Dagur - 26.03.1991, Qupperneq 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 26. mars 1991
Don Kíkótí á Degi
Stjórnmál snúast til allrar hamingju
oftast um málefni, en því miður líka
einnig um áróður. Framsóknarmenn
ætla sér að láta verðandi kosningar
snúast um inngöngu í Evrópubanda-
lagið. Þeim er mjög í mun að sann-
færa kjósendur um að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi áform um inngöngu í
bandalagið.
Ritstjóri Dags, Bragi Bergmann,
er áróðursmeistari. Fyrir hann skiptir
það ekki meginmáli, hver afstaða
Sjálfstæðisflokksins í samskiptunum
við Evrópubandalagið er. Hitt skiptir
hann meira máli að koma því inn hjá
lesendum Dags að Sjálfstæðismenn
vilji ekki ræða um Evrópumálin, af
því að þar hafi þeir eitthvað óhreint í
pokahorninu.
Afstaða
Sjálfstæðisflokksins
Um inngöngu í Evrópubandalagið
munu komandi kosningarnar ekki
snúast, þótt Framsóknarmönnum
þyki það súrt. Sjálfstæðismenn hafa
ekki á prjónunum nein áform um að
ganga í bandalagið. Þeir hafa verið
fylgjandi því að tryggja íslendingum
frjáísan aðgang fyrir afurðir sínar að
bandalaginu með tvíhliða viðræðum.
Þeir studdu og styðja viðræður
EFTA-þjóðanna við EB um evr-
ópskt efnahagssvæði. Þeir setja þau
skilyrði fyrir viðræðunum að samn-
ingar takist um hindrunarlaus við-
skipti með sjávarafurðir án þess að
fórnað verði óskoruðum yfirráðum
íslendinga yfir fiskveiðilögsögunni.
Þegar stóð til að hefja viðræður
um evrópska efnahagssvæðið krafð-
ist Sjálfstæðisflokkurinn þess að
Alþingi samþykkti sérstakt umboð
fyrir utanríkisráðherra. Við umræð-
ur í Alþingi um umboðið hefði af-
staða sjórnmálaflokkanna til evr-
ópska efnahagssvæðisins og til EB
skýrst. Ráðherrar ríkisstjórnarinnar,
einkum Steingrímur Hermannsson
og Jón Baldvin Hannibalsson, sner-
ust öndverðir gegn þessari hugmynd
Sjálfstæðisflokksins. Eina skýringin
er sú að þeir hafi vitað að innan ríkis-
stjórnarinnar væri ekki samstaða um
Ég vil byrja á því að benda Tómasi
Inga Olrich, á þá staðreynd að ég
sem ritstjóri þessa blaðs hef ekki gert
minnstu tilraun til að „koma því inn
hjá lesendum Dags að sjálfstæðis-
menn vilji ekki ræða um Evrópumál-
in“, eins og Tómas Ingi orðar það í
grein sinni hér að ofan. Það hlýtur
hann að hafa dreymt.
Hitt er rétt hjá Tómasi Inga að
mér væri það síst á móti skapi ef
komandi alþingiskosningar snerust
að verulegu leyti um afstöðu stjórn-
málaflokkanna til aðildar íslands að
Evrópubandalaginu. Ég veit að mjög
margir eru sama sinnis. íslensk þjóð
stendur senn frammi fyrir einhverri
alstærstu ákvörðun sem hún hefur
þurft að taka frá upphafi. Þegar þar
að kemur er mikils um vert að stjórn-
málamennirnir viti hug þjóðarinnar í
málinu og breyti samkvæmt því. Mér
finnst miður að frambjóðandinn
Tómas Ingi sé annarrar skoðunar.
Frestun vegna landsfundar
Tómas Ingi fer mörgum orðum um
aðdraganda fundarins er ungir fram-
sóknarmenn boðuðu til og haldinn
var í fyrrakvöld. Ég ætla ekki að elta
ólar við rangfærslur hans en bendi á
að staðreyndir málsins komu skýrt
fram í grein Friðriks Sigþórssonar,
formanns FUFAN, Félags ungra
framsóknarmanna, í Degi síðastlið-
inn föstudag. Einu atriði vil ég þó
málið og ráðherrarnir hafi kosið að
ganga til viðræðnanna óbundnir af
samþykktum Alþingis.
