Þjóðviljinn - 13.07.1969, Blaðsíða 1

Sunnudagur 13. júlí 1969 — 34. árgangur — 152. tölublað.
32 síður í dag
Þjóö'viljinn er í dag
tvö 16 síöna blöö, sem
aö verulegu leyti eru
helguö feröamálum. —
Einnig er í blaöinu
kvikmyndaþáttur og í-
þróttasíöa.
BráSabirg&alög um 100% hœkkun á verSjöfnunargjaldi
Ríkisstjórnin ieggur enn nýjan
skatt á rafmagnsnotendur
Almennur fundur um mál Háskólans:
ERUDYR HÁSKÓL-
ANS AÐ LOKAST?
□ Hagsmunasamtök skólafólks — nýstúdentar og
Stúdentafélag Háskóla íslands gangast nk. þriöjudag
fyrir almennum fundi um vandamál Háskólans og fjalla
um spurninguna: Eru dyr Háskólans aö lokast? Veröur
fundurinn öllum opinn og haldinn í Norræna húsinu.
□ Ríkisstjórnin hefur nýlega gefið út bráða-
birgðalög um nær 100 prósent hækkun á verðjöfn-
unargjaldi á rafmagni og mun af þessum sökum
verða enn ein hækkun á rafmagnsverði til notenda.
VerSjöfnunargjald á rafmagni
hefur til þessa verið uin 36 milj.
kr. skv. lögum frá því í desember
1965 og hefur lagzt á alla raforku-
sölu í landinu. En skv. bráðabirgða-
lögum sem ríkisstjórnin gaf út 23.
júní sl. og tók gildi 1. júlí hækkar
verðjöfnunargjaldið í 70 milj. kr.
eða um nær 100%.
Samtímis er sú breyting gerð á
að verðjöfnunargjaldið gengur til
svonefnds Orkusjóðs sem er í
vörzlu Seðlabankans, en ekki til
Rafmagnsveitna ríkisins eins og
áður var. Skv. bráðabirgðalögunum
er einnig ákveðið að sérstök
þriggja manna stjórn verði sett yfir
Rafmagnsveitur ríkisins, en sú
Byggðasafn Vestfjarða opn-
að eftir gagngera endurhót
stjórn hefur enn ekki verið skipuð.
Með þessum nýjustu bráða-
birgðalögum ríkisstjórnarinnar er
lagður nýr skattur á rafmagnsnot-
endur í landinu og kemur fljótlega
fram í hækkuðu rafmagnsverði.
Rökstuðningur fyrir þessari hækk-
un verðjöfnunargjalds á rafmagni
er sá að vegna gengislækkana rík-
isstjórnarinnar hafa erlendar skuld-
ir Rafmagnsveitna ríkisins stór-
hækkað og er þeim hækkunum,
eins og öðrum sem leiða af gengis-
lækkununum, velt beint yfir á neyt-
endur.
Barst Þjóðviljanum í gær svo-
hljóðandi fréttatilkynning frá und-
irbúningsnefnd fundarins:
„Að undanförnu hafa orðið all-
mikil umsvif og fjaðrafok um mál-
efni stúdenta. Æ fleirum verður
það ljóst, að Háskóli íslands er
langt frá því að geta þjónað því
hlutverki, sem til var ætlazt við
stofnun hans. Stjórnarvöld hafa á
undanförnum árum verið nánast
algerlega sinnulaus um málefni
skólans. Greinilegast koma afleið-
ingar þessa sinnuleysis nú í ljós, er
takmarkaður hefur verið aðgangur
að læknadeild. En vandamálið er
meira en svo, að aðeins nái til
einnar deildar. Skólinn býr við svo
Ísaíirði 12/7 — Byggðasaín Vest-
ijarða verður opnað nú um helg-
ina eftir gagngerðar breytingar
og endurbætur, sem gerðar hafa-
verið á safninu nú í vor og sum-
ar. Byggðasafnið er til húsa í
efstu hæð iþróttahússins á ísa-
lirði, og hefur nú verið lokið við
Geintfarantir eru
„klárir í bátinn“
KENNEDYHÖFÐA 11/7 — Geim-
fararnir þrír, sem leggja upp í
hina heimssögulegtu tuingllferð frá
Kennedyhöfða næstkomandá mið-
vikudag, gengu í dag undir
læknisskodun og stóðust hana
með prýði. Yfirlæknir geiimifierða-
stöðvarinnar, dr. Charles Berry,
kvað geimfarana þrjá vera við
góða heilsu, vel þjálfaða og í a-
gætu skapi. Lækmisskoðunin tók
þrjár klukkustundir og niður-
staðan sem sagt sú, að geámtfar-
arnir þrir sóu fullfærir til ferð-
arinnar.
