Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.1995, Qupperneq 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 14. MARS 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJOLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
■Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91)563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð I lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Gamlir og þreyttir
Enga leiðsögn er að hafa af hálfu stjómmálaflokk-
anna, sem bjóða fram lista í öllum kjördæmum landsins
og munu skipa öll eða nærri öll þingsæti næsta kjörtíma-
bils. Allir em flokkamir orðnir gamlir og þreyttir, einn-
ig sá, sem stofnaður var gamall og þreyttur í vetur.
Alhr em þetta íhaldsflokkar með sniði Framsóknar-
flokksins. Þeir munu ekki stuðla að góðu lífi íslendinga
eftir aldamót. Þeir eru meira eða minna uppteknir af
fortíðinni og varðveizlu hennar. Þeir geta ekki svarað
því, á hverju við eigum að lifa fram eftir næstu öld.
Ef eitthvað er nefnt, sem máli skiptir, segir samhljóða
stjómmálakórinn, að það sé ekki til umræðu. Bannhelgi
er á skoðunum um samband íslands við Evrópu. Hvergi
má nefna, að afnema beri gæludýrakeríi gömlu atvinnu-
veganna til að rýma til fyrir lifibrauði 21. aldar.
Sumir telja Alþýðuílokkinn vera undantekningu frá
reglunni. En það er um leið hefð þess flokks að selja öll
framfaramál sín fyrir stóla og aðgang að spillingu. Þess
vegna er ráðlegt að taka lítið mark á stefnu flokksins í
neinu máh, sem greinir hann í orði frá öðrum flokkum.
íhaldskór sex framsóknarflokka er afleiðing lítils áhts
ráðamanna flokkanna á kjósendum í landinu. Almennt
er tahð og stutt skoðanakönnunum, að þjóðin hafi htinn
áhuga á breytingum, sem raskað geti ró hennar og knú-
ið hana til að mæta nýjum og ótryggum aðstæðum.
Þetta er rétt mat ráðamanna flokkanna. Þjóðin vih
ekki láta raska sér. Hún er gömul og þreytt eins og stjóm-
málaflokkamir. Hún vih búa að sínu og hafa landið allt
að byggðasafni. Meirihluti hennar skelfist þá thhugsun,
að eitthvað verði á morgun öðruvísi en það var 1 gær.
Samkvæmt þessu mætti ætla, að íslendingar væru í
stórum dráttum í góðum málum. Svo er hins vegar alls
ekki. Við höfum th dæmis ekki lengur efni á að reka
menntakerfi, sem horfir th framtíðar, af því að við emm
að lokast inni í dýrkeyptum atvinnuháttum fyrri áratuga.
Varðveizlu- og velferðarstefna ríður húsum hér á
landi. Ýmist hafa menn í huga velferð fólks á hðandi
stundu eða velferð atvinnulífsins á líðandi stundu. Hér
á landi er velferð atvinnulífsins dýrari hluti þessa kerfis
og gerir þjóðinni ókleift að greiða sér bærheg laun.
Þjóðmálin snúast um skiptingu á köku, sem er aht of
hth, einmitt vegna þess að þjóðarsátt er um að skera
ekki upp atvinnulífið. Þess vegna erum við ekki virkir
þátttakendur í Evrópu og þess vegna borgum við um 20
mihjarða króna á ári í herkostnað af landbúnaði.
Ýmsar sagnfræðhegar ástæður valda því, að þjóðin
raðar sér í sex stjómmálaflokka, sem alhr em eins í ríkis-
stjóm, þótt áherzlumunur sé í stefnuskrám. Sumir telja
sig th vinstri eða hægri, th félagshyggju eða frjálshyggju,
en útkoman er eins, íhaldsflokkur að hætti Framsóknar.
Þetta hefur ekki breytzt við fjölgun flokka. Nýjasti
flokkurinn fehur alveg inn í gamla mynztrið. Hann hefur
fengið fólk og fortíð úr hinum flokkunum og mun halda
sér á sömu slóðum og þeir. Enda hefur óákveðnum kjós-
endum ekki fækkað við komu þessa nýgamla flokks.
