Þjóðviljinn - 24.12.1969, Side 21

JÓLABLAÐ
21
UR
ÞÁTTUNUM
„MAGNÚS
FRÆNDI
MINN"
EFTIR SVEIN
BERGSVEINSSON
KRONA
Magnús frændi minn átti það
til að senda mig út í hvaða veð-
ur sem var- Samt átti ég ekki
nein hlífðarföt að heitið gæti- Ég
man alltaf eftir einni slikri ferð
í skafrenningi á milli bæja-
Heima á Kirkjubóli var kom-
inn gestur- Ég man hann sat
á rúmi okkar mömmu heitinnar
við gluggiainn, eins og hann væri
að bíða eftir prjóni, og Magnús
frændi minn sat þar og prjón-
aði. Að vísu datt mér strax i
hug, að þetta væri heldur ÓMk-
legur prjónagestur- Gesturinn
Strandfjell- Ég haifði oft heyrt
getið um barnakenmarann Jón
Bassa, því að hann kenndi sig
við Bassastaði á Selströndinmi.
Hann hafði komið stundum áð-
ur, em ferðalög hans voru frekar
talin til flakiki9 en löglegra er-
inda-
Hann var þá orðimn hvítur
fyrír hærum og tinaði. Mér var
starsýnt á kallinn, fölan í and-
liti, feitlaginn, pireygan með
hátt og þunnt tóbaksnef. Auk
þess hafði ég heyrt, að hann
hefði átt bam með umgri stúlku,
eftir að hann var kominn yfir
sjötugt- Mér hafði alltaf fund-
izt þetta ótrúlegt- En þegar ég
sá kallinn fyrir mér, fannst mér
það allt að því óhugnanleigt, þar
sem hann tók í nefið og tinaði
með dauðafölu höfðinu, og tó-
bakskomin féllu niður á vestis-
hru'ktournar á ístrumni-
Þó að sikafrenningiUr væri á,
vildi kallinn enidilega kornast
niður að Hólum, næsta bæ. Lík-
lega hafa þeir Magnús fræmdi
minn ekki átt hug sarnian, því
að ammars stóð aldrei að mínu
viti á gistingu heima- Sem sagt,
það var kólf þennam dag- Jón
Basisi bað um fylgd og ég varð
að sjálfsögðu fyrir valinu. Svo
illa sem ég var búinn til ferða-
laga, þá var þetta eikki nema
hálftíma leið að skreppa niður
að Hólum fyrir fullröskan strák,
og Jón Bassi varð að sjá um
sig- Það var gengið að því vísu,
að ég rataði báðar leiðir, þótt of-
ankafald bættist á. Nema við
Jón Bassi lögðum af stað í Jesú
nafni-
1 raun og veru skeði ekkert
marfcvert á leiðinni. Hálftím-
in,n niður að Hólum er miðaður
við rösklegam gang í góðu veðri.
Ég gefck á umdan með prik og
Jón Strandfjell fylgdi mér más-
andi eftir. Hræddastur var ég
um hann, þegar ég stytti mér
leið og fór rétt fyrir ofan Driss-
hól, en þar eru íen. Að vísu
var snjór á og frerar og frost
þenman dag, en dýin lúmsk,
vísast kaldaverms'L Karlinn
tróð i fótspor mín, og ég reyndi
fyrir mér með prikimu. Vindur-
inn stóð beint í faogið, og mik-
ið var mér kalt á títunni- Auk
þess næddi um mig allan.
Það sem hélt kjark í mér
var tilhugsunin um það, að
svoma gamall ferðalamgur eins
og Jón Strandfjell mundi gefa
mér krónu fyrir fylgdina, þeg-
ar komið væri niður að Hólum-
Einhvern veginn fannst mér, að
hann hlyti að eiga peninga og
hann væri svoleiðis maður, að
í svona veðri gæfi hanm fylgdar-
sveini sínum krónu, einkanlega
úr því að hann hafði sjálfur^
beðið um fylgd- Og það mað-
ur, sem hafði átt bam með ungri
stúlku, eftir að hamm var kom-
inn yfir sjötugt. Ég hafði nefni-
lega aldrei áður eignazt krónu
Þetta átti að vera mín fyrsta
króna- Það var bréfkróna- Á
þeim árum voru allar krómur
bréfkrómur-
Ég hugsaði sem sagt um krón-
una alla leiðina og var nærri
búinn að láta karlinn ana ofan
í pytt, sem ég átti.að vita uni.