að innrétta allar hæðirnar fyrir
síarfsemi safnsins.
Gísli Gestsson safnvörður í
Reykjavík hefur sikipulagt þessar
breytingar. Hefur hann dvalizt
ihér á Isafirði ásamt konu sinni
undanfarið, og hafa þau unnið að
flokkun og uppsetningu saJfnsins,
en í því eru nú þegar noklkuð á
3. þúsund muna-
Byggðasafn Vestfjarða var stofn-
að árið 1955, og hefur Jóhann
Gunnar Ölaifsson fyrrv. bæjar-
fógeti á ísatfirði verið formaður
safnstjórnar þar til sl. haust, en
núverandi fiormaður er Jón Páll
Halldói’sson, frkvst. á Isafirði-
Safnið verður opið í suimar á
hverju kvötdi frá mánudegi til
föstudags kl. 8—9.30, en á laug-
ardögum og sunnudögum verður
safinið opið kj. 2-6.
Seglskútan óíundin
í gær hafði ek'kert spurzt til
seglbátsiiins, sem lagði af stað
áleiðis til Isllands frá Engla.ndi
22. júní. Talið er að sézt hafi
síðast til bátsins við Fæn'eyjair
sCL. miðvi'kudaig.
Danska unglingalandsliðið
Sigraði í Borgarnesi, 85:61
Danska unglingalandsliSið í
körjuknattleik lék tvo leiki í Borg-
Innbrotsþjófur
stal hárklippum
í fyrrinótt var brotizt inn í
rakarasitofiu við Laugavég, en
engu var stolið þar nerna einum
í-afim’agnishóxlkllippum,.
Sömiu nótt var gerð tilraun til
innbrots í verksmiðjuhús, í Slkeifi-
unni en heldur hittíst illla á þiví
imenn voru þar að sitörfum og
var hinn óþoðni g'estur aifihentur
lögreiglunni.
Einnig var brotizt inn í Radáó-
túðina við Kilapparstíig í fyrri-
r.ótt og stollið þaðan tveim út-
varpstæjkijum,.
arnesi í fyrrakvöld, A- og B-Uð,
gegn Umf. Skallagrími. Aður en
leik.irnir hófust var hverjum leik-
manni Dananna afhentur félags-
fáni Skallagríms.
Leikur A-liðanna var nokkuð
harður, en Danirnir tóku strax for-
ystu og héldu henni út allan leik-
inn. í háifleik var staðan 46:26 en
leiknum lyktaði með sigri Dana
85:61.
Hjá B-liðunum var leikurinn
jafnari og mjög skemmtilegur.
Bragi Jónsson skoraði fyrstu tvær
körfurnar fyrir Skallagrím og í
hálfleik var staðan 39:26 Skalla-
grím í vil. Danirnir sóttu sig í síð-
ari hálfleik og sigruðú naumlega
með 61:60.
Kjaradómur vekur al-
menna furðu og reiði
óftillkominn aðbúnað og húsakost,
að hann er þegar algerlega ófull-
nægjandi til að taka á móti eðli-
legri fjölgun stúdenta.
Það hlýtur að vera skýlaus krafa
allrar þjóðarinnar, og þá fyrst og
fremst stúdenta sjálfra, áð Háskóla
íslands verði sköpuð fullnægjandi
starfsskilyrði, bæði méð bættri
kennsluaðstöðu og fjölgun náms-
leiða.
