Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.1995, Side 14

Dagblaðið Vísir - DV - 03.07.1995, Side 14
14 MÁNUDAGUR 3. JÚLÍ 1995 Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON Auglýsingastjóri: PALL STEFÁNSSON Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK, SlMI: 563 2700 FAX: Auglýsingar: 563 2727 - Aðrar deildir: 563 2999 GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270 Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/ Ritstjórn: dvritstj@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605 Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. Prentun: ÁRVAKUR HF. Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk. Mannorðshreinsun Rannsókn danska þjóðminjasafnsins á sjlfursjóðnum frá Miðhúsum er lokið, eins og greint var frá í fjölmiðlum um helgina. Rannsóknin leiddi í ljós að efnasamsetning silfurs í öllum sjóðnum á sér hliðstæður í óvefengdum silfursjóðum frá víkingaöld. Gripimir, fjörutíu og fjórir, bera skýr einkenni vikingaaldarsmíði, bæði hvað varðar stíl og tækni með einni undantekningu. Efniviður þess grips er þó einnig vikingaaldarsilfur. Það kemur fram í greinargerð þjóðminjaráðs að rann- sókn sjóðsins gefi ekki tilefni til að álykta að blekkingum hafi verið beitt í tengslum við fund silfursjóðsins. Með þessari rannsóknamiðurstöðu og yfirlýsingum þjóð- minjaráðs er mannorð fmnenda silfursjóðsins, hjónanna á Miðhúsum, hreinsað. Fyrrverandi formaður þjóðminjaráðs kraíöist rann- sóknar á silfursjóðnum í kjölfar skýrslu bresks sérfræð- ings. Sá taldi fullvíst að hluti sjóðsins væri seinni tíma smíð og hann því falsaður. Rannsókn Bretans var gerð vegna grunsemda starfsmanns Þjóðminjasafnsins um að líkur væru á að hluti sjóðsins væri nútímasmíð. Mál þetta hefur verið hið erfiðasta enda Miðhúsa- sjóðurinn stærsti gangsilfursjóður sem fundist hefur á íslandi. Honum var því skipað í öndvegi meðal helstu þjóðargersema íslendinga í sýningarsölum Þjóðminja- safnsins eftir að hann fannst árið 1980. Það var því áfall fyrir alla þegar það spurðist að efasemdir væm um upp- mna sjóðsins. Það er því mjög mikilvægt að niðurstaða er fengin eftir nákvæma rannsókn danska þjóðminjasafnsins. Nið- urstaðan er léttir og einkum fyrir finnendur sjóðsins. Hlynur HaUdórsson á Miðhúsum, sem ásamt konu sinni, Eddu Bjömsdóttur, fann sjóðinn, hefur lýst yfir feginleik sínum þótt niðurstaða dönsku sérfræðinganna hafi ekki komið á óvart. En tíminn hafi verið erfiður. Hann sagði í blaðaviðtali fyrir réttu ári að það lægi í augum uppi „að menn telji að ég hafi falsað þetta“. Þótt ekkert hafi verið sagt beint hafa hjónin legið undir ámæli um að hafa hugsanlega verið viðriðin meinta fólsun sjóðsins. Þetta mál hefur skaðað Þjóðminjasafnið og um leið var varpað nokkmm skugga á starfsheiður bæði Kristj- áns Eldjárns, fyrrum þjóðminjavarðar og forseta, og Þórs Magnússonar þjóðminjavarðar. Þeir komu fyrstir að rannsókn málsins og efuðust ekki um að hér væri um víkingasilfursjóð að ræða. Rannsókn á silfursjóðnum fór fram á meðan Þór var í leyfi frá störfum þjóðminjavarð- ar. Niðurstaða dönsku sérfræðinganna nú er því fagnað- arefni fyrir þjóðminjavörð og ekki