Þjóðviljinn - 12.01.1974, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 12. janúar 1974
Leikfélag Akureyrar
Haninn
háttprúði
Eftir Sean O’ Casey
Leikstjóri: David Scott
Leikmynd: Magnús Pálsson
Þýðing: Þorleifur Hauksson
Sean O’ Casey hefur hingaB til
veriö kunnastur hérlendis af
sýningum á eldri verkum hans,
Júnó og páfafuglinum og Plógi og
stjörnum (auk þess sem RauBar
rósir var flutt i útvarp fyrir all-
mörgum árum i eftirminnilegri
uppfærslu sem gjarnan mætti
endurtaka), og seinni verk hans
eru aB heita má óþekkt. Þetta
gildir aB visu aB talsverBu leyti
um aBra parta heimsbyggBar-
innar lika, leikrit þau sem 0’
Casey skrifaBi eftir Plóg og
stjörnur (1926) hafa aldrei náö
verulegu hylli og oft veriB sem
heild a& meptu leyti afskrifuö af
gagnrýnendum. Mér varö ekki
ljóst hversu rangsnúiö þetta mat
er fyrr en ég las leikritiö Cock-
Da-Doodle-Dandy og sá sýningu
Leikfélags Akureyrar á Hanan-
um háttprúöa.
1 Hananum háttprúöa hefur 0’
Casey snúiö baki viö þeim
natúralisma sem einkennir fyrstu
verk hans og skapar heim þar
sem fmyndunarafl hans getur
Jónfna ólafsdóttir og Gestur E. Jónasson

SÓLÓ- eldavélar Framleiöi SóLó-eldavélar af mörgum stærðum og gerö-- um, — einkum hagkvæmar fyrir sveitabæi, sumarbústaðii og báta. — Varahlutaþjónusta — Viljum sérstaklega benda á nýja gerð einhólfa eldavéla fyrir smærri báta og litia sumarbústaöi. ELDAVÉLAVERKSTÆÐI JÓHANNS FR. KRISTJÁNSSÖNAR H.F. KLEPPSVEGI 62. — SÍMI 33069.
Frá vinstri: Þráinn Karlsson, A&alsteinn Bergdal og Arnar Jónsson.
leikiö lausum hala og yfirnáttúr-
legir hlutir gerst, þótt sá heimur
sé engu aö siður fastbundinn
okkar jarðnesku tilveru. Leikritiö
er f rauninni einfalt, boðskapur
þess augljós, en innviðirnir eru
margslungnir og djúpir, og það
nálgast aldrei að vera ein-
feldningslegt. Haninn sjálfur er
fulltrúi hins upprunalega,
óhamda, frjálsa og skemmtilega i
mannllfinu. Baráttan i þvi litla
samfélagi sem leikritið sýnir okk-
ur i hnotskurn, stendur milli
þeirra sem lita á hanann sem líf-
gefandi afl og þeirra sem telja
hann vera djöfulóðan fugl og upp-
sprettu alls ills. Hinir siðarnefndu
eru auövitað samtvinnuö öfl
kirkju, au&valds og hervalds. Og
ekki er að sökum að spyrja, þau
öfl sem afneita lifinu bera sigur
úr býtum — á yfirboröinu. En
þegar Michael Marthraun stend-
ur uppi einn og yfirgefinn I lokin,
hafandi rekiö af höndum sér allt
spilverk djöfulsins, þá spyr hann
Boöberann hvað hann eigi að
gera. ,,Deyja” segir Boðberinn.
„Þaö er lftið eftir annað að gera
fyrir mann eins og þig.”
En umfram allt er Haninn hátt-
prúði barmafullt af sannri og
hressilegri gamansemi og stans-
lausri hreyfingu sem er þó aldrei
notuö einungis hreyfingarinnar
vegna heldur sisprottin fram af
innri rökum verksins. Sýning
Leikfélags Akureyrar kom öllum
þáttum verksins trúmennskulega
til skila, merking þess varð ljós,
kfmni þess rik og hreyfing þess
mögnuð. Þetta er umfangsmikil
sýning, tuttugu manns skipa hlut-
verk. Ollu þessu mikla liöi hefur
David Scott,ungumskoskum leik-
stjóra, tekist að stjórna af furöu -
legri nákvæmni og öryggi.
Sýningin er i prýðilegu jafnvægi
og heildarsvipur hennar mjög
sterkur, þar sem allur hópurinn
leggst á eitt og enginn sker sig úr
eða fer sinar götur. Það segir sig
sjálft að L.A. á ekki völ á þraut-
reyndum leikurum til að skipa
hvert rúm, og vissulega er þetta
merkjanlegt, en verður hvorki til
trafala né vandræða.
Burðarásar leiksins eru þeir
Michael Marthraun, harðsvirað-
ur auðhyggjumaöur og hjátrúar-
fullur kaþólikki, og Mahn kaft-
einn lagsbróðir hans og keppi-
nautur um gróðann, en dálitið
veikari á svellinu þegar að
heimsins lystisemdum kemur.
