Þjóðviljinn - 21.11.1971, Qupperneq 6

0 SfÐA — £»JOÐVTíLJIiNN — Sunmudaigur 21. rtóvefmtoer 1871-
SPJALLAÐ
VIÐ
SIGURÐ
RÚNAR
JÓNSSON
Ég var íarinn að læra á fiðlu
frá átta ára aldri — og var
í tiu vetiuir í Tónlistarskól anum
— annars var ég farinn að
gutla við píanó þriggja ára —
söng í óperu sem kraidíi og
byrjaði snemma að spila með
Smf'óniuihi j ómsvei ti n ni — í
fyrsta sinn- fékk ég laun fyrir
að spila meö henni, þegar ég
var 17 ára.
— Hvenær varstu útskrifað-
ur úr Tónlistanskóla?
— Ég er ékki útsikrifaður,
ég Ihætti á ellefta vetri — það
var eiginlega út af missikitn-
ingi og í mínu þroskaleysi þá
reiddist ég og fór. Ég átti
í fjárhagsörðugieikum og hafði
spilað í danshljómsveit með
náminu — og í samibandi við
vistaskipti mín í hljómsveitum
braut ég smávegis af mér
gagiwart skólanum, og einn
kennarinn varð anzi sár út
af því og ég reiður og við
skildum í illu. En ég gæti
haldið áfram — en að taka
burtfararpróf, það er ekki það
sem mig langar til. íslenzkur
— Jé — mjög ánægður. Við
hefðuim bara átt að gera meira
af því.
— Og á hverju strandaði?
— Aðallega á fólkinu sem við
spiluðum fyrir — það gaf okk-
ur ekki tækifæri til að koma
með það sem við vildum —
við þurftum að laga okikur að
fólkinu — tií að hafa upp
peninga til að lifa — og þá
um leið til að fá meiri tíma
til að skapa — en það fór bara
allt of mikill tími í að ná í
þetta liffbrauð.
— Hvað segirðu um þær fuH-
yrðingar að popparar séu með
tekjuJhæstu mönnum á landinu?
— Það er helvítis lygi. En
þeir velta miklu — t. d. hafði
ég um 300 þús. krónur á síðasta
ári.
— En nú sagði einn úr Trú-
bxx>t í sjónvarpinu í haust, að
beir hefðu haft 160 þúsund kr.
fyrir eina helgi.
— Jahá. En það var af því
að þeir stálu af okkur — sam-
kvæmt samningum hafur það
í þessu tilfelli numið sem svar-
ar 14 þúsundum af hverjum
manni í Náttúru og Ævintýri.
— það voru sem sagt 140 þús-
und kr. sem þeir' gátu skipt á
milli sín. — Ég held að það
viti allir að þarna voru svik. —
Eix það var líka um það samið
að þeir héldu þessa hátíð og
mér finnst ekkert óeðlilegt að
þeir skyldu fá svona mikið. —
Ár eftir ár eru hljómsveitir
fengnar á skemmtanir og hátíð-
3000 á maxxn, þá fæ ég ekiki
í hendumar nema 2000 — en
þarf kannslci að borga skatt af
3000 — ég borga umboðsmanni
10 prósent og svo t. d. þarf
ég að borga rótara — og nú
erum við meö tvo rótara —
og yfirleitt vilja þeir ekki láta
gefa upp á sig — og maður
vill hafa þá góða. Og svo er
bílakostnaður — maður fær
kannski rukkun eftir mánuð —
og parfcur hvers í bílakostnaði er
kannski 3000 kr. sem maður
verður að leggja út — og það
er bílakostnaður bara hér inn-
anbæjar — við spilum á ýmsum
stöðum — við þurfum að flytja
bljóðfærin stað úr stað og á
æfingaplássið — o. s. frv. Og
þegar æfingatíminn er reiknað-
ur fneð — þá er úfckoman sú
að við erum á skítakaupi.
— Hvað aafið þið mikið?
— Þegar hljómsveitin var í
eðlilegu ástandi — ekfcert milii-
bilsástand til — eins og oft er
í þessum hljómsveitum — já þá
æfðum við. yfirleitt mánudag,
þriðjudag, miðvikudag og
fimmtudag — lögðum af stað
ki. 9 á æfingastað og komxxm
í bæinn kl. 6 og svo var spilað
föstud. laugard. og sunnud. og
við fáum í laun fyrir það
kannski 30 til 40 þúsund bníttó
— reyndin er sú að það eru
um 60 prósent af þessu sem er
nettókaup okkar — og svo kem-
ur fyrir eins og um eina helgi
á dögunum, að við fórum til
ísatfjarðaæ á — ég mumdi segija á
□
□
□
□
□
□
□
□
Ég reiddist og íór
úr Tónlistar-
skólarmm
Útkoman er sú að
við erum á
skítakaupi
Firra að ætlast til
þess að menn séu
íyrirmynd — nema
kannski prestar
Ég er voða lélegur
í drykkjuskap
Það er ekki hægt
að berja fólk til
hlýðni
Auðvelt fyrir
hljómsveitarstráka
að ná sér í kvenfólk
Unga fólkið hlær
meira, grætur meira
og elskar meira
en þeir eldri
Sinfónísk verk
ganga breiðast og
lengst inn í mig
hljóðíseráleikari hefur voða lít-
ið að gera með burtfararpróf
frá Tónlistarskólanum hérna.
Atvinnumöguleikar enx svo sem
engir og mér skilst að það
hjálpi lítið við nám erlendis
að hafa próf úr skólanum
hérna eða svo segja krakikar
sem farið hatfa utan.
Nú hef ég spilað með Nátt-
úru í nímt ár — en áður var
ég með pabba í sextett Jóns
Sigurðssonar — og nú er ég að
hætta í Náttúru. A sínum tíma
fannst mér spennandi að byrja
með þeim — meiri sköpun en
ar.nars sfcaðar, þar sem ég þekkti
til — þó þessi síköpun væri
líka of litil...
— Ertu ánægður með það
sem þið spiluðuð í Náttúru og
sköpuðuð?
ir hingað og þangað — og það
eru hljómsveitirnar sem að
rnestu leyti trekkja fólkið að
— og svo eru alls konar félög
sem eru hljómsveitunum ails-
endis óviðkomandi, sem sitja
með feita sjóði — og reyna svo
að skera niður laim hljóm-
sveitanna sem mest — og þeim
fannst það eðlilegt í Trúbrot,
sem mér fannst líka — að fyrst
að fólkið vill borga svona mik-
ið fyrir að hlusta á hljómsveit-
irnar, þá eigi það að ganga til
hljómsveitanna en ekki milli-
liðans.
— Nú er þarna um háar
upphæðir að ræða.
— Við spilum t. d. þrjú kvöld
í viku og höfum svona 3000
á mann — oft hærra á laugar-
dagskvöldum; en fcökum t. d.
litlu kaupi miðað við það um-
stang sem þarna var. Samið
var um að við fengjum nettó
tíu þúsund hver — sem er
frekar lágt fyrir að fara svona
út á land — en okkur langaði
í tilbreytingu. Og svo urðum
við veðurtepptir — og töpuðum
vinnu í Reykjavík fcvö kvöld —
á þessu töpuðum við auðvitað.
Og við höfum tvívegis tapað
á stopulum samgöngum við
Vestmannaeyjar — beint tap —
sem við berunv sjálfir en um-
boðsmaður óg rótarar halda
sínu* —. •
En stærsti liðurinn er hljóð-
færakaup, ég þurfti að kaupa
orgel fyrir tvö hundruð þús-
und, ég þurfti að kaupa magn-
ara og ég þurfti að leggja mikla
vinnu í rafmagnsfiðluna mína
— þetta eru allt stórir liðir fyr.
ir auralitla menn. Og þefcta er
kvöldvinna mestan part og löng
ferðalög — við leggjum t. d.
á stað seinnipart á laugardegi
út á land og komum ekki heim
fyrr en um sexleytið á sunnu-
dagsmorgun. Þegar á allt er
litið efast ég um að við náum
verkamannakaupi.
— Þú ert ekki í þessu pen-
ingainna vegna?
— Nei, raunverulega, þegar
maður er að spila svona músík
þá er maður að berjast— það
er meira baráttan fyrir til-
verurétti bæði þessarar teg-
undar tónlistar og íyrir sinni
túlkun á þessari tónlist, sem
heldur manni í þessu. Ég held
að það séu fáir sem fara í
þetta peninganna vegina, Það er
miklu betra að vera tvö ár í
Samvinnuskóla t. d. og ‘ verða
síðan boss á roklaunum innan
skamms.
— Eiga popparar að vera
fyrirmynd fyrir æskulýðinn?
— Mér finnst það firra að
ætlast til þess af einum eða
neinum að þeir séu fyrirmynd
— nema kannski mætti æfclast til
þess af prestum, — að þeir séu
til fyrirmyndar. En túlkandi
listamenn — það er ekki hægt
að skylda þá til að vera fyrir-
mynd. En það er svo héma að
ef eitfchvað illt kemur upp —
einhver krakki fer að drekka
brennivín kannski þrem, fjór-
um árum fyrr en foréidrarnir
kysu — þá er sagt: já hann
læröi þetta á böllum — og það
sem trekkir á böllin eru hljóm-
sivedtimar, sem saigt: þetta er
allt hljómsveitunum að kenna —
þær hegða sér ekki rétt.
— Er drukkið mikið í þess-
um bransa?
— Það er drukkið mikið í
þeim bransa sem ég og mínir
jafnaldrar eru ekki í — það
er að segja hjá þessum eldri —
eldri hljómsveitirnar eru verri
í drykkjunni. Það er fátítt að
menn drekki í poppMjómsveit-
unum. Ég er t d. voða lélegur
í því. Það er svo mikil lífs-
lygi í þessu — etf maður þarf
að fá sér glas þá er það bara
vegna þess að manni líður ekki
nógu vei með það sem maður
er að gera. Svona halda menn
kannski að þeir fái meiri fyll-
ingu út úr þessu, með því að
vera óeðlilegir — en er það
ekki í öllum störfium sem
það kemur fyrir?
— Hvað um eiturlyf? Nú ‘er
það mjög haft á orði að eitur-
lyf séu nátengd popphljóm-
sveitum fyrst og fremst.
— Ég held að það sé sarna
tóbakið. Ef krakki drekkur þá
er það á balii — og ef hann
fer að reykja þá er það sjálf-
sagt með kunningjunum og
þeir fara á ball — og þá bein-
ist afchyglin aftur að hljómsveit-
unum — það er hægt að finna
marga í hljómsveifcum sem hafa
reykt kannabis — þó þeir reyki
ekki að staðaldri — bara til að
prófa það — en ég held að
í venjulegum menntaskóla sé
prósentutaila þeirra sem hafa
reykt jafnhó ef ekki hærri en
prósentutala hljómlistarrmanna í
popphl j ómsveitum.
— Er mikið eftirlit með ykk-
ur í sambandi við huigsanlega
eiturlyfj aneyzlu ?
i — Lögreglan heldur að
hljómsveitir séu allar í þessu.
Það er gamall huigsunarháttur
að það sé hægt að berja fólk
tjl hlýðni og þannig starfar
lögreglan núna. Á kolvitlausum
grundvelli mundi ég segja því
hún hetfur komið mjög rudda-
lega fram. Fýknilyfjaflokkur
lögreglunnar óð einu sinni inn
á okkur þar sem við vonxm að
ætfa — tóku einn afsíðis og
fór bara að yfiriheyra hann —
án heimildar. Og byrjuðu á því.
aö ljúga — til að reyna að fá
eitthvað uppúr okkur — tóku
sénsinn á því að segja t. d.
„ja þú hetfur reykt kannaþis,“
með grimmilegu yfirbragði og
þóttust vita það — auð-
vitað neitar maður — en þeir
eni að reyna aö flá sannleikann
fram með óheiðarlegum viinnu-
brögðum.
— Þó eiturlyfj aneyzla séeftil
vffll lítffl og ékki meiri hjá popp-
urum en menntaskóiakrökikMin
— hver er þín persómulega
sfcoðun á henni?
— Af minni reymisilu hef eg
óskaplegan viðbjóð á eitur-
lyfjaneyzlu — em mér finmst
mjög heimilislegt að sjá mamn
totta pípu. — Ég vil alveg skýr
mörk milli þess. að neyta eit-
uriyfja og reyfcja kammatws.
— Þetta er það sem ég hef
fcomizt næst efltir því sem ég
hef lesið og þeim upplýsingum f
sem ég hef atflað mér. Þ'ett'a ca-'
allt, allt ammað og áreiðamlega
hættumdnna en alfcóhól — mér
finmst altoóhól vera edtur —
mér finmst það skemma, en ég
veit ekki til þess að kannaþis
geti skemmt. Efcki mema hjá,,
krökkum sem fara að gera svo
mdkið úr því — í sínum fé-
lagsskap og af því að það má
ekki reykja hass — það verðiur
til þess að þau fam að hugsa
otf mikið um þetta atf því «ð
það er bamnað — og þá verður
* þetta kamnski hjá sumum aðaii-
innihald lífsiinis að reyfcjia hass.
Ég held að áfemgisvamdamólxð
sé miklu. miklu verra. Það er
virkilegt vamdamáili hérna —
en ég hef aldrei heyrt aðfcamn-
abdsreykingar séu yamdamól í
arabalömidumum — þó það geti
svo sem verið. En memn rugla
kanmabis svo gjarnan saiman
við ömnur efni — hættuleg eit-
Framhald. á 13 siðu.