síður aðstandendur Kristjáns Eldjáms. Vísindaheiður þeirra er ekki vefengd- ur. Þór Magnússon viðurkennir hins vegar að orðstír safnsins hafi beðið hnekki vegna málsins. Komi til mál- sóknar gegn safninu vegna ærumeiðinga verði á því tek- ið. Miðhúsahjónin hafa einmitt boðað að þau muni fara í meiðyrðamál gegn Þjóðminjasafninu og einstökum starfsmönnum þess vegna alls sem á undan er gengið. Núverandi þjóðminjavörður segir að einstakir starfs- menn safnsins hafi látið óheppileg orð falla. Núverandi formaður þjóðminjaráðs segir ennfremur, eftir að niður- staða dönsku sérfræðinganna lá fyrir, að umtal og ásak- anir einstakra starfsmanna hafi verið til mikilla vand- ræða fyrir safnið og mál sé að linni. Það er því eðlilegt að hjónin leiti réttar síns fyrir dóm- stólum og fái mannorð sitt hreinsað þar með formlegum hætti. Jónas Haraldsson „Stöðugt hallar undan fæti i húsnæðismálum. Fjölskyldum sem ráða við húsnæðiskaup fækkar og þeim fjölg- ar sem glima við mikinn greiðsluvanda." Flotið að feigðarósi Húsnæðiskerfið skapar greiðslu- vanda, veldur skorti á lánsfjár- magni og fækkar þeim sem ráöa viö húsnæðiskaup. Margir af grundvallarþáttum kerfisins eru stórgallaðir og verður að laga. Þar á meðal er hin óhugnanlega fjár- þörf. Moka verður fé í botnlausa hít kerfisins næstu 20 ár uns það bindur yfir 300 milljarða. Hin stöð- uga íjárþörf mun um áratuga skeiö auka skuldasöfnun heimilanna. Gallar í húsnæðis- lánakerfinu Óðum rennur upp fyrir mönnum að mikilvægir gallar eru í húsnæð islánakerfinu. Við blasir vaxandi greiðsluvandi húsnæðiskaupenda, skortur á lánsfjármagni og háir vextir. Fjölskyldum sem ráða við húsnæðiskaup fækkar og þeim fjölgar sem glíma við mikinn greiðsluvanda. Vandinn hittir verst ungt fólk að kaupa sína fyrstu eign. Skuldir fjölskyldna aukast stöðugt og ekki er fyrirsjáanlegur bati. Rekja má bróðurpart skuldasöfn- unarinnar til húsnæðislána. Menn lýsa áhyggjum af neikvæðum áhrifum húsbréfaútgáfu á lánsfiár- markaðinn. Húsnæðismarkaöur- inn dregur til sín óhemjumikið fiármagn og ekkert lát er á þörf- inni. Undanfarin ár hefur orka ráðamanna beinst aö því að verja húsbréfakerfið og hindra breyting- ar á því. Þeim ætti þó að vera löngu ljóst að kerfið sjálft skapar mikið af þeim vanda sem áður er lýst. Endurskoöa verður grundvallar- þætti þess og bjóða nýja valkosti. Risastórir lánasjóðir Húsbréfakerfið er þannig upp- byggt að lán endurgreiðast mjög hægt, svo það mun um langa fram- tíö binda óhemjumikið fiármagn. Lántakendur endurgreiða nú ein- ungis þriðjung af höfuðstólnum fyrstu 15 árin. Fyrstu árin er nán- Kjallariim Stefán Ingólfsson verkfræðingur ast engin endurgreiðsla. Enn hafa minna en 3% af öllu fé sem runnið hefur til húsnæðislána síðasta ára- tuginn veriö endurgreidd. Hús- bréfakerfiö á enn eftir að taka til sín hundrað milljarða fram um aldamót. Fé þess verður næstu ára- tugina bundið í gömlum veölánum. Innan tveggja áratuga mun hús- bréfakerfiö binda 300 milljarða af lánsfiármagni. Þessi óhemju mikla fiárþörf er „hönnunargalli" og al- gjörlega óþörf. Hana má minnka mjög mikið meö því að nota aðrar gerðir lána en nú tíðkast. Verð- tryggð fasteignalán