Hagsmunasamtök skólafólks —
nýstúdentar og Stúdentafélag Há-
skóla íslands hafa ákveðið að
gangast fyrir almennum fundi i
Norræna húsinu, n.k. þriðjudag kl.
20:30 (15. júlí), þar sem rædd
verði vandamál Háskólans: ERL'
DYR HÁSKÓLANS AÐ LOK-
AST? Framsögumenn verða: Geir
Vilhjálmsson M.A., læknastúdent,
Jónatan Þórmundsson, fulltrúi og
Þórir Einarsson viðskiptafræðing-
ur.
Fundurinn er opinn öllum stúd-
entum, menntaskólanemum, kenn-
urum og áhugamönnum um málið.
Til fundarins er boðið forsvars-
mönnum læknadeildar, Háskólans
og menntamálaráðuneytis."
□ Dómur kjaradóms írá í fyrradag hefur vak-
ið furðu flestra: Krafa BSRB um að kr. 3.500 séu
verðlagsbætur fyrir tímabilið 1. marz til 31. maí
var helminguð af dómnum án nokkurra raka.
í lokakafla dóms kjaradóms felst
viðurkenning á tveimur mikilvæg-
um atriðum — enda þótt hún sé
vafin innan í mikið orðskrúð: í
fyrsta Iagi, að ekki sé óéðlilegt að
misræmi verði á milli kjara opin-
Grikklandsnefnd-
ir samræma starf
HELSINKI 11/7 — Næstkpimandi
sunnuidag hefst í Finmilandi þing,
sem ætlað er að samræma staúfi-
semi hinna svonefsndu Grikk-
landsnefnda í hiinu,m ýrnsu lönd-
um. Um 80 grískir útlagar sitja
þingið, auik tíu gasta af öðru þjóð-
ei’ni. Grikiklandsnefndirnar vilja
stuðla að virkari ihjálp til fanga
í Grikklandi; annar tilgangurinn
með þinginu er sá að koma á fót
skipulegri upplýsinigaþjónustu um
ástandið í Grikklandi.
berra starfsmanna og annarra
launamanna „í óvanalegu milli-
hilsástandi eins og því er skapaðist
á síðastliðnum vetri og hér er um
deilt." í þessum orðum viðurkenn-
ir dómurinn, að ekki eigi að stöðva
greiðslur strax á vísitölubótum af
hálfu ríkisins, enda þótt almennir
atvinnurekendur taki slíka ákvörð-
un einhliða.
í öðru lagi viðurkennir kjara-
dómur, að þegar deilur verða á al-
mennum vinnumarkaði „hlýtur
nokkur tími að líða til þess er efni
verða til breytinga á gildandi
kjarasamningum ríkisstarfsmanna."
Fært til skiljanlegra máls: Ráð-
herra gat ekki skörið vísitöluna úr
sambandi 1. marz, hann átti að láta
„nokkurn tíma líða" áður.
Loks kernst svo kjaradómur að
þeirri niðurstöðu að 1.750 krónur
séu vísitölubætur fyrir tímabilið 1.
marz til 31. maí, en 1.750 kr. teljist
þá fyrirframgreiðsla upp x væntan-
legar vísitölubætur. Ekki þóknast
kjaradómi að nefna eina einustu
röksemd fyrir því að helminga
upphæðina.
í rauninni er kjaradóniur með
þessari niðurstöðu að ganga á bak
niðurstöðu sinni, er hann beitti
sér fyrir dómssátt í málinu.
Vináttusamningur
PARÍS 11/7 — Sendiherra Rú-
meníu í París skýrdi svo frá í dag
á fréttamannafundi, að nýr vin-
áttusamningur Sovóti-ikjanna og
Rúmeníu verði undiiTÍtaður nú í
haust. Daguirinn verður átoveðinn
síðar. Ennfremui- skýrði sendi-
hei-rann fi-á því, að viði'æður hafi
farið íram milli rúmenskra og
sovézkra leiðtoga um að sovézk
sendinefnd komi til Rúmeníu og
undirriti samninginn- Af hálfu
Sovétríkjanna hafi vei'ið stungið
upp á því að fresta heimsó'kn-
inni til hausts, þar eð mikilvæg
vandamál geri hinuim sovézltu
leiðtogum ókleifit að tfei'ðast til
Bukarest í sumar.
