Þjóðviljinn - 13.03.1974, Blaðsíða 10

10 StDA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 13. marz l!W4.
Þykkvabæ. Sjálfstæðisilokkurinn
ætlaðist til þess að efnahagskerfi
okkar rynni inn i erlent efnahags-
kerfi sem hafði komið sér fyrir á
islensku landi.
Geir vildi ekki véfengja það
sem ég sagði að Bandarikjamenn
hefðu á sinum tima sýnt okkur
yfirgang, en hann sagði að það
væri enginn yfirgangur eins og nú
standa sakir. Ætli það sé ekki
varlegt að trúa þvi? — Magnús
minnti i þessu sambandi á Chile.
Og við skulum ekki imynda okkur
að eðli heimsvaldastefnunnar
hafi breyst á þessum tima — hins
vegar hafa þau ánægjulegu tið-
indi gerst að andstaðan gegn
þessari stefnu hefur farið vaxandi
innan Bandarikjanna sjálfra. Það
hefur komið i ljós að heimsvalda-
stefnan i Bandarikjunum er ekki
aðeins háskaleg, hún ber rotnun-
ina i sér sjálf eins og við sjáum af
fréttum um bandariskt stjórnar
far sem efst hafa verið á baugi
Og að heyra menn standa hér og
tala um þetta stjórnarfar sem
einhverja allsherjarfyrirmynd
sem aðrar þjóðir eigi að fara eftir
og fylgja — það er alveg furðu-
legt.
Það er ósköp eðlilegt að við
skulum deila um sitthvað i al-
þjóðlegum málum, en mér finnst
Geir Hallgrimsson koma hér
• fram eins og maður úr sértrúar-
söfnuði sem trúir i blindni á allt
sem Bandarikin segja og gera.
60 ára reynsla
Geir Hallgrimsson var hér með
svigurmæli um okkur sósialista,
um að við værum ekki lýðræðis-
sinnar. Þetta eru fúkyrði sem við
höfum fegnið að heyra frá þvi að
sósialistar skipulögðu starfsemi
sina á Islandi fyrir nærri 60 árum.
Meðan Alþýðuflokkurinn var og
hét var hann kallaður „Rússa-
bolsar” i Morgunblaðinu og það
var sagt að starfsemi hans væri
öll kostuð af Rússum. Nú er það
sama sagt um okkur Alþýðu-
bandalagsmenn. 6g held að það
sé alveg óþarfi að leita út fyrir
landsteinana til þess að spyrja
um það hvað við islenskir sósial-
istar viljum og hvað við gerum i
islenskum þjóðmálum. Af því er
60ára reynsla. Og ég hygg að allir
geti verið sammála um það, að
það sem sósialistar á Islandi hafa
beitt sér fyrir er einmitt aukið
lýðræði á öllum sviðum, efna-
hagslegt, félagslegt og pólitiskt.
Það er ekki hægt að nefna eitt ein-
asta dæmi um að islenskir sósial-
istar hafi beitt sér fyrir einhverju
öðru og getsakir um eitthvað ann-
að eru algerlega ósæmilegar.
Menn eiga að tfæma okkur eftir
reynslunni og engu öðru.
Geir Hallgrimsson minnti á 5tu
herdeildir i öllum löndum. Þetta
er alveg rétt. 1 öllum löndum eru
til menn sem hafa tekið hlýðni við
erlent vald fram yfir hagsmuni
sinnar eigin þjóðar. En eru ekki
menn til á tslandi i dag sem ætla
að taka meira mið af hagsmunum
útlendinga heldur en þeirri ein-
földu og eðlilegu kröfu hvers heil-
brigðs manns að við fáum að lifa
einir og frjálsir i landi okkar?
Landhelgin
Geir sagði að utanrikisráðherra
skyldi ekki taka mikið mark á
yfirlýsingum okkar Alþýðu-
bandalagsmanna um hvað við
gerðum eða gerðum ekki ef ekki
yrði staðið við fyrirheitin i mál-
efnasamningnum. Og hann
minntist á að við hefðum gagn-
rýnt harðlega það samkomulag
sem gert var um landhelgismálið.
Það er rétt að við gagnrýndum
þetta samkomulag vegna þess að
við töldum að hægt hefði verið að
ná betra samkomulagi. Það hefði
verið óþarfi að lúta að þeim kost-
um sem Bretar buðu okkur. Hitt
er svo algerlega meginatriði að
núverandi stjórn stækkaði land-
helgina i 50 milur — og Bretar
viðurkenndu yfirráðarétt okkar
yfir 50milunum með samningurn.
En á hitt má minna að afstaða
gömlu rikisstjórnarinnar var sú
að landhelgina mætti ekki stækka
nema með samþykki Breta og
Haag-dómstólsins. Ef Geir hefði
fengið að ráða sætum við enn uppi
með 12 milna landhelgi. En hvers
vegna hefur Geir ekki gefið
skýrslu um för sina til aðalstöðva
NATO rétt áður en landhelgis-
samningarnir voru gerðir? Það
erauðvitaðekki launungarmál að
við hefðum náð skjótari árangri
ef við hefðum ekki verið aðilar að
NATO, þó árangurinn sem við
náðum sé öruggur og viss.
