Þjóðviljinn - 12.01.1974, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 12. janúar 1974
UÚOVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALYÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓOFRELSIS.
Útgefandi: Útgáfufélag I*jóftviljans
Framkvæmdastjóri: Eiftur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson (áb)
Fréttastióri: Evsteinn Þorvalds$on
Kitstjórn, afgreiftsla, auglvsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur)
'Askriftarverft kr. 360.00 á mánufti
Lausasöluverft kr. 22.00
Prentun: Blaftaprenl h.f.
Á LANDIÐ AÐ VERA VARNARLAUST?
Á landið að verða varnarlaust? Þetta er
hið daglega mottó ihaldsskrifanna um
herstöðvamálið. Þeim svarar Timinn
þannig að Morgunblaðið vantreysti
NATO; okkur sé nægileg vörn i þvi að vera
aðilar að þessu hernaðarbandalagi. Þjóð-
viljinn er annarrar skoðunar. Þjóðviljinn
telur þvert á móti, að aðeins sé hálfur sig-
ur unninn með þvi að koma hernum úr
landinu og losa okkur úr hernaðartengsl-
um við Bandarikin. Fullur sigur væri unn-
inn er við hefðum sagt okkur úr Atlants-
hafsbandalaginu, komið hernum úr land-
inu og þar með rift öllum tengslum ís-
lendinga við hernaðarbandalag.
En á landið þá að vera varnarlaust? Til
hvers er herliðið? Hvers eðlis eru þær
varnir sem það veitir íslendingum?
Fyrst er okkur sagt að herstöðin sé til
varnar gegn rússneskri árás á Bandarik-
in. Áreiðanlega er hlegið dátt að þessari
einfeldningslegu röksemdafærslu i
hernaðarráðinu i Washington. Ef Sovét-
rikin ætluðu sér að ráðast á Bandarikin
yrði það litil sigurför ef þau hafa i sinum
herbúðum hershöfðingja sem væru svo
heimskir að ætla sér að fara um ísland i
árásarherferðinni gegn Bandarikjunum.
En halda menn þá að herinn i Miðnesheiði
geti varist rússneskri árás; halda menn
að nokkur þúsund manns i Keflavik geti
staðst hinn óttalega rússneska björn?
Hver maður sér að slikt er helber fjar-
stæða. En herstöðin á Miðnesheiði gæti
dregið að sér árás, þvi herstöð er segull á
andstæðinginn hver sem hann er.Þess
vegna er herstöðin hættuleg okkur Is-
lendingum.
Okkur er sagt að hernámið sé nauðsyn-
legt vegna öryggis nágrannalanda okkar
og þá fyrst og fremst Noregs. Samkvæmt
þessu ættu Rússar að leggja lykkju á leið
sina til íslands áður en þeir leggðu undir
sig Noreg!
Þessar staðhæfingar hernámssinna um
varnirnar eru þvi gjorsamlega fáránlegar
og út i hött. Það er að minnsta kosti ekki
þungt gáfnapróf fyrir íslendinga að ráða
fram úr þeim þvættingi sem Morgun-
blaðið ber á borð.
A að gera landið varnarlaust? — Landið
er verra en varnarlaust meðan herstöðn
er hér. Þýðingarleysi hennar kom i ljós i
þorskastriðinu. Herinn i Miðnesheiði er
ekki þar til þess að vernda íslendinga;
hann er þáttur i úreltu hernaðarkerfi
Bandarikjanna, sem komið var upp á
kaldastriðstimanum allt i kringum Sovét-
rikin. Þetta hernaðarkerfi var hugsað sem
árásarkerfi. Svo kom sprengjan og þá
hófst sá leikur að vopnum sem stórveldin
hafa tiðkað siðan.
Eiga íslendingar að vera varnarlausir
einir allra þjóða i heiminum? — Hverjir
hafa varnir gegn ægilegustu morðtækjum
sögunnar, sem gætu tortimt heiminum á
fáeinum sekúndum? Hvaða gagn skyldi
vera i vörnum þjóða eins og Dana, Norð-
manna, Tékkóslóvaka, Pólverja,
Senegala eða Eþiópiubúa ef þangað væri
beitt stórvirkustu múgmorðsvélum stór-
veldanna?
Allt bendir þvi til þess að íslendingum
yrði best borgið án herstöðva, án aðildar
að hernaðarbandalagi. íslendingar geta
sigrað ægilegasta herveldi heims, ekki
með vopnum, heldur með þvi að standa
uppréttir sem sjálfstæð, fullvalda þjóð.
Þannig væri ísland að sýna fordæmi —
rétt eins og i landhelgismálinu — sem yrði
öðrum styrkur. Sá styrkur myndi smám
saman rifa niður valdakerfi stórveldanna.
Af þessum ástæðum er okkur nú
lifsnauðsyn að koma bandariska hernum
úr landinu og að losa okkur úr öllum
hernaðartengslum við Bandarikin. Eins
og benti var á i upphafi er ágreiningur um
það milli Timans og Þjóðviljans, Fram-
sóknarflokksns og Alþýðubandalagsins,
hvort ísland eigi að vera i NATO. Alþýðu-
bandalagið féllst á þátttöku i rikisstjórn-
inni, enda þótt ekki yrði á vegum rikis-
stjórnarinnar hróflað við NATO, ef aðeins
herinn færi og íslendingar ryfu hernaðar-
tengsl við Bandarikin um leið og her-
námssamningurinn félli úr gildi. Nú er
kjartimabilið meira en hálfnað og litið
bólar á efndunum. Endurskoðunartimi er
útrunninn, næsta skref hlýtur að vera upp-
sögn og ákvörðun um áfangaskipti við
brottflutning hersins. Þjóðin hefur um
þetta skýlaus loforð, en hún er hrædd um
að stjórnmálamenn gleymi loforðum.