Zambía hærir
Portúgala
LUSAKA 11/7 — Mudenda, utan-
ríkisráðherra í Zaimibíu, stoýrði
svo fi'á í þjóðþingiinu í dag, að
Zambía muni toæi-a Portúgal
fyi-ir Saimieinuðu þjóðunum fyrir
að haía kastað sprengjum á zam-
bísfct land og ekltoi vii-t landa-
mæx-i ríkisdns. Mudenda kvað
Portúgaila hafa gei-zt seka um
það 60 sinnum fi-á því 1960 að
virða elkki landamasrin. Zaimlbía
myinidii nú krefjast skaðabóta. —
Öryggissveitir vorar hafa neyðzt
til þess að- fella portúgalska her-
rxxenn, sagðii utanrikisráðherrann,
og það fellur okkur þungt.
Weiss í Kaíró
KAIRÓ 11/7 — Dr. Gerhard Weiss
varaforsætisráðherra A-Þýzka-
lands, kom í dag í stuittu heim-
sókn til Kaíi'ó- Egyptaland tók
nýlega upp stjórnmálasamband
við Austur-Þýzkaland, og senn
munu löndin skiptast á sendi-
herrum.
Haraldur Steinþórsson um niðurstöður kjaradóms:
,Lengi getur vont versnað'

Blaðið hafði í gær samtoaind
við Hax-ald Steinþió-rsson vai'a-
formann BSRB og innti ha.nn
eftir atfstöðu hans til niður-
stöðu kjairadóims.
— Niðurstaða kjaradóms að
þessu sxnni vel-dur mér mitol-
uim vontoi'igðum. Þegar viö
stóðum að sáttinini 1 vor, var
það ge-rt í þeirrí trú að ekiki
yrði slatoað tiil frá íyllsta rétti
otokia-r við síðari meðhön-dilun
máílsins-. En kjaradómur sltoer
up-phæðina síðan niður í tvo
jafnia hluita. og fe-r þannig út
fyrir verksvið sitt x’ rauninni
þar sem han-n fæi-ir en-gin
röto frarn fiyrir þessari aí-
stöðu siinni.
1 kii'ónutöl-u kernur þetta
þannig ú-t fyi'ir op-intoera
starfs-menn að þeir fá enga
bót fyrir júní og aðeins 650
krónur fyrir júlíiméinuð o-g loks
1200 torónur fyrir á-gúst. Hins
ve-gar verður nú að umireitona
a-llt kau-p opinbieiri'a s-tarfs-
manna fró í vetur, yfirvinnu
og vaiktaviinnu og, greiða við
næstu mánaðamót hækkunina
alla.
Aðalkröfur BSR-B vo-ru að
g-amla samikom-ulaigxð gilti fyr-
ir marz, apníl, miaí. Vai'aki'ai-
an var aö 3.500 ki'ón-ur giiltu
sern flull greiðsl-a, en kjai'-a-
dómuii' haíði stofnað til þeirr-
ar gi*eiðsllu mieð sátta-gjörð
sinni. Við töldum alltaf að það
væi-i algjört fliágmark að- kjax-a-
dlómur stæði við fyxaá niður-
stöður og dæimdii okkur kr.
3.500 fiyrir tímabilið. En ann-
að kemur svo á daginn.
Kjai'adónxur stendur ekki
við séttina, það veildur otokur
vonibrigðum og sýnir hvoru
megin sú stofnun er í raun
Haralclur Stcinþórsson
og veru. Þe-ssd niðurstaða
dómsins sannar auk þess gam-
alt og gott mátftæki, að lengi
getur vont versnað.
i