Dagur - 08.12.1994, Blaðsíða 5

Dagur - 08.12.1994, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 8. desember 1994 - DAGUR - 5 Glíman við selinn Hörpuútgáfan á Akrancsi hcl’ur scnt frá scr bókina „Dásantlcg vciðidclla" cftir Eggcrt Skúlason, frcttamann á Stöð 2. I bókinni cru vciðisögur skráðar cftir þckktum vciðikíóm. Stuðst cr við frásagnir Hclga Bjarnasonar á Húsavík. Bjarna Haiþórs Hclgasonar. lVcttamanns Stöðvar 2 Akurcyri. Ingólfs Asgcirssonar. Rcykjavík. Lúthcrs Einarssonar. Rcykjavík. Olafs E. Jóhannssonar. Rcykjavík. Tómasar Agnarssonar. Akurcyri. Arna Baldurssonar, Hafnarfirði. og Einars Páls Garðarssonar. Hcr birtist frásögn Hclga Bjarnasonar á Húsavík al' svokölluðu fjörusn- atti hans. Sigurðar Sigurðssonar og Eiríks Sigurðssonar í fcbrúar 1974. Scint í fcbrúarmánuði hcldu þrjár skyttur frá Húsavík í svo- kallað fjörusnatt. Það voru þcir Sigurður Sigurðsson. skipstjóri. Eiríkur sonur hans. síðar skip- stjóri. þá fimmtán ára gamall. og Hclgi Bjarnason. Fjörusnatt á máli húsvískra vciðimanna þýðir að farið cr á báti grunnt mcð fjörunum við Skjálf- anda í lcit að scl að skjóta. Þcnnan umrædda dag var gadd- ur. Tíu stiga frost. Þcgar þcir þrc- mcnningar sigldu út úr höfninni á Húsavík fraus strax á stcfninu og klaki myndaðist á rckkvcrki. Far- kosturinn var tvcggja tonna trilla í cigu Sigurðar. mjög vcl útbúin. Lúkarinn var góður og þar var kynt stöðugt og náðist upp góður og mikill hiti. Fyrst lá lciðin í vcsturátt. ntcð sandinum. Þcir sáu fljótt scli cn komust ckki í færi. Þcir voru styggir og cflaust nýlcga búið að skjóta á þá cn allmargir vciðimcnn á Húsavík stunda fjörusnattið. Scl- irnir scm þcir urðu fyrst varir við voru landsclir. Miklir bclgir og spcnnandi skotmörk. Það var nokkur undiralda við sandinn og brimið kom í vcg l'yrir að þcir kæmust alvcg upp í fjöru á trillunni. Það varð því fljótlcga Ijóst að crlltt yrði að komast í dauðafæri. „Þctta gctur orðið mjög crfitt." sagði Hclgi við Sigurð. Hann kinkaði kolli. Það þarf að komast mjög nálægt fjöruborðinu til að sjá þá scli scm liggja oft í sandin- um á þcssum árstíma. nýbúnir að kæpa. Það var ckki fyrr cn þcir komu vcstur undir ósa Skjálfandalljóts scm þcir sau scl scm hugsanlcgt var að komast í færi við. „Þctta cr cnginn smábolti." Það \ar kominn vciðihugur í Hclga. Sigurður lcit upp og starði á scl- inn. „Er þctta kambsclur?" spurði Sigurðitr Sigurðsson, skipsljóri, nicð bátinn fullan af' loðnu. Á þcssum báfi fóru þcir hina sögulegu fcrð í fcbrúar 1974. Bókakynning í Deiglunni í kvöld í kvöld. fimmtu- daginn 8. dcs- cmbcr, vcrður bókakynning í Dciglunni á vcg- um Bókvals og Cafc Karólínu. Lcsið vcrður úr cftirtöldum bókum: Sniglavcislan cl'tir Ólaf Jó- hann Ólafsson. Grandavcgur 7 cftir Vigdísi Grímsdóttur, Kvikasilfur cltir Einar Kárason, Tvílýsi cftir Thor Vilhjálms- son, Kvæði 94 cftir Kristján Karlsson. Játn- ingar landncmadóttur cftir Laura Goodman og Saga Akurcyrar cftir Jón Hjaltason. Nokkrir rit- hölundanna niunu Icggja lcið sína í Dcigluna og lcsa sjálllr. Þrjár þcssara bóka, Tvílýsi, Grandavcgur 7 og Kvikasilfur cru tilncfndar til íslcnsku bók- mcnntavcrð- launanna. Tón- list vcrður tlutt á undan upplcstri og í hlci. Um hana sjá þau Ingvi Vaclav Alfrcðsson og Dorothca Dagný Tömasdóttir. Dagskráin hcfst kl. 20.30 og cr aðgangur ókcypis. Meðal annars vcrður lcsið upp úr bókum Jóns Hjallasonar, Einars Kárasonar, Olafs Jóhanns Ólafsson- ar og Vigdísar Grímsdóttur í kvöld. hann. Hclgi svaraði ckki hcldur starði á sclinn. Það lcyndi scr ckki að hann hagaði scr öðruvísi cn landsclirnir scm fyrst urðu á