Dagur - 10.04.1992, Blaðsíða 14

14 - DAGUR - Föstudagur 10. apríl 1992
Ár söngsins:
Að vera Þmgeyingur
Það var annar í mars 1992 og
Þráinn Þórisson frá Baldursheimi
varð sjötíu ára. Kenndur til
Skútustaða í Mývatnssveit,
skólastjóri Barnaskólans, hús-
bóndi barnanna í Mývatnssveit í
meira en 40 ár, söngstjórinn, for-
maður Kirkjukórasambands Suð-
ur-Þingeyjarprófastsdæmis í 30
ár. Maður yndislegrar konu
sinnar, Margrétar Lárusdóttur
frá Brúarlandi í Mosfellssveit, og
faðir þeirra fimm barna.
Hann var sannarlega skrifaður
með tveimur ennum sá Þráinn
sem bauð til afmælis síns að
kvöldi 2. mars tveimur lands-
kunnum kórum: Kvennakórnum
Lissý og Karlakórnum Hreim,
sem hann átti þá einstöku ham-
ingju að hafa tvisvar farið erlend-
is með í söngferðir. Hér var síst
makalaust kvöld því með þeim
voru boðnir betri eða verri helm-
ingar þeirra einnig, þótt alltaf
þyki mér orðið „makar“ ljótt.
Með einu enni var þó aðeins
skráð þráin - þrá okkar allra,
bæði mild og mjúklát en þó
kröfuhörð í þörf sinni eða í nauð-
um stödd, að njóta saman ofar
brýnustu lífsafkomuleiðum.
Gleði og söngur og velbúin veislu-
borð héldu fólki við efnið fram á
nótt.
En að vera Þingeyingur er mikill
veruleiki, eða þá Skagfirðingur,
hvað þá Eyfirðingur, en að vera
svo líka Mývetningur og einn
þeirra Baldursheimsbræðra, sem
síst hafa þurft að kaupa sér
athygli meðal Þingeyinga um sína
ævidaga, svo eru þeir auðkenndir
meðal fólks. Þó ekki finni maður
lengur meðal fjöldans tvo þeirra
bræðranna, því Pétur og Ketill
hafa brugðið hinu jarðneska góð-
búi sínu, en þó síst brugðist því,
/-----------------------------
blessaðir drengirnir. Verður að
taka því, og einnig að þeir smá-
eldast, Baldur og Sigurður, enda
var hér enginn kaupfélagsfundur
til að skerpa raddstyrk sinn.
Sjötti Baldursheimsbróðirinn er
Jón, sennilega heilbrigðastur
Þingeyinga, búsettur utan
héraðs.
Þráinn þeirra raddmestur í kór
og utan kóra, samvinnumaður,
söngstjóri og einbeittur í skoðun
og skiptum og tæpitungulaus
Mývatnssveitarmaður með
hlýindin innra með, sem svo gott
er að njóta. Skjólbrekkan ómaði
öll þar sem jafnvel litverk
Jóhannesar á Grímsstöðum
fengu mál upp um alla veggi í
fljúgandi veruleika þessara töfra
allra, þar sem maður veit þó um
Slútnes, Dimmuborgir og Kálfa-
strandarvoga.
Við sungum öll af hug og
hjarta, líka börnin og gamlir
samferðamenn með sextíu ára
ökuréttindin í brjóstvasa og
heyrnarhvetjandann í hlustinni.
Allt það sem ég unni og ann
er í þínum faðmi bundið,
allt það sem eg fegurst fann,
fyrir berst og heitast ann.
AUt sem gert fékk úr mér mann
og til starfa kröftum hrundið.
Því skyldum við þá ekki mega
vera tvísaga og kísilgúrinn verða
bjargvættur atvinnulífs ellegar
óþurftar andskoti þess fræga
veiðivatns? Laxinn, húsgull
Mývetninga, þar sem hann æti
upp urriðaseiðin í kristalsánni
heimsfrægu. Allt eftir því hvernig
loftvog hugarfars stendur, ellegar
rímsnilld Starra. Það er liðin sú
tíð þegar allt var hjóm hér uppí
nærri 300 m ofar sjávarmáli,
nema Austurfjöll, silungurinn í
Mývatni og Jón Sigurðsson á
Gautlöndum. - Allt er þetta þó
erfðafjársjóður Þráins og Mar-
grétar hans.