Viðræðurnar um evrópska efna-
hagssvæðið snúast um það að inn-
leiða 1400 réttargjörninga Evrópu-
bandalagsins í íslensk lög. 70-80% af
lagabálkum EB yrðu hluti af íslensk-
um lögum. í þessum samningavið-
ræðum er gert ráð fyrir að ákveðin
ákvæði Rómarsáttmálans, stofnskrár
Evrópubandalagsins, yrðu tekin inn í
íslensk lög. í grein í Tímanum 8.
febr. sl. lýsti Steingrímur Hermanns-
son forsætisráðherra því yfir að í við-
ræðgrundvellinum um evrópska
efnahagssvæðið væri ekkert svo
hættulegt að við gætum ekki gengið
að því.
Sjálfstæðisflokkur og Framsókn-
arflokkur hafa því hingað til verið til-
tölulega samstíga í viðræðunum um
evrópska efnahagssvæðið og um
samskiptin við EB. Sjálfstæðisflokk- .
urinn hefur viljað skýrara umboð til
ráðherra um viðræðurnar auk þess
sem hann hefur alla tíð lagt áherslu á
gildi tvíhliða viðræðna við EB um
hindrunarlausan innflutning
íslenskra sjávarafurða.
Ef einhver fer offari í samninga-
viðræðum við Evrópubandalagið er
það ekki Sjálfstæðisflokkurinn.
Næstkomandi þriðjudag, 26. mars,
kemur formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, Davíð Oddsson, til Akureyrar
og heldur þar fund ásamt Halldóri
Blöndal og undirrituðum. Hygg ég
að þar sé komið kjörið tækifæri fyrir
kjósendur að kynna sér, milliliða-
laust, viðhorf okkar til EB.
Riddarinn hugumprúði
Framsóknarmenn gera nú örvænt-
ingarfullar tilraunir til að búa til
kosningamál úr „sérstöðu Framsókn-
arflokksins" í EB málum. Þeir byrja
á því að spinna það upp að
Sjálfstæðisflokkurinn vilji inngöngu í
bandalagið. Síðan ráðast þeir á
þennan uppspuna sinn af miklum
hofmóði. Þannig smíða framsóknar-
menn vindmyllurnar fyrst og ráðast
síðan að þeim að hætti riddarans
hnykkja á, þar sem Tómas Ingi á
augljóslega í miklum vandræðum
með að skilja það:
Fundinum, sem halda átti sunnu-
daginn 10. mars síðastliðinn, var
frestað sérstaklega fyrir sjálfstæðis-
menn. Þeir sögðust ekki geta tekið
þátt í honum þá helgi vegna Lands-
fundar Sjálfstæðisflokksins. Aðrar
ástæður voru ekki nefndar
einu orði. Fundarboðendur,
stjórn FUFAN, ákváðu nýja dag-
setningu fyrir fundinn, sunnu-
dagskvöldið 24. mars, og sendu
bréf til allra flokka um breyting-
una og bað þá að gefa ákveðið
svar um þátttöku, af eða á, fyrir
11. mars sl. Allir flokkar, að
undanskildum Sjálfstæðisflokki,
staðfestu að þeir tækju þátt í
fundinum. Sjálfstæðismenn
afboðuðu ekki og stjórn FUF-
AN taldi víst, vegna þess sem á
undan var gengið, að þeir
myndu mæta.
Boðið til bjórveislu
Ég skal nefna hliðstætt dæmi sem ég
vona að Tómas Ingi skilji: Segjum að
ungir sjálfstæðismenn bjóði mér til
bjórveislu í húsakynni sín í Kaupangi
einhvern tiltekinn sunnudag - en fyr-
ir slík boð eru ungir sjálfstæðismenn
um land allt þekktir. Þeir leggja
mikla áherslu á að ég mæti. Ég segi
þeim að því miður sé ég upptekinn
þennan tiltekna dag en neita ekki
hugumprúða, Don Kíkóta.
Sérkennilegasti þátturinn í þessu
áróðursstríði er fundur, sem ungir
framsóknarmenn halda nú um helg-
ina um ísland og Evrópubandalagið.
Fundurinn átti að verða auglýsinga-
fundur Framsóknarflokksins. Öðrum
flokkum var boðið að taka þátt í
fundinum, án þess að þeim væri gef-
inn kostur á að standa með Fram-
sóknarflokknum að skipulagi fundar-
ins. Sjálfstæðisflokkurinn hafnaði
þátttöku í fundinum og tilkynnti
kosningastj óri Sj álfstæðisflokksins
þá afstöðu flokksins. Var það bæði af
framangreindum orsökum og einnig
vegna þess að upphafleg dagsetning
fundarins féll saman við Landsfund
Sjálfstæðisflokksins. Framsóknar-
menn frestuðu fundinum og leituðu
eftir þátttöku Sjálfstæðisflokksins
sem og annarra flokka.