vcgi þcina. „Jú. þctta cr kambsclur." „Hvcrnig þckkirðu þá í sund- ur'?" spurði Eiríkur og horfði að- dáunaraugum á Hclga. „Kambsclurinn kcmur frá Grænlandi og hann cr töluvcrt öðruvísi cn aðrir sclir. Til dæmis sundlagið. Hann syndir mikið á grúfu mcð bakið upp. Það cr líka hægt að þckkja hann á miklum og stíl’um skcgghárum við nasirnar. Ætli hann hciti ckki kambsclur þcss vcgna'?" Eiríkur hefur horft á Hclga Bjarnason cða sclinn. Það cr ómögulcgt að gcta scr til um. hvað cr að l’ara gcgnum höluð drcngs- ins á þcssu augnabliki. Hclgi gcrir haglabyssuna til- búna. Þcir komast strax í gott færi. Hclgi fcr fram á og reynir cftir bcstu gctu að l’óta sig á lúkarþak- inu. Hann cr mcð langan og öllug- an gogg mcð scr til að stinga í scl- inn. takist að skjóta hann. 1 fyrsta skoti hittir Hclgi sclinn. Hann lítur á Eirík og scgir glað- hlakkalcga: „Sástu'? Hann gcrði slctt við." Eiríkur gcfur til kynna mcð andlitinu að hann skilji ckki alvcg. Hclgi útskýrir: „Það þýðir. kallinn ntinn. að hann liafi stcin- lcgið og fljóti í vaðinu." Sigurður ætlar að fara nær svo Hclgi komi goggnum á sclinn scm flýtur dauður í sjónum. Hann nær að gogga skcpnuna. cn á sama augnabliki hryggjar undir bátnum. Það skiptir cngum togum að Hclgi tckst á lol't þcgar báturinn stað- næmist, Hann skcllur í sjóinn cin- um sjö mctrum frá trillunni og fcr á bólakaf. Hann nær að kralla sig upp á yfirborðið á skammri stundu cn sjórinn cr mjög kaldur. mcðal annars vcgna mikils jakaburðar frá Skjálfandafljótinu. Sigurði llnnst það citt andaHak spaugilcg sjóh að sjá kambsclinn. Hclga og gogginn á lloti allt í kringum bátinn. En af sinni al- kunnu róscmi lagði hann bátnum upp að Hclga og þcir fcðgar rcyndu að ná taki á skyttunni. Það gckk illa að vclta gcgn- blautum manninum yfir borð- stokkinn og um borð í trilluna. Hann var þurigur af sjó - klæddur víðri og mikilli pcysu og víðri úlpu. Allt dró þctta sjó í sig og gckk ckki þrautalaust fyrir sig. I miðjum átökunum kallar Þcir félagarnir, Hclgi lijarnason og Sigurður Sigurðsson, geta ckki varist hlálri þcgar þeir rifja upp xciðiferðina. Sigurður Sigurðsson og Hclgi Iljarnason hafa stundað „fjörusnattið" svo lcngi sem þcir nuina cftir scr. Hcr scgir Sigurður Hclga til. Hclgi skyndilcga: „Sclinn fyrst. Takiði sclinn fyrst." Þcir lcðgar brostu ckki að þcssu fyrr cn cftir á. Þcir þurftu virkilcga að taka á honum stóra sínum til að vclta kallinum innfyrir borðstokkinn. Þcgar Hclgi var á ný í bátnum var larið að huga að sclnum. Goggurinn stóð cnn á kafi í dýrinu og gckk grciðlcga að ná sclnum um borð. Þctta rcyndist vcra stór sclur. cin tvö hundruð kíló. „Drífðu þig niður í lúkar!" skipaði Sigurður skipstjóri. „Og farðu út' öllu og reyndu að vinda fötin." kallaði hann á cftir Hclga. scm þcgar lagði af stað. Hann rcif sig úr hvcrri spjör og vatl og djöflaðist. Lúkarinn var funhcitur og Hclgi hætti fljótlcga að skjálfa. Sigurður gcrði nú hvort tvcggja. Hann kynti kabyssuna scm mcst hann mátti og sló í stím hcim á lcið. um klukkutíma sigl- ingu. Hclga varð ckki mcint af þcssu volki cn sagan lifir. 1 fram- haldslífinu hcfur hún cðlilcga tck- ið brcytingum. Nú cr hcrrnt við frásögn af þcssari vciðfcrð að Hclgi hatl vcrið mcð pípu uppi t scr. þcgar hann kastaðist útbyrðis. Svo snögglcga á honum að hafa skotið upp á yfirborðið að cnn logaði í pípunni þcgar næst sást til hans úr bátnum og hann tók hana ckki út úr scr ncma til að kalla þcssa óvcnjulcgu skipun manns í sjávarháska: „Sclinn fyrst!" (Ryuut áfrásiifin Hcl^a Bjarnasonar, Hiisavik)

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.