Þjóðviljinn - 08.01.1974, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 8. janúar 1974 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
Land Múhameös og olíu
Til Dsjidda, borgar i sjötiu og
fimm kilómetra fjarlægö frá
Mekka, hinni helgu borg Múham-
eðstrúarmanna, er stöðugur
straumur pílagrima. A flugvellin-
um þar lenda án afláts leiguflug-,;
vélar frá Senega! i Vestur-Afríku||
Malasiu i Austurlöndum fjær og
fiestum löndum þará milli, úr öll-
um múhameöskum löndum,
Langieiðavagnar koma frá lönd-
um eins og Tyrklandi og lrak.
Sumir eru þriggja hæða og eru þá
karlmenn efst, konur á miöhæð-
inni og neöst stundum sauðfé,
sem sumpart er nesti ferðalang'-í
anna en sumpart ætlaö til blóts.
Frá öðrum löndum, eins og til
dæmis Pakistan, koma stórskip
fullfermd farþegum.
Pflagrlmsferðirnar til Mekka
ná hámarki um áramótin, og um
þessi áramót sótti þangað miljón .
útiendinga á tveggja vikna tima É
auk hálfrar miljónar lands-^
manna. Allir sem heimsækja
Mekka sem pilagrimar fá titilinn
hadji eða hadja (ef þeir eru kon-
ur), en að þvi þykir mikil virðing i
Islam. Múhameðskir fréttamenn,
sem voru i Mekka um áramótin
(þangað fær enginn annarrar trú-
ar maður aö koma), sögðu að
menn hefðu verið þar glaðari i
bragði og hressari en nokkru
sinni áður, svo að þeir myndu eft-
ir. Og ástæðan mundi vera olian!
Lofaður veri Alla...
Enda voru margir pilagrim-
ar, sem þökkuðu Alla alveg
sérstaklega fyrir oliuna, þegar
þeir gerðu bæn sina i hinni helgu
borg. Og einhverntima hafa þeir
sjálfsagt þakkað honum fyrir
minna. Þeir þökkuðu guði sinum
fyrir að hafa gert lönd Múhameðs
rik og voldug.en láta vantrúar-
hyskið á Vesturlöndum og i Japan
vorkennast og knékrjúpa fyrir
Aröbum. Tveir þriðju hlutar allr-
ar oliu, sem vitað er um, er i lönd-
um tslams. Nú loksins getur
Þriðji heimurinn farið að sýna
hinu iðnþróaða auðvaldi i tvo
heimana.
Arabisk blöð birta myndir af
breiðstrætum á Vesturlöndum,
sem nú eru eins og eyðimerkur af
þvi að ekkert bensin fæst á bilana.
Þau sýna lika bensinstöövar, sem
hafa lokað vegna þess að ekkert
bensin fæst þar lengur. Þessr
myndirskilja Arabarnir, lika þeir
sem ekki eru læsir. Og þeir fyllast
sigurfögnuði yfir þeim sigri, sem
Alla hefur veitt þeim meö tilstyrk
oliunnar.
Nú keppast iðnveldin um hylli
rlkja, sem þau fyrir skemmstu
fyrirlitu og tóku ekki alvarlega.
Æðstu ráðmenn Bandarikjanna,
Japans, Bretlands og fleiri
Evrópurikja standa i biðröðum
eftir að fá áheyrn hjá Feisal kon-
ungi og oliumálaráðherra hans.
Maður ársins?
Saúdi-Arabia er vagga tslams,
fæðingarland Múhameös spá-
manns. Fáni landsins er grænn,
sem er hinn helgi litur þeirra trú-
arbragða, og skreyttur sveröi og
trúarjátningu Múhameðinga.
Þetta land er nú i einum hvelli
komið i röð áhrifamestu rikja, og
' stjórnmálamenn og blaðamenn
um allan heim kalla Feisal kon-
ung mann ársins 1973.
