Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.1995, Síða 10

10
LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1995
Hetjulegtbjörgunarstarf við mjög erfiðar aðstæður í Súðavík:
- DV ræðir við fjóra einstaklinga sem tóku þátt í björgunarstarfinu
Enn einu sinni hafa náttúruöflin lát-
iö til sín taka á íslandi með skelfileg-
um hætti. Harmleikurinn í Súðavík
kostaði 14 manns lífið en þetta er
með allra mannskæðustu snjóflóö-
um sem falliö hafa hér á landi. Að-
stæður til björgunarstarfa í Súðavik
í byrjun vikunnar gátu vart verið
verri, veðurofsinn var hreint óskap-
legur. Engu að síður lögðu íjölmargir
einstaklingar sjálfa sig í hættu í
þeirri von að geta bjargað öðrum.
Óhætt er að fullyrða að þeir sem
nálægt björguninni komu unnu mik-
ið þrekvirki.
DV ræddi við fjóra menn, sem voru
við björgunarstörf í Súðavík, um
aðstæður og andrúmsloftið á slys-
staðnum og ekki síst eftirköstin sem
þetta hefur á þá sjálfa, og fara frá-
sagnir þeirra hér á eftir.
Margir þurfa hjálp
„Veðrið var alveg rosalegt þarna
og ég hef aldrei áður kynnst aðstæð-
um eins og voru í Súðavík. Það var
varla stætt. Björgunarmenn voru
fimm saman í hóp og það mátti varla
líta hver af öðrum, þá týndust menn.
Við vorum allir með píp-tæki en það
mátti enginn fara út án þeirra," segir
Stefán Dan Óskarsson, 44 ára ísfirð-
ingur.
Hann fékk það erfiða hlutskipti að
sækja lík þriggja manna sem fórust.
„Það var mjög átakanlegt og aðstæð-
ur voru svo erfiðar. Þetta var mjög
erfitt en læknirinn gat ekki komið
með okkur því hann var upptekinn
annars staðar."
Einn þeirra látnu sem Stefán flutti
í Frosta var barn. Hann segir það
hafa verið sérstaklega erfitt og tekið
á sig, en sjálfur er hann fjögurra
barna faðir. Stefán aðstoðaði einnig
lækninn við að búa um hina látnu
og eins að ræða við slasaða, en á það
var lögð áhersla að þeir mættu ekki
sofna. Hann segir að tíminn hafi liðið
hratt og ekkert hafi komist að nema
að halda áfram að vinna og vona.
Þegar fréttir bárust um að stúlkan
og pilturinn hefðu fundist á lífi segir
Stefán að mikil gleði hafi brotist út
og að björgunarmenn hafi fyllst
auknum krafti.
„Ég hef sofið htið síðan þetta gerð-
ist. Um leið og maður lokar augunum
sér maður hina látnu fyrir sér. Það
var mjög erfitt hjá mörgum við björg-
unarstörfin vegna þeirra sem fórust.
Það var alveg rosalega erfitt og þeir
þurfa á hjálp að halda. Það er alveg
öruggt."
Sá varla skóflufarið
Gylfi Már Karlsson er 23 ára Skaga-
maður en hann hefur verið búsettur
á ísafirði frá því í sumar.
„Ég heyrði auglýst eftir mönnum í
útvarpinu og dreif mig strax niður á
slökkvistöð og lét skrá mig. Ég hafði
aldrei áður tekið þátt í björgunar-
starfi en mín hugsun var bara að
reyna að gera það sem ég gæti. Að-
stæður þama vora ólýsanlegar og ég
hef aldrei upplifað svona veður og
hef samt verið úti á sjó í kolvitlausu
veðri. Það er ekkert í líkingu við
þetta. Ég sá varla skóflufarið eftir
mig þegar ég var að byrja. Þetta var
ekkert eðlilegt. Ég fór fyrst út tæpum
klukkutíma eftir að ég kom til Súða-
víkur, en við biðum bara í biðröð.
Það voru bara til 40 píp-tæki en hefðu
þurft að vera miklu fleiri."
Gylfi Már dvaldi tæpan sólarhring
í Súðavík við björgunarstörf og hann
segist hafa verið gjörsamlega búinn
þegar hann kom aftur til ísafjarðar.
„Ég hef reynt að hugsa sem minnst
um þetta en þetta kemur alltaf upp
í hugann. Maður hefur svona
blendnar tilfinningar en ég fór upp á
sjúkrahús í dag á vegum fyrirtækis-

Björgunarmenn unnu mikið þrekvirki við gífurlega erfiðar aðstæður í Súðavik. Myndin er tekin þegar nokkrir björgunarmenn komu inn í hús Frosta hf.
til hvildar og aðrir tóku við. DV-myndir Brynjar Gauti o.fl.
Stefán Dan Óskarsson.
Gylfi Már Karlsson.
Guðjón Þorsteinsson.