Ljúfmannleg viðbrögð
Nú er það ekki stórmál í augum okk-
ar sjálfstæðismanna þótt Framsókn-
arflokkurinn vilji halda fund sér til
framdráttar. Við höfum ýmsum
hnöppum að hneppa öðrum en að
sinna fundarhöldum þeirra. Ég sneri
mér til formanns ungra framsóknar-
manna, Friðriks Sigþórssonar, sunnu-
dagskvöldið 17. mars og benti hon-
um á að við hefðum ekkert á móti
því að fjalla um ísland og Evrópu-
bandalagið á fundi með öðrum
flokkum. En þá væri eðlilegra að
flokkarnir stæðu að fundinum á jafn-
réttisgrundvelli, boðuðu hann sam-
eiginlega, kæmu sér saman um fund-
arstjóra og kostuðu hann einnig sam-
eiginlega. Mér var þá kunnugt um að
alþýðubandalagsmenn og alþýðu-
flokksmenn höfðu svipaða afstöðu til
málsins.
Friðrik Sigþórsson tók þessum
málflutningi af mikilli Ijúfmennsku
og sagði það vera sína skoðun að
auðvelt væri að standa að fundinum
með þessum hætti. Var það niður-
staða okkar samtals að ungliðahreyf-
ingar flokkanna hefðu samband sín í
millum til þess að skipuleggja
fundinn.
boðinu að öðru leyti. Ungir sjálf-
stæðismenn bregðast höfðinglega við
og fresta boðinu um hálfan mánuð,
gagngert fyrir mig. Þeir senda mér
jafnframt boðskort með nýrri dag-
setningu og biðja mig að svara innan
tiltekins tíma. Ég læt ekkert frá mér
heyra fyrr en örfáum dögum fyrir
umrætt boð. Þá segi ég gestgjöfunum
að ég hafi engan áhuga á bjórveislu
þeirra - og hafi reyndar aldrei haft!
Hins vegar sé ég tilbúinn til að mæta
ef kaffi og snittur verði á boðstólum
og fleiri standi að veislunni en ungir
sjálfstæðismenn! Auk þess hef ég
samband við a.m.k. tvo boðsgesti og
reyni að fá þá til að mæta ekki, mér
til samlætis.
Ókurteisi
Sumir myndu kalla þessa framkomu
mína ókurteisi, aðrir argasta dóna-
skap. Þetta er engu að síður það sem
sjálfstæðismenn, með Tómas Inga í
broddi fylkingar, gerðu. Tómas Ingi
hafði samband við Alþýðuflokk og
Alþýðubandalag og reyndi að fá full-
trúa þessara flokka til að hunsa
fundinn, löngu eftir að þeir höfðu
boðað komu sína þangað. Alþýðu-
flokksmenn létu ekki teyma sig í að
ganga á bak orða sinna, en það gerði
Alþýðubandalagið hins vegar. Stef-
anía Traustadóttir, fulltrúi þess
flokks, var búin að staðfesta þátttöku
og hugðist meira að segja sjálf flytja
framsöguerindi. Hún var síðan kom-
Viðhorf ritstjórans
Morguninn eftir lagði ég inn greinar
hjá ritstjóra Dags, Braga Bergmann.
Ég greindi honum þá frá samtali okk-
ar Friðriks. Bragi tók málinu á annan
veg en formaður ungra framsókn-
armanna. Hann taldi ýmis tormerki á
því að hægt væri að standa að málinu
eins og ég hafði lagt til við Friðrik
Sigþórsson. Hann bauð þó upp á þá
málamiðlun að hann viki sem fundar-
stjóri. Ég endurtók þær hugmyndir
um fyrirkomulag fundarins, sem ég
hafði reifað við formann ungu fram-
sóknarmannanna og hann hafði tekið
vel.
Bragi Bergmann hafði samband
við mig að kvöldi mánudags og
spurði hvort afstaða sjálfstæðis-
manna væri óbreytt og tjáði ég hon-
um að svo væri. Hann upplýsti mig
þá um það að Alþýðuflokkur og
Alþýðubandalag hefðu samþykkt að
taka þátt í fundinum.
Þessar upplýsingar reyndust ekki
réttar. Stefanía Traustadóttir hafði
skömmu síðar samband við mig og
skýrði mér frá samræðum um fund-
Bragi V. Bergmann.
in á fremsta hlunn með að hætta við
eftir að Tómas Ingi talaði við hana,
en hætti við að hætta við eftir að ég
talaði við hana mánudaginn 18.
mars! Stefanía hringdi svo enn á ný í
mig daginn eftir til að segja mér að
Alþýðubandalagið myndi ekki mæta.
Sannarlega ákveðin kona, Stefanía!
Ekkert „boð að ofan“
Ég vil árétta þann misskilning Tóm-
asar Inga að „boð að ofan“ hafi orðið
til þess að ungir framsóknarmenn
héldu sínu striki með fundinn. Það
var þvert á móti sameiginleg ákvörð-
Ég vil kaffl og snittur, takk!
- svar til Tómasar Inga Olrich
arfyrirkomulag, sem hún hafði átt
við Braga Bergmann. Hafði hann að
sögn Stefaníu ekki aðeins boðið að
víkja úr sæti fundarstjóra heldur
einnig undirstrikað að aðrir flokkar
gætu auglýst fundinn á sínum eigin
vegum. Að sögn Stefaníu var ekki
gengið frá málinu en lofað af hálfu
Alþýðubandalagsins að haft yrði
samband morguninn eftir, þar sem
afstaða þess yrði gerð Ijós.
Boð að „ofan“
Það er nokkuð ljóst, þegar grein
Friðriks Sigþórssonar í Degi 22. mars
er lesin, að viðhorf hans til málsins
hafa tekið miklum breytingum, eftir
að Bragi Bergmann tók í taumana.
Ljúfmannleg viðbrögð þess fyrrnefn-
da við málaleitan minni á sunnudags-
kvöldið hafa breyst í dylgjur og ásak-
anir um óheiðarleika, sem eru mér
reyndar lítt skiljanlegar.
Ég er ekki í nokkrum vafa um að
hefði formanni ungra framsóknar-
manna verið sjálfrátt í málinu, hefði
hann náð samkomulagi við aðra
flokka um fund um ísland og
Evrópubandalagið sem allir aðilar
hefðu verið sáttir við. Hann hefði að
vísu getað ásakað okkur sjálfstæðis-
menn um að koma óskum okkar á
framfæri seint. En það gerði hann
ekki í símanum á sunnudagskvöldið.
Það var honum ekki ofarlega í huga
þá, enda er þar um aukaatriði að
ræða.
Við sjálfstæðismenn höldum ekki í
hendina á ungu mönnunum okkar.
Þeir fá að hafa sinn stíl, sinn mál-
flutning. Ef þeir halda fundi, er það
ekki gert undan pilsfaldi flokksfor-
ustunnar. Ég er nokkurn veginn viss
um að ef Friðrik Sigþórsson hefði
gengið fram í þessu máli í þeim ljúf-
mannlega anda sem honum er eðli-
legur, hefðu ungliðahreyfingarnar
fundið lausn, sem aljir hefðu við
unað.
Akureyri 22.3. 1991
Tómas Ingi Olrich
Höfundur skipar annað sæti á lista Sjálf-
stæðismanna í alþingiskosningum á
Norðurlandi eystra.
un stjórnar FUFAN að láta sjálf-
stæðismenn ekki komast upp með
dæmafáa ókurteisi og ósvífni í þessu
máli.
Að lokum þetta. Vel má vera að
ég sé svo ellilegur útlits að það hafi
aldrei hvarflað að Tómasi Inga að ég
sé ungur framsóknarmaður. Sú er
engu að síður raunin, þótt ég sé
reyndar með þeim elstu í ungfélag-
inu. Ég sit meira að segja í stjórn
FUFAN og átti sem slíkur minn þátt
í ákvarðanatökunni. Ungliðaaldur
stjórnmálaflokkanna flestra er 16-35
ára og hygg ég að þau aldursmörk
gildi einnig á stuttbuxnadeild Sjálf-
stæðisflokksins. Ég verð því að
hryggja Tómas Inga með því að ég á
enn eftir þrjú ár af SUF-aldrinum.
Titlatog Tómasar Inga
Tómas Ingi „sæmir" mig þremur nýj-
um titlum í grein sinni hér að ofan.
Úr henni má lesa að ég sé „áróðurs-
meistari“, „Don Kíkóti Dags“ og
síðast en ekki síst hvorki meira né
minna en „pilsfaldur flokksforystu
Framsóknarflokksins". Ég efa að ég
sé verðugur alls þessa titlatogs.
Fleiri orð mun ég ekki leggja í belg
um þetta sérstæða mál, jafnvel þótt
Tómas Ingi Olrich eða Stefanía
Traustadóttir geri fleiri tilraunir til
að réttlæta vonlausan málstað.
Bragi V. Bergmann.
Höfundur er ritstjóri Dags og stjórnarmaður í
FUFAN.