Þess vegna er þjóðarviljinn itrekaður i
Þjóðviljanum. Verði fyrirheit málefna-
samningsins um brottför hersins svikið
væru islenskir stjórnmálamenn að gefast
upp fyrir hervaldi, sem við getum sigrað
aðeins með þvi að standa uppréttir sem
sjálfstæð þjóð. Svik i Iherstöðvamálinu
væru svik við islenskan málstað.
Herstöðvaandstæðingar vilja að nú á
næstu vikum komi i ljós ótvirætt og afger-
andi að herinn fari og íslendingar losni úr
viðjum herstöðvasamningsins við Banda-
rikin.
Minningarrit
um PETÖFI
Skáldhetja Ungverja,
Petöfi, átti 150 ára afmæli
á sl. ári, og voru mikil há-
tíðahöld í heimalandi hans
af því tilefni. Einnig var
Petöfis minnst á margvís-
legan hátt í öðrum löndum.
Nýlega kom út í Svíþjóð
snoturt kver um skáldið,
verk hans og hetjudauða.
Vel hefði farið á þvi að Islend-
ingar hefðu munað eftir Petöfi á
hátiðarárinu, þótt menningar-
samskipti Ungverja og tslend-
inga hafi jafnan verið litil. Petöfi
féll i baráttu fyrir frelsi föður-
landsins um heyannir 1849.
Ómurinn af byltingunum 1848—49
barst hingað til lands og varð
m.a. kveikja til þjóðfundarins
1851, sem aftur er minnisverður
atburður i okkar sjálfstæðissögu.
Það er sænska forlagið Alm-
qvisto. Wiksell sem gefur út bók-
ina „Petöfi — ett minnesalbum”.
Hinn þekkti bókmenntamaður
Artur Lundkvist ritár' inngang,
birt er efni eftir nokkra Ungverja,
þar á meðal þá Weöres og Illyés
sem fremst standa af núlifandi
skáldum Ungverjalands. Þá er
sýnishorn af þýðingum Petöfi-
kvæða á sænsku siðustu hundrað
árin.
Auðvitað geldur Petöfi þess að
hafa ort á tungu smáþjóðar. Al-
kunna eru erfiðleikarnir á að
koma Ijóðlist yfir landamæri
þjóðtungnanna, en þeir magnast
um allan helming þegar þýða skal
úr litt þekktri tungu sem ekki er
liklegt að skáld annarra þjóða til-
einki sér. En meðal þeirra,sem til
þekkja, er hiklaust fullyrt, að
Petöfi standi i list sinni jafnfætis
Heine og Púskin. Allir sem eiga
ungversku að móðurmáli lúta
honum i aðdáun, enda eru kvæði
hans eitt af þvi sem menn læra
við móðurkné.
Artur Lundkvist segir m.a. um
hetjuna og skáldið Petöfi: „Aföll-
um þeim ungu skáldum sem hafa
dáið fyrir aldur fram var hann sá
yngsti. Enginn þeirra ieiftraði
sem hann. Hann varð aldrei
meira en unglingur, engum likur
að bráðþroska og sóun á likams-
kröftum. Aldrei hafði hann tima
til að koma lifi sinu i fastar skorð-
ur.
I rikari mæli en Lemontof og
Púsjkin, eða Keats, Shelley og
Byron fékk Petöfi ljómann sem
skáld og byltingarmaður, braut-
ryðjandi i bókmenntum og þjóð-
hetja. Hann minnir töluvert á slik
stjörnuskot á bókmenntahimni
siðari tima eins og Essenin og
Mæjakofski, Attila József og
Garcia Lorca.
Þótt ótrúlegt sé varð Petöfi að-
eins 26 ára gamall. Samt virðist
hann skila fullu ævistarfi sem
rúmaðist með einstæðum hætti
innan spannar örfárra ára.”.
hj—
Mynd af Petöfi prýðir forsiftu minningarritsins.
Sem en Isverksm iðja
ríkisins:
Aukin
sements-
sala árið
1973
Seldi nær
136 þús. lestir
A s.l. ári seldi Sementsverk-
smiöja rikisins 135.874 lestir af
semcnti. Af þvi magni fór 2.302
lestir til virkjanaframkvæmda á
Norftur- og Austurlapdi. Til hús-
bygginga og allra annara fram-
kvæmda hafa þvi farið 133.572
lestir á árinu.
Á árinu 1972 nam salan alls
128.572 lestum, en þar af fóru
3.745 lestir til virkjanafram-
kvæmda og 7.524 lestir til steypu i
nýja Vesturlandsveginn.
Til húsbygginga og allra ann-
arra framkvæmda fóru þvi
117.303 lestir árið 1972. A árinu
1973 fóru, eins og áður segir,
133.572 lestir til þessara fram-
kvæmda og er það um 14% aukn-
ing frá fyrra ári.
Á árinu 1973 voru fluttar inn
32.859 lestir af erlendu sements-
gjalli. Arið 1972 voru fiuttar inn
12.207 lestir af sementsgjalli. A s.l
ári voru ennfremur fluttar inn
1.600 lestir af sekkjuðu sementi til
sölu innanlands.
Framleiddar voru innanlands
um 99.000lestir af sementsgjalli á
s.l. ári. Á árinu 1972 var framleitt
svipað magn, enda framleiðslu-
getan nýtt að fullu bæði árin.