Kosningabaráttan hefur farið hægt af stað. Þótt aðeins
hálf hórða vika sé th kosninga, er hthl stjómmálasvipur
á samfélaginu. Frambjóðendur hafa um fátt að tala, af
því að þeir hafa fátt th málanna að leggja annað en marg-
tuggnar khsjur úr fyrri kosningum og frá fyrri áratugum.
Að þessu sinni hefur aukizt val hinna mörgu kjós-
enda, sem vhja varðveita fortíðina, en hinir í minnihlut-
anum, sem vhja röskun, hafa enn ekki um neitt að velja.
Jónas Kristjánsson
Þá hefur þessi skelfilega ríkisstjórn séð til þess að það er hreint ekki útlátalaust að leita læknis.
Tilvísanakerf i eða ekki?
Sú tíð er liðin þegar hver einasta
fjölskylda hafði gamla góða heimil-
islækninn sem fylgdist grannt með
heilsufari hennar, kom jafnvel
óbeðinn í heimsókn ef lasleiki var
á heimilinu. Væri eitthvað það að
sem hann taldi rétt að leita til sér-
fræðings með gaf hann sjúklingn-
um tilvísun. Allt var þetta prýðilegt
og kostaði sjaldnast nokkuð. Auð-
vitað var skortur á sérfræðingum
en sem betur fer gat alþýða manna
farið að mennta börnin sín svo að
sérfræðingum og sérmenntuðum
heimilislæknum fjölgaði og um
skeið nutum við eins besta heil-
brigðiskerfis í heimi.
Fjölgun landsmanna og ýmsar
kerfisbreytingar hafa valdið því að
heimilislæknirinn er nú fjær sjúkl-
ingum sínum en áður. Ekki er allt-
af sama lækninn að finna í heilsu-
gæslustöðvunum og lítil von er til
að hann komi í útkall hvenær sem
eitthvað bjátar á. Og margir hafa
alls engan heimilislækni.
Þá hefur þessi skelfilega ríkis-
stjórn séð til þess að það er hreint
ekki útlátalaust að leita læknis. Svo
er nú komið að fólk veigrar sér við
því vegna þess að það kostar pen-
inga. Og það kostar ennþá meiri
peninga að fara til tveggja. lækna.
Ég er þess vegna þeirrar skoðunar
að tilvísanakerfið sé úrelt við þær
aðstæöur sem nú hafa skapast. Þá
hlýtur komum til heilsugæslu-
stööva að fjölga mjög ef það fólk
sem farið hefur beint til sérfræð-
inga leitar nú þangaö og ég fæ ekki
séð hvernig stöðvarnar ráða við
það nema með auknum útgjöldum.
Himinhrópandi mistök
Það er ekki annað að heyra á
heilbrigðisráðherrum Alþýðu-
flokksins en að læknar séu hinir
verstu skúrkar sem hafi það
markmiö eitt að hafa fé út úr
Tryggingastofnun ríkisins, nema
ef vera kynni að tannlæknar væru
ennþá verri. Ég vann í þeirri stofn-
un í áratug og varð ekki vör viö
þetta athæfi nema í undantekning-
KjáUarinn
Guðrún Helgadóttir
alþingismaður
skipar 4. sæti á lista Alþýðu-
bandalagsins í Reykjavík
artilvikum og þau mál enduðu fyr-
ir dómstólum. Allt byggist þetta
auðvitað á vanþekkingu manna
sem fyrirvaralaust taka að sér
ráöuneyti málaflokka sem þeir
hafa enga þekkingu á og telja sig
engan þurfa að spyrja.
Arangurinn er himinhrópandi
mistök sem kostað hafa þjóðina
mikið fjármagn. Til dæmis má
benda á reynslu síðasta árs. Eftir
allt bröltið með sjúkrahúsin í
Reykjavík fór heilbrigðiskerfið
rúman milljarð fram úr fjárlögum
ársins 1994 og heilbrigðisþjónusta
hefur stórversnað eins og lokun
deilda og hreppaflutningur gamals
fólks er talandi dæmi um. Er eitt-
hvert vit í að loka Hafnarbúðum
og flytja vistmenn á ýmsar stofnan-
ir? Það er talað um Grensásdeild
Borgarsjúkrahússins. Hlýtur það
ekki að bitna á endurhæfingar-
starfinu þar? Halda menn að þessi
vitleysa spari eitthvað? Þetta er
einfaldlega skemmdarstarfsemi
sem sparar ekkert, allra síst líf og
heilsu fólks.