Feisal þessi, sem ræður meiri
oliu en nokkur annar landsfaðir
svo vitað sé, stjórnar þegnum sin-
um, sem eru eitthvað á milli
fimm og átta miljónir að tölu,
ennþá að miðaldasið. Múhameð
kallinn sjálfur og kalifarnir hafa
varla verið fornmannlegri i
þankagangi en hann. t þessu landi
er konungurinn sem sé engin úr-
kynjuð toppfigúra, með það sem
aðalhlutverk að láta ljósmynda
sig fyrir afþreyingarblöð, heldur
ákveða tilskipanir hans hvaðeina
sem gerist milli Persaflóa og
Rauðahafs. t ráðuneytunum i Ri-
ad og Dsjidda vinna menn, sem
aldrei hafa i aðra skóla komið en
þá, sem hafa það eitt hlutverk að
Saudi-Arabía á stærsta gjaid -
eyrisvarasjóö þriöja heimsins
>
Lækningar eru þar ókeypis og
almannatryggingar í lög leiddar
Konum er þannað aö aka bíl,
þær verða aö ganga með blæju
»
Afbrotamenn eru höggnir eöa
aflimaöir opinberlega
Afhöggvin hönd þjófs hengd upp öðrum breyskum til viövörunar. Refs-
ingar fara fram opinberlega f Saudi-Arabiu.
Stúdentar I tækniskóla I Rfad. Námsmenn eru styrktir ríkulega og þeir
bestu kostaöir til náms erlendis.
kenna mönnum að lesa og út-
skýra Kóraninn. A konum er
hafður þó nokkuð strangur agi i
landi þessu, og má þar til nefna
að þeim er bannað með lögum að
aka bil. Dauðadæmdir menn eru
tekniraf opinberlega almúganum
til viðvörunar. Morðingjar eru
hálshöggnir með sverði á fjöl-
mennustu markaðstorgum, og
áður en dóminum er fullnægt er
venja að dómarinn kunngeri hann
i hljóðnema, þvi að nú vantar ekki
tæknina.
Kvenstúdentar
að tjaldabaki
Þetta miðaldaréttarfar er þó
aðeins ein hlið Saúdi-Arabiu nú-
timans. Þetta riki hefur lika ný-
tisku sjúkrahús, þar sem allir
þegnarnir eiga rétt á ókeypis
læknishjálp. Þar eru lika lög-
boðnar skyldutryggingar. Byggð
hafa verið fimm iðjuver, sem af-
selta sjó, námsmenn eru rikulega
styrktir og þeir bestu kostaðir til
náms erlendis.
t Saúdi-Arabiu slær semsagt
miðöldunum og nýja timanum
saman á furðurlegasta hátt. Og
oft er nýtisku tækni beitt til viö-
halds miðaldavenjum.
Abd-ei-Asfs-háskólinn f Dsjidda
veitir kvenstúdentum viðtöku. En
samkvæmt reglum trúarinnar
verður að girða þær af með tjöld-
um, þegar þær sækja fyrirlestra,
svo að hvorki prófessorarnir né
karlkyns samstúdentar megi
bera þær augum. Ef þær þurfa að
spyrja kennarana einhvers,
verða þær að gera það simleiöis.
Þetta á sér auðvitað sinar skýr-
ingar i sögu landsins. Það var ár-
hundruðum saman útkjálki, sem
gráðugustu landvinningasoldán-
ar og nýlenduveldi naumast eða
ekki nenntu að leggja undir sig,
en svo uppgötvuðu landsmenn allt
I einu fyrir fáeinum áratugum að
undir eyðisandinum þeirra heita
flaut allt i oliu. önnur múham-
eðsk riki, sem urðu slikrar náðar
Aila aðnjótandi, hagræddu þjóð-
félögum sinum aö meira eða
minna leyti til samræmis vest-
rænum fyrirmyndum, en Saúdi-
Arabia righélt sér i boð og bönn
Kóransins. Fyrir tvö hundruð og
þrjátiu árum hafði lærdómsmað-
ur og prédikari að nafni Abd el-
Vahaíí) tekið höndum saman við
Múhameð nokkurn Ibn Saúd um
að færa trúrækni landsmanna til
sins upprunalega forms. Mú-
hameð Ibn Saúid var fursti yfir
Nedséd i Arabiu noröaustan-
verðri og af honum er Feisal kon-
ungur kominn og sú ætt. Þeir
strangrétttrúuöu Múhameðingar,
sem fylgja kenningum þeirrar
fjölskyldu og predikarans læri-
föður þeirra,eru kallaðir Vahabit-
ar eftir honum.