Vér héldum heim með loka-
ræðu húsbóndans í eyrum og
áhrifamátt kóranna tveggja,
Hreims og Lissýjar. Hinn ljúfsári
en glaði áhrifamáttur Faulkners,
söngstjórans erlenda við undir-
leik listakonu sinnar þar sem þau
sveigðu karlrembusvínin til
hlýðni í lítillæti stórmennsku
sinnar. Og Margrétar Bóasdóttur
fágætt vald með ástúð sinni yfir
þessum betri um aldir kúgaða
helmingi íslendinga með sitt
„bros og gullna tár“.
í síðustu Árbók Þingeyinga er
Guðmundur á Sandi enn í endur-
prentun að minna á hvað blindur
Þingeyingur eigi mikið umfram
hinn allt sjáandi Þingeying, sem
fluttur er til Skagfirðinga og ekki
minna en Hjálmar sjálfur á Bólu,
þjófkennda þjóðskáldið, sem
varð í skjóli hins blinda manns á
hnakknefinu yfir illfæra ána.
Hinn alsjáandi öðlingur, Indriði
á Fjalli, hóf upp rödd sína og
málið á hærra svið er hann kvað:
Stóð úti’ á Hallandshlaði,
hniginn var röðull í sjó.
í anddyri Kaupfélagsins á
Húsavík eru þeir enn í átökum,
bóndinn og sjómaðurinn, að
hefja skilvísina upp til mývetnska
frumherjans, styttu Jakobs Hálf-
Jón Jónsson.
dánarsonar, sem heldur um nýj-
asta pöntunarlistann þar sem
skráður var máski vasahnífur
Gunnlaugs í Geitafelli. Táknrænt
listaverk og tölvustýrðar vængja-
hurðir slá taktinn markvisst fyrir
samvinnumenn á leið inn í
„Matbæ“. „Atvinnugrein þar
sem listamönnum í landinu fjölg-
aði um 600% á níunda áratugn-
um“ sér máski fyrir mat og fatn-
aði fólks.
í fleiru hafa þingeyskir sam-
vinnumenn staðið og Þráinn Þór-
isson hefir fundið fyrir.
Kirkjukórasamband Suður-
Þingeyjarprófastsdæmis var
stofnað árið 1951, þá sömu vor-
daga og Kirkjukórasamband
íslands, sem varð 23. júní 1951.
Fyrsta söngmót þingeyskra
kirkjukóra var í Húsavíkurkirkju
12. nóvember 1950. Það nóvem-
berkvöld í norðanstórhríðinni á
heimleið mun mörgum hafa
fundist þeir hafi lifað merkilegan
tónlistarviðburð í héraðinu sínu.
Þá var Þráinn Þórisson aðeins 28
ára en að tólf árum liðnum var
hann kosinn formaður Kirkju-
kórasambandsins og hefir svo
verið nú að segja í 30 ár.
Það má sjá að á brattann væri
að sækja að endurvekja þá hreyf-
ingu til þess sem hún var í upp-
hafi þegar Páll H. Jónsson kenn-
ari, sr. Friðrik A. Friðriksson
prófastur og Jónas Helgason org-
anleikari voru í blóma lífsins og
fjöldi fólks sem um þá safnaðist
af brennandi þrá og þörf að verða
liðsmenn, og þá af þeirri trú að
blandaður kórsöngur, sem menn
svo kalla, væri eitt fullkomnasta
hijóðfæri sem nokkrum stjórn-
anda er fengið til að leika á.
Máski líka einhver fullkomnasta
félagsmálahreyfing sem kirkja
vor gæti fengið að sér og um sig á
viðsjálum tímum en einnig þeirri
tíð sem ekki endilega þarf að
vera viðsjál.