með jöfnum afborgunum væru til dæmis betri. Endurgreiðslur af þeim eru 135% hærri en af húsbréfalánum fyrstu 10 árin svo fiórðungi minna fé þyrfti til að mæta sömu lánsfiár- þörf og núverandi kerfi. Enn hag- stæðari eru þó óverðtryggð fast- eignaveðlán eins og tíðkast erlend- is. Þau endurgreiðast svo hratt að komast mætti af með 40% minna fiármagn en húsbréfakerfið. Jafn- vel þó óverðtryggðu lánin væru 90% af söluverði mætti komast af með 20% minna fiármagn. Skuldasöfnun heimilanna Stöðug skuldasöfnun heimilanna er afleiðing þess sem áður er lýst. Fé bundið í húsnæðislánum kemur fram sem skuldir á skattfram- tölum. Hagtölur sýna stöðugt vax- andi skuldasöfnun því lán hús- bréfakerfisins eru helstu skuldir heimilanna. Fjölskyldur sem fengu húsbréfalán 1990 skulda enn um 95% af þeim. Skuldir heimilanna munu í óbreyttu lánakerfi aukast langt fram á næstu öld. Margir vilja leysa greiðsluvanda heimilanna með því að lengja lánstíma hús- bréfalána. Þessi hugmynd er þver- sögn. „Lengri“ lán greiðast enn hægar upp en hin „skemmri". Skuldasöfnun heimilanna mundi því aukast en ekki minnka. Fjár- þörf húsbréfakerfisins mun aukast um 20% viö lengingu lánstímans og skuldir heimilanna hækka að sama skapi. Stefán Ingólfsson „Margir vilja leysa greiðsluvanda heimilanna með því að lengja lánstíma húsbréfalána. Þessi hugmynd er þver- sögn.“ Skoöanir annarra Ræða forsætisráðherra „Það athyglisverða við ræðuhöld af þessu tagi er satt að segja ekki hvað var sagt heldur hver sagði það. Guðmundur á Bæ? Páll frá Höllustööum? Hjör- leifur Guttormsson? Hvaða þjóðernissósíalisti sem er - hefði getað fiutt þessa ræöu; og verið klappað lof í lófa fyrir í Tímanum og Þjóðviljanum (eða Viku- blaðinu). Þeir eiga reyndar höfundarrétt að þessari ræðu.“ Jón Baldvin Hannibalsson í Alþbl. 30. júni. Bónus til þingmanna „Að lokum þetta: Launa á þingheim og einstaka þingmenn fyrir frammistöðu þeirra á þingi. Þannig má vel borga þingmönnum ríflegan bónus fyrir að ná verðmætum samningi eins og nýju álveri eða álíka búhnykk. Bónus af þessum toga gæti numið nokkrum milljónum króna á kjaft ef því er að skipta. Og síöast en ekki síst mætti gauka vænum aukabita að þingheimi fyrir að ná saman hallalausum fiárlög- um og lítinn hundraðshlut ef hagnaður verður á rík- ÍSSjÓðÍ.“ Ásgeir Hannes Eiríksson í Tímanum 30. júní. Flokkum sorp „Ekki þarf að fiölyrða um gildi endurvinnslu heim- ilissorps. „Endurvinnslan sparar urðunarstaði, verndar skógana og er orkusparandi,“ segir Ás- mundur Reykdal, stöðvarstjóri Sorpu, í blaðinu í gær. Endurvinnsla dagblaðapappírs er þáttur í við- leitni til að ganga betur um auðlindir jarðar en gert hefur verið. Viðhorf almennings ræður úrslitum um það hvort framhald verður á tilraunaverkefninu, sem kallað er „endurtekið efni“. Flestir ættu að átta sig á mikil- vægi verkefnisins. Samanborið við langtímaáhrif endurvinnslu - orkusparnað, minni mengun og varð- veislu skóganna - er fyrirhöfnin lítil við að flokka dagblöð og annað prentmál frá öðru sorpi og taka með í gáminn, um leið og keypt er inn til heimilis- ins.“ Úr leiðara Mbl. 30. júní.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.