Gamli Saúd
Abd el-Asis Ibn Saúd, faðir
Feisals, lagöi undir sig mestan
hluta Arabiuskaga á tuttugu ár-
um, og 1932 lýsti hann yfir stofnun
konungsrikisins Saúdi-Arabiu.
Gamli Saúd var tveggja metra
hár og kjarnakall á sinn hátt.
Hdnn átti nokkur hundruð sona og
dætra (dæturnar nennti hann
aldrei að telja) og sættist við aðr-
ar furstaættir og ættbálka með
þvi að gifta þeim dætur sinar en
taka þeirra dætur til eignar son-
um sinum. Svo að segja allar á-
hrifastöður rikisins eru i höndum
Saúd-ættarinnar og ættar el-Va-
habs, sem eru margtengdar blóö-
böndum. Þessir ráðamenn voru
svo sanntrúaðir að þeir fengu Ibn
Sajid konung til þess að banna
ritsima i landinu 1927, á þeirri
forsendu að sú tækni hefði ekki
fyrirfundist i tið Múhameös spá-
manns. Þeir fengu lika bannað að
bænir úr Kóraninum væru tónað-
ar i útvarpið, sem þeir töldu beint
frá andskotanum komið.
Feisal konungur
Og svo kom olian
A fjórða áratug aldarinnar fóru
bandariskir oliuhringar að dæla
hiö svarta gull úr jörðu i Saúdi-
Arabiu. Forustumenn þeirra
höfðu engan áhuga á mönnum
fyrir ættgöfgi og ekki heldur þótt
þeir kynnu Kóraninn utanbókar;
þeir spurðu eftir mönnum með
vestræna tækniþekkingu. A sjötta
áratugnum störfuðu sjötiu
þúsund manns að verslun og
iðnaði i landinu, nú er sú tala
komin yfir miljón. Fyrir siðari
heimsstyrjöld voru opinberir
starfsmenn nokkur hundruð, nú
eru þeir yfir hundrað og fimmtiu
þúsund.
Þetta eyðimerkurriki, sem áð-
ur hafði ekki haft tekjur af neinu
nema pilagrimum, auðgaöist nú
með eidingarhraða. Tekjur rikis-
ins — sem nú eru næstum allar af
oliunni — námu hundrað miljón-
um sterlingspunda 1953, en kom-
ust upp i miljarð punda siðastliðið
ár. Gjaldeyrisvarasjóður rikis
þessa nemur nú þremur miljörð-
um dollara og er sá stærsti i
Þriðja heiminum. 1975 verða það
sennilega orðnir fimm miljarðar
dollara.
„Tveir mestu atburðir sögu
okkar”, sagði fyrrverandi oliu-
málaráðherra Abdalla Túreigi,
,,eru fæðing Múhameðs spá-
manns og fundur oliunnar”.
Lögreglu-
þjónar
í hrossa-
smölun
Nokkuð mun hafa borið á þvi að
undanförnu að hross væru á flæk-
ingi i Akureyrarbæ, og hafa sum-
ir þar litiö þessa ferfætlinga ó-
hýru auga. Skömmu fyrir jól lét
lögregla staðarins til skarar
skriða og smalaði um 40 hrossum
sem þóttu vera á vergangi innan
bæjarmarkanna. Var eigendum
siðan gert að sækja hrossin, og
mun ekki hafa staðið á þvi.
Hestamenn á Akureyri telja
bæjaryfirvöldin bera nokkra sök
á þessum flækingi reiöskjóta
sinna. Hvorki meira né minna en
600 hross munu vera i eigu Akur-
eyringa og hafa hestamenn ekki
fengið viðunandi haglendi fyrir
hrossin. Telja þeir að bæjaryfir-
völdin hafi i engu sinnt beiðni um
útvegun bithaga, og þess vegna
ráöist hófaljónin inn fyrir bæjar-
múrana.