Kristján Bjarni Guðmundsson.
ins. Þar klökknaði ég þegar ég sá
fólk sem ég var búinn að sjá í sjón-
varpinu. Maður fann svakalega mik-
ið til með þeim.“
Gylfi Már segist kunna mjög vel
við sig á ísafirði og þrátt fyrir snjó-
flóðahættuna, sem er þar fyrir hendi,
eins og annars staðar á Vestfjörðum,
vill hann gjarnan búa þarna áfram.
Hélt ég myndi springa
„Ég hef aldrei áður á ævinni tekið
þátt í björgunarstarfi. Ég hef hins
vegar sjálfur lent í hremmingum, þó
ekki í snjóflóði. Það brann hjá mér
1986 og ég vissi ekki í langan tíma
hvort stelpurnar mínar væru á lífi
því ég var ekki samferða þeim þegar
þær fóru til Reykjavíkur. Ég vissi
hvaða tilfinningar vora að berjast
um í fólkinu," segir Guðjón Þor-
steinsson, en rétt er að taka fram að
í áðurnefndum eldsvoða lét enginn
lífið. Guðjón, sem er 33 ára, segist
upphaflega hafa ætlað að taka mynd-
ir fyrir Morgunblaðið, en það hafi
breyst þegar hann kom til Súðavíkur
og hann farið strax út og hjálpað til.
„Ég held að enginn hafi gert sér
grein fyrir þvi þegar við komum
hversu skuggalegt þetta var. Menn
sáu ekki handa sinna skil og snjó-
sleðarnir voru að bila vegna veðurs-
ins. Þetta er ólýsanlegt í einu orði
sagt. Ég lenti í því þegar ég kom að
draga rafal á snjósleðaþotu. Þetta
voru ekki nema 150 metrar en ég
hélt að ég myndi springa viö það. Það
var rosalega erfitt að fóta sig þarna,
bæði var geysilega hvasst og svo var
maður að detta um hina og þessa
hluti. Ég var úti í íjóra og hálfan tíma
í einni lotu og það var auðvitað vit-
leysa. Ég vildi bara ekkert hætta. Það
er oft þannig að skynsemin er mikil
en tilfmningarnar meiri, en ég á vini
og kunningja þarna. Ég hugsaði bara
um að reyna að finna fólk á lífi og
reyna að hjálpa eins mikið og maður
gat.“
Hann segir að þeir sem stóðu að
skipulagningu björgunarstarfa hafi
staðið sig frábærlega.
Þegar Guðjón fór frá Súðavík með
HafTara var verið aö flytja Elmu
Dögg Frostadóttur, 14 ára, á sjúkra-
hús en hún bjargaðist úr snjóflóðinu
eftir að hafa legið 15-16 tíma í fönn-
inni. „Ég lá við hliðina á henni allan
tímann og talaði við hana. Hún er
frábær stelpa og frábær persónu-
leiki. Viö töluðum um allt og ekki
neitt. Ég fékk svo að hitta hana eftir
að hún var komin á sjúkrahúsið og
ég var innilega þakklátur fyrir að sjá
hana á ný.“
Hann segir að margir þeirra sem
tóku þátt í björguninni séu illa haidn-
ir og hafi leitaö til áfallahjálparinn-
ar. Guðjón lofar mjög þá aðstoð sem
þar er veitt og segir hana nauðsyn-
lega.
Aödáunarverð
ró heimamanna
Kristján Bjarni Guðmundsson er
eini viðmælandi okkar sem hafði
áður komið nálægt björgunarstörf-
um, en af þeim hefur hann mikla
reynslu. Kristján Bjarni, sem er 43
ára, er félagi í Hjálparsveit skáta á
ísafirði.
„Ég tók þátt i björgunarstörfum í
Tunguskógi og hélt þá að maður ættt
ekki eftir að sjá mikiö verra. En þetta
var engu líkt,“ segir Kristján Bjarni
og bætir því við að erfitt eða ógerlegt
sé að undibúa menn andlega undir
slíka hluti. Fíölmargir þeirra sem
voru við björgunarstörf í Súðavík
höfðu litla sem enga reynslu af slíku,
en Kristján Bjarni segir að allir sem
einn hafi staðið sig með mikilli prýði.
Um andrúmsloftið í Frosta segir
hann þetta: „Ég átti leiö um sali þar
sem allir íbúar Súðavíkur voru sam-
ankomnir, svona fljótlega í upphafi,
og það var kannski það erfiðasta sem
ég sá.“ Að sögn Kristjáns Bjarna
sýndu þeir heimamenn sem eftir
urðu aðdáunarverða ró og þeir
styrktu björgunarmenn og gáfu þeim
kraft.
Hann segist hafa hvatt félaga sína
til að leita til áfallahjálparinnar en
sjálfur gerði hann það eftir atburð-
inn í Tunguskógi. „Það hafa svo
mörg áföll dunið yfir okkur hérna á
Vestfjörðum að þessi áfallahjálp
hefði mátt koma fyrr. Þeir sem hafa
komið þessu á laggirnar eiga heiður
skilinn."