banki gæti
hugsanlega komist í þá stöðu að
geta ekki uppfyllt lánsbeiðni við-
skiptamanns, og þurft að ýta mál-
inu eitthvað á undan sér um sinn.
Pröngt getur verið í búi hjá bönk-
um eins og öðrum."
- Hvernig er að starfa við mót-
töku?
„Það getur verið ágætt en
stundum er þetta streituvekjandi.
Allt er undir því komið hvernig
ástandið er í bankanum, er allt
lokað eða er eitthvert svigrúnt?
Þegar lítið er hægt að gera er
starfið þreytandi, fólk tekur því
að sjálfsögðu illa þegar því er
neitað unt lán sem því finnst það
eiga rétt á. En ég reyni að veita
öllum þá úrlausn sem hægt er að
gera. Ég vil reka bankann á
jákvæðum grundvelli, ekki nei-
kvæðum."
Ráðlegg fólki frá að ganga
í ábyrgðir fyrir aðra
- Undanfarið hafa gjaldþrot
færst í vöxt og margir einstakling-
ar oröið fyrir skakkaföllum vegna
ábyrgða. Hvað viltu segja um
þetta sem bankamaður?
„Ég ráðlegg fólki frekar að
taka lán með fasteignaveði en í
því formi að hafa ábyrgðarmann.
Jafnframt ráðlegg ég öllunt að
hugsa sinn gang vel áður en það
gengur í ábyrgðir. Fólk hefur far-
ið illa út úr að ganga í ábyrgðir
fyrir aðra, og oft á tíðum finnst
mér menn ekki vita hvað það
þýðir að skrifa á svona skjöl. Ef
illa fer og greiðandinn greiðir
ekki verða menn að skilja að
ábyrgðarmennirnir verða að
borga.
Fólk heldur gjarnan að miklu
dýrara sé að fá lán sem er þing-
lýst á eign. Þetta er hinn mesti
misskilningur, munurinn er nær
enginn kostnaðarlega. Bankinn
getur lítið gert þegar skuldabréf
eða víxlar falla á ábyrgðarmenn
nenta að bjóða viðkomandi að
taka viö láninu. Mér virðist
margt fólk ekki átta sig á hvað
felst í að ganga í ábyrgð. Ég veit
dæmi þess að fólk hefur misst
aleiguna í slæmum málum, en
ábyrgðarmál eru fyrst og fremst
rnilli þess aðila sem tekur lánið
og hins sem veitir ábyrgð sína
fyrir greiðslum. Bankinn getur
kannað þessa aðila áður en lán er
veitt, en hvað síðan gerist er ekki
svo ntikið í hans valdi. En allir
geta þó lent í ófyrirséðum kring-
umstæðum."
Ég get ekkert sagt um það
hvernig húsnæðismálunt íslands-
banka verður háttað hér á Akur-
eyri, en svar við þeirri spurningu
mun þó fást innan langs tíma. Nú
er t'arið að vinna af krafti að þess-
um málum. En aðalatriðið er að
sameiningin á fullan rétt á sér.
Óneitanlega ríkir mikil forvitni
um það hver verði ráðinn útibús-
stjóri, og ntargir hafa spurt unt
þetta, eins er mér kunnugt um aö
kollegar mínir eru ntikið spurðir.
Ég vil benda á að í bankanum
vinna fleiri en útibússtjórar og
því er óeðlilega mikið rætt unt
þessa einu hlið málsins, finnst
mér.“
- Er mikil samkeppni milli
bankanna í bænum?
„Já, hún er mikil, og snýst um
þjónustu, innlánskjör o.fl. Fólk
veltir ntikið fyrir sér hvernig best
sé að ávaxta peningana. En sam-
keppnin er ekki einungis við aðra
banka, hún er líka mikil við
fjármögnunarfyrirtækin og
verðbréfamarkaði. Þess vegna
hafa bankarnir komið sér upp
verðbréfasjóðunt, til að vera
samkeppnisfærir á ntarkaðnum.
Bankarnir hafa ekki getað boðið
söntu vexti og sjóðir fjármögn-
unarfyrirtækja, en fólk trúir því
að bankarnir séu traustir, traust-
ari en aðrar innlánsstofnanir.
Mér sýnist almenningur meta
þetta, og beina viðskiptum sínum
í auknum ntæli til bankastofn-
ana.“
Viötalið við Ásgrím varð ekki
lengra, hann þurfti að sinna sín-
um störfum. „Það er mikil vinna
að vera útibússtjóri, þetta er
langt frá að vera neitt rólegheita-
starf,“ sagði hann að lokum.
EHB