Segja má að öll önnur hlutverk
snúist i kringum þessi tvö. Hér
vill svo til að þau eru i öruggum
höndum Arnars Jónssonar og
Þráins Karlssonar. Ég minnist
þess tæplega að hafa séð öllu betri
samleik en þeirra. Arnar stendur
hér frammi fyrir þeim vanda að
léika sér 30 árum eldri mann.
Hann reynir ekki aö dylja þá
staðreynd með þvi að gera tilraun
til að breyta sér i gamalmenni —
sú tilraun hefði verið dæmd til að
mistakast. Hann kýs aö stilfæra
leik sirin, marka aldur Michaels
með nokkrum skýrum og einföld-
um dráttum. Þessi leikmáli fellur
prýöilega að stil verksins og
sýningarinnar, og leikur Arnars
eitthvað það besta sem ég hef séð
hann gera. Hann er hið sanna
hreyfiafl sýningarinnar.sem með
krafti sinum heldur uppi hraða
hennar og spennu. Þráinn Karls-
son gerir marga óborganlega
hluti og gamanleikur hans er frá-
bærilega agaður og hófstilltur.
Það er ekki ástæða til að nefna
hvern einasta leikara á nafn hér.
það stóöu sig allir með prýði. Ég
get þó ekki stillt mig um að geta
frábærrar frammistöðu Gests
Einars Jónassonar i hlutverki
Hanans.l upphafsdansi sinum,
sem raunar var miklu lengri og
umfangsmeiri en textinn gerir
ráð fyrir, verður eðli hanans þeg-
ar ljóst og Gesti tekst snilldarvel
að túlka frumkaft og léttlyndi
þessa undrafugls.
Leikstjórinn, David Sco^t, á
þakkir skilið fyrir þessa einstak-
lega heilsteyptu og skemmtilegu
sýningu. Magnús Pálsson hefur
gert smekklega og mátulega stil-
færða leikmynd, sem notast
Engin rödd hefur nokkru
sinni heyrst i Noregi um aö
þar ættu að verða bandariskar
herstöðvar. Þess vegna ættu
Norðmenn manna best aö
skilja andstöðuna við herstöð-
ina á fslandi. Þetta lesenda-
bréf gefur nokkra hugmynd
um viðhorf Norðmanna:
,,Ef Bandarikin missa her-
stöðvarnar á Islandi verða
Bandarikjamenn að fá her-
heimilinu Grund er yfirht um
vistmenn á Grund og í Asi — As-
byrgi á árinu 1973.
A Grund i Heykjnvlk voru i árs-
byrjún 368 vistinenn, 276 konur og
92 karlar.
sýningunni til fullnustu. Þorleifur
Hauksson hefur annast það
vandasama verk að koma leikrit-
inu yfir á islensku og hefur tekist
prýðilega, textinn er litrikur,
munntamur og skiljanlegur.
Leikfélag Akureyrar steig i
haust það skref að fastráða
nokkra leikara og stofna þar með
fullgilt atvinnuleikhús. Þetta var
djarflega gert, en hefur þegar
borið rikulegan ávöxt með
þessari glæsilegu sýningu. Við
hinar erfiðustu aðstæður hefur
Leikfélag Akureyrar sannað að
það getur haldið uppi atvinnuleik
húsi sem stendur fyllilega undir
nafni. Nú er það Akureyringa að
sýna að þeir kunni að meta þetta
framtak að verðleikum með þvi
að tryggja Hananum langlifi i
landi.
stöðvar i Noregi i staðinn. Sér-
hver góður Norðmaður verður
að standa vörð um frelsi
landsins, án tillits til þess sem
aðrir kynnu að ásaka okkur
fyrir.
Guð varðveiti kónginn og
föðurlandið.,,
A árin.u komu 72 konur og 32
karlar. Farnir: 31 kona og 12
karlar. Dánir: 44 konur og 10
karlar. í árslok voFu vistmenn
375, 274 konur og 101 karl.
I Asi — Ásbyrgí i Hveragerði
Sverrir Hólmarsson
Guð varðveiti
kónginn
og föðurlandið
Haakon Wenger
i „Aftenposten”, Osló.
Norska ríkið syarar:
Fœkkar starfs-
mönnum um 800
BJÖRGVIN 10/1 — Norska rikið
hyggst taka á sig rögg i ár og
leggja niður að minnsta kosti átta
hundruð stöður i ráðuneytum og
rikisstofnunum, og þarf varla aö
taka fram að þetta er gert i
sparnaöarskyni. Björn Skogstad
Amo, rikisritari i fjármálaráðu-
neytinu, upplýsti þetta i Rergens
Tidende i dag.
Fyrirhugað er að mest vei
grisjað hjá r.ikisstofnunum þeii
sem staösettar eru i Osló. Ætlt
er til að ráðuneytin komi sj:
fram með tillögur um, hvern
þau sjái sér helst fært að fækka
jötunni hjá sér.
554 A GRUND OG
ÍÁSI-ÁSBYRGI
f frctt frá Elli- og hjúkrunar-