Dagur - 21.10.1995, Blaðsíða 5

Laugardagur 21. október 1995 - DAGUR - 5
Tuttugu ár frá kvennadegi
Næstkomandi þriðjudag, þann 24.
október, verða liðin 20 ár frá
kvennadegi Sameinuðu þjóðanna,
en þá tóku konur víða um land sig
saman og lögðu niður vinnu til að
vekja athygli á bágborinni stöðu
kvenna í atvinnulífinu. Fyrir tíu ár-
um síðan var leikurinn endurtekinn
og margar konur mættu ekki til
vinnu en í þetta sinn er ekki ætlun-
in að hvetja konur til að taka sér
frí. Dagsins verður þó minnst á Ak-
ureyri með viðeigandi hætti því
Menntasmiðjan mun hafa opið hús
frá 9:00 til 15:00 og jafnréttisnefnd
Akureyrarbæjar stendur fyrir dag-
skrá í Deiglunni klukkan 20:30 um
kvöldið.
Dagur hafði samband við tvær
kjamakonur, þær Sæbjörgu Jóns-
dóttur og Elínu Stephensen, til að
forvitnast hvemig dagskrá kvenna-
dagsins hafi gengið fyrir sig fyrir
tuttugu árum og tíu árum. Hvemig
var stemmningin, hver voru helstu
baráttumálin og hvað hefur áunnist
síðan þá?
1975
„Kvennafrídagurinn á Akureyri
með glæsibrag" var fyrirsögin í
Degi fyrir tuttugu ámm. Þennan
dag lögðu konur niður vinnu og
höfðu opið hús í Sjálfstæðishúsinu
og mættu þar hátt á annað þúsund
konur. Sæbjörg Jónsdóttir var í
framkvæmdanefnd sem sá um
skipulagningu á Akureyri og segir
hún að dagurinn hafi verið stórkost-
leg upplifun. „Stemmningin var
mikil, ekki bara hjá konum heldur
tóku margir karlar þátt í þessu líka.
Þama voru bæði eldri konur og
komungar. Við vorum með dagskrá
í Sjallanum frá því snemma um
morguninn og langt fram á kvöld
og var fullt hús allan daginn."
Sæbjörg segir að baráttumálin
hafi ekki verið ósvipuð þeim sem
nú eru efst á baugi. „Það vom jafn-
réttismálin, dagvistunarmálin og
launamálin. Ymsu hefur samt verið
áorkað síðan þá og ég held að dag-
urinn hafi haft geysileg áhrif.
Kvennalistinn var t.d. stofnaður og
Vigdís var kosinn forseti ekki
mörgum árum seinna.“
1985
Konur víða um land tóku sér frí frá
vinnu 24. október 1985 í tiiefni
þess að tíu ár voru liðin frá kvenna-
deginum. I frétt sem birtist í Degi
frá þessum atburði segir m.a. „Víða
var atvinnustarfsemi lömuð vegna
þessa og mikið var um að „grobb-
geltimir" yrðu að taka að sér störf
sem þeir sinna ekki að öllu jöfnu.“
Elín Stephensen var í farar-
broddi við að skipuleggja daginn á
Akureyri og segir dagskrána hafa
gengið vel. „Aðsóknin fór fram úr
okkar björtustu vonum. Við vorum
með listsýningar, handavinnusýn-
ingar og fleira í gangi. Við byrjuð-
um á því að vera í Alþýðuhúsinu
og héldum að salurinn þar myndi
duga okkur. Þegar fór að líða á
morguninn kom í ljós að konur
voru famar að snúa frá vegna mik-
ils fjölda og um hádegi tókst okkur
að útvega Sjallann og vorum með
dagskrá þar líka og var fullt allan
daginn á báðum stöðum. Þátttakan
var gífurleg."
Fyrir Elínu er dagurinn 1985
ekki síður ógleymanlegur en
kvennadagurinn árið 1975 enda var
hún meiri þátttakandi í seinna
skiptið. Hún segir þó að það hafi
ekki sömu áhrif að endurtaka hlut-
ina og því hafi áhrifin ekki verið
jafn víðtæk og tíu árum áður. „En
ég er ekki í vafa um að dagurinn
hafði áhrif og hann skerpti sam-
stöðu kvenna."
Launamálin voru sá kjaraþáttur
sem var lögð mest áhersla á og
þykir Elínu miður hve lítið hafi
þokast í þeim málum. „Mér finnst
skelfilegt hvað lítið hefur miðað.“
1995
Tuttugu ára afmælis kvennadagsins
verður minnst á Akureyri með dag-
skrá í Menntasmiðjunni og í Deigl-
unni. Menntasmiðjan er dagskóli
fyrir konur án launaðrar atvinnu og
er þetta annað árið sem hún er
starfrækt. A þriðjudaginn verður
þar opið hús frá klukkan 9:00 til
15:00. Unnið verður samkvæmt
stundarskrá þennan dag og áhuga-
sömum er velkomið að fylgjast
SasrssBK'
***}&!Sr__—