Á fyrsta ársfundi Kirkjukóra-
sambandsins 1951, sunnudag 28.
janúar, eru 11 kirkjukórar skráð-
ir stofnendur. Stjórnina skipa:
Páll H. Jónsson formaður, sr.
Friðrik A. Friðriksson ritari og
sr. Sigurður Guðmundsson gjald-
keri. Meðstjórnendur eru: Jónas
Helgason og Finnur Kristjáns-
son.
Ekki er það með ólíkindum að
í hið rnikla kjalsog loftskipa
þeirra Hreims og Lissýjar leggi úr
höfn snekkja Þráins Þórissonar
með hinn stóra kirkjukór pró-
fastsdæmisins. Ýmsir stofnendur
standa enn á söngpalli hans, og
máski fá þau Margrét Bóasdóttir
og meistarinn enski hjá Hreimi að
stjórna lagi.
Með bestu kveðju til Þráins
vinar míns og fylgdarmanns.
10. mars 1992,
Jón Jónsson, Fremstafelli.
Tónlist
Sæluvikukonsert
Páskabasar
Kvenfélagið Hjálpin í Eyjafjarðarsveit
heldur páskabasar að
Laxagötu 5, Akureyri,
laugardaginn 11. apríl kl. 14.00.
Handunnið páskaskraut,
skreyttar tertur, óásettir botnar og fl.
Upplagt fyrir veisluna.
Nefndin.
V___________________________/
Handbolti 1. deild
Úrslitakeppni
KA-ÍBV
mánudaginn 13. apríl kl. 20.30
í KA-húsinu.
Forsala á leikinn verður frá föstudegi,
í verslunni Toppmenn-Toppsport.
Áfram KA.
Laugardaginn 4. apríl voru
haldnir hinir árlegu Sæluvikutón-
leikar í Miðgarði. Þrír kórar sam-
einuðust um tónleikana. Heima-
kórarnir tveir, Karlakórinn
Heimir og Rökkurkórinn, og
gestakór þessa árs, Skagfirska
söngsveitin.
Fyrstur til leiks var Karlakór-
inn Heimir og flutti sjö lög sam-
kvæmt efnisskrá og nokkur auka-
lög. Söngstjóri kórsins er Stefán
R. Gíslason og undirleikari Tóm-
as Higgerson.
Stefán er mjög vaxandi sem
söngstjóri. Taktslag hans er
ákveðið sem og önnur tjáningar-
merki. Tómas Higgerson er góð-
ur undirleikari. Hann fylgir kórn-
um vel eftir og hefur gott lag á
því að undirbyggja og efla flutn-
ing hans.
Hljómur Heimis er fullur og
fallegur. Tónvissa er mikil og til-
finning fyrir takti rík. Eftirtektar-
verð nákvæmni er í flutningi og
kórinn er vel samtaka í til dæmis
hröðum tóna- og hljómagangi,
sem aftur leiðir til þess að texta-
flutningur er skemmtilega greini-
legur. Hér kemur til góður agi í
kórnum og gott samband hans
við söngstjóra sinn.
Flutningur kórsins var almennt
góður. Sérlega fallegt var lagið
Litfríð og ljóshærð eftir Gunnar
Thoroddsen við ljóð Jóns Thor-
oddsens. í þessu lagi söng Sigfús
Pétursson einsöng og gerði það
fallega og innilega. Hljómar á
bakvið í kórnum voru jafnir og
þéttir og vel tókst að hafa þá
gersamlega hlélausa. Þá var
flutningur á norska þjóðlaginu
Kerlinga med staven skemmti-
lega festulegur og ákveðinn, en
lagið er hratt og útsetningin gerir
verulegar kröfur til nákvæmni.