Ég hopaði til baka á síðasta
augnabliki og þreif í hann og
gat með naumindum bjargað
honum frá hraknimgum og jafn-
vel dauða- Ég vissi, að ef ég
missti karlinn út úr hömdunum
á mér ofan í einhvem pyttinn
þá mumidi ég ekki geta unnið
mér inn krónu. Ég kom honum
því með erfiðismunum og eftir
krókaleiðum niður að Hólum-
Ég barði að dyrum og Magn-
ús hreppstjóri kom sjálfur út
eftir stundarkorm. Ég fór að
kveðja Jón Bassa, á meðan
komið var til dyra, til að veita
honum tækifæri að stinga að
mér krónunni, svo að ekkert
bæri á. En hanm lét sem hann
skildi það ekki- Hann tuldraði
eitthvað í barm sér, sem hægt
hefði verið með góðu móti að
túlka sem þakklæti fyrir fylgd-
ina-
Magnús í Hólum bauð mér að
sjálfsögðu inn til að hlýja mér.
En mér var swo illa við karlinn
fyrir að svíkja mig um krón-
una, sem að vísu aldrei var sett
upp, að ég þakkaði fyrir gott
boð, kvaddi og hljóp aftur
fram eftir- Þannig skildi með
okkur Jóni Bassa- Mér hafði
aldrei verið borgað fyrir það að
fylgja manni bæjarleið. Því
furða ég mig á því stundum emn
þann dag í dag, hvers vegna ég
hafði búizt við því, að Jón
gamli Bassi styngi að mér
krónu.
SKULDIR
Ég hef engan mann fyrir hitt
á Mfsleiðinni, sem kunni eins
að skulda og Magnús frændi
minn. Hann skuldaðd við Riiis-
verzlun- Hann sýndi okkur allt-
af reikninigana sína um hwer
áramót. Alltaf skuldaði hann tvö
þúsund krónur. Ekki veit ég enn
hvort hann sýndi okfcur reilcn-
iniginn, af því að hann sfculd •
aði tvö þúsund krónur eða a.f
því að reikningurinn var svo
vel skrifaður. Sdgurjón í Sölu-
deildinni hafði sjálfur mjög faí-
lega rithönd, en Magnús frændi
minn verzlaði bara við Riis-
verzlun, af því að hann var
magnúsiarpétursson.ar-maður og
vildi ekki verzla við pólitíska
andisitæðinga. Einu bréfin, sem
voru fallega skrifuð voru reikn-
ingarnir- Ég yngássveinninn
Sveiinn Bergsveinssan. til heim-
ilis að Kirkjuböli átti oftast nær
eitthvað inni. Mest af þvi voiru
hagalagðar- Ekki vedt ég hvort
Magnús frændi minn hefur haft
grun um það, að ýtmisa af þess-
um hagalögðum fann ég við
kvíavegginn á vorin, þegar tek-
ið var aÆ. sumt var beinit úr
S'kemmunni, nerna ég átti alltaf
inni.*) En Magnús frændi minn
sikuldaði alltaf 2000 krónur. Það
var einis og hann gæti aldrei
*) 1 þágu sannleikans verð ég
þó að segja, að ég fann stund-
um hagalagða í smalamennsk-
fundið hagalagða- Mér er enn
óljóst, hvemdg Magnús frændi
minn fór að þvi að stoulda víð
Riisverzlun- Hann hafðd á ann-
að hundrað fjár á fóðmm og
keypti aðallega mjöl og kaffi
og sykur fyrir utan það að hann
var í lestrarfélaginu. Sjálfur
vann hann sem aðalslétrari á
haustin og prjónaði flíkur fyrir
alla sveitina á veturna og þó
víðar væri leitað og eini mun-
aðurinn sem hann veitti sér var
að taka i nefið. En hjá Riisverzl-
un skuidaði hann um hver árá-
mót 2000 krónur- Þegar seinni
sityrjöldin skall á og allir kom-
ust úr sikuddum var frægð Magn-
úsar frænda míns búin að vera-
Það var ekki lengur fyrir neinu
að berjast. Riisverzlun seld,
og hann sjálfur skuldlaus mað-
ur. Þá flutti hann burt frá
Kirkjubóli til Hólmavfkur og
gekk í íshús.
SvB
NLF-búðin auglýsir:
Náttúrulækningabúðin
TÝSGÖTU8
hefur eingöngu úrvalsvörur, sem margar hverjar
fást ekki annarsstaðar.
Munið, að við sendum heim alla föstudaga.
Bara hringja, þá kemur það.
Síminn er 10263
FRAMLEIÐUM ÚR PLASTI
ALLSKONAR UMBÚÐIR
DÖSIR
GLÖS
FLÖSKUR
BRÚSAR
Sigurplast 1 Lækjarteig 6. Sími: 35590 hf.
Húsgögn í alla íbúðina
Glæsileg og vönduð sófasett, .)amleidd eftir
ströngu gæðamati. — Fullkomin ábyrgðarþjónusta,
mjög góðir afborgunarskilmálar. — Gjörið svo
vel og lítið inn.
BÍLASTÆÐI VIÐ
BÚÐARVEGGINN.
VALHÚSGÖGN
Ármúla 4 — sími 82275.