á *** 1
vVjí 'ðmx&r- ■
iEíSsstg

Þessi mynd birtist í Degi fyrir tíu árum síðan þegar akureyrskar konur fjölmenntu á dagskrá í tilefni þess að áratug-
ur var liðinn frá kvennadeginum.
með kennslunni. Konumar munu
sækja tíma í íslensku og eins verð-
ur fyrirlestur um jóga á Islandi, ein-
faldar æfingar verða sýndar og
gildi jóga rætt. Eftir hádegi verður
áherslan lögð á handverk og mynd-
list í þjóðlegum stfl. Gestum á opnu
húsi verður boðið upp á kaffi,
kleinur og jólaköku.
Dagskráin í Deiglunni byrjar
klukkan 20:30 og þar kennir ým-
issa grasa. Sigfríður Þorsteinsdóttir,
forseti bæjarstjómar, flytur pistil
þar sem hún ræðir m.a. um hvaða
veganesti hún hafi komið með
heim frá Kína, Aðalheiður Sigur-
sveinsdóttir verður fulltrúi ungu
kynslóðarinnar og flytur erindi urn
hvemig kvennabaráttan hefur mót-
að líf hennar og Guðrún Agnars-
dóttir, læknir og fyrrverandi alþing-
iskona, mun einnig flytja ræðu.
Dagskráin einskorðast ekki við
ræður því Rósa Guðný Þórsdóttir,
leikkona, les örlitla ævisögu venju-
legrar konu sem þær Þórhildur Þor-
leifsdóttir, leikstjóri, og Ragnhildur
Vigfúsdóttir, fræðslu- og jafnréttis-
fulltrúi, hafa samið. Inn á milli at-
riða verður síðan saga kvennabar-
áttunnar rifjuð upp í tónum og tali
en tónlistarflutningur er í höndum
Helgu Bryndísar, píanóleikara og
Ragnheiðar Olafsdóttur ásamt
stúlknakór úr MA. Það er því von á
líflegri kvöldstund í Deiglunni á
þriðjudaginn. Konur em að sjálf-
sögðu hvattar til að fjölmenna og
áhugasamir karlmenn eru einnig
velkomnir. AI
80 ára
Sjallanum
28. okt.
HIMH
Náttúru-
verndar-
merkí 1995
Ut er komið fimmta náttúruvernd-
armerki Náttúruverndarráðs. Á
merkinu er mynd af hávellum
með Snæfellsjökul í baksýn.
Myndin er eftir enska listakonu,
Hilary Burn. Hún hefur m.a. unn-
ið við að myndskreyta handbækur
með dýramyndum.
Allur ágóði af sölu merkjanna
og eftirprentanir, sem einungis
eru prentuð í 200 eintökum, renn-
ur til Friðlýsingarsjóðs Náttúru-
verndarráðs sem stofnaður var ár-
ið 1974. Tilgangur sjóðsins er að
stuðla að fræðslu um náttúruvernd
og auðvelda friðlýsingu lands.
Náttúruvemdarmerkið og eftir-
prentunin er til sölu á skrifstofu
Náttúruverndarráðs, Hlemmi 3,
105 Reykjavík.
Rjúpnafjöld í Hrísey
Óvíða una rjúpur sér betur en í Hrísey, enda er þar sannkallað kjörland þeirra. Þessa mynd tók blaðamað-
ur Dags á ferð sinni í eynni fyrir skemmstu og undi rjúpnahópurinn sér afar vel í nágrenni kirkjunnar og
lét sér hvergi bregða þrátt fyrir mannaferðir. Mynd: sígurður Bogi