Misvitrir ráðherrar
Á sama hátt held ég að tilvísana-
kerfi sé nú misráðin aðgerö. Ekki
af því aö það sé vont kerfi í sjálfu
sér, en eins og nú er komið eykur
það einungis kostnað sjúklinganna
og ríkissjóðs. Og á tölvuöld er auð-
velt að miðla upplýsingum milli
heimilislæknis og sérfræðinga svo
að þaö ætti ekki að valda vandræð-
um. Ég hef heyrt vitnað í Bretland
sem land tilvísanakerfisins. Þar er
vanþekking enn á ferðinni. Stór
hluti þeirrar stéttskiptu þjóðar not-
ar sértryggingar svo að þar er kerf-
ið gjörólíkt.
Aöur en verra hlýst af verður
þessi ríkisstjórn að fara frá. Sparn-
aður í heilbrigðiskerfinu getur ver-
ið til góðs og bætt heilbrigðisþjón-
ustuna ef hann er unninn í sam-
ráði við heilbrigðisstéttirnar sjálf-
ar. Tilskipanir misviturra ráð-
herra geta lagt hana í rúst ef ekki
verður spornað við fæti. Það geta
menn gert í komandi kosningum
með því að veita G-listanum braut-
argengi. Við áttum talsverðan hlut
í því ágæta heilbrigðiskerfi sem nú
er verið að eyðileggja.
Guðrún Helgadóttir
,,Það er ekki annað að heyra á heilbrigð-
isráðherrum Alþýðuflokksins en að
læknar séu hinir verstu skúrkar sem
hafi það markmið eitt að hafa fé út úr
Tryggingastofnun ríkisins, nema ef vera
kynni að tannlæknar væru ennþá verri.
Skoðanir annarra
Systrasamstaða
„í Framtíðarsýn Kvennalistans fyrir komandi
kosningar er bæði lögð áhersla á sameiginlega
reynslu kvenna og á margbreytileika kvenna. Einnig
að virða verði rétt kvenna til að velja sér þann lífsfar-
veg sem þær kjósa. Kvennalistinn hvetur konur til
að vinna sameiginlega að bættri stöðu allra kvenna
með áherslu á systrasamstöðu og ábyrgð en um leið
er lögð áhersla á að aðstæður kvenna eru breytileg-
ar, t.d. eftir búsetu, menntun, kynhneigð, aldri eða
hjúskaparstööu."
Guðný Guðbjörnsd., dósent við HÍ, í Mbl. 11. mars.
Plagg númer eitt
„Undanfarið hefur mikið verið rætt um að gera
stórfelldar og tímabærar úrbætur í gatnamálum
Reykjavíkur. Sáu flestir að löngu var orðiö nauðsyn-
legt að skila Reykvíkingum til baka einhverju af
þeim fjármunum sem teknir hafa verið af þeiin í
gegnum bensíngjaldið. Það er vissulega gaman fyrir
samgönguráðherra að opna jarögöng eða gefa ferjur
en tíð dauðaslys höfðu að endingu opnað augu
manna fyrir ástandinu í höfuðborginni. Eða svo
héldu Reykvíkingar. Þar til kom að afgreiðslu lands-
byggðarplaggs númer eitt - vegaáætlunar. Þá eins
og vanalega kom í ljós að Reykvíkingar eiga engan
þingmann.“
Leiðari Mánudagspóstsins 13. mars.
Tímakaup kvenna
„Greitt tímakaup kvenna sem hlutfall af tímakaupi
karla frá 1980-1993 hefur lækkað úr 88,1% í 83,1%.
Samanburðurinn verður konum enn óhagstæðari,
þegar niðurstaðan hjá ríki og borg er skoðuð. í mars
1994 voru laun kvenna hjá ríki og borg 63% af heild-
arlaunum karla en 75% af dagvinnulaunum þeirra.
Þetta er ekki bara óviðunandi fyrir konur.“
Leiðari Mbl. 12. mars.