Geir Hallgrimsson gagnrýndi
harðlega að rikisstjórnin þingaði
um hernámsmálin bak við lokaö-
ar dyr. En það hefur lengi legið
fyrir hvað rikisstjórnin ætlaði ser
að gera i þeim málum. Það var
birt allri þjóðinni þegar rikis-
stjórnin var mynduð. En það er
vægast sagt furðulegt að heyra
vandlætingu af þessu tagi frá
Geir Hallgrimssyni. Muna menn
eftir vinnubrögðunum, sem við-
höfð voru þegar herinn kom hing-
að 1951? Þá var gerður við erler.t
riki samningur sem skerti full-
veldi okkar og sjálfstæði. Skv.
stjórnarskrá verður að kalla al-
þingi saman og fá samþykki þess
til þess að hægt sé að gera slikan
samning. En alþingi var ekki
kallað saman. Það voru kallaðir
saman valdir þingmenn úr völd-
um flokkum og þeir þinguðu bak
við luktar dyr að þjóðinni forn-
spurðri. Og siðan var samningur-
inn gerður um hernámið og þjóðin
var ekki spurð né þingið. Menn
sem eiga slikan feril að baki eiga
ekki að tala af vandlætingu um
eðlileg vinnubrögð i samstarfi
flokka.
Magnús vék þessu næst að
fyrirspurnum fundarmanna. Um
fyrirsprun Eliasar Kristjánsson-
ar sagði Magnus að hann vildi
leggja áherslu á samstöðu tslend-
inga með smáþjóðum og vanþró-
uðu þjóðunum.
Magnús sagði siðar, að stór-
veldi og risabandalög væru and-
stæð mennskum viðhorfum og
lýðræðislegum sjónarmiðum;
þess vegna hrundu þau til grunna.
Lýðræði þýðir það að færa valdið
út til fólksins, gera meðferð
valdsins sem einfaldasta og sem
næsta fólkinu. Við Islendingar er-
um lánsmenn að búa i litlu samfé-
lagi.
Halldór hafði hneykslast á þvi
að Magnús likti saman áhrifa-
svæðum i Austur- og Vestur-
Evrópu. Man Halldór ekki eftir
Vietnam, Alsir, Portúgal? Telur
Halldór Blöndal að þarna sé um
að ræða einhverja fyrirmynd fyr-
ir okkur?
Magnús vék þessu næst að til-
lögunum innan rikisstjórnar, en
frá þvi var greint i blaðinu i gær.
Með
höfuðbækurnar
Að lokum vék Magnús
Kjartansson að undirskriftasöfn-
uninni „Varið, land”:
Þessi undirskriftasöfnun er i
sjálfu sér ákaflega lærdómsrikt
og háskalegt fyrirbæri. Sú var tið
að á Islandi voru opinberar kosn-
ingar, og það var eitt af baráttu-
málum verkalýðshreyfingar og
sósialisma að gera opinberar
kosningar leynilegar. Þegar
kosningar voru opinberar á Is-
landi þá sátu kaupmennirnir á
kjörstaðnum og atvinnurekend-
urnir með höfuðbækur fyrir
framan sig. Það stóð i höfuðbók-
unum hvað hver maður skuldaði
mikið og það var fylgst með þvi
hvernig hver maður greiddi at-
kvæði og kannski var fram-
kvæmdinni á innheimtu skuld-
anna hagað eftir þvi hvernig
menn greiddu atkvæði. Þessi
undirskriftasöfnun er atkvæða-
greiðsla af hliðstæðu tagi,þvi hún
hefur að miklu leyti verið fram-
kvæmd á vinnustöðum af þeim
sem hafa vald, sem geta ógnað
sem geta hótað. Atkvæðagreiðsla
af þessu tagi er ósæmileg með
öllu.
Það er talað um að 56 þúsund
nöfn hafi skrifað undir. Ég dreg
þessa tölu mjög i efa. Það er dá-
litið einkennilegt hve lengi dregst
að þessar undirskriftir komi
fram, en það stafar sjálfsagt af
þeirri sérkennilegu tölvuvinnslu
sem um hefur verið rætt. Það er
margendurtekið að þessi 56 þús-
und sanni að það sé meirihluti
kjósenda sem hafi skrifað undir.
En á kjörskrá eru nú samkvæmt
upplýsingum Þjóðskrárinnar 126
þúsund. Þessir undirskrifendur
eru þvi ekki nema tveir af hverj-
um fimm á landinu og mikill
minnihluti. Þetta er ákaflega
mikilvæg staðreynd. Þeir sem
skipulögðu þessa söfnun hafa orð-
ið fyrir miklum ósigri og staða
okkar herstöðvaandstæðinga nú
er sterkari en var fyrir hana.
Heimsmeistarar
Þetta er nýja stórskyttan í rúm-
enska liðinu, Kirtalan, arftaki
Grúia og greinilega ekki síðri.
Hann varð markahæsti maður
keppninnar að þessu sinni með 43
mörk.
Myndin er tekin I sjálfum úrslita-
leiknum og það er hinn ágæti a-
þýski Ieikmaður Ganshow sem
þarna stöðvar Birtalan.