Þjóðviljinn - 20.08.1972, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20, ágúst 1972 ÞJOÐVILJINN — SIÐA 3.
SPJALLAÐ YIÐ
STÓRMEISTARANN
GLIGORIC
„Skáksamband ykkar
bjargaði einvíginu”
Júgóslavneski stórmeistarinn Gligoric hefur
lengi verið i tölu beztu skákmanna veraldar.
En hann leggur stund á fleira en skáklistina
eina. Nútímatónlist, bókmenntir, iþróttir, allt
eru þetta áhugamál meistarans,og á þau legg-
ur hann stund þegar færi gefst frá störfum sem
fréttamaður og rithöfundur. Blaðamaður Þjóð-
viljans hitti Gligoric að máli síðdegis i gær á
herbergi hans að hótel Esju og rabbaði við
hann um skák og sitthvað fleira.
— Gligoric, hverju sætir það
að sumar þjóðir, svo sem Rúss-
ar og Júgóslavar,eru snjallari i
skák en aðrar?
— Það er fyrst og fremst hefð
sem úrslitum ræður, fremur en
svonefnd lyndiseinkunn þjóða.
Ef einhver þjóð eignast nokkra
afburða skákmenn, þá er ekki
að sökum að spyrja, áhugi gríp-
ur um sig meðal almennings og
von bráðar úir og grúir af góð-
um skákmönnum. Við Júgó-
slavar áttum tvo frábæra snill-
inga fyrir heimsstyrjöldina
fyrri. Þá komst á skákhefð hjá
okkur, sem við höfðum búið að
siðan. Hins vegar virðast höfuð-
snillingar spretta upp án þess að
umhverfi hafi hvetjandi áhrif
þar á. Ég fæ að minnsta kosti
ekki séð að New York-borg hafi
blásið Fischer skákáhuga i
brjóst sem slik, og sama máli
gegndi um Capablanca á Kúbu.
— Hvað um Bandarikja-
menn, má ekki búast við að þeir
ryðjist sigri hrósandi inn á
skákvöll veraldarinnar innan
skamms uppveðraðir af
frammistöðu landa sins?
— Jú,þvi býst ég við. Og þeir
eru þegar farnir að æfa sig, hef
ég heyrt. Skákeinvigið hér i
Reykjavik er i brennidepli
frétta viða um heim, og það
vekur vitaskuld þvi meiri áhuga
þar sem nú eigast Rússi og
Bandarikjamaður við.
— Hvernig finnast þér einvig-
isskákirnar fram að þessu?
— Góðar, tvimælalaust prýði-
legar, með nokkrum undan-
tekningum þó. Áttunda skákin
og sú fjórtánda voru vafasam-
ar, afleikirnir spilltu þeim. Ann-
ars eru afleikiraf þessutagi ekki
óeðlilegir þegar svona stendur
á. Skákmeistararnir eru þreytt-
ir og spenntir, og þá fer oft
svona. Ég nefni sem dæmi hið
fræga einvigi milli Capablanca
og Aljekins i Buenos Aires. 1
byrjun fyrstu skákarinnar lék
Capablanca peði i opinn dauð-
ann, og tapaði fyrir vikið. Svona
mistök koma alltaf fyrir, það er
mannlegt að skjátlast.
— Fischer kemur með mikla
peninga inn i skák. Hvaða áhrif
heldur þú að það hafi á þróun
hennar?
— Ja, það má gera ráð fyrir
að „standardinn” hækki. Skák-
menn fara vafalaust að vanda
sig betur og leggja harðar að sér
nú en fyrrum, þegar litlar upp-
hæðir voru i boði.
— En gæti þetta ekki leitt til
þess að skipulögð glæpastarf-
semi komi upp i kringum skák-
ina, rétt eins og t.d. veðreiðar?
— Jú, það er hætt við þvi, að
minnsta kosti i Bandarikjunum,
En þótt gangsterar ryðji sér til
rúms þar vestra, þýðir það ekki
að þeir geti vaðið uppi á al-
þjóðamótum. Heimsskáksam-
bandið kemur i veg fyrir það.
— Eru landar þinir heima
fyrir nokkuð sárir vegna þess að
Islendingar yfirbuðu þá og ein-
vigið var haldið hér?
— Auðvitað urðu þeir fyrir
vonbrigðum. En að öllu saman-
lögðu var bezt að halda mótið
hér. önnur skáksambönd hefðu
misst þolinmæðina og ekki látið
Fischer komast upp með moð-
reyk. Þá hefði hann farið heim i
fússi, og ekkert oröið að einvig-
inu. Skáksambandið ykkar
bjargaði einviginu og forráða-
menn þess hafa staðið sig afar
vel.
— Hefur þú trú á að Spasský
nái sér á strik héðan af?
— Tæpast. Fischer er kominn
með þrjá vinninga yfir, og lik-
urnar á að Spasský vinni eru
ekki miklar. Þó eru dæmi þess
að málin snúist. Þegar þeir Al-
jekin og Euwe tefldu árið 1935
var Euwe kominn þrem vinn-
ingum undir, en hann vann þó
keppnina. Allt getur gerzt.
— En svo við vikjum nú frá
einviginu, hvaö hefurðu helzt
fyrir stafni þegar þú ert ekki að
hugsa um skák?
— Ég vinn auðvitað fyrir
minu daglega brauði. Undan-
farna áratugi hef ég starfað á
vegum rikisútvarpsins i Bel-
grad. Þar sé ég bæði um skák-
fréttir og almennar fréttir og
vinn að þáttum um ýmis mál.
— En hvað um tómstundirn-
ar?
— Ég stunda iþróttir, aöal-
lega fótbolta og tennis. Svo hef
ég mjög gaman af tónlist. Ekki
sizt nýju tónlistinni, „undir-
ground”- og soul- músik. Ég er
mjög hrifinn af tónlistarþróun-
inni meðal ungu kynslóðarinn-
ar.
— Fæstu kannski sjálfur við
hljóðfæraleik?
— Já, ég spila dálitið á pianó
og gitar. Ég gæti vel hugsað
mér aö reyna að semja eitthvað
á þvi sviði einhvern tima
seinna. Nú, og svo les ég tals-
vert.
— Hvað þá helzt?
— Það er svo margt. Thomas
Mann, James Joyce, Marcel
Proust; nei annars, það þýðir
ekkertað vera að telja upp góða
og athyglisverða rithöfunda,
þeir eru svo margir.
Frh. á bls. 15
HEYJAÐ A GAMLA MÁTANN
Þótt ótrúlegt sé, þá er þessi mynd ekki 20 til 30 ára gömul. Hún er
tekin á sunnudaginn var við litil býli i Selvoginum. Þetta aldraða fólk
hefur greinilega ekki látið nútima tækni ná tökum á sér og heyjar enn
uppá gamla mátann, með hrifu og hcstrakstrarvél. Sannast sagna þá
héldum við að slikt sem þetta tiökaðist ekki f dag og að svona
skemmtilega mynd væri ekki hægt að taka árið 1972 án þess að stilla
öllu saman upp. (Ljósm. Þjóðviljinn— S.dór)