Þjóðviljinn - 02.11.1972, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 2. nóvember 1972
Kdgar Snow með Maó i Jenan 1926
Ný bók eftir Edgar Snow:
Nixon: kannski ekki eins
svikull og hinir?
Maó kann betur við
Nixon en kratana
Maó Tse-tung, sem i
ýmsum kínverskum
söngvum er kallaður
„stýrimaðurinn mikli",
kýs heldur að eiga við-
skipti við menn eins og
Nixon forseta en
sósía Idemókrata og
endurskoðunarsinna.
Hann segir að siðar-
nefndir hafi nefnilega
þá áráttu að breyta um
afstöðu þegar þeir eru
búnir að fá völd í sinar
hendur.
Eða svo segir i bók einni
sem nýlega er komin út og
Edgar Snow hefur samið,
þekktur sérfræðingur i málum
Kina, góðvinur Maós for-
manns, nýlega látinn.
Bókin heitir „Byltingin
langa"og geymir nokkur viö-
töl bæði við Maó og Sjú En-læ.
Gefur hún meðal annars
nokkra innsýn i það, af hverju
Kinverjar ekki tóku þátt i
Indókinastyrjöldinni á s.l.
áratug, þrátt fyrir margar
spár bandariskra
framámanna þar að lútandi.
í viðtali við Snow árið 1965
segir Maó meðal annars, að
kinverskir herir muni þvi
aðeins halda yfir landamæri
landsins, að Bandarikjamenn
ráðist á Kina. Auk þess er það
haft eftir Maó um þetta tima-
bil, að Kinverjar hafi allt of
mikið að gera á heima-
vigstöðvum til að skipta sér af
striðinu, ennfremur sé það
þeirra meginregla, að styðja
að visu byltingarhreyfingar,
en aldrei með innrásum.
Að þvi er varðar saman-
burðinn á Nixon og
sósialdemókrötum, þá kemur
hann fram i lýsingu Snows á
þvi, hvernig Pekingheimsókn
Nixons var til komin. Eftir
þessu hafði Sjú En-læ þegar
gefið það til kynna við Snow
árið 1969, að Nixon og ráðgjafi
hans gætukomið til Peking til
að ræða um framtið Tævan.
Þá barst ekkert svar frá Hvita
húsinu, og eftir að Banda-
rikjamenn gerðu innrás i
Kambodju árið 1970 munu
Kinverjar hafa ályktað sem
svo, að einskis svars væri að
vænta frá Bandarikjamönn-
um.
En svarið kom samt sem
áður ekki löngu siðar. Og bréf-
berinn var þá — árið 1970 —
enginn annar en einræðis-
herra Pakistans, Jahja Khan.
1 bréfi, sem hann afhenti þá i
Peking, lýsti Nixon sig reiðu-
búinn til að senda Henry
Kissinger á undan sér til að
reifa Tævanmálið.
t umræðu um væntanlega
heimsókn frá Washington á
Maó að hafa sagt á þá leið, að
Nixon kunni„að vera maður
svikull, en kannski ekki alveg
einsslæmur og aðrir”. Og þótt
hann geti verið harður i horn
að taka, áleit Maó, þá á hann
til mildar hliðar.
Jahja Khan og Pakistanir
höfðu miklu hlutverki að
gegna við að koma á Peking-
heimsókninni. Þessi stað-
reynd skýrir að verulegu leyti
hvers vegna Bandarikjastjórn
tók jafn harða afstöðu gegn
Indlandi og raun ber vitni i
striðinu um Bangladesh:
Nixon átti Khan og hans
mönnum skuld að gjalda.
En það sem Snow telur
mestu ráða um það, að saman
dró með Bandarikjamönnum
og Kinverjum, var, að Banda-
rikin voru reiðubúin orðin til
að viðurkenna að Tævan væri
óaðskiljanlegur hluti af
alþýðulýðveldinu.
Sæljón með griptöng í trýninu. Það kafar dýpra en mennskir kafarar.
Grindhvalurinn er alveg nógu greindur til að veiða sokkið tundurdufl úr
sjó.
Mark Spitz selur medalíurnar
Ekki leið á löngu frá þvi að
Mark Spitz hafði unnið fágæt af-
rek i Miinchen þar til hann var
kominn i bandarlskan sjóbisness.
Spitz, sem hefur verið við nám i
tannlækningum, tók að sér að
draga visdómstönn úr þeim
gamla fimmaurabrandarakarli,
Bob Hope, i 10 minútna sjón-
varpsþætti. Hlýtur hann koss
ágætan að launum, eins og
myndin sýnir — og þar fyrir utan
skitnar 750 þúsund krónur, eða
sem þvi svarar.
Kvikmyndafyrirtækin Colum-
bia og Metro-Goldwyn-Mayer
hafa i hyggju að semja við Spitz
um kvikmyndaleik og veifa um,
100 þúsund dollurum. En Spitz á
ekki að synda i kvikmyndum eins
og gerði fyrirrennari hans, sund-
kappinn Johny Weissmuller, sem|
árum saman lék Tarzan i herfi-(
legum myndum. Kvikmynda-
kóngar hafa vist i huga að gera
Spitz að nýjum James Bond.
Sœkvikindi í herþjónustu:
Sæljón og
hvalir kafa
fyrir flotann
Það er ekki nýtt að dýr
séu þjálfuö til starfa sem
hafa hernaðarlega
þýðingu. Og nýlega hefur
bandariski flotinn tekið i
þjónustu sína sæljón og
grindhvali.
Dýr þessi eru þjálfuð með það
fyrir augum að ná upp af hafs-
botni ýmsum málmhlutum — til
dæmis tundurskeytum — sem
flotinn hefur af einhverjum
ástæðum misst i sjóinn. Við trýni
þeirra er fest sjálfvirk griptöng,
og við hana taug sem liggur upp á
yfirborðið. Sæljónin eða hvalirnir
kafa siðan niður eftir þvi sem til
er ætlazt, festa á viðkomandi hlut
griptöngina og láta svo þjálfara
sina um að hifa þá um borð.
Sækvikindi þessi eru miklu hag-
stæðari leiguhermenn en mann-
fólk. Þau geta kafað miklu dýpra
en kafarar (sem varla komast
niður fyrir 190 metra) — sæljón
leika sér að þvi að fara niður á 250
metra dýpi og grindhvalur kemst
niður á meira en 700 metra dýpi.
Og þau krefjast ekki annarrar
umbunar , en magafylli af siid.
Eins og fyrr segir eru dýr engir
nýliðar á vigvöllum. Filar voru
skriðdrekar fornaldar. Hestar
tryggðu Húnum sigur yfir Ger-
mönnum. Bréfdúfur fluttu meira
en 100 þúsund skilaboð i styrjöld
Frakka og Þjóðverja árið 1870-71.
Og nú siðast hafa Bandarikja-
menn þjálfað gæsir til varðgæzlu i
Vietnam (rétt eins og Rómverjar
hinir fornu) — og ennfremur hafa
þeir þjálfað höfrunga i þvi að leita
uppi froskmenn og granda þeim.