Pétur Pétursson og Sigfús Péturs-
son sungu dúett í laginu Jerúsalem
og gerðu vel. í þessu lagi hefði
kórinn mátt rísa meira á „hós-
anna“ og eins hefði þurft að vera
meiri þróttur í upphrópunum í
Morgunsöng sígaunanna, á orð-
unum „Vaknið nú sígaunar,
hressir, til vinnu". í þessu verki
spillti nokkuð, að steðjinn var
heldur hávær. Mjög eftirminni-
legur var flutningur kórsins á
Goðmundi á Glæsivöllum eftir
Pálma Þ. Eyjólfsson við Ijóð
Gríms Thomsen. Einar Halldórs-
son söng einsöng í þessu lagi af
nánast ótrúlegum þrótti. Einar
hefur mikla rödd, sem æskilegt
væri að fengi nokkra skólun án
þess þó að sérkennum hennar
yrði spillt.
Karlakórinn Heimir hyggur á
tónleikaferð og mun syngja í
Hlíðarbæ laugardaginn 11. apríl
kl. 15.00. Sama dag kl. 21.00
verða tónleikar í Ýdölum.
Rökkurkórinn átti einnig sjö
lög á efnisskrá og söng auk þeirra
nokkur aukalög. Söngstjóri kórs-
ins er Sveinn Árnason og undir-
leikari Rögnvaldur Valbergsson.
Taktslag Sveins mætti vera
nokkru ákveðnara og bendingar
hans um flutning greinilegri.
Rögnvaldur þyrfti að styðja kór-
inn betur til dæmis með því að
fylgja nánar styrkbreytingum og
blæ.
Kórinn er vel skipaður og hef-
ur gott hlutfall á milli radda.
Flutningur hans á laginu Rökkur-
ró eftir Jón Björnsson var jafn og
fallegur og eins tókst vel flutning-
ur lagsins Næturljóð eftir Padre
Martini, sérstaklega upphafshluti
lagsins. Það er hins vegar ljóst,
að þó að getan til tónhæðar sé
greinilega fyrir hendi, er kunn-
átta í raddbeitingu ekki nógu
mikil. Þetta á við um allar raddir
kórsins en þó sérstaklega
kvennaraddirnar. Háir tónar
urðu gjarnan sárir og fyrir kom
líka að óskemmtilegur blær kom
á flutning, svo sem í laginu Mig
hryggir svo margt eftir Gunnstein
Eyjólfsson við Ijóð Þorsteins
Erlingssonar.
Rökkurkórinn hyggur á söng-
ferðalag austur á bóginn dagana
24., 25. og 26. apríl. Tónleikar
verða í Ljósvetningabúð, Skjól-
brekku og Hlíðarbæ.
Skagfirska söngsveitin undir
stjórn Björgvins Þ. Valdimars-
sonar við undirleik Sigurðar
Marteinssonar flutti hluta af
þeirri efnisskrá, sem hún hafði á
tónleikum á Sauðárkróki föstu-
daginn 3. apríl. Um þá tónleika
hefur þegar verið fjallað, svo að
hér verður einungis þess getið, að
söngsveitin stóð sig með prýði.
Tónleikunum í Miðgarði lauk
með söng kóranna sameinaðra.
Þeir fluttu lagið Björt nótt eftir
Jón Björnsson og loks Skín við
sólu Skagafjörður, sem er hér-
aðssöngur þeirra Skagfirðinga.
Flutningur þess er ætíð hátíðleg
stund og verulega viðeigandi lok
á kórtónleikum þar í byggð. Að
loknum flutningi þess hverju
sinni, koma engin aukalög til
greina.
Tónleikarnir voru gífurlega
fjölsóttir. Salurinn í Miðgarði var
bókstaflega troðinn fólki, margir
stóðu aftast allt út í fordyrið og
nokkrir urðu frá að hverfa.
Undirtektir voru stórgóðar og
sönnuðu ásamt aðsókninni og
almennt góðri frammistöðu flytj-
enda, að svo sannarlega má
Skagafjörðurinn, og þá félags-
heimilið Miðgarður í Varmahlíð
sérstaklega, kallast Mekka kóra-
tónlistar á íslandi.
